Εκπρόσωποι πολιτιστικών συλλόγων από την Κίσαμο παρευρεθήκαμε στις εκδηλώσεις απελευθέρωσης του Μετσόβου Ιωαννίνων και της Σιάτιστας Κοζάνης, καθώς συμπληρώθηκαν 112 χρόνια ελευθερίας από τον Τουρκικό ζυγό μετά από 4 αιώνες σκλαβιάς.
Ήταν φθινόπωρο του 1912 όταν, μετά από ένα κάλεσμα του Ελευθέριου Βενιζέλου, περισσότεροι από 150 Κισαμίτες εθελοντές αλλά και άλλοι από την υπόλοιπη Κρήτη, έδωσαν το παρόν για το όραμα της Ελευθερίας και της Μεγάλης Ελλάδας.
12 Οκτωβρίου 1912 και107 Κισαμίτες με αρχηγό τον Εμμανουήλ Μπαλαντίνο, βουλευτή, με καταγωγή από τα Δελιανά Κισάμου, φτάνουν στο Μέτσοβο και 31 του μήνα, μετά από σκληρές μάχες, ο Μπαλαντίνος υψώνει την Ελληνική σημαία στον ναό της Αγίας Παρασκευής.
Οι υπόλοιποι Κισαμίτες, με αρχηγό τον Μιχαήλ Αναστασάκη, γιατρό και βουλευτή, από τη Σπηλιά Κισάμου, δίνουν σκληρές μάχες στη Σιάτιστα και στον λόφο Καστράκι δίνεται η τελική νικηφόρα μάχη στις 4 Νοεμβρίου 1912.
Η άψογη συνεργασία που είχαμε τόσο με την Δήμαρχο Μετσόβου κ. Μαρία – Χριστίνα Αβέρωφ όσο και τον πρόεδρο του χορευτικού συλλόγου Μετσόβου κ. Γεώργιο Μέτσιο, τον δήμαρχο Βοΐου (Σιάτιστας) κ. Χρήστο Ζευκλή και την αντιδήμαρχο πολιτισμού κ. Άννα Βερβερούδη, αλλά και τον πρόεδρο Κισαμιτών Αττικής κ. Δημήτριο Λεμπέση, μας έδωσε ενθουσιασμό και υπερηφάνεια για την παρουσία μας στις επετείους.
Το μεσημέρι του Σαββάτου 2 Νοεμβρίου επισκεφθήκαμε τον λόφο του Προφήτη Ηλία όπου σε μια στήλη αναφέρονται τα ονόματα 9 Κρητών νεκρών στη μάχη του Μετσόβου. Τρισάγιο, ρίγη συγκίνησης από μία Μετσοβίτισσα που ερμήνευσε το μοιρολόι των γυναικών Μετσόβου προς τους νεκρούς ελευθερωτές. Παρόμοια συγκίνηση και από τον Πρόεδρο του Συλλόγου Βρακοφόρων Δυτικής Κρήτης Χαράλαμπο Σιδεράκη που ερμήνευσε το ακόλουθο ριζίτικο, παραγγελιά του τραυματία στρατιώτη προς τη μάνα του.
Λέει λοιπόν στους συναδέλφους του στρατιώτες:
«Παιδιά κι αν αξιωθείτε γης (ένας από εσάς), στην Κρήτη για να πάει…».
Ακολούθησε ομιλία στο Συνεδριακό Κέντρο «Διάσελο» και Κρητική μουσική από τους νεαρούς Νίκο Χαρχαλάκη (βιολί) και Κωνσταντίνο Τσιχλάκη (λαγούτο), χοροί ανταλλαγές δώρων και δεξίωση σε ταβέρνα του Μετσόβου με γλέντι ως το πρωί.
Την Κυριακή 3 Νοεμβρίου τελέστηκε Δοξολογία στον ναό της Αγίας Παρασκευής, παρέλαση, χοροί στην κεντρική πλατεία από τους συλλόγους Ιωαννίνων, Γρεβενών, Καρδίτσας, Τρικάλων, Κισαμιτών Αττικής και εμάς.
Αξίζει να σημειωθεί ότι, σε μια προσπάθειά μου να φωτογραφίσω ένα παραδοσιακά ντυμένο κοριτσάκι, περίπου 5 χρονών, έτρεξε στην αγκαλιά της μάνας του, που επίσης ήταν παραδοσιακά ντυμένη, κι αυτή του λέει: «μη φοβάσαι παιδί μου, είναι οι ελευθερωτές μας».
Αυτό για μένα ήταν ότι καλύτερο ένοιωσα όλες αυτές τις μέρες.
Ακολούθησε δεξίωση από τον Δήμο σε όλα τα χορευτικά τραγουδήσαμε στο τραπέζι: «Τρώτε και πίνετε άρχοντες», κι έτσι δώσαμε την αφορμή να ερμηνεύσουν όλοι οι σύλλογοι τα δικά τους τραγούδια.
Στις τρεις το απόγευμα αναχωρούμε και μετά από μίας ώρας δρόμο από την ασφαλή Εγνατία, φτάνουμε στην Σιάτιστα και στον λόφο Καστράκι όπου δόθηκε η νικητήρια μάχη. Το πρόγραμμα περιελάμβανε τρισάγιο, κατάθεση στεφάνων, κέρασμα μνημοσύνου. Ακολούθησε ομιλία, παραδοσιακή μουσική και χοροί της Κρήτης στο Μέγαρο – Αμφιθέατρο «Άρη & Λίλιαν Βουδούρη». Στη συνέχεια δείπνο και γλέντι σε ένα μεγαλοπρεπή κτίριο του Δήμου δίπλα στο δημαρχείο (όλα τα δημόσια κτίρια της πόλης είναι από ευεργέτες την περίοδο που ήκμαζε το εμπόριο της γούνας. Ο χώρος που προσφέρθηκε το δείπνο είναι χωρητικότητας πλέον των 500 ατόμων, ενώ στον πρώτο όροφο λειτουργούν 26 δωμάτια τα οποία φιλοξενούν καλλιτέχνες, χορευτικά συγκροτήματα κ.α.
Στις 3 τα ξημερώματα επιστρέψαμε, μέσω τα 11 τούνελ της Εγνατίας, στο Μέτσοβο και την επομένη ξανά στη Σιάτιστα, για δοξολογία κατάθεση στεφάνων, απαγγελία του παραπάνω ριζίτικου από τον Χαρ. Σιδεράκη.
Όπως μας ανέφερε ο δήμαρχος Βοΐου (Σιάτιστας) κ. Ζευκλής, φέτος στην περιφέρεια του Δήμου πραγματοποιήθηκαν περισσότερες από 130 πολιτιστικές εκδηλώσεις, ενώ εκεί φιλοξενήθηκε το 2ο Διεθνές Φολκλορικό διήμερο με συγκροτήματα από Χαβάη, Μεξικό, Νέα Ζηλανδία, Γεωργία, Αλβανία κ.α.
Όπως συμπλήρωσε η αντιδήμαρχος Πολιτισμού κ. Βερβερούδη, στις όχθες του ποταμού Αλιάκμονα, στο Μικρόκαστρο του Δήμου Βοΐου, με συναυλίες (το φετινό καλοκαίρι τραγούδησαν οι Γιάννης Χαρούλης, Αλκίνοος Ιωαννίδης, Γιάννης Κότσιρας κ.α.), καθώς και πρωτότυπες δραστηριότητες, εναρμονισμένες με το φυσικό περιβάλλον (παραπέντε, ιππασία, πεζοπορίες κ.α.)
Να σημειωθεί ότι σε όλες τις εκδηλώσεις που πραγματοποιούνται στον Δήμο δίνει δυναμικό παρών η νεολαία της περιοχής, κάτι που δίνει ώθηση στους διοργανωτές να συνεχίσουν και να εμπλουτίσουν τις εκδηλώσεις.
Ακολούθησε μεγαλοπρεπής παρέλαση, στην οποία-με απόφαση του Δήμου Σιάτιστας από την δεκαετία του ’90 και κατόπιν ενεργειών του τότε προέδρου Κισαμιτών Αττικής, Ελευθερίου Λουπασάκη-, κάθε χρόνο στην «κεφαλή» της είναι πάντα οι Κισαμίτες. Παρευρέθηκαν εκπρόσωποι της Κυβέρνησης, της Περιφέρειας, βουλευτών, στρατού κ.α.
Μεγάλη συγκίνηση στην παρέλαση τα χειροκροτήματα και οι επευφημίες του κόσμου που μας υποδέχτηκαν ως απόγονους των ελευθερωτών τους!
Το παρόν στις εκδηλώσεις της Σιάτιστας έδωσαν εκπρόσωποι του Δήμου Πλατανιά: ο Αντιδήμαρχος Πολιτισμού κ. Πολυχρόνης Σημαντηράκης και ο πρόεδρος του Τοπικού Συμβουλίου Σπηλιάς κ. Γεώργιος Μπερτάκης. Πολυμελή εκπροσώπηση είχε και ο Αποκόρωνας με επικεφαλής τον δήμαρχο κ. Χαράλαμπο Κουκιανάκη και εκπροσώπους πολιτιστικών συλλόγων, ενώ το παρών έδωσαν και από την Επαρχία Σφακίων αλλά και Κρητικοί Σύλλογοι της Μακεδονίας.
Επιστρέψαμε στην Κρήτη νοιώθοντας ότι κάναμε το χρέος μας απέναντι στην ιστορία και στους των προγόνους μας των οποίων σήμερα, 112 χρόνια μετά, η θυσία παραμένει ανεξίτηλη.
Αθάνατοι!!!
Δημήτρης Γρυμπαουλάκης
Πρόεδρος Συλλόγου Προβολής Κισάμου «Η Γραμπούσα»
