Μια «έξυπνη» τουαλέτα με ενσωματωμένους αισθητήρες πίεσης και τεχνητή νοημοσύνη, θα μπορούσε να γίνει το απόλυτο εργαλείο παρακολούθησης της υγείας. Τουλάχιστον αυτό πιστεύει η Σόνια Γκρέγκο, η οποία αναπτύσσει μια τουαλέτα που χρησιμοποιεί αισθητήρες και τεχνητή νοημοσύνη, για την ανάλυση των αποβλήτων, και ελπίζει να έχει έτοιμο ένα πρώιμο μοντέλο για μια πιλοτική μελέτη εντός εννέα μηνών.
«Αναλύουμε με λέιζερ τα κόπρανα», λέει η ερευνήτρια του Πανεπιστημίου Ντιούκ στη Βόρεια Καρολίνα. «Πιστεύουμε ότι υπάρχει μια απίστευτα ανεκμετάλλευτη ευκαιρία για δεδομένα υγείας και αυτές οι πληροφορίες δεν αξιοποιούνται λόγω της καθολικής αποστροφής μας για ό,τι έχει σχέση με κόπρανα».
Η τουαλέτα που έχετε στο σπίτι σας δεν έχει αλλάξει λειτουργικά στο σχεδιασμό της από τότε που πρωτοπαρουσιάστηκε, λέει, στο δεύτερο μισό του 19ου αιώνα. Τώρα βέβαια, έχουν κυκλοφορήσει τουαλέτες με δυνατότητες πλύσης των γεννητικών οργάνων ή θερμαινόμενα καθίσματα, αλλά αυτά είναι βασικά σε σύγκριση με αυτό που οραματίζεται η ερευνήτρια. «Όλες οι άλλες πτυχές της ζωής σας – ο ηλεκτρισμός σας, η επικοινωνία σας, ακόμη και το κουδούνι της πόρτας σας – έχουν βελτιωθεί».
Η ώρα της «έξυπνης» τουαλέτας έχει έρθει και πρόκειται για μια δυνητικά τεράστια αγορά στον ανεπτυγμένο κόσμο. Η Γκρέγκο οραματίζεται έναν κόσμο στον οποίο μια τουαλέτα κάνει κάτι περισσότερο από το να απορροφά τα περιττώματα και είναι διαθέσιμη σε κάθε νοικοκυριό. Υπάρχουν πολυάριθμες εταιρείες που εργάζονται για να την φέρουν στην αγορά.
Οι καινοτόμοι της «έξυπνης» τουαλέτας πιστεύουν ότι θα μπορούσε να γίνει το απόλυτο εργαλείο παρακολούθησης της υγείας. Η Γκρέγκο πιστεύει ότι το προϊόν της – το οποίο αναλύει και παρακολουθεί δείγματα κοπράνων και στέλνει τα δεδομένα σε μια εφαρμογή – θα παρέχει «πληροφορίες που σχετίζονται με τον καρκίνο και πολλές χρόνιες ασθένειες».
Μια τέτοια τεχνολογία θα μπορούσε να παρέχει μια έγκαιρη προειδοποίηση ότι απαιτείται ιατρικός έλεγχος. Μια τέτοια συσκευή θα μπορούσε δώσει χρήσιμες πληροφορίες στους γιατρούς για τους ασθενείς με συγκεκριμένες παθήσεις, όπως η φλεγμονώδης νόσος του εντέρου. Είναι πολύ δύσκολο να ξέρει κανείς πότε πρέπει να κλιμακώσει ή να αποκλιμακώσει τη θεραπεία και οι βιοδείκτες με βάση τα κόπρανα, παρέχουν αυτές τις πληροφορίες, λέει η Γκρέγκο.
Κάποια στιγμή, πιστεύει η ερευνήτρια, μια τέτοια τουαλέτα θα μπορούσε να κάνει προτάσεις για τον τρόπο ζωής. Θα μπορούσε να σας πει για παράδειγμα να τρώτε περισσότερες φυτικές ίνες ή ορισμένα θρεπτικά συστατικά, ή να υπολογίζει ποιο είδος φαγητού προκάλεσε ένα δυσάρεστο γαστρικό επεισόδιο. «Η επιστήμη της διατροφής κινείται πραγματικά προς την κατεύθυνση της εξατομικευμένης», λέει.
Η τεχνολογία τουαλέτας που αναπτύσσεται στο ακαδημαϊκό εργαστήριο του Τζόσουα Κουν επικεντρώνεται στα ούρα, επειδή είναι ευκολότερο να ληφθούν δείγματα και να αναλυθούν.
«Υπάρχουν αρκετές χιλιάδες γνωστά διαφορετικά μικρά μόρια που υπάρχουν στα ούρα και μας δίνουν εικόνα για το τι συμβαίνει», λέει ο Κουν, ο οποίος είναι καθηγητής χημείας και βιοχημείας στο Πανεπιστήμιο του Γουισκόνσιν.
Σε μια μικρή μελέτη που διεξήγαγε, δύο άνθρωποι – ο ένας εκ των οποίων ήταν ο Κουν- διατηρούσαν κάθε δείγμα ούρων για 10 ημέρες.
«Διαπιστώσαμε ότι μπορούμε να ανιχνεύσουμε ενώσεις που υποδηλώνουν ότι έχουμε ασκηθεί, μπορούμε να δούμε πότε ένα φάρμακο χωρίς συνταγή μπαίνει στο σύστημά μας και ενεργεί ή πόσα λιπαρά ή θερμίδες καταναλώσαμε».
Η μελέτη δεν είχε σχεδιαστεί για να εξετάσει τη μακροπρόθεσμη υγεία, λέει, αλλά οι επιπτώσεις είναι υπαρκτές. «Συνδυάζοντας αυτό με τα αρχεία υγείας και τα δεδομένα του τρόπου ζωής, πολλά από αυτά τα μόρια είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα μπορούσαν να συσχετιστούν με σημαντικό κίνδυνο ασθένειας και να είναι σε θέση να προβλέψουν πολύ καλύτερα την ανάγκη ιατρικού ελέγχου».
Παρόμοιες εξελίξεις έχουν σημειωθεί και αλλού. Το 2018, η Panasonic λάνσαρε στην Κίνα μια «έξυπνη» τουαλέτα που εξέταζε τα ούρα και παρακολουθούσε το σωματικό λίπος. Φέτος, στην ετήσια έκθεση Consumer Electronics Show στο Λας Βέγκας, η ιαπωνική κατασκευάστρια εταιρεία Toto παρουσίασε την «τουαλέτα ευεξίας». Οι αισθητήρες της -μεταξύ των οποίων και ένας για την οσμή- θα στοχεύουν στην ανίχνευση προβλημάτων υγείας και καταστάσεων όπως το άγχος και θα παρέχουν συμβουλές για τον τρόπο ζωής του ατόμου. Σύμφωνα με την εταιρεία, η τουαλέτα μπορεί να στείλει μια συνταγή για σαλάτα με σολομό και αβοκάντο.
Οι ερευνητές της Ιατρικής Σχολής του Στάνφορντ εργάζονται πάνω σε μια τεχνολογία που αναλύει τα κόπρανα, παρακολουθεί την ταχύτητα και το χρώμα των ούρων και τα εξετάζει. Ένα άρθρο της Wall Street Journal ανέφερε ότι οι ερευνητές έχουν συνεργαστεί με την Izen, έναν κορεατικό κατασκευαστή τουαλετών, και ελπίζουν να έχουν πρωτότυπα μέχρι το τέλος του έτους. Προκειμένου να ξεχωρίσει τους χρήστες, η Izen ανέπτυξε έναν σαρωτή που μπορεί να αναγνωρίζει τα φυσικά χαρακτηριστικά αυτού που κάθεται στην τουαλέτα – ή, σύμφωνα με τα λόγια των ερευνητών, «τα διακριτικά χαρακτηριστικά του ανοδέρματός του» (το δέρμα του πρωκτικού σωλήνα). Προφανώς, το «πρωκτικό σας αποτύπωμα», όπως και το δακτυλικό, είναι μοναδικό.
Η εταιρεία του Βικ Κάσιαπ, η Toi Labs, εργάζεται στον χώρο των «έξυπνων» τουαλετών εδώ και δυο δεκαετίες. Έχει δει τις προσπάθειες άλλων εταιρειών να αποτυγχάνουν, αλλά πιστεύει ότι τώρα ίσως ήρθε η ώρα. Όχι μόνο έχει γίνει φυσιολογικό να παρακολουθούμε τα δεδομένα μας μέσω φορετών όπως το Apple Watch ή το Fitbit, αλλά είμαστε και λιγότερο ευαίσθητοι. Ο Κάσιαπ το αποδίδει αυτό στην έξαρση του ενδιαφέροντος και της έρευνας για το μικροβίωμα και την υγεία του εντέρου μας, συμπεριλαμβανομένων των κοπράνων, η οποία «έχει κάνει αυτό το θέμα λιγότερο ταμπού».
Ο Κάσιαπ έχει αναπτύξει το TrueLoo, ένα κάθισμα που μπορεί να τοποθετηθεί σε μια κανονική τουαλέτα και το οποίο αναγνωρίζει τον χρήστη από το τηλέφωνό του ή από έναν συνδυασμό φυσιολογικών παραμέτρων. Στη συνέχεια αναλύει τα περιττώματα «χρησιμοποιώντας οπτικές μεθόδους, εξετάζοντας πράγματα όπως ο όγκος, η διαύγεια, η συνοχή, το χρώμα. Ουσιαστικά ανιχνεύει τα μη φυσιολογικά μοτίβα και παρέχει αναφορές που μπορούν να χρησιμοποιήσουν οι γιατροί για να βοηθήσουν στη θεραπεία μιας ποικιλίας καταστάσεων».
Προς το παρόν, το TrueLoo επικεντρώνεται στην αγορά των ηλικιωμένων, άτομα δηλαδή που κινδυνεύουν περισσότερο από ουροποιογεννητικά και γαστρεντερικά προβλήματα, μελλοντικά όμως θα ήθελε να είναι προσβάσιμο σε όλους.
Όταν άρχισε να σκέφτεται την ανάλυση των αποβλήτων, σκέφτηκε ότι θα έπρεπε να ακολουθήσει την οδό της βιοχημείας. «Όμως, με τα χρόνια έμαθα ότι υπάρχει πολλή καταπληκτική τεχνολογία στον τομέα της οπτικής ανάλυσης», λέει. Επίσης, έρχεται με πολύ χαμηλότερο κόστος. Ο Κάσιαπ προβλέπει ότι κάποια έκδοση της «έξυπνης» τουαλέτας «θα είναι το πιο σημαντικό οικιακό ιατρικό προϊόν στο μέλλον».
Τι θα γίνεται με τα δεδομένα
«Μπορεί να παραμείνουν ασφαλή τα δεδομένα» αναρωτιέται ο Έρκε Μπόϊτεν, καθηγητής κυβερνοασφάλειας στο Πανεπιστήμιο De Montfort στο Λέστερ της Βρετανίας. «Τι είδους οργανισμός έχει αυτά τα δεδομένα; Με ποιον θα τα μοιράζεται; Με ποια άλλα δεδομένα θα συνδυαστούν; Θα έχουμε κάποια διαφάνεια σχετικά με το πού πηγαίνουν; Πρόκειται για έναν τομέα όπου δεν γνωρίζουμε καν πλήρως ποιοι είναι οι κίνδυνοι. Χρειαζόμαστε σημαντική έρευνα σε αυτό το θέμα», τονίζει.
Υπό την καθοδήγηση ενός επαγγελματία ιατρού, «δεν υπάρχουν απαραίτητα εγγενείς κίνδυνοι για την ιδιωτικότητα στη χρήση μιας ‘έξυπνης’ τουαλέτας ως ιατρικής συσκευής», λέει ο Φιλ Μπουθ, συντονιστής του οργανισμού MedConfidential, που υπερασπίζεται το δικαίωμα στην εμπιστευτικότητα των ιατρικών αρχείων.
Ωστόσο, τι μπορεί να συμβεί εάν τα δεδομένα που δημιουργούνται από τους καταναλωτές ανήκουν σε μια εταιρεία. «Μπορεί να εμπιστεύεστε τη συγκεκριμένη, αλλά κάθε εταιρεία είναι λίγο πολύ εξαγοράσιμη από την Google ή το Facebook ή την Amazon. Ξαφνικά, όλα αυτά τα πραγματικά πλούσια δεδομένα απορροφώνται από μια εταιρεία που έχει άλλα σχέδια. Η Google έχει βάλει στο μάτι την αγορά υγείας των πολλών τρισεκατομμυρίων δολαρίων, με μια προσπάθεια να γίνει κυρίαρχη στα δεδομένα υγείας, εδώ και αρκετό καιρό. Εν τω μεταξύ, είχε πρόσβαση στα δεδομένα υγείας 1,6 εκατομμυρίων ασθενών του βρετανικού συστήματος υγείας και 50 εκατομμυρίων Αμερικανών. Το 2016, η Google κατοχύρωσε δίπλωμα ευρεσιτεχνίας για έναν αισθητήρα στο κάθισμα της τουαλέτας.
Οι πληροφορίες από τα δείγματα κοπράνων και ούρων θα μπορούσαν να παρέχουν κάθε είδους πληροφορίες: τον κίνδυνο εμφάνισης ασθενειών, τη διατροφή σας, το επίπεδο άσκησής σας, πόσο αλκοόλ πίνετε και αν παίρνετε ναρκωτικά. Ακόμα και η παρακολούθηση κάτι τόσο ασήμαντου όπως η ώρα της ημέρας που χρησιμοποιείτε την τουαλέτα θα μπορούσε να αποκαλύψει καταστάσεις όπως η κατάθλιψη ή το άγχος.
Στον αντίποδα, φανταστείτε έναν κόσμο όπου οι «έξυπνες» τουαλέτες στους χώρους εργασίας θα ήταν σε θέση να καταλάβουν ποιες εργαζόμενες είναι έγκυες, ποιοί παίρνουν ναρκωτικά, ή κινδυνεύουν από σωματική ή ψυχική ασθένεια. Δεν είναι τόσο τρελό να φανταστεί κανείς τους γονείς να χρησιμοποιούν την τεχνολογία για να ελέγχουν αν τα έφηβα παιδιά τους κάνουν χρήση ναρκωτικών.
Ο Κουν έχει επίσης επίγνωση αυτών των ζητημάτων. «Οι ασφαλιστικές εταιρείες θα μπορούν να μάθουν τι υπάρχει στα ούρα σας; Μπορείτε να φανταστείτε διάφορα προβλήματα, αλλά αν υπάρχει η τεχνολογία και υπάρχει και όφελος, οι άνθρωποι θα βρουν τρόπο να το λύσουν».
Ο Κάσιαπ πιστεύει ότι αυτό είναι ουσιαστικά μέρος του ιατρικού μας φακέλου. Πιθανότατα θα ανήκε στην ίδια κατηγορία κινδύνου και, τουλάχιστον στις ΗΠΑ, «υπάρχει μεγάλη προστασία γύρω από τους ιατρικούς φακέλους», λέει.
Θα γίνει η «έξυπνη» τουαλέτα ένα συνηθισμένο εξάρτημα μπάνιου; Το ερώτημα αυτό μπορεί να τεθεί μόνο στον ανεπτυγμένο κόσμο. Αν θέλετε να μιλήσουμε για ανισότητα στην τουαλέτα, 3,6 δισεκατομμύρια άνθρωποι – σχεδόν ο μισός πληθυσμός του πλανήτη – δεν έχουν πρόσβαση σε ασφαλείς εγκαταστάσεις υγιεινής, πόσο μάλλον σε μια τουαλέτα που μπορεί να παρακολουθεί την ποιότητα του ύπνου και την πρόσληψη φυτικών ινών. Οι καινοτόμοι όμως είναι αισιόδοξοι. «Το θέμα είναι να βρούμε πώς να μεταφέρουμε την τεχνολογία που έχουμε στο εργαστήριο, σε μια τουαλέτα σε κλίμακα που να είναι προσιτή και δυνατή», λέει ο Κουν. «Αυτή είναι η πρόκληση. Θα μπορούσε να είναι σε 10 ή 30 χρόνια, αλλά πιστεύω ότι είναι κάτι που θα συμβεί».
ΠΗΓΗ: The Guardian
#pgnews
