Ο Δήμος Γαύδου, οι εκδόσεις «ΠΑΡΑΣΚΗΝΙΟ»και το βιβλιοπωλείο «ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ» σας προσκαλούν την Παρασκευή 22 Οκτωβρίου στις 19.00μ.μ., στην παρουσίαση του ιστορικού βιβλίου του Δημήτρη Δαμασκηνού “Εξόριστοι στο νησί του θανάτου. Μαρτυρίες, ντοκουμέντα και δημοσιεύματα για τις εκτοπίσεις στη Γαύδο”, που θα γίνει στο αίθριο του ιστορικού καφέ “ΚΗΠΟΣ” στα Χανιά.
Για το βιβλίο θα μιλήσουν:
- Στέλιος Ελληνιάδης, μουσικός παραγωγός, δημοσιογράφος στο ΚΟΚΚΙΝΟ–ΑΘΗΝΑ 105,5FM.
- Γιάννης Σκαλιδάκης, ιστορικός-ΕΔΙΠ στο Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης της Σχολής Κοινωνικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Κρήτης,
- Λίλιαν Στεφανάκη, MSc Δασολόγος-δήμαρχος Γαύδου,
- Νίκος Χουρδάκης, ψυχολόγος-ομαδικός αναλυτικός ψυχοθεραπευτής και ο
- Δημήτρης Δαμασκηνός,ιστορικός-συγγραφέας του βιβλίου.
Τη συζήτηση θα συντονίσει η σκηνοθέτις-παραγωγός Βίκη Αρβελάκη. Αποσπάσματα από ντοκουμέντα της εποχής που περιέχονται στο βιβλίο θα διαβάσει ο διευθυντής του 4ου Γενικού Λυκείου Χανίων, συνάδελφος φυσικός Μανώλης Δρακάκης, ενώ ημουσικός Αλκυόνη Μαλεκάκη θα πλαισιώσει την εκδήλωση.
Θα τηρηθούν όλα τα απαραίτητα μέτρα προστασίας από τον covid.
ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ ΓΙΑ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ
Το βιβλίο του ΔημήτρηΔαμασκηνού Εξόριστοι στο νησί του θανάτου είναι μία πλήρως τεκμηριωμένηιστορική μελέτη, στην οποία περιέχονται σπάνιες μαρτυρίες, ντοκουμέντα και δημοσιεύματα για τις εκτοπίσεις αγωνιστών στη Γαύδο, την εποχή που στο νησί λειτούργησε η πιο σκληρήεκτόπιση του Μεσοπολέμου (1929-1941) αλλά και κατά τη διάρκεια του Εμφυλίου πολέμου(1946-1951).
Όλα αυτά τα «ίχνη του παρελθόντος» εντάσσονται στο ευρύτερο κοινωνικο-πολιτικό τους πλαίσιο σε μια ιστορική γραφή που συνυφαίνει την απόλαυση της «λογοτεχνικότητας» τωνκειμένων με τις εκτενείς υποσημειώσεις και παραπομπές στις πηγές.
Η καλαίσθητη έκδοση που έγινε από τις εκδόσεις Παρασκήνιο με την ευγενή οικονομική
αρωγή του Δήμου Γαύδου και του Δημοτικού Συμβούλιου της Γαύδου, συνοδεύεται από τον
ονομαστικό κατάλογο των εξόριστων στη Γαύδο, πηγές-βιβλιογραφία και φωτογραφικόυλικό.
Πρόκειται για ένα μοναδικό στο είδος του ιστορικό έργο, μιας και παρουσιάζει μιασημαντική πτυχή της νεότερης ελληνικής ιστορίας, άγνωστη ωστόσο στους περισσότερους,
που εκτυλίχθηκε στη Γαύδο, όταν αποτελούσε έναν τόπο μαρτυρίου, ερήμην των κατοίκων
της.
ΤΑΚΗΣ ΦΙΤΣΟΣ: ΑΠΟ ΤΟ ΟΠΙΣΘΟΦΥΛΛΟ ΤΗΣ ΕΚΔΟΣΗΣ
«Καταμεσής στο Λιβυκό πέλαγος με τ’ αφρισμένα πάντα νερά, άγρια, μανιασμένα, απύθμενα.Εκατόν εβδομήντα πέντε μίλια μακρυά απ΄ τον Πειραιά. Κοντά, πολύ κοντά στα παράλια της Αφρικής. Θαρρείς και σε λίγο θα ξεπροβάλει μπροστά σου, πέρα εκεί στην καμπύλη τουομιχλώδικου ορίζοντα, η Αλεξάντρεια. Κάμποσες ώρες μακρυά απ’ αυτή. Εκατόν σαράντα μεσαρανταπέντε μίλια. Λίγα σπίτια. Μοιάζουν μ’ αχούρια. Άνθρωποι και ζώα κοιμούνται μαζί.Φτωχοί νησιώτες, άμαθοι και άβγαλτοι παραδομένοι στην ποικιλότροπη εκμετάλλευση. Λίγηβλάστηση, λίγες δεκάδες κάτοικοι. Απέναντι, βορεινά, τα κακοτράχαλα Σφακιά, η Κρήτη, κι ύστερα τίποτα. Το μάτι σου κουράζεται ν’ απλώνεται στην απέραντη θάλασσα.Να, η Γαύδος! Μούρχονται στο νου τάλλα νησιά της εξορίας. Όσα έχω ακούσει, κι όσα είδα,γεύτηκα ο ίδιος την πίκρα τους. Τα κυριώτερα ας πάρουμε. Ανάφη, Φολέγανδρος, Άη Στράτης,Σίκυνος, Νηός, Σίφνος, Αμοργός. Αδίσταχτα μπορώ να ειπώ, ούτε κατά φαντασία δεν μπορούννα συγκριθούν στη φρίκη με τούτο εδώ το ποντικόνησο.Να, μια εικόνα της φρίκης. Ο άγριος χαμός, ο θάνατος του Καραντεμίρη. Πως πέθανε; Μήτεκαι μεις καλά-καλά το καταλάβαμε, δεν πιστέψαμε. ήταν τόσο γερός.Ο πιο γερός απ’ όλους. Αγρότης απ’ την Αγιάσο της Μυτιλήνης. Κι όμως. Εκεί κάτου παςγερός, βράχος στο σώμα σαν τον Καραντεμίρη και φεύγεις τσακισμένος, καμπουριασμένος απ’ τους ελώδεις. Δεν έχεις γλυτωμό εκεί κάτου. Αλλού ναι, εκεί κάτου όχι».
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
Σημείωμα της Δημάρχου Γαύδου κ. Λίλιαν Στεφανάκη
Πρόλογος συγγραφέα
Ακρωνύμια – Συντομογραφίες
Α’ ΠΕΡΙΟΔΟΣ (1929 – 1936)
Το περιβόητο Ιδιώνυμο
Δολοφονήθηκε στην ερημιά της εξορίας
Η ταυτότητα και τα επιτεύγματα των εξόριστων στη Γαύδο
Στη Γαύδο, το νησί του θανάτου
Μέρες και νύχτες στην Γαύδο
Οι εξόριστοι αρχειομαρξιστές – τροτσκιστές στη Γαύδο
Μοναρχοφασισμός
Στη Γαύδο χωρίς αλυσίδες
Β’ ΠΕΡΙΟΔΟΣ (1936 – 1941)
Η Γαύδος ως τόπος εξορίας κατά τη δικτατορία του Μεταξά
Η Γαύδος ως τόπος εξορίας στην Κατοχή
Η απόδραση των 8 εξόριστων κουμουνιστών από τη Γαύδο
Εμείς όμως με τους Γερμανούς περνούσαμε καλά
Γ’ ΠΕΡΙΟΔΟΣ (1946 – 1951)
Η Γαύδος ως τόπος εξορίας στον Εμφύλιο
Ονομαστικός κατάλογος εξορίστων Γαύδου
Πηγές – Βιβλιογραφία
Ευρετήριο όρων
ΕΙΠΑΝ-ΕΓΡΑΨΑΝ ΓΙΑ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ:
Κώστας Αθανασίου: «Μέσα από ένα πολύ πλούσιο υλικό, ο συγγραφέας αποτυπώνειόλον τον εφιάλτη που ζούσαν οι εξόριστοι και οι εξόριστες στη Γαύδο, όπου μάλισταπολλοί έχασαν τη ζωή τους. Οι εκατοντάδες αγωνιστές και αγωνίστριες που εξορίστηκανεκεί ήταν κυρίως μέλη του ΚΚΕ αλλά όχι μόνο, υπήρχαν για παράδειγμα ομάδεςεξόριστων τροτσκιστών και αρχειομαρξιστών. Μεταξύ των εξορίστων, για παράδειγμα, οΜήτσος Παρτσαλίδης, ο Μιλτιάδης Πορφυρογένης, ο Μάρκος Βαφειάδης, ο ΜενέλαοςΛουντέμης, ο Γιάννης Ταμτάκος, που έμεινε στη Γαύδο πέντε χρόνια». (Η Εποχή,7/2/2021).
Νίκος Χουρδάκης: «Η ιστορική μονογραφία του Δημήτρη Δαμασκηνού είναι μοναδικήστο θέμα διαπραγμάτευσής της, δηλαδή τη Γαύδο ως τόπο εξορίας για περισσότερουςαπό διακόσιους κομμουνιστές και άλλους αριστερούς αγωνιστές (αρχειομαρξιστές καιτροτσκιστές) από το 1929 έως το 1951. Παράλληλα, πρόκειται για μια μονογραφία μειδιαίτερο, προσεγμένο τρόπο γραφής, που της δίνει μια σχεδόν λογοτεχνική διάσταση,σύντονη με την εξονυχιστική επιστημονική ακρίβεια και τεκμηρίωση που τηχαρακτηρίζει. «Η ιστορία», έλεγε ο Θίοντορ Αντόρνο, «όχι μόνο εφάπτεται στη γλώσσααλλά την τέμνει». Και πραγματικά, η γραφή του Δ. Δ. άπτει στιβαρά και τέμνει το θέμαπου διαπραγματεύεται». (alterthess.gr, 3/6/2021).
Στέλιος Ελληνιάδης: «Οι χιλιάδες νέοι που αγαπούν τη Γαύδο και την επισκέπτονται τακαλοκαίρια δηλώνουν ότι το νησί έχει μια ξεχωριστή ζωογονητική ενέργεια. Όμως, γιατους εκατοντάδες εξόριστους αγωνιστές με τα υψηλά ιδανικά, που έστελναν στο ΛιβυκόΠέλαγος οι απολυταρχικές κυβερνήσεις επί είκοσι χρόνια (1929-1951), το νησί δεν είχεκαμία γοητεία, καμία θετική ενέργεια. Ο συγγραφέας Δημήτρης Δαμασκηνός τουσυγκλονιστικού βιβλίου «Εξόριστοι στο Νησί του Θανάτου» που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις «Παρασκήνιο», εξηγεί και τεκμηριώνει με πολλά ντοκουμέντα γιατί». (Δρόμοςτης Αριστεράς, 18/6/2021).
