Δεν είναι μαγκούρα, ούτε γκλίτσα, ούτε ένα απλό μπαστούνι. Η κατσούνα, συμβολίζει την τιμή των περήφανων Κρητικών, η τέχνη της δημιουργίας της όμως σιγά σιγά χάνεται στο πέρασμα του χρόνου. Το στοίχημα για την διάσωσή της θέλει να κερδίσει ο Μάρκος Σμυρνάκης, που με την βοήθεια των social media, αναδεικνύει τις κατσούνες σε όλες τις πλατφόρμες με στόχο να κάνει τους νέους ανθρώπους να την αγαπήσουν αποδεικνύοντας οτι οι σύγχρονες τεχνικές μάρκετινγκ είναι αυτές που μπορούν να σώσουν προϊόντα που τείνουν προς…εξαφάνιση. Έμπνευση πήρε αρχικά μέσα από τον πατέρα του, παραδοσιακό τεχνίτη, που φτιάχνει στο χέρι κατσούνες, και σιγά σιγά η αγάπη του επεκτάθηκε και σε άλλα χειροποίητα κρητικά είδη, όπως μαντίλια, μαχαίρια, κουδούνια και τσοκάνια. Όλα ξεκίνησαν την περίοδο της οικονομικής κρίσης, όπως περιγράφει στην ATHENS VOICE:
«Είχα ολοκληρώσει σπουδές πάνω στην Επικοινωνία και τις Δημόσιες Σχέσεις, το στρατό και έπρεπε να ακολουθήσω τα όνειρά μου, αλλά παντού πόρτες κλειστές λόγω κρίσης και φυσικά λόγω απειρίας. Την ίδια περίοδο ο πατέρας μου εργαζόταν ως οικοδόμος και φυσικά η οικοδομή είχε κατακόρυφη πτώση με αποτέλεσμα το “μεροκάματο” να είναι ελάχιστο. Για να περνάει η ώρα του κατασκεύαζε κατσούνες, είχε και μία αποθήκη γεμάτη από αυτές. Τότε σκέφτηκα ότι θα ήταν μία καλή ευκαιρία να τον βοηθήσω προσπαθώντας να πουλήσω ίσως κάποιες μέσω Facebook. Οπότε δημιούργησα μία σελίδα που υπάρχει ακόμα και σήμερα και άρχισα να τις πουλάω. Στη συνέχεια σκέφτηκα ότι αυτό είναι η ευκαιρία μου να αποκτήσω εμπειρία και να αναδείξω και τις δικές μου επικοινωνιακές δεξιότητες.»
Πέρα από τους κτηνοτρόφους που για πολλούς είναι κι εργαλείο δουλειάς αλλά και τους μεγαλύτερους σε ηλικία ανθρώπους που προτιμούν τις κατσούνες από ένα βιομηχανοποιημένο μπαστούνι για την καθημερινή τους στήριξη, σύμφωνα με τον Μάρκο όλο και περισσότεροι είναι οι νέοι που θέλουν να την χρησιμοποιούν στις πεζοπορίες, την επιλέγουν ως αναμνηστικό δώρο ή ακόμα και για διακόσμηση. Η διαδικασία κατασκευής τους είναι μία χρονοβόρα διαδικασία που θέλει υπομονή, αλλά το αποτέλεσμα που βγαίνει είναι τόσο αυθεντικό και αποζημιώνει την αναμονή.
«Όπως λέει ο πατέρας μου Γιάννης Σμυρνάκης, “αυτό που κάνει μία κατσούνα μοναδική είναι το μεράκι του τεχνίτη”. Αρχικά πρέπει να κοπούν τα ξύλα κατά τη λίγωση του φεγγαριού για να μην υπάρχει ευαισθησία σε μαμούνια. Τοποθετούμε τα ξύλα στο νερό, στην συνέχεια τα ζεσταίνουμε με φωτιά ώστε να μαλακώσουν και σιγα σιγά, χρησιμοποιώντας στρογγυλούς οδηγούς τους δίνουμε την καμπύλη που επιθυμούμε. Σκοπός μας είναι να βγουν όχι μόνο ανθεκτικές, αλλά και ιδιαίτερες, φροντίζοντας κάθε τους λεπτομέρεια, από το σχήμα και το χρώμα, μέχρι το σκάλισμα τους όταν μας το επιτρέπει το ξύλο. Η κατασκευή της γνήσιας Κρητικής κατσούνας γίνεται από ξύλο αμπελιτσιάς (Zelkova abelicea), ωστόσο για την προστασία της σήμερα απαγορεύεται η κοπή του και χρησιμοποιούμε διάφορα άλλα, που το κάθε ένα έχει τα προτερήματα του όπως πρίνο, αστύρακα, σκίνο, ροδιά, συκιά, μουρνιά, μαυρομουρνιά, μπουρνελιά.»
Προκειμένου να καταφέρει να εντάξει και πάλι στην καθημερινότητα των νέων ένα ξεχασμένο προϊόν σαν τις κατσούνες, ο Μάρκος σκέφτηκε να αξιοποιήσει όλα τα σύγχρονα εργαλεία όπως Tik Tok, Instagram, Facebook, YouTube, Linkedin, Pinterest. Η πρώτη του καμπάνια λεγόταν «Οι Κατσούνες Πάνε Hollywood» και με αυτή έγινε η αρχή για να πάρει η προσπάθειά του διαστάσεις, με τον ίδιο να φιλοξενείται σε διάφορες τηλεοπτικές εκπομπές. Όπως μας εξηγεί ένα μεγάλο ποσοστό των πωλήσεων του προέρχεται μέσα από τα social media από κόσμο που τον ανακάλυψε τυχαία και έπειτα δημιούργησε ένα πιστό κοινό που τον ακολουθεί σε κάθε ανάρτηση. Έβαλε το δικό του λιθαράκι για να διατηρηθεί στο χρόνο η παραδοσιακή αυτή τέχνη χάρη στην αύξηση της ζήτησης.
«Ως φοιτητής που χρησιμοποιούσα την λέξη, οι συμφοιτητές μου δεν την γνώριζαν ή την αναγνώρισαν ως γκλίτσα και μαγκούρα. “Όχι, φίλοι μου, είναι κατσούνα, μάθετέ το, τις φτιάχνει κι ο πατέρας μου”, τους έλεγα. Αν δεν υπήρχαν τα Social Media ίσως δεν υπήρχε τίποτα απ’ όσα μπορείτε να βρείτε αν πατήσετε “κατσούνες” στην μηχανή αναζήτησης στην Google. Μου έφεραν τις πρώτες πωλήσεις και τα πρώτα έσοδα για να στήσω μία ολόκληρη επιχείρηση από το μηδέν. Ποιος θα σκεφτόταν να αναζητήσει να αγοράσει μία κατσούνα; Κανείς ή ίσως πολύ λιγότεροι από όσους την βλέπουν μπροστά του κι προχωρούν στη συνέχεια σε αγορά.
Ανέλαβα να εντάξω στη σύγχρονη εποχή των βιομηχανικών μπαστουνιών και μπατών, ένα παγιωμένο προϊόν που έτεινε προς εξαφάνιση. Απευθύνομαι σε πανελλαδικό, μη σας πω σε παγκόσμιο επίπεδο κι όχι σε τοπικό. Άρα αυτό είναι και το προσωπικό μου στοίχημα, κάθε μέρα να βρίσκω κι άλλους που θα ενδιαφερθούν. Κάθε μέρα οι παραγγελίες που ετοιμάζουμε για αποστολή είναι η επιβράβευση της δουλειάς μας και οι επαναλαμβανόμενες αγορές είναι η επιβεβαίωση της ποιότητας που παρέχουμε. Ωστόσο το συγκινητικό είναι να σε παίρνουν τηλέφωνα ξένοι άνθρωποι που δεν ξέρεις και δεν σε ξέρουν και να σου δίνουν συγχαρητήρια για τη δουλειά σου. Δεν θα ξεχάσω ποτέ ένα τηλεφώνημα που δέχτηκα από έναν ακόμα τεχνίτη κατσουνοποιό που ήθελε να με ευχαριστήσει και όταν τον ρώτησα γιατί είπε: “Γι’ αυτό που έχεις κατορθώσει, μας δίνεις κίνητρο να παράγουμε κατσούνες ξανά και επηρεάζεις νέους που αγαπούν την παράδοση να μην απομακρυνθούν από αυτήν, να επιμείνουν και να ασχοληθούν ίσως και επαγγελματικά. Η αμοιβή αποτελεί κίνητρο για τους γηραιότερους να παράγουν κατσούνες και για τους νεότερους να μάθουν την τεχνική”.»
Στο e-shop που δημιούργησε ο Μάρκος μπορεί να βρει κανείς μια πολύ μεγάλη ποικιλία που περιλαμβάνει άλλες για στήριξη, άλλες για πεζοπορία, κάποιες στιβαρού τύπου, κυνηγιού, μεγάλου ύψους, αλλά και συλλεκτικές ή special όπως τις κατσούνες φίδι και πλεξούδα. Παράλληλα εξέλιξε την γκάμα των προϊόντων προσθέτοντας ακόμα διάφορα είδη επιβίωσης στη φύση δοκιμασμένα σε συνθήκες εξόρμισης από τον ίδιο που απευθύνονται και σε ορειβάτες, ρούχα και αξεσουάρ όπως κρητικά μαχαίρια, κουδούνες και παραδοσιακά τσοκάνια, υφαντά- κεφαλομάντιλα και σαρίκια.
Στα μελλοντικά του σχέδια είναι να αναπτύξει το δυναμικό της επιχείρησης εντάσσοντας επιπλέον ανθρώπινο δυναμικό ικανό να παράγει κι άλλα χειροποίητα προϊόντα και να δημιουργήσει σειρές νεανικών προϊόντων. Περισσότερα μπορεί να δει κανείς στο Κρητικές Κατσούνες & Μπαστούνια.
Πηγή: athensvoice.gr
