Μεταξύ τυριού και γιαουρτιού με μια ιδιαίτερη γεύση, η στάκα αποτελεί ένα διαφορετικό γαλακτοκομικό προϊόν στην Κρητική γαστρονομία.
Με αρκετές θερμίδες αλλά και λιπαρά αλλά με γεύση που απογειώνει οποιοδήποτε άλλο υλικό συνοδεύει. Στις πιο απλές εκδοχές της συνοδεύει πατάτες τηγανητές ή αυγά, ενώ χρησιμοποιείται όπως το φρέσκο βούτυρο σε μακαρόνια και πιλάφι, και δίνει ιδιαίτερη γεύση σε πίτες όπως η κρεατότουρτα και το χανιώτικο μπουρέκι.
Στάκια είναι η τσίπα (κρέμα) του γάλακτος από το άρμεγμα αλατίζεται ελαφρά και φυλάσσεται. Όταν μαζευτεί ικανοποιητική ποσότητα ζεσταίνεται σε χαμηλή φωτιά για αρκετές μέρες και προστίθεται μικρή ποσότητα αλευριού, έτσι χωρίζουν οι πρωτεΐνες από το λίπος. Το λίπος μαζεύεται χωριστά και είναι το περίφημο στακοβούτυρο ενώ οι άσπρη και πυκτή μάζα των πρωτεϊνών είναι η διάσημη στάκα.
Ας δούμε και τις δύο απλές συνταγές για την κατανάλωση της στάκας:
Πατάτες τηγανητές με στάκα
ΥΛΙΚΑ
2 ½ φλιτζάνια του τσαγιού ελαιόλαδο
2 µεγάλες πατάτες
1 κουταλάκι του γλυκού αλάτι
4 κουταλιές της σούπας στάκα
ΕΚΤΕΛΕΣΗ
Καθαρίζουµε τις πατάτες, τις κόβουµε σε χοντρά κοµµάτια, τις αλατίζουµε και τις ανακατεύουµε µε τα χέρια µας πολύ καλά. Στη συνέχεια τις σκεπάζουµε και τις αφήνουµε για 40-50 λεπτά. Σε µία κατσαρόλα ή σε ένα βαθύ και στενό τηγάνι ζεσταίνουµε πολύ καλά το ελαιόλαδο. Ρίχνουµε τις πατάτες στο καυτό ελαιόλαδο και τις τηγανίζουµε. Σερβίρουµε αµέσως τις πατάτες ζεστές αφού βάλουµε πάνω τους τη στάκα.
Αυγά με στάκα
ΥΛΙΚΑ
4 αυγά
4 κουταλιές της σούπας στάκα
αλάτι
ΕΚΤΕΛΕΣΗ
Σε ένα τηγάνι βράζουµε νερό µε αλάτι. Ρίχνουµε ένα ένα τα αυγά και τα περιχύνουµε µε το καυτό νερό ώστε να ψηθεί το ασπράδι και να γίνουν 4 άσπρες µπάλες στο τηγάνι. Τα βγάζουµε και τα σερβίρουµε το καθένα µε 2 κουταλιές της σούπας στάκα.
