ΚΛΗΔΟΝΑΣ – Τρίτη 28 Ιουνίου στο παλιό λιμάνι των Χανίων. Σας περιμένουμε να αναβιώσουμε το έθιμο παρεα! 19:30 η έναρξη της Στρατας απο τον Ιστιοπλοϊκό Χανίων! Τελικός προορισμός Μητρόπολη.
Πάρα πολλές είναι οι μαντείες της 23ης και 24ης Ιουνίου, ημέρα του Αη-Γιαννιού. Και επειδή ο συνηθέστερος τρόπος, με τον οποίο ο Aγιος φανερώνει το ριζικό, δηλαδή την τύχη κάθε ανθρώπου, είναι ο Κλήδονας, ονομάζεται και Αη Γιάννης ο Κλήδονας ή Ριζικάρης. Η λέξη είναι η ίδια με την αρχαία «κληδόνα», η οποία δήλωνε τη φωνή που τυχαία ακούει κάποιος και βγάζει από αυτή μάντεμα.
Χαρακτηριστικές είναι οι φωτιές της παραμονής, 23/6, στα σταυροδρόμια, όπου καίγονταν τα μαγιάτικά στεφάνια και που όσοι πήδαγαν από πάνω θα είχαν μακροζωϊα και υγεία. Το απόγευμα επίσης της παραμονής της γιορτής του Αϊ – Γιαννιού, κάποια κοπέλα ανύπαντρη με το όνομα Μαρία έφερνε από τη βρύση μία στάμνα νερό, χωρίς καθόλου να μιλήσει σε όποιον και να συναντούσε στο δρόμο. Μέσα στη στάμνα με το αμίλητο νερό έριχναν οι κοπέλες προσωπικά τους αντικείμενα, όπως δαχτυλίδια, κουμπιά κ.τ.λ. Σκέπαζαν κατόπιν τη στάμνα με ένα κόκκινο πανί λέγοντας «Κλειδώνουμε τον Κλήδονα με τ’ Αϊ Γιαννιού τη χάρη κι όποια ‘ χει καλό ριζικό, να δώσει να το πάρει».
Τη στάμνα άφηναν όλη τη νύχτα έξω από το σπίτι, σε ψηλό μέρος, να αστρονομιστεί”. Την άλλη μέρα άνοιγαν τον Κλήδονα, έβγαζαν ένα οποιοδήποτε αντικείμενο, ενώ την ίδια στιγμή μία από τις κοπέλες έλεγε μια μαντινάδα. Σε όποια ανήκε το αντικείμενο, σ’ αυτή αναφερόταν και η μαντινάδα. Οι μαντινάδες λέγονταν σε τρεις “γύρους”, αφού ξανάβαζαν μέσα στη στάμνα τα ριζικάρια: Υπήρχαν τα “παινέματα”, οι ερωτικές και οι σκωπτικές.
Τα κορίτσια έπειτα έπιναν από το «αμίλητο νερό», αλλά το κρατούσαν στο στόμα και δεν το κατάπιναν έως ότου άκουγαν κάποια φωνή, ή έβλεπαν κάποιο διαβάτη. Τη λέξη που θα άκουγαν ή το όνομα του διαβάτη το συσχέτιζαν με το όνομα του μελλοντικού συζύγου τους. Έτσι γεννήθηκε απ’ αυτήν την εθιμική πράξη και η δημώδης φράση «ήπιε τ’ αμίλητο νερό» που λέγεται για κάποιον που μένει αμίλητος.
Τα αντικείμενα του κλήδονα τα έβαζαν το βράδυ κάτω από το προσκέφαλο τους και έβλεπαν όνειρο μέσω του οποίου προσπαθούσαν να μαντεύσουν τη τύχη τους.
Επίσης την ημέρα του Αι-Γιαννιού κοιτούσαν μέσα σε ένα πηγάδι, ακριβώς στις 12 το μεσημέρι, σκεπασμένες μ’ ένα κόκκινο πανί για να δουν αυτόν που θα παντρευτούν.
Ο Αι – Γιάννης αποκαλείται και Ριγανάς, επειδή την ημέρα αυτή έβγαιναν και μάζευαν ρίγανη. Η «Αγιαννιώτικη ρίγανη» έπρεπε να συλλεχθεί πρωί πρωί, πριν από την ανατολή του ηλίου. Η λεπτομέρεια αυτή ήταν ουσιώδης, γιατί πίστευαν, ότι έτσι είχε η ρίγανη μαγική δύναμη. Την χρησιμοποιούσαν, για τη διατήρηση των τροφίμων..
