Περισσότερα από 350 περιστατικά σε βάρος χώρων θρησκευτικής σημασίας καταγράφηκαν το προπερασμένο έτος εντός της ελληνικής επικράτειας. Στη σχετική έκθεση που δημοσιοποιήθηκε από το Τμήμα Θρησκευτικών Ελευθεριών και Διαθρησκευτικών Σχέσεων της Διεύθυνσης Θρησκευτικής Εκπαίδευσης και Διαθρησκευτικών Σχέσεων της Γενικής Γραμματείας Θρησκευμάτων αναφέρεται, μεταξύ άλλων, ότι ο αριθμός των εν λόγω περιστατικών, μέσα στο 2021, ανήλθε συνολικά στα 378.
Τα εν λόγω περιστατικά αφορούν σε βανδαλισμούς, διαρρήξεις, κλοπές, ιεροσυλίες, συλήσεις τάφων, εμπρησμούς κ.λπ.
Πάντως, ο συγκεκριμένος αριθμός (378) είναι αρκετά μειωμένος σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια: Το 2020 είχαν καταγραφεί 404 περιστατικά, 524 το 2019, 589 το 2018 και 556 το 2017! Εντούτοις, προκαλεί προβληματισμό το ότι 86 από τα 378 περιστατικά σε βάρος χώρων θρησκευτικής σημασίας σημειώθηκαν μέσα στο 2021 στην Κρήτη. Μιλάμε, δηλαδή, για ένα ποσοστό της τάξης του 22,75%.
Αναφορικά με το πώς τα επίμαχα περιστατικά κατανέμονται ανά θρήσκευμα, τα 373 έλαβαν χώρα σε βάρος χριστιανικών χώρων.
Ειδικότερα:
Ορθόδοξη Εκκλησία: Τριακόσια εβδομήντα (370) περιστατικά, ήτοι το 97,89% επί του συνόλου.
Γνήσιοι Ορθόδοξοι Χριστιανοί (ΓΟΧ): Τρία (3) περιστατικά, ήτοι το 0,79% επί του συνόλου.
Ιουδαϊσμός: τρία (3) περιστατικά ρατσιστικού/αντισημιτικού χαρακτήρα, ήτοι το 0,79% επί του συνόλου.
Μουσουλμανισμός: δύο (2) περιστατικά, ήτοι το 0,53% επί του συνόλου.
Σύμφωνα με την έκθεση που δημοσιοποιήθηκε, δεν αναφέρθηκαν περιστατικά σε βάρος χώρων άλλων θρησκευμάτων.
Εξάλλου, σύμφωνα με το εισαγωγικό σημείωμα του γενικού γραμματέα Θρησκευμάτων κ. Γ. Καλαντζή, το σύνολο των περιστατικών από το 2015 έως και το 2021, ανέρχεται στα 2813. Το 2015 ήταν 147 και το 2016 215. Με λίγα λόγια, παρατηρήθηκε το 2017 μια “έκρηξη” κρουσμάτων, η οποία αυξήθηκε ακόμη περισσότερο το 2018, κρατήθηκε σε αρκετά υψηλά επίπεδα το 2019, ωστόσο από το 2020 καταγράφει μείωση.
Τα περιστατικά στην Κρήτη
Η κατανομή των περιστατικών μέσα στο 2021 φέρνει στην πρώτη θέση της σχετικής λίστας την Κρήτη (86). Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι σημειώθηκαν δύο περιστατικά στο Άγιον Όρος, ενώ στα Ιόνια νησιά κανένα! Από εκεί και πέρα, στην Αττική καταγράφηκαν 70 περιστατικά, στην Κεντρική Μακεδονία 46, στη Στερεά Ελλάδα 38, στο Νότιο Αιγαίο 33, στη Δυτική Ελλάδα 28, στην Ήπειρο 19, στην Πελοπόννησο 18, στο Βόρειο Αιγαίο 15, στην Ανατολική Μακεδονία και Θράκη 10, στη Θεσσαλία 8 και στη Δυτική Μακεδονία μόλις 5.
Σύμφωνα, πάντως, με την έκθεση σημειώθηκαν 280 περιστατικά χωρίς να εντοπιστούν οι δράστες (74%), ενώ τα περιστατικά που εξιχνιάστηκαν ήταν 98 (26%).
Ας σημειωθεί ότι στην έκθεση περιλαμβάνονται μόνο τα περιστατικά που γνωστοποιήθηκαν στην αρμόδια υπηρεσία στο πλαίσιο του δικτύου καταγραφής. Όπως επισημαίνεται στην έκθεση, «ως εκ τούτου, σε καμία περίπτωση δεν αποτελούν εξαντλητική καταγραφή του συνόλου των συμβάντων που έλαβαν χώρα σε βάρος θρησκευτικών χώρων της Ορθόδοξης Εκκλησίας κατά το έτος 2021».
Κάποια από τα περιστατικά που αφορούν στην Κρήτη είναι τα εξής:
- 10 Ιανουαρίου, Ιερός Μητροπολιτικός Ναός Αγίου Μηνά, Ηράκλειο. Περιγραφή: Ρίψη κόκκινης μπογιάς στην τοιχοποιία του ναού και αναγραφή με σπρέι μαύρου χρώματος του συνθήματος “ΔΕΥΤΕ ΛΑΒΕΤΕ ΙΟ”. Ως δράστες θεωρούνται τρεις άγνωστοι, ενώ για το συμβάν διεξήχθη προανάκριση.
- 9 Μαρτίου, Ιερός Ναός Αγίων Σαράντα Μαρτύρων Νεροκούρου Χανίων. Περιγραφή: Διάρρηξη παραθύρου Ναού, είσοδος σε αυτόν και αφαίρεση από την Αγία Τράπεζα ξύλινης λειψανοθήκης με δύο τεμάχια λειψάνων των Αγίων Σαράντα Μαρτύρων. Οι δράστες παραμένουν άγνωστοι, ενώ έχει σχηματιστεί δικογραφία από τις Αρχές.
- 25/26 Απριλίου, Ιερός Ναός Τιμίου Προδρόμου, Κουνάλι Αγίου Νικολάου Λασιθίου. Περιγραφή: Παραβίαση εξωτερικής ξύλινης πόρτας κεντρικής εισόδου με πρόκληση υλικών ζημιών, θραύση κλειδαριάς παγκαριού και κλοπή περίπου 80 ευρώ. Συνολική αξία ζημιών περίπου 200 ευρώ. Δράστες ήταν ένας ημεδαπός κι ένας υπήκοος Βουλγαρίας, ενώ έχει σχηματιστεί δικογραφία από τις Αρχές.
- 5 Ιουνίου, Ναός Αγίου Νικολάου, Άγιος Βλάσης Ηρακλείου. Περιγραφή: Παραβίαση κεντρικής θύρας με λοστό και κλοπή 2.500 ευρώ περίπου. Ο δράστης/δράστες είναι άγνωστοι, ενώ διενεργήθηκε προανάκριση.
- 14 Ιουνίου, Ιερός Μητροπολιτικός Ναός Αγίου Μηνά, Ηράκλειο. Περιγραφή: Διάρρηξη παγκαριού. Δράστης ήταν ένας ημεδαπός, ο οποίος συνελήφθη.
- 28/29 Ιουλίου, Ιερός Ναός Αγίου Γεωργίου, Ζαρός Ηρακλείου. Περιγραφή: Παραβίαση γραφείου Ναού και κλοπή τιμαλφών αφιερωμάτων απροσδιόριστης χρηματικής αξίας. Ο/οι δράστης/ες είναι άγνωστος/οι, ενώ σχηματίστηκε δικογραφία από τις Αρχές.
- Μεταξύ 20 και 31 Ιουλίου, Ιερός Ναός Κοιμήσεως Θεοτόκου, Σελί Ρεθύμνου. Περιγραφή: Κλοπή 90 ευρώ. Δράστες ήταν ένας ημεδαπός κι ένας Βούλγαρος υπήκοος. Οι δράστες ταυτοποιήθηκαν και σχηματίστηκε δικογραφία σε βάρος τους.
- 21/22 Αυγούστου, Ιερός Ναός Αγίου Νικολάου Χουμεριάκου, Άγιος Νικόλαος Λασιθίου. Περιγραφή: Θραύση κλειδαριάς κεντρικής εισόδου Ναού και θυρών κωδωνοστασίων με μεγάλες ζημιές, αξίας 1.000 ευρώ περίπου. Ωστόσο, δε διαπιστώθηκε κλοπή. Δράστες ήταν ένας ημεδαπός κι ένας Βούλγαρος υπήκοος, οι οποίοι ταυτοποιήθηκαν και σε βάρος τους σχηματίστηκε δικογραφία.
- Αρχές Σεπτεμβρίου, παρεκκλήσι Τιμίου Σταυρού, Εσταυρωμένος Ηρακλείου: Περιγραφή: Εμπρησμός ναού.
- Μεταξύ 13 και 16 Σεπτεμβρίου, ξωκκλήσι Γενεσίου Θεοτόκου, Ανατολή Ιεράπετρας. Περιγραφή: Αφαίρεση εντοιχισμένης πέτρας με ανάγλυφη επιγραφή από το Ιερό Βήμα και δύο πέτρινων κιόνων από την αυλή. Έγινε καταγγελία στις Αρχές, ενώ οι δράστες παραμένουν άγνωστοι.
- 16/17 Σεπτεμβρίου, Ιερός Ναός Μεταμορφώσεως Σωτήρος, Ροδιά Ηρακλείου. Περιγραφή: Διάρρηξη κεντρικής εισόδου, κλοπή 700 ευρώ (ανήκαν στον ιερέα) και δύο μικρών χρυσών σταυρών. Οι δράστες είναι άγνωστοι, ενώ σχηματίστηκε δικογραφία.
- Μεταξύ 30 Σεπτεμβρίου και 1ης Οκτωβρίου, Ιερός Ναός Τιμίου Σταυρού, Κίσσαμος Χανίων. Περιγραφή: Διάρρηξη κεντρικής θύρας ναού και κλοπή ενός αγίου δισκοπότηρου κι ενός δισκαρίου. Δράστης ήταν ένας υπήκοος Μαρόκου, ο οποίος συνελήφθη και σε βάρος του σχηματίστηκε δικογραφία.
- 5/6 Οκτωβρίου, Ιερός Ναός Μεταμορφώσεως Σωτήρος, Γεράνι Ρεθύμνου. Περιγραφή: Κλοπή χρηματοκιβωτίου αξίας 100 ευρώ και χρηματικού ποσού 50 ευρώ. Δράστες ήταν ένας ημεδαπός κι ένας υπήκοος Βουλγαρίας, οι οποίοι ταυτοποιήθηκαν και σχηματίστηκε δικογραφία σε βάρος τους.
- Οκτώβριος 2021, ξωκκλήσι Αγίου Γεωργίου Αυλής Δ. Μινώα Πεδιάδος Ηρακλείου. Περιγραφή: Κλοπή ενισχυτή και μικροφώνων. Οι δράστες παραμένουν άγνωστοι, ενώ υπήρξε καταγγελία του γεγονότος στις Αρχές.
- Μεταξύ 21 και 24 Νοεμβρίου, Ιερός Ναός Εισοδίων Θεοτόκου, Πηγή Ρεθύμνου. Περιγραφή: Πρόκληση φθορών αξίας 200 ευρώ. Δράστες ήταν ένας ημεδαπός κι ένας υπήκοος Βουλγαρίας, οι οποίοι ταυτοποιήθηκαν και σχηματίστηκε δικογραφία σε βάρος τους.
- 6 Δεκεμβρίου, Ιερός Ναός Αγίου Παντελεήμονα, Άδελε Ρεθύμνου. Περιγραφή: Κλοπή 1.000 ευρώ και πρόκληση φθορών αξίας 50 ευρώ. Δράστες ήταν ένας ημεδαπός κι ένας υπήκοος Βουλγαρίας, οι οποίοι ταυτοποιήθηκαν, ενώ σε βάρος τους σχηματίστηκε δικογραφία.
- 12 Δεκεμβρίου, Ιερός Ναός Αγίου Γεωργίου, Νίππος Αποκορώνου Χανίων. Περιγραφή: Παραβίαση κεντρικής εισόδου Ναού και απόπειρα διάρρηξης παγκαριού. Οι δράστες έγιναν αντιληπτοί από περιοίκους, οι οποίοι τους ακινητοποίησαν και κάλεσαν την Αστυνομία. Δράστες ήταν δύο ημεδαποί, οι οποίοι συνελήφθησαν. Για το περιστατικό διενεργήθηκε προανάκριση.
Η έννοια της “επικρατούσας θρησκείας”
Στην έκθεση γίνεται, μεταξύ άλλων, αναφορά στο ότι στο ισχύον Σύνταγμα, όπως και σε όλα τα Συντάγματα από την ίδρυση του νεοελληνικού κράτους, γίνεται διάκριση ανάμεσα στην «επικρατούσα θρησκεία στην Ελλάδα» και τις «γνωστές θρησκείες». Ειδικότερα, σύμφωνα με το άρθρο 3 του Συντάγματος: «1. Επικρατούσα θρησκεία στην Ελλάδα είναι η θρησκεία της Ανατολικής Ορθόδοξης Εκκλησίας του Χριστού […]».
Επισημαίνεται ότι η αναγνώριση της Ανατολικής Ορθοδόξου του Χριστού Εκκλησίας ως «επικρατούσας» θρησκείας έχει αποκλειστικά διαπιστωτικό χαρακτήρα, ο οποίος οφείλεται στο γεγονός ότι η μεγάλη πλειονότης των Ελλήνων (σε ποσοστό άνω του 95%) συνδέεται με την Ορθόδοξη Εκκλησία, όπως έχει πολλές φορές διευκρινιστεί τόσο στον δημόσιο λόγο όσο και στις επιστημονικές εργασίες εγκρίτων συνταγματολόγων.
Σύμφωνα με τον καθηγητή Ευάγγελο Βενιζέλο, «… ο όρος “επικρατούσα θρησκεία” έχει ένα περιεχόμενο αφενός μεν ιστορικό και πολιτισμικό, το οποίο δεν είναι νομικά κρίσιμο, αφετέρου δε ένα περιεχόμενο πραγματολογικό, που είναι νομικά κρίσιμο εφόσον περιγράφει την Ορθόδοξη Εκκλησία ως το πολυπληθέστερο συλλογικό υποκείμενο άσκησης της θρησκευτικής ελευθερίας υπό όλες τις εκδοχές και σε σχέση πάντοτε με όλο τον άλλο κατάλογο των συνταγματικών δικαιωμάτων…».
Όπως αναφέρεται στην έκθεση, σήμερα γίνεται ευρύτατα δεκτή η άποψη ότι “επικρατούσα θρησκεία” δε σημαίνει “κρατική θρησκεία” ή “επίσημη θρησκεία”, ούτε συνεπάγεται εκ του Συντάγματος κυριαρχικό ή ηγεμονικό ρόλο μιας ορισμένης θρησκείας.
Η Κεραμέως
Η υπουργός Παιδείας και Θρησκευμάτων κ. Ν. Κεραμέως σημειώνει στο κείμενο με το οποίο προλογίζει την έκθεση: «Τα τελευταία τριάμισι χρόνια της θητείας στο υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων υπηρετήσαμε με συνέπεια τη συνταγματική αρχή για διαφύλαξη της θρησκευτικής ελευθερίας, επιδιώκοντας ταυτόχρονα να επιλύσουμε εκκρεμότητες δεκαετιών στο θεσμικό πλαίσιο που διέπει τα θρησκεύματα και το καθεστώς των λειτουργών τους. Έτσι, στον τομέα των θρησκευμάτων, και παρά τις δυσκολίες που προκάλεσε η παγκόσμια κρίση της πανδημίας, μεταξύ άλλων:
προβήκαμε σε νομοθετική επικαιροποίηση οργανικών θέσεων για 3.520 ιερείς που ήδη μισθοδοτούνταν από το ελληνικό κράτος – μετά από 77 χρόνια επιλύσαμε το νομικό καθεστώς των Ιερών Μητροπόλεων Δωδεκανήσου και της Πατριαρχικής Εξαρχίας της Πάτμου – μετά από 75 χρόνια, καθιερώσαμε ένα νέο, σύγχρονο πλαίσιο για τις μουφτείες – μετά από 31 χρόνια, θεσπίσαμε ένα νέο πλαίσιο για την Εκκλησιαστική Εκπαίδευση – μετά από 16 χρόνια, εργαστήκαμε με επιμονή και σθένος για την αντιμετώπιση του αντισημιτισμού και της θρησκευτικής μισαλλοδοξίας μέσω ειδικών εκπαιδευτικών προγραμμάτων, σεμιναρίων, επιμορφώσεων και συναντήσεων θρησκευτικών ηγετών, θέσαμε τις προτεραιότητες για το άμεσο μέλλον, μεταξύ των οποίων η καθιέρωση ενός νέου θεσμικού πλαισίου για τους χώρους λατρείας, τα μουσουλμανικά ιεροσπουδαστήρια Θράκης και τους κληρικούς της ομογένειας».
ΠΙΝΑΚΟΕΙΔΕΣ
Οι εκκλησίες και οι ενορίες της Κρήτης
Εκκλησία της Κρήτης, 9 Ιερείς Μητροπόλεις: (859 ενορίες, 60 Ιερές Μονές)
Ιερά Αρχιεπισκοπή Κρήτης (Ηράκλειο): 127 ενορίες, 9 Ιερές Μονές
Αρκαλοχωρίου, Καστελίου και Βιάννου (Αρκαλοχώρι): 91 ενορίες, 4 Ιερές Μονές
Γορτύνης και Αρκαδίας (Μοίρες): 108 ενορίες, 6 Ιερές Μονές
Ιεραπύτνης και Σητείας (Ιεράπετρα): 86 ενορίες, 5 Ιερές Μονές
Κισσάμου και Σελίνου (Κίσσαμος): 80 ενορίες, 3 Ιερές Μονές
Κυδωνίας και Αποκορώνου (Χανιά): 108 ενορίες, 6 Ιερές Μονές
Λάμπης, Συβρίτου και Σφακίων (Σπήλι Ρεθύμνου): 78 ενορίες, 6 Ιερές Μονές
Πέτρας και Χερρονήσου (Νεάπολη): 80 ενορίες, 11 Ιερές Μονές
Ρεθύμνης και Αυλοποτάμου (Ρέθυμνο): 101 ενορίες και 10 Ιερές Μονές
Αριθμός περιστατικών σε βάρος χώρων θρησκευτικής σημασίας το διάστημα 2015-2021
2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 Σύνολο Ποσοστό
Ορθόδοξη Εκκλησία 137 208 525 563 504 374 370 2.681 95,31%
Γνήσιοι ορθόδοξοι χριστιανοί (παλαιοημερολογίτες) 1 3 4 3 11 0,39%
Καθολική Εκκλησία 1 1 2 1 3 7 15 0,53%
Αιθιοπική Ορθόδοξη Εκκλησία 1 1 0,04%
Αρμενική Ευαγγελική Εκκλησία 4 4 0,14%
Χριστιανοί Μάρτυρες του Ιεχωβά 4 3 4 11 0,39%
Ιουδαϊσμός 4 5 11 20 5 10 3 58 2,06%
Ισλάμ 5 1 8 2 5 9 2 32 1,14%
Σύνολο 147 215 556 589 524 404 378 2.813
Αριθμός περιστατικών σε βάρος χώρων θρησκευτικής σημασίας το διάστημα 2015-2021
| 2015 | 2016 | 2017 | 2018 | 2019 | 2020 | 2021 | Σύνολο | Ποσοστό | |
| Ορθόδοξη Εκκλησία | 137 | 208 | 525 | 563 | 504 | 374 | 370 | 2.681 | 95,31% |
| Γνήσιοι Ορθόδοξοι Χριστιανοί (Παλαιοημερολογίτες) | 1 | 3 | 4 | 3 | 11 | 0,39% | |||
| Καθολική Εκκλησία | 1 | 1 | 2 | 1 | 3 | 7 | 15 | 0,53% | |
| Αιθιοπική Ορθόδοξη Εκκλησία | 1 | 1 | 0,04% | ||||||
| Αρμενική Ευαγγελική Εκκλησία | 4 | 4 | 0,14% | ||||||
| Χριστιανοί Μάρτυρες του Ιεχωβά | 4 | 3 | 4 | 11 | 0,39% | ||||
| Ιουδαϊσμός | 4 | 5 | 11 | 20 | 5 | 10 | 3 | 58 | 2,06% |
| Ισλάμ | 5 | 1 | 8 | 2 | 5 | 9 | 2 | 32 | 1,14% |
| Σύνολο | 147 | 215 | 556 | 589 | 524 | 404 | 378 | 2.813 |
Πηγή: neakriti.gr
