Σήμερα, Πέμπτη 9 Μαρτίου, είναι των Αγίων Τεσσαράκοντα Μαρτύρων εν Σεβαστία, σύμφωνα με το Εορτολόγιο.
Αυτό σημαίνει ότι γιορτάζουν όσοι φέρουν τα ονόματα:
- Αέτιος, Αετός, Αέτης, Αετίς, Αετίων, Αετίνα,
- Βιβιανός, Βιβιάνα, Βιβιανή, Βιβή, Βίβιαν,
- Ηλιανός, Ιλιάς, Ηλιανή, Ηλιάνα, Λιάνα, Ιλιάνα, Ηλιάννα,
- Λυσίμαχος, Λυσιμάχη,
- Ξάνθος, Ξάνθιος, Ξανθιάς, Ξανθούλιος, Ξανθούλης, Ξανθή, Ξανθούλα,
- Σεβηριανός, Σεβηριανή,
- Σμάραγδος, Σμαράγδης, Σμαραγδένιος, Σμάρης, Σμαράγδα, Σμαραγδένια, Σμαραγδή, Σμαράγδω, Σμαρούλα, Σμαρώ, Σμαραγδία, Σμαραγδούλα, Σμάρα
- Φιλοκτήμων, Φιλοκτήμονας,
- Σαράντης, Σαράντος, Σαραντούλα *
* Υπάρχουν και άλλες ημερομηνίες που γιορτάζει αυτό το όνομα.
Οι Άγιοι Σαράντα Μάρτυρες είναι Άγιοι της Ορθοδόξου Εκκλησίας, οι οποίοι μαρτύρησαν στη Σεβάστεια της Μικράς Ασίας, και η μνήμη τους τιμάται στις 9 Μαρτίου.
Οι Άγιοι Σαράντα Μάρτυρες ήταν επίλεκτοι στρατιώτες τάγματος του στρατού του Λικινίου.
Όταν αυτός εξαπέλυσε διωγμό κατά των χριστιανών, απαιτήθηκε από τους σαράντα να θυσιάσουν στα είδωλα, όμως αυτοί αρνήθηκαν.
Άμεση συνέπεια της άρνησής τους ήταν να συλληφθολυν από τον Ἐπαρχο της Σεβάστειας, Αγρικόλα, ο οποίος, αρχικά, προσπάθησε να τους καλοπιάσει με επαίνους, τάζοντάς τους, παράλληλα, αμοιβές και αξιώματα, σε περίπτωση που θυσίαζαν στα είδωλα και απαρνιόντουσαν την Πίστη τους.
Τότε ο Κάνδιδος, ένας από τους στρατιώτες, του απάντησε: «Ευχαριστούμε για τους επαίνους της ανδρείας μας, αλλά ο Χριστός, στον Οποίον πιστεύουμε, διδάσκει ότι στον κάθε άρχοντα πρέπει να προσφέρουμε ό,τι του ανήκει.
Και γι αυτό στον βασιλέα προσφέρουμε τη στρατιωτική υπακοή. Πάλι, όμως, ενώ ακολουθούμε το Ευαγγέλιο, δε ζημιώνουμε το κράτος, παρά μάλλον το ωφελούμε με την υπηρεσία μας,.
Γιατί, λοιπόν, μας ανακρίνεις για μια πίστη που διαμορφώνει τέτοιους χαρακτήρες και οδηγεί σε τέτοια έργα;».
Ο Αγρικόλας κατάλαβε ότι δεν μπορούσε να τους μεταπείσει. Έτσι, διέταξε να τους βασανίσουν.
Τους γύμνωσαν και τους έριξαν μέσα σε παγωμένη λίμνη, προκειμένου να πεθάνουν από το κρύο. Επίσης, διέταξε έναν φρουρό να φυλάει τον τόπο του μαρτυρίου μήπως και διαφύγουν οι Τεσσαράκοντα.
Η ώρα περνούσε, αλλά οι μάρτυρες υπέμεναν καρτερικά το φριχτό μαρτύριο. Κι όταν τα σώματά τους άρχισαν να μελανιάζουν από την παγωνιά, ο ένας ενθάρρυνε τον άλλον λέγοντας: «Δριμύς ο χειμών, αλλά γλυκύς ο Παράδεισος.
Ας υπομείνουμε αυτήν τη νύχτα, και θα κερδίσουμε ολόκληρη την αιωνιότητα.».
Κάποια στιγμή ένας από τους στρατιώτες δεν άντεξε, και βγήκε από τη λίμνη.
Όμως ο ειδωλολάτρης φρουρός, ονόματι Αγλάϊος, εντυπωσιασμένος από την καρτερία των υπολοίπων μαρτύρων,
και βλέποντας τους φωτεινούς στεφάνους του μαρτυρίου να κατεβαίνουν από τον ουρανό, γδύθηκε και αμέσως έπεσε ο ίδιος μέσα στα παγωμένα νερά της λίμνης, μαρτυρώντας τον Χριστό και λαμβάνοντας αυτός τον τεσσαρακοστό στέφανο του μαρτυρίου.
Το πρωΐ έβγαλαν τους αγίους από τη λίμνη μισοπεθαμένους, και συνέτριψαν τα σκέλη τους.
Τα λείψανα τους βρέθηκαν από πιστούς Χριστιανούς, οι οποίοι στη συνέχεια τα ενταφίασαν με ευλάβεια.
