Πρόκειται για μια σπάνια άγρια γαρυφαλλιά που φύεται σε δύο περιοχές της Κισάμου, στην Αρχαία Πολυρρήνεια και στο βουνό Μάννα στον Πλάτανο Κισάμου. Η επιστημονική του ονομασία είναι Dianthus xylorrhizus Boiss & Heldr.
Οι βλαστοί του είναι ξυλώδεις, διακλαδιζόμενοι στην βάση. Ανθοφόροι βλαστοί έρποντες έως όρθιοι, ύψους έως 30 εκατοστά.
Τα φύλλα του είναι αντίθετα, άμισχα, πράσινα – γλαυκοπράσινα με ερυθρωπή χροιά, γραμμοειδή.
Φύεται σε ασβεστολιθικούς κρημνούς και σχισμές βράχων, σε υψόμετρα 250 – 700 μέτρα.
Άνθη μεμονωμένα, λευκά. Η περίοδος ανθοφορίας του διαρκεί από τον Απρίλιο μέχρι τον Ιούνιο.
Κατάσταση πληθυσμών
Μόνο δύο υποπληθυσμοί του Dionthus xylorrhizus είναι γνωστοί. Ο ένας βρίσκεται στην περιοχή απ’ όπου το είδος περιγράφηκε, στην αρχαία ακρόπολη της Πολυρρήνειας (στο λόφο αμέσως πάνω από το νέο χωριό με το ίδιο όνομα), νότια από το Καστέλλι Κισάμου. Ο συγγραφέας του άρθρου επισκέφθηκε την περιοχή στις 28 Απριλίου 1989 και παρατήρησε τουλάχιστον μερικές δεκάδες ωρίμων ατόμων, τα οποία αναπτύσσονταν σε σχισμές, ασβεστοληθικών βράχων.
Το 1982 ένας δεύτερος υποπληθυσμός εντοπίστηκε 5,7 χιλιόμετρα στα δυτικά – νοτιοδυτικά, στους απομονωμένους κρημνούς με βόρεια έκθεση του όρους Μάννα (ή όρος Προφήτης Ηλίας), νότια του Πλατάνου, όπου ο αριθμός των ωρίμων ατόμων δεν κατεγράφη. Η συνολική περιοχή που καταλαμβάνει το είδος δεν ξεπερνά τα 2 χιλιόμετρα.
Δεν έχει παρατηρηθεί συνεχής μείωση ή δραστική μεταβολή στον αριθμό των ώριμων ατόμων.
Κίνδυνοι και απειλές
Η δημοτικότητα του γένους Diorthus για καλλιέργεια σε συνδυασμό με την ελκυστικότητα, την ιδιαίτερα περιορισμένη περιοχή εξάπλωσης και τον μικρό πληθυσμό του είδους, το θέτουν σε σημαντικό κίνδυνο από την υπερσυλλογή των καλλιεργητών και των κηπουρών. Αυτό επιτείνεται κυρίως, διότι η μία από τις δύο θέσεις όπου απαντά (Πολυρρήνεια) είναι περιοχή αρχαιολογικού ενδιαφέροντος και την επισκέπτεται σημαντικός αριθμός τουριστών. Ο βιότοπος του είδους μπορεί επίσης να κινδυνεύει λόγω μη φυσικών καταστροφών που προκαλούνται π.χ. από αρχαιολογικές ανασκαφές, ψεκασμό με ζιζανιοκτόνα προκειμένου να διατηρηθούν οι περιοχές των ανασκαφών απαλλαγμένες από βλάστηση ή διαταραχές που οφείλονται σε δραστηριότητες εξαιτίας της τουριστικής ανάπτυξης της περιοχής.
Επιπλέον, σε τόσο μικρούς υποπληθυσμούς όπως αυτοί όπου ο αριθμός των ατόμων μπορεί να μειωθεί σε κρίσιμα χαμηλό επίπεδο, υπάρχει πάντοτε η απειλή της ολοκληρωτικής καταστροφής από ξαφνικές φυσικές καταστροφές (π.χ. πυρκαγιά) ή αναπαραγωγική κατάρρευση λόγω έλλειψης γενετικής ποικιλότητας.
Αν ο συνολικός πληθυσμός αποτελείται από λιγότερα των 250 ατόμων, τότε ίσως πρέπει να ενταχθεί το είδος στην κατηγορία των κινδυνευόντων (EΝ), αφού πληρούνται τα κριτήρια D.
