Χωρίς να ξέρουν τότε τι σημαίνει “επιδότηση”, οι παλιοί αγρότες στην Κρήτη και στην υπόλοιπη νησιωτική Ελλάδα εφάρμοζαν μέτρα προστασίας των περιουσιών τους, που σήμερα, για να τα κάνουν οι αγρότες, τους τα επιδοτεί η Ευρωπαϊκή Ένωση ή και τους τα επιβάλλει!
Έτσι, η φυτοκάλυψη, η κυκλική οικονομία, οι αναβαθμίδες (γνωστές στους Κρητικούς αγρότες ως “πεζούλες”, όπου αναφέρεται και η ξερολιθιά με τον χαρακτηρισμό “ξηρολιθοδομές”) και οι μνημιακοί ελαιώνες αλλά μόνο για τα νησιά του Ιονίου (!) είναι το αντικείμενο τεσσάρων νέων οικολογικών σχημάτων, που δημοσιεύτηκαν σε ΦΕΚ και εκδόθηκαν χθες με Υπουργική Απόφαση, για να εφαρμοστούν μέσω της νέας Κοινής Αγροτικής Πολιτικής. Μάλιστα, μπορεί να μην πρόκειται για υποχρεωτικές δράσεις από τη μεριά των παραγωγών, συμπεριλαμβάνουν όμως και κάποιες υποχρεωτικές δράσεις μέσα από τη λεγόμενη “αιρεσιμότητα”.
Έτσι, για παράδειγμα, θα μπορούν να επιδοτούνται με επιπλέον χρήματα, αν δημιουργήσουν “πεζούλες” στις καλλιέργειές τους, αλλά είναι υποχρεωμένοι, για να έχουν το δικαίωμα να λαμβάνουν έστω και ένα ευρώ, να δημιουργούν ζώνες ανάσχεσης του νερού κατά μήκος υδατορεμάτων, για να μην προκαλούνται πλημμυρικά φαινόμενα.
Συγκεκριμένα, με Υπουργική Απόφαση καθορίζεται το θεσμικό πλαίσιο εφαρμογής για τα καλούμενα «οικολογικά προγράμματα» (eco-schemes) του άρθρου 31 “Προγράμματα για το κλίμα, το περιβάλλον και την καλή διαβίωση των ζώων” του Καν. (Ε.Ε.) 2021/2115 Π1-31.3, Π1-31.4, Π1-31.8, που αφορούν: “Εφαρμογή βελτιωμένων πρακτικών φυτοκάλυψης, με παράλληλη ενίσχυση της βιοποικιλότητας”, “Εφαρμογές κυκλικής οικονομίας στη γεωργία”, “Διατήρηση και προστασία καλλιεργειών σε εκτάσεις με αναβαθμίδες” και “Προστασία μνημειακών ελαιώνων”.
Το neakriti.gr έχει αναδείξει πολλές φορές με τη βοήθεια ειδικών μέχρι σήμερα, όπως του γεωλόγου και πρώην στελέχους της Ελληνικής Αρχής Γεωλογικών και Μεταλλευτικών Ερευνών (πρώην ΙΓΜΕ) Γιάννη Κοϊνάκη, την ανάγκη όλοι οι σύγχρονοι αγρότες να μελετήσουν το “χθες” και να δουν πόσο μεγάλη σημασία έδιναν οι πρόγονοί τους στην τήρηση αυτών των μέτρων, που πλέον έρχονται και επιβάλλονται με έμμεσο ή άμεσο τρόπο από την Ευρωπαϊκή Ένωση, μέσω της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής.
«Δεν έχω ασχοληθεί με το κομμάτι των επιδοτήσεων. Στον βαθμό όμως που τέτοια μέτρα προτείνονται στους αγρότες για να μπορούν να επιδοτούνται, ή έστω για να μπορούν να αυξάνουν τις επιδοτήσεις τους, αυτές οι πολιτικές με βρίσκουν σύμφωνο για την προστασία του περιβάλλοντος στο νησί μας», δήλωσε στο neakriti.gr ο συνταξιούχος, σήμερα, επιστήμονας.
Συγκεκριμένα, “ταξιδεύοντας” πίσω, θα “δούμε” τους αγρότες να έχουν τα χωράφια, τα αμπέλια, τις ελιές και τα περβόλια τους να “πατούν” πάνω σε ξερολιθιές, που έφτιαχναν με μεράκι, δουλεύοντας σκληρά για να καθαρίσουν τις καλλιέργειές τους από τις πέτρες, να χτίσουν τους λεγόμενους στην Κρήτη “τράφους”, ώστε σε φαινόμενα πλημμυρικά να μην καταρρεύσουν τα χώματα.
Με τις ξερολιθιές, στην πραγματικότητα στήριζαν τις “πεζούλες” και τις προστάτευαν από τα ορμητικά νερά μιας πλημμύρας. Αυτά όμως οι σύγχρονοι αγρότες δεν τα κάνουν. Και έτσι, βλέπουμε κάθε τόσο τον αγροτικό κόσμο να παθαίνει πολύ μεγάλες καταστροφές, στη διάρκεια πλημμυρικών φαινομένων.
Όταν ακόμα στη γη ο κόσμος δούλευε πολύ σκληρά, οι παραγωγοί έβγαζαν μεγάλες ποσότητες από πέτρες και με αυτές έχτιζαν τους τράφους, ανά πεζούλες συνήθως, αφήνοντας έτσι διεξόδους διαφυγής του βρόχινου νερού, που, ακόμα κι όταν έπεφτε απότομα και σε μεγάλες ποσότητες, με τις ξερολιθιές υπήρχαν πολλές φορές οι μικρότερες δυνατές απώλειες.
Συγκεκριμένα, όπως μας είχε πει ο Γιάννης Κοϊνάκης, «οι συνέπειες μιας θεομηνίας μπορεί να έχουν σχέση με το είδος του χώματος, με το αν κυκλοφορούν νερά, πού κυκλοφορούν, πώς κυκλοφορούν, αν μπορούν να στραγγίζουν, αν υπάρχει ανομοιογένεια στα υλικά στο υπέδαφος, αν είναι απότομα τα πρανή, αν δεν είναι, κ.λπ. Χίλια δυο πράγματα παίζουν ρόλο».
Ειδικά για τη χρησιμότητα της ξερολιθιάς, μας είχε πει συγκεκριμένα ότι «αν έχεις ένα πρανές ή μια πλαγιά που θα πρέπει να στραγγίζει, εκεί θα πρέπει να κάνεις κάτι τέτοιο. Ή κι αν κάνεις κάτι άλλο, θα πρέπει να προβλέψεις να έχεις αφήσει τρύπες, ώστε να εκτονώνεται το νερό. Εννοείται ότι, στην περίπτωση που τσιμεντάρουμε ένα μέρος και δεν έχει διαφυγή το νερό, σε περιπτώσεις έντονων βροχοπτώσεων αυτό θα “αντιδράσει”, θα “φορτώσει” και θα αναγκαστεί να ψάξει άλλους δρόμους και θα σου δημιουργήσει πρόβλημα».
Τι αναφέρει η Υπουργική Απόφαση
«Μέσω του συγκεκριμένου οικολογικού προγράμματος, οι γεωργοί ενισχύονται για τη συνέχιση της γεωργικής δραστηριότητας στις εκτάσεις με αναβαθμίδες. Οι αναβαθμίδες, οι οποίες στις περισσότερες περιπτώσεις υποστηρίζονται από ξηρολιθοδομές, υπάρχουν σε εκτεταμένες περιοχές τόσο μόνιμων καλλιεργειών όσο και, σε μικρότερο βαθμό, αροτραίων καλλιεργειών. Η διατήρηση των αναβαθμίδων είναι κεφαλαιώδους σημασίας για την προστασία από τη διάβρωση και για τη διάσωση του οικολογικού τοπίου, αφού αποτελούν καταφύγιο άγριας χλωρίδας αλλά και πανίδας (έντομα, πτηνά, ερπετά αλλά και μικρά θηλαστικά).
Η παρέμβαση εφαρμόζεται στις εκτάσεις με αναβαθμίδες που καλλιεργούνται με μόνιμες ή αροτραίες καλλιέργειες, συμπεριλαμβανομένης της γης υπό αγρανάπαυση».
Αμέσως παρακάτω διευκρινίζεται ότι σε αυτό το οικολογικό πρόγραμμα δεν υπάρχει σχετική υποχρέωση. Όμως, για να είναι οι αγρότες δικαιούχοι του οικολογικού προγράμματος, αναλαμβάνουν τις ακόλουθες δεσμεύσεις:
– Να συντηρούν τις αναβαθμίδες με τον παραδοσιακό τρόπο, κάνοντας επιδιορθώσεις μικρής κλίμακας ζημιών.
Στις αναβαθμίδες που υποστηρίζονται από ξηρολιθοδομές, να επανατοποθετούν λίθους, οι οποίοι έχουν μετακινηθεί λόγω έντονων βροχοπτώσεων. Απαγορεύεται η χρήση σκυροδέματος ή άλλων συνδετικών ουσιών για σκοπούς σταθεροποίησης της κατασκευής.
– Να μην κάνουν χρήση ζιζανιοκτόνων στις εκτάσεις των αναβαθμίδων.
– Να μην απομακρύνουν θάμνους και δέντρα από τις εκτάσεις των αναβαθμίδων.
– Να μην καλλιεργούν σε απόσταση 0,5 μέτρων από τις αναβαθμίδες.
Ύψος ενίσχυσης
Το ύψος ενίσχυσης ορίζεται σε 250 €/Ha (1 Ha=10 στρέμματα) ετησίως (Κωδικός προβλεπόμενου μοναδιαίου ποσού 31.8-1). Να διευκρινίσουμε ότι το ποσό αυτό ανά στρέμμα είναι τα 25 ευρώ.
«Η πληρωμή θεωρείται ως ενίσχυση πρόσθετη της βασικής ενίσχυσης, λόγω των σημαντικών οικοσυστημικών υπηρεσιών που παρέχονται. Σε κάθε περίπτωση, εκτός των λοιπών όρων στήριξης για την καταβολή της ενίσχυσης πρέπει να πληρούνται οι προϋποθέσεις χορήγησης. Ειδικά για τη δράση αυτή, επειδή οι ενισχύσεις λαμβάνονται ως πρόσθετες της βασικής εισοδηματικής στήριξης, ο δικαιούχος ενεργός γεωργός θα πρέπει να λαμβάνει βασική εισοδηματική στήριξη για τη βιωσιμότητα της παρέμβασης Π1-21, για το σύνολο ή μέρος των επιλέξιμων εκταρίων του για το σχετικό οικολογικό σχήμα, σύμφωνα με την παρ. 1γ του άρθρου 5 της παρούσας».
Προστασία μνημειακών ελαιώνων – Εξαίρεσαν την Κρήτη από το πρόγραμμα
Στο μεταξύ, εξαιρείται η Κρήτη από το Οικολογικό Πρόγραμμα που αφορά στην “Προστασία μνημειακών ελαιώνων”.
«Το αγροτικό τοπίο, προϊόν της αγροτικής δραστηριότητας σε μια ορισμένη περιοχή που χαρακτηρίζεται από καλλιέργειες, λιβάδια ή/και ημι-φυσική βλάστηση, δύναται να μεταβληθεί με την εξέλιξη των καλλιεργητικών τεχνικών ή την εγκατάλειψη των καλλιεργειών. Η παρούσα παρέμβαση αποσκοπεί στη συνέχιση της παραδοσιακής μορφής ελαιοκαλλιέργειας στα νησιά του Ιονίου, συμβάλλοντας στη διατήρηση του αγροτικού τοπίου και στην ενίσχυση των οικοσυστηματικών υπηρεσιών των ελαιώνων υψηλής περιβαλλοντικής σημασίας», σύμφωνα με την απόφαση.
Πηγή: neakriti.gr
