Την ώρα που ο δεύτερος μετά την ξυλέλλα πιο επικίνδυνος οργανισμός καραντίνας (Spodoptera frugiperda) έκανε την εμφάνισή του και στην Κρήτη και συγκεκριμένα στους νομούς Ηρακλείου και Λασιθίου, η Περιφέρεια Κρήτης ανακοινώνει τη συμμετοχή της στο έργο “Παραγωγή προβασικού πολλαπλασιαστικού υλικού ποικιλιών ελιάς στην Περιφέρεια Κρήτης – CertOlive”.
Συγκεκριμένα, στο πλαίσιο του Ετήσιου Εθνικού Προγράμματος Επισκοπήσεων Επιβλαβών Οργανισμών, επιβεβαιώθηκε η παρουσία του εντόμου στην Π.Ε. Ηρακλείου σε δύο υπαίθριες καλλιέργειες σολανωδών του Δήμου Μαλεβιζίου και στην Π.Ε. Λασιθίου σε δύο υπαίθριες καλλιέργειες ντομάτας στο Οροπέδιο. Στις υπόλοιπες Περιφερειακές Ενότητες της Περιφέρειας Κρήτης δεν έχει διαπιστωθεί μέχρι σήμερα η παρουσία του εντόμου στις φερομονικές παγίδες που έχουν εγκατασταθεί σε διάφορες καλλιέργειες, στο πλαίσιο του εν λόγω προγράμματος. Η Περιφέρεια Κρήτης καλεί τους παραγωγούς των φυτών ξενιστών και τους τεχνικούς τους συμβούλους να ελέγχουν συνεχώς τις καλλιέργειές τους, έτσι ώστε να γίνει έγκαιρα ο εντοπισμός πιθανών νέων κρουσμάτων.
Να υπενθυμίσουμε ότι ο Spodoptera frugiperda δεν προσβάλλει την ελιά. Είναι όμως ένας πολύ επικίνδυνος οργανισμός για την ντομάτα, τα κολοκυθοειδή και μια σειρά άλλων προϊόντων. Αυτό ανακοίνωσε πρόσφατα το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων. Και πριν στεγνώσει το μελάνι από το δικό μας ρεπορτάζ, όπου οι επιστήμονες έκρουαν το “καμπανάκι” για την Κρήτη, ήρθε και η δυσάρεστη ανακοίνωση της Περιφέρειας Κρήτης ότι «η Περιφέρεια Κρήτης, μετά από επείγουσα ενημέρωση του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίμων, γνωστοποιεί την εμφάνιση του επιβλαβούς οργανισμού καραντίνας Spodoptera frugiperda στις Περιφερειακές Ενότητες Λακωνίας, Ανατολικής Αττικής, Ηρακλείου και Λασιθίου της χώρας μας. Το έντομο εντοπίστηκε σε φερομονικές παγίδες που έχουν τοποθετηθεί στο πλαίσιο του Ετήσιου Εθνικού Προγράμματος Επισκοπήσεων για επιβλαβείς οργανισμούς καραντίνας.
Το είδος Spodoptera frugiperda ανήκει στην οικογένεια Noctuidae των λεπιδοπτέρων και είναι εξαιρετικά πολυφάγο. Έχει καταγραφεί σε πάνω από 350 είδη φυτών ξενιστών που ανήκουν σε περισσότερες από 75 οικογένειες. Προτιμά κυρίως τα αγρωστώδη, σημαντικές ζημιές όμως προκαλεί και σε καλλιέργειες όπως βαμβάκι, κράμβες, κολοκυνθοειδή, φιστίκια, μηδική, κρεμμύδι, φασόλια, γλυκοπατάτα, ντομάτες και άλλα σολανώδη (μελιτζάνες, πιπεριές, καπνός) και σε αρκετά καλλωπιστικά φυτά. Η ζημιά μπορεί να μειώσει σημαντικά την παραγωγή, ιδιαίτερα όταν το Spodoptera frugiperda απαντά σε μεγάλους πληθυσμούς»…
Επισημαίνεται ότι, σύμφωνα με την ισχύουσα φυτοϋγειονομική νομοθεσία, αποτελεί υποχρέωση των παραγωγών να γνωστοποιούν αμέσως στην υπηρεσία οποιαδήποτε ύποπτη εμφάνιση επιβλαβών οργανισμών ή ασυνήθιστων συμπτωμάτων.
Πώς θα “θωρακίσουμε” την καλλιέργεια ελιάς
Στο μεταξύ, χθες Δευτέρα 2 Οκτωβρίου, ανακοινώθηκε ότι η Περιφέρεια Κρήτης, στο πλαίσιο του αναπτυξιακού ρόλου της για την προστασία του κρητικού ελαιολάδου, υλοποιεί σε συνεργασία με το Ινστιτούτο Ελιάς, Υποτροπικών Φυτών και Αμπέλου ΕΛΓΟ “Δήμητρα” το έργο “Παραγωγή προβασικού πολλαπλασιαστικού υλικού ποικιλιών ελιάς στην Περιφέρεια Κρήτης – CertOlive”.
Ο γενικότερος σκοπός του έργου, όπως αναφέρει η αντιπεριφερειάρχης Πρωτογενούς Τομέα Ειρήνη Χουδετσανάκη-Γιακουμάκη, είναι να ωφεληθούν τα φυτώρια και οι αγρότες της Κρήτης με φυτωριακό υλικό ανωτέρας ποιότητας από μητρικά φυτά ελιάς με πιστοποιημένη ποικιλιακή ταυτότητα και φυτοϋγεία, για πρώτη φορά στην Ελλάδα.
Σύμφωνα με την πρόσφατη νομοθεσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Οδηγία 2008/90/ΕΚ του Συμβουλίου), στην οποία εναρμονίζεται η Ελλάδα (ΦΕΚ 267/3-2-2017), τα φυτώρια πρέπει να εφαρμόζουν ιχνηλασιμότητα ως προς την ποικιλιακή γνησιότητα και να διαθέτουν πιστοποιημένο πολλαπλασιαστικό υλικό.
Η μητρική φυτεία του ΕΛΓΟ “Δήμητρα” στα Χανιά διαθέτει εγγύηση ποικιλιακής γνησιότητας του Ινστιτούτου Ελιάς, Υποτροπικών Φυτών και Αμπέλου που διατηρεί την Εθνική Συλλογή Ποικιλιών Ελιάς, εγγύηση απουσίας ασθενειών με επίσημες αναλύσεις από το Μπενάκειο Φυτοπαθολογικό Ινστιτούτο και επίσημα πιστοποιητικά από το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων. Τα φυτώρια, που θα συμμετέχουν στο έργο, θα έχουν τη δυνατότητα να δημιουργήσουν τα δικά τους μητρικά φυτά με ποικιλιακή γνησιότητα, ομοιόμορφη ανάπτυξη, καρποφορία και άριστη φυτοϋγεία.
Για τον σκοπό του έργου διατέθηκε δωρεάν αυτές τις μέρες προβασικό υλικό της κρητικής ποικιλίας ελιάς Κορωνέικη σε 10 φυτωριακές επιχειρήσεις της Κρήτης, με κριτήριο τον όγκο παραγωγής και διάθεσης δενδρυλλίων ελιάς, καθώς και τη γεωγραφική κατανομή στο νησί για την κάλυψη των αναγκών των ελαιοπαραγωγών. Συνολικά στάλθηκαν 500 μοσχεύματα κρητικής ποικιλίας ελιάς Κορωνέικη σε φυτωριακές επιχειρήσεις της Κρήτης και αργότερα θα ακολουθήσει η διανομή μοσχευμάτων των ποικιλιών “Τσουνάτη” και “Θρουμπολιά”. Οι συγκεκριμένες ποικιλίες έχουν επιλεχτεί λόγω της ιδιαίτερης οικονομικής, κοινωνικής και γεωγραφικής σημασίας τους στην Κρήτη. Μεγάλη σημασία έχει η χρήση πιστοποιημένου πολλαπλασιαστικού υλικού και στην περίπτωση αποκατάστασης πυρόπληκτων περιοχών για ανανέωση των ελαιώνων.
Το βακτήριο που τρώει τις ελιές – Οχυρωμένη απέναντι στην ξυλέλλα…
Πάντως, μέχρι στιγμής η Ελλάδα έχει καταφέρει να οχυρωθεί απέναντι στην ξυλέλλα. Να υπενθυμίσουμε πως η ξυλέλλα είναι ένα άκρως ισχυρό βακτήριο, που αναπτύσσεται στα αγγεία του ξύλου, εμποδίζοντας την κυκλοφορία νερού και θρεπτικών στοιχείων και προκαλώντας ακόμη και τον “θάνατο” του φυτού, προσβάλλει τα ελαιόδεντρα της Μεσογείου. Ο λόγος για την ξυλέλλα, την οποία ειδικοί χαρακτηρίζουν ως «ένα από τα πλέον επικίνδυνα παθογόνα παγκοσμίως».
Η Ευρωπαϊκή Αρχή Ασφάλειας Τροφίμων (EFSA) επισημαίνει ότι χάρη σε μοντέλα υπολογιστών έχει κατανοήσει πλέον το πώς και με ποιους ρυθμούς η ασθένεια εξαπλώνεται. Αλλά δεν έχει βρει τη θεραπεία της. Για πρώτη φορά το βακτήριο εντοπίστηκε το 2013 στην Ιταλία και έκτοτε εξαπλώνεται και στην υπόλοιπη νότια Ευρώπη. Στην Ελλάδα δεν έχουμε κρούσματα, αλλά έχουν καταγραφεί περιπτώσεις στη νότια Γαλλία, στην Ισπανία και στη βόρεια Πορτογαλία.
Ο Ελληνικός Σύνδεσμος Εισαγωγέων και Εξαγωγέων Φυτικού Υλικού (ΕΣΕΕΦΥ) είχε εκπέμψει σήμα κινδύνου από τα τέλη του 2018, προειδοποιώντας πως, εάν το βακτήριο περάσει τα σύνορα της χώρας μας, θα μπορούσε να αλλάξει συνολικά τη μορφή της γεωργίας και να οδηγήσει ακόμη περισσότερους Έλληνες στο εξωτερικό για αναζήτηση εργασίας.
Εξηγούσε, δε, πως σε περίπτωση εμφάνισης του βακτηρίου σε ένα σημείο, αμέσως δεσμεύεται η παραγωγή σε ακτίνα 10 χιλιομέτρων, καταστρέφοντας όχι μόνο τους επαγγελματίες παραγωγούς, αλλά χωριά ολόκληρα. Για μία χώρα στην οποία η ελαιοπαραγωγή συμβάλλει με 2 δισ. ευρώ στο ΑΕΠ, το πλήγμα θα ήταν καθοριστικό.
Πηγή: neakriti.gr
