Σήμερα, 4 Οκτωβρίου, είναι η Παγκόσμια Ημέρα Ζώων, η οποία γιορτάζεται κάθε χρόνο την ίδια ημέρα.
Η Παγκόσμια Ημέρα Ζώων καθιερώθηκε το μακρινό 1931 στο πλαίσιο ενός συνεδρίου περιβαλλοντιστών στη Φλωρεντία. Εκεί μάλιστα γιορτάστηκε για πρώτη φορά. Η συγκεκριμένη παγκόσμια ημέρα αποτελεί αφορμή για την ευαισθητοποίηση κοινού και ειδικών για τα υπό εξαφάνιση ζώα και όχι μόνο. Έκτοτε η ημέρα των ζώων έχει λάβει μεγαλύτερες διαστάσεις, καθώς η γιορτή διευρύνθηκε και περιλαμβάνει όλα τα είδη του ζωικού βασιλείου.
Η 4η Οκτωβρίου καθιερώθηκε ως Παγκόσμια Ημέρα Ζώων, επειδή συμπίπτει με τον εορτασμό της μνήμης του Αγίου Φραγκίσκου της Ασίζης, που έχει αναγορευτεί από την Καθολική Εκκλησία ως προστάτης των ζώων και του περιβάλλοντος.
Τα ζώα φαίνεται να έχουν στενές επαφές με τους ανθρώπους από πολύ νωρίς στην ιστορία. Οι άνθρωποι εξημέρωσαν αρκετά ζώα με σκοπό την επιβίωσή τους, αλλά και προκειμένου να τα βγάλουν εις πέρας αρκετές από τις χειρωνακτικές εργασίας που απαιτούσαν μεγαλύτερη δύναμη από αυτή που έχει ο άνθρωπος. Η πρώτη, όμως, μαρτυρία για τον ιδιαίτερο δεσμό ανθρώπου με ζώο δίδεται από τον Όμηρο (12ος αι.-8ος αι. π.Χ.) στην Οδύσσεια. Πιο συγκεκριμένα, η μαρτυρία αφορά τη σχέση του Οδυσσέα με τον σκύλο του, Άργο. Κατά τον επικό ποιητή ήταν το αγαπημένο ζώο του ήρωα και αυτό που τον αναγνώρισε, όταν έφτασε στην Ιθάκη.
Ως η πρώτη εξημέρωση ζώου από τον άνθρωπο καταγράφεται αυτή του κυνός, δηλαδή του σκύλου. Σύμφωνα με τον μύθο, τον σκύλο εξημέρωσε ο θεός Απόλλων και τον χάρισε στην αδελφή του, τη θεά Άρτεμη, για να τη συνοδεύει στο κυνήγι. Ένας άλλος μύθος αναφέρει ότι ο σκύλος προέκυψε από το Κέρβερο (τον φύλακα στις πύλες του Άδη). Τη συμβολή του σκύλου ο άνθρωπος την επιστρατεύει για τη συλλογή βρώσιμου υλικού. Από εκεί προέρχεται και η ετυμολογία των λέξεων “κυναγός-κυνηγός / κυνήγι” (ο οδηγός του σκύλου / το αποτέλεσμα της συνεργασίας οδηγού και κυνός).
Ιστορικά υπάρχουν αρκετές αναφορές και άλλων μεγάλων προσωπικοτήτων που είχαν ένα ιδιαίτερο δέσιμο με τα ζώα. Από τον Μέγα Αλέξανδρο και τον Πυθαγόρα, μέχρι τους Τολστόι, Ζολά και Κάφκα. Πρόκειται για σημαντικές προσωπικότητες που ήταν ζωόφιλοι και μας δείχνουν έναν δρόμο για τη σχέση ανθρώπου και ζώων.
H Διεθνής Διακήρυξη των Δικαιωμάτων των Ζώων (1978)
Άρθρο 1
Όλα τα ζώα γεννιούνται με ίσα δικαιώματα στη ζωή και στη δυνατότητα ύπαρξης.
Άρθρο 2
Ο άνθρωπος οφείλει να σέβεται τη ζωή κάθε ζώου.
Ο άνθρωπος ανήκει στο ζωικό βασίλειο και δεν μπορεί να εξοντώνει ή να εκμεταλλεύεται τα άλλα είδη του ζωικού βασιλείου. Αντίθετα, οφείλει να χρησιμοποιεί τις γνώσεις για το καλό των ζώων.
Κάθε ζώο δικαιούται φροντίδας, προσοχής και προστασίας από τον άνθρωπο.
Άρθρο 3
Κανένα ζώο δεν πρέπει να υποβάλλεται σε κακομεταχείριση ή απάνθρωπη συμπεριφορά.
Αν η θανάτωση ενός ζώου θεωρηθεί υποχρεωτική πρέπει να γίνεις στιγμιαία, ανώδυνα και χωρίς καμιά πρόκληση αγωνίας του ζώου.
Άρθρο 4
Κάθε ζώο δικαιούται να ζήσει στο φυσικό του χώρο (γη, θάλασσα, αέρας) και να αναπαράγεται σύμφωνα με τους φυσικούς νόμους,
Η στέρηση ελευθερίας του ζώου ακόμη κι αν γίνεται για μορφωτικούς σκοπούς είναι αντίθετη προς τη διακήρυξη δικαιωμάτων αυτού.
Άρθρο 5
Κάθε ζώο που από παράδοση θεωρείται κατοικίδιο δικαιούται να ζήσει με το ρυθμό και τις συνθήκες ζωής και ελευθερίας που αντιστοιχούν στο είδος του. 2. Η διαφοροποίηση αυτών των συνθηκών από τον άνθρωπο έχει σκοπούς κερδοσκοπικούς και είναι αντίθετη προς τη διακήρυξη.
Άρθρο 6
Κάθε ζώο που αποτελεί σύντροφο του ανθρώπου έχει δικαίωμα διάρκειας ζωής ανάλογης με τη φυσική του μακροβιότητα.
Η εγκατάλειψη ενός ζώου θεωρείται πράξη απάνθρωπη και εξευτελιστική.
Άρθρο 7
Αναφορικά με τα ζώα που προσφέρουν τις υπηρεσίες τους στον άνθρωπο, η διάρκεια και η ένταση δουλειάς πρέπει να είναι σε λογικά πλαίσια, η διατροφή τους ικανοποιητική και η ανάπαυσή τους υποχρεωτική.
Άρθρο 8
Οποιοσδήποτε πειραματισμός πάνω στα ζώα, ιατρικός, επιστημονικός, κλπ. Αντιτίθεται προς τα δικαιώματα των ζώων, εφόσον προκαλεί πόνο σωματικό ή ψυχικό.
Πρέπει να επιδιώκεται η αντικατάσταση του πειραματισμού πάνω στα ζώα από άλλες υπάρχουσες τεχνικές.
Άρθρο 9
Τα ζώα που εκτρέφονται για τη διατροφή του ανθρώπου πρέπει να στεγάζονται, να τρέφονται, να μετακινούνται και να θανατώνονται χωρίς πρόκληση πόνου και αγωνίας.
Άρθρο 10
Απαγορεύεται η εκμετάλλευση των ζώων για τη διασκέδαση των ανθρώπων. 2. Η έκθεση ζώου και τα θεάματα που χρησιμοποιούν ζώα αποτελούν καταστρατήγηση της αξιοπρέπειας και του σεβασμού προς τη ζωή του ζώου.
Άρθρο 11
Κάθε πράξη που χωρίς λόγο προκαλεί θάνατο ζώου είναι βιοκτονία, είναι έγκλημα απέναντι στη ζωή.
Άρθρο 12
Κάθε πράξη που προκαλεί θάνατο μεγάλου αριθμού άγριων ζώων αποτελεί «γενοκτονία», έγκλημα απέναντι στο είδος.
Η μόλυνση και οποιαδήποτε καταστροφή του φυσικού μας περιβάλλοντος οδηγούν στη γενοκτονία.
Άρθρο 13
Σεβασμός επιβάλλεται ακόμη και στο νεκρό ζώο.
Κάθε σκηνή βίας στην τηλεόραση και το σινεμά, με θύματα ζώα πρέπει να απαγορευτεί και μόνο οι σκηνές που έχουν σκοπό να ενημερώσουν για τα δικαιώματα των ζώων οφείλουν να προβάλλονται.
Άρθρο 14
Οι οργανισμοί προστασίας και προάσπισης των ζώων πρέπει να αντιπροσωπεύονται από κάθε κυβέρνηση.
Τα δικαιώματα του ζώου πρέπει να κατοχυρωθούν απ’ τους νόμους, όπως ακριβώς και τα δικαιώματα του ανθρώπου.
