Σήμερα, Τετάρτη 18 Οκτωβρίου, τιμάται η μνήμη του Λουκά του Ευαγγελιστού και του Αγίου Μαρίνου του γέροντος, σύμφωνα με το Εορτολόγιο.
Ειδικότερα, αυτό σημαίνει ότι γιορτάζουν όσοι/-ες φέρουν τα ονόματα:
• Λουκάς, Λουκία, Λουκίτσα *
• Μαρίνος *
* Υπάρχουν και άλλες ημερομηνίες που γιορτάζει αυτό το όνομα.
Άγιος Λουκάς ο Ευαγγελιστής
Ο Άγιος Λουκάς (Αντιόχεια, 1 π.Χ. ή 4 μ.Χ. – Θήβα ή Έφεσος, Μάρτιος 84 μ.Χ.) είναι Ελληνικής καταγωγής χριστιανός του 1ου αιώνα μ.Χ. και συγγραφέας του ομώνυμου Ευαγγελίου και των Πράξεων των Αποστόλων, βιβλία τα οποία περιλαμβάνονται στην Αγία Γραφή και πιο συγκεκριμένα στην Καινή Διαθήκη.
Ο βίος του Αγίου Λουκά
Ήταν ιατρός (Κολοσσαείς: 14), ελληνικής καταγωγής. Έγινε χριστιανός προερχόμενος από τους Εθνικούς. Υπήρξε στενός συνεργάτης του Παύλου και τον συνόδεψε σε πολλές από τις περιοδείες του και κατηχήθηκε από αυτόν. Από τον πρώτο πληθυντικό που χρησιμοποιεί στο βιβλίο των Πράξεων, συμπεραίνεται ότι συνόδευσε τον Παύλο στη Τρωάδα, πήγε μαζί του στη Μακεδονία και έπειτα μέχρι τους Φιλίππους. (Πραξ. 16:10)
Όταν ο Παύλος πήγε από τους Φιλίππους στην Ιερουσαλήμ, ο Λουκάς τον ακολούθησε και πάλι (Πράξ. 20,6-21,18), καθώς επίσης και στη Ρώμη (Πράξ. 27,1). Ήταν συνεπιβάτης με τον Παύλο στο πλοίο που ναυάγησε (Πράξ. 28,2) και έφτασε μαζί του στις Συρακούσες και τους Ποτιόλους (Πράξ. 28,12-26). Μάλιστα όταν ο Παύλος ήταν φυλακισμένος στην Ρώμη μόνο ο Λουκάς ήταν μαζί του (Β’ Τιμ. 4:11).
Ο Λουκάς γνώριζε πολύ καλά και τη ζωγραφική τέχνη. Μάλιστα σε αυτόν αποδίδονται οι πρώτες εικόνες της Θεοτόκου με τον Ιησού Χριστό βρέφος στην αγκαλιά της (μία υπάρχει μέχρι σήμερα στη Μονή του Μεγάλου Σπηλαίου), καθώς και αυτές των Αποστόλων Πέτρου και Παύλου.
Παλαιά παράδοση, παρουσιάζει το Λουκά ως ζωγράφο αρκετών εικόνων της Θεοτόκου Μαρίας. Την παράδοση αυτή υιοθετεί η ορθόδοξη υμνολογία κατά τον Μικρό Παρακλητικό Κανόνα προς τη Θεοτόκο, «Άλαλα τα χείλη των ασεβών, των μη προσκυνούντων την εικόνα σου την σεπτήν, την ιστορηθείσα υπό του Αποστόλου Λουκά ιερωτάτου, την οδηγήτριαν».
Δεν είναι γνωστά με ακρίβεια τα γεγονότα της ζωής του Λουκά μετά το μαρτύριο του Παύλου. Είναι πιθανό ότι λόγω του διωγμού των χριστιανών, θα πρέπει να εγκατέλειψε τη Ρώμη. Σύμφωνα με τον Γρηγόριο Ναζιανζηνό, ο Λουκάς συγκαταλέγεται μεταξύ των πρώτων μαρτύρων της Εκκλησίας. Κατά τον Νικηφόρο Κάλλιστο, ο Λουκάς υπέστη μαρτυρικό θάνατο, αφού τον έγδαραν ζωντανό και κατόπιν τον κρέμασαν σε μία ελιά στην Έφεσο σε ηλικία 80 ετών, ενώ σύμφωνα με τον Ιερώνυμο πέθανε στη Θήβα της Βοιωτίας σε ηλικία 84 ετών.
Απολυτίκιον
Ἀπολυτίκιον Ἦχος γ’.
Ἀπόστολε Ἅγιε, καὶ Εὐαγγελιστὰ Λουκᾶ, πρέσβευε τῷ ἐλεήμονι Θεῷ, ἵνα πταισμάτων ἄφεσιν, παράσχῃ ταῖς ψυχαῖς ἡμῶν.
