Ο Άγιος Σάββας καταγόταν από το χωριό Μουταλάσκη της Καππαδοκίας και ήταν γιος ευσεβών γονέων, του Ιωάννη και της Σοφίας. Από μικρός είχε μοναχικές τάσεις και μπήκε στο μοναστήρι των Φλαβιανών.
Ήταν τόσο εγκρατής που ορισμένα συνηθισμένα φαγητά δεν τα δοκίμασε ποτέ. Μάλιστα, κάποια φορά εργαζόμενος σε έναν κήπο, επιθύμησε να φάει ένα μήλο ύστερα από σατανικό πειρασμό, πριν την ώρα του διατεταγμένου γεύματος, το πήρε στο χέρι του και είπε: “Ωραίο στην όραση και καλό για φάγωμα, αλλά αυτό μας θανάτωσε”. Έπειτα, το πέταξε κάτω και το πάτησε και έβαλε όρο να μη φάει ποτέ μήλο στη ζωή του.
Είχε τόση πίστη που κάποτε μπήκε σε ένα κλίβανο πυρός, από τον οποίο βγήκες σώος και αβλαβής με τη βοήθεια του Θεού.
Όταν ήταν δεκαοχτώ ετών έφυγε από το μοναστήρι των Φλαβιανών και πήγε στα Ιεροσόλυμα. Από εκεί κατευθύνθηκε προς την έρημο της Ανατολής για να συναντήσει τον Μέγα Ευθύμιο. Ο Ευθύμιος τον έστειλε σε ένα κοινόβιο, το οποίο διηύθυνε ο όσιος Θεόκτιστος. Ο Άγιος Σάββας κατά την παραμονή του στο κοινόβιο έλαμψε λόγω του χαρακτήρα του και των αρετών του. Όταν μεγάλωσε ο Μ. Ευθύμιος τον πήρε μαζί του και στο καιρό της Μ. Σαρακοστής τον έπαιρνε μαζί του και στη έρημο. Μάλιστα ήταν τόσο σοβαρός και ηθικός – παρά το νεαρόν της ηλικίας – που προσαγορεύτηκε παιδαριογέροντας από τον Μέγα Ευθύμιο.
Ο Άγιος Σάββας όσο μεγάλωνε τροφοδοτούσε όλο και περισσότερο το πνεύμα του, γι’ αυτό και τιμήθηκε με το χάρισμα της θαυματουργίας. Το χάρισμα αυτό το επιστράτευσε στην υπηρεσία των φτωχών και των ασθενών και έτσι επιτέλεσε σημαντικότατα έργα. Για την αγιότητα της ζωής του και για τη μεγάλη του φήμη, είχε σταλεί από τον Πατριάρχη Ιεροσολύμων δυο φορές πρεσβευτής στην Κωνσταντινούπολη, προς το βασιλιά Αναστάσιο και έπειτα προς τον Ιουστινιανό.
Σε ηλικία ενενήντα τεσσάρων ετών, το 534 μ.Χ., ανήλθε προς Κύριον εν ειρήνη.
Ο Άγιος Σάββας έκανε πολλά θαύματα. Κυρίως θεράπευε τους αρρώστους. Σήμερα φανερώνεται σε οικογένειες που δεν μπορούν να αποκτήσουν παιδιά και σε ασθενείς με καρκίνο. Στηρίζει τον αγώνα των ανθρώπων που δοκιμάζονται από τη σοβαρή αυτή ασθένεια. Γι’ αυτό, άλλωστε, και το ογκολογικό νοσοκομείο στην Αθήνα φέρει το όνομά του.
Ο Άγιος Σάββας ίδρυσε και την περίφημη Λαύρα στην Ιουδαία η οποία λειτουργεί αδιάκοπα εδώ και 1500 περίπου χρόνια, στηρίζοντας την ανά τον κόσμο Ορθοδοξία και εμπνέοντας για αγώνες ασκητικούς και υπέρ της Πίστεως. Επίσης αποτελεί και την κοιτίδα του εκκλησιαστικού μας τελετουργικού Τυπικού, ενώ εδώ έζησε και ο μεγάλος Πατέρας και υμνογράφος της Εκκλησίας Άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός.
Στην αυλή της μονής υπάρχει μια φοινικιά -κατά την παράδοση, τη φύτεψε ο Άγιος Σάββας-, τα φύλλα της οποίας θεωρούνται κατάλληλα για την απόκτηση παιδιών από όσες γυναίκες δυσκολεύονται να τεκνοποιήσουν. Οι μοναχοί προσφέρουν τα φύλλα, τα οποία οι γυναίκες βράζουν και πίνουν το ρόφημα, αφού πρώτα έχουν νηστέψει. Οι μαρτυρίες των γυναικών που δυσκολεύονταν να κάνουν παιδιά, αλλά τελικά τα κατάφεραν, είναι πολλές.
Μάλιστα, μια πιστή μαρτυρεί ότι είχε επισκεφτεί τη μονή και είχε εξομολογηθεί στους μοναχούς πως η κόρη της δεν μπορούσε να κάνει παιδιά. Οι μοναχοί της έδωσαν τα φύλλα για την κόρη της και της ζήτησαν να προσευχηθεί. Επειδή όμως η κόρη δυσκολευόταν να νηστέψει εξαιτίας κάποιου προβλήματος, η μητέρα αποφάσισε να νηστέψει η ίδια 40 ημέρες, και μάλιστα κρυφά από όλους, και έδωσε στην κόρη της να πιει το ρόφημα. Πραγματικά, το θαύμα έγινε! Η κόρη της έμεινε έγκυος και ολόκληρη η οικογένεια έσπευσε στην ιερά μονή, να προσκυνήσει τον Άγιο και να τον ευχαριστήσει.
