Ο κλάδος της Σαλιγκαροτροφίας σε παγκόσμιο επίπεδο δεν είναι καταγεγραμμένος από κάποια επίσημη αρχή. Δεν υπάρχουν ακριβή στοιχεία για τους όγκους παραγωγής, καθώς και για τις εκτάσεις που καλύπτουν. Στη χώρα μας, σύμφωνα με το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, ο κλάδος της Σαλιγκαροτροφίας υπάρχει εδώ και 35 χρόνια. Όμως, παρουσίαζε για πολλά χρόνια στασιμότητα. Ωστόσο, παρόλο που η επαναδραστηριοποίηση του κλάδου τα τελευταία δεκαπέντε χρόνια ήταν έντονη, οι επίσημοι κρατικοί φορείς δεν προχώρησαν στην πλήρη ανάλυση και καταγραφή του.
Η πρώτη περίοδος δραστηριοποίησης του κλάδου στη χώρα μας καταγράφηκε κατά τις δεκαετίες του 1970 – 1980, αλλά τελικά ο κλάδος συρρικνώθηκε χωρίς να υπάρξει μεγάλη εξέλιξη. Σήμερα δεν υπάρχουν πλέον σε λειτουργία οι μονάδες παραγωγής σαλιγκαριών εκείνης της περιόδου, ενώ υφίσταται µόνο µία μονάδα μεταποίησης.
Η δεύτερη και σημαντικότερη περίοδος καταγράφηκε την τριετία 2009 – 2011. Στην έξαρση αυτή συνέβαλε η αρχή και κορύφωση της οικονομικής κρίσης. Τότε που παρουσιάστηκε η μεγάλη στροφή, των νέων κυρίως, προς τον πρωτογενή τομέα.
Σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία, το 2011, όποτε και έγινε για πρώτη φορά απογραφή από το Τμήμα Μελισσοκομίας, Σηροτροφίας και λοιπών ασπόνδυλων ζωικών οργανισμών του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, υπήρχαν στην ελληνική επικράτεια 136 εκτροφεία σαλιγκαριών συνολικής έκτασης 575 στρεμμάτων. Η γεωγραφική κατανομή των σαλιγκαροτροφικών εκμεταλλεύσεων και η κατανομή τους ανά σύστημα εκτροφής παρουσιάζονται στον πιο κάτω πίνακα.
Οι 136 μονάδες του 2011 έγιναν 61 ενεργές το 2012. Η κατανομή τους φαίνεται στον χάρτη, ανά νομό |
Όσον αφορά τον αριθμό των απασχολουμένων, επικρατεί απόλυτο σκοτάδι. Άλλωστε, σε ποια αγροτική εκμετάλλευση γνωρίζουμε ακριβώς τον αριθμό των απασχολουμένων ατόμων, πλην των κυρίων της εκμετάλλευσης.
Αυτήν τη χρονιά -2012- οι Βασίλης Κόλλιας και Μαρία Ζώτη με τη συνεργασία των τμημάτων του ΥΠΑΑΤ, Κτηνοτροφικών εγκαταστάσεων µηχ. & μέσων, Βιολογικής κτηνοτροφίας και του ΕΛΓΟ – ΔΗΜΗΤΡΑ δημοσίευσαν μια μελέτη – φυλλάδιο σχετικά με την εκτροφή σαλιγκαριών. Ήταν η πρώτη απόπειρα «βοήθειας. Τελευταία ενημερωμένη έκδοση ήταν τον Δεκέμβριο του 2014. Βέβαια, η «μελέτη» αυτή δεν ήταν τίποτα περισσότερο από συρραφή όλων των δημοσιευμάτων στο διαδίκτυο, από κάποιους ελάχιστους πετυχημένους εκτροφείς. Μάλλον σύγχυση επέφερε, παρά βοήθεια.
Αυτή ήταν και η τελευταία συνεισφορά του ΥΠΑΑΤ στον κλάδο της σαλιγκαροτροφίας. Από το 2015 μέχρι σήμερα οι λίγοι επιμένοντες και παραμένοντες στον χώρο, προσπαθούμε να τα καταφέρουμε τελείως μόνοι. Η βοήθεια της πολιτείας είναι μηδενική, αλλά τουλάχιστον δεν εμπόδιζε την ανάπτυξή μας μέχρι και το τέλος του 2019.
Το 2020 η ηγεσία του ΥΠΑΑΤ με αιτιολογία την πανδημία βάλθηκε να μας ξεπαστρέψει. Ενώ η εκτροφή γουνοφόρων ζώων (αλεπούς, μινκ, μυοκάστορα, τσιντσιλά και άλλων) ή η κατασκευή πυροτεχνημάτων εντάχθηκε στους πληγέντες λόγω πανδημίας ΚΑΔ, η εκτροφή σαλιγκαριών δεν εντάχθηκε, με όλες τις συνέπειες για έναν κλάδο που η εξαγωγική του δραστηριότητα για το 2018 – 2019 ήταν περίπου 7,5 εκατομμύρια ευρώ. Τα πυροτεχνήματα προσφέρουν περισσότερα στην Εθνική Οικονομία;
Το 2014 δημοσιεύθηκε κλαδική μελέτη για την εκτροφή σαλιγκαριών από τον δρ. Αθανάσιο Δαγκαλίδη για λογαριασμό της Τράπεζας Πειραιώς. Ήταν μια συμπαθής προσπάθεια στο πλαίσιο προσέγγισης του αγροτικού κόσμου από το τραπεζικό ίδρυμα, η οποία, όμως, βρίθει ανακριβειών, τις οποίες εντοπίσαμε και αντιτάξαμε τα πραγματικά στοιχεία σε άρθρο στην εφημερίδα «Αγροτική Έκφραση».
61 σαλιγκαροτροφικές μονάδες με αντιπρόσωπους από 31 νομούς της Ελλάδας (2012) |
Πρέπει επιτέλους να καταλάβουν εκεί στο Υπουργείο, ότι η σαλιγκαροτροφία, είναι μια καινοτόμος επιχειρηματική δραστηριότητα στον τομέα της γεωργικής παραγωγής και μπορεί να χαράξει νέες παραγωγικές και εξαγωγικές κατευθύνσεις.
Όπως πολλές φορές στο παρελθόν έχουμε σημειώσει σε άρθρα μας, η δραστηριότητα αυτή πρέπει να αντιμετωπιστεί σαν επιχειρηματική ιδέα και κίνηση, όπως άλλωστε όλες οι γεωργικές εκμεταλλεύσεις.
Η σαλιγκαροτροφία, λοιπόν, σαν επιχειρηματική ιδέα, υπό την προϋπόθεση σωστής χρήσης σύγχρονων τεχνικών, αποτελεσματικής διαχείρισης του κύκλου παραγωγής και ολοκληρωμένης τεχνογνωσιακής υποστήριξης, που θα διασφαλίσει υψηλές αποδόσεις, εγγυάται θετικά οικονομικά αποτελέσματα.
Δεν πρέπει να διαφεύγει από το μυαλό των υποψήφιων εκτροφέων σαλιγκαριών, αλλά και των εν ενεργεία συναδέλφων, ότι η εκτροφή αυτή παρουσιάζει ιδιαιτερότητες και δεν μπορεί εκ των πραγμάτων να αντιμετωπιστεί γενικά και αόριστα σαν κτηνοτροφική παραγωγή.
Όπως μέσα στον χώρο της ζωικής παραγωγής υπάρχει ιδιαίτερη αντιμετώπιση για τις μέλισσες, για τα ψάρια κ.λπ., έτσι πρέπει να αντιμετωπιστούν και τα σαλιγκάρια. Κάτι που μέχρι σήμερα δεν γίνεται, παρά τις προσπάθειες που έχουμε κάνει σαν AGROFARMA όλα τα τελευταία χρόνια, με παραστάσεις στο Υπουργείο, με συναντήσεις με υπηρεσιακούς παράγοντες, με αποστολή υπομνημάτων κ.λπ.