Ο… θεός Διόνυσος είχε την τιμητική του το τελευταίο χρονικό διάστημα και στην Κίσαμο με την πατροπαράδοτη διαδικασία του τρυγητού των αμπελιών και το πάτημα των σταφυλιών.
Η Κισαμίτικη ύπαιθρος πήρε ζωή με την έλευση του φθινοπώρου από αμπελουργούς και τους φίλους τους που συνέβαλαν στην συγκομιδή και την επεξεργασία των σταφυλιών.
Πλήθος αναφορών υπάρχουν από τα μινωικά χρόνια, για την καλλιέργεια των αμπελιών και την οινοποίηση. Παλαιότερα σχεδόν κάθε Κισαμίτικο σπίτι είχε το δικό του κρασί.
Η ωρίμανση και ο τρύγος πραγματοποιούνται ανάλογα με την ποικιλία και το υψόμετρο της περιοχής από τις αρχές του Σεπτέμβρη μέχρι και τις αρχές του Οκτώβρη.
Η κοινωνική διάσταση του τρύγου προσφέρει μια χαρακτηριστική εικόνα της αγροτικής ζωής στην Κρήτη. Από τα χαράματα φίλοι και συγγενείς τρυγούν και κουβαλούν τα σταφύλια. Όταν ο τρύγος τελειώσει, τα σταφύλια πιέζονται στο πατητήρι είτε μηχανοκίνητα, είτε πολλές φορές ακόμη και με τα πόδια και παράγεται ο “μούστος”. Η μεγάλη ηλιοφάνεια στην Κίσαμο δίνει στον μούστο συνήθως αρκετά ζάχαρα κι έτσι έχουμε και αρκετά υψηλόβαθμα κρασιά.
Αυτή είναι και η στιγμή που η νοικοκυρά θα πάρει μούστο από το πατητήρι, θα «κόψει» τον βρασμό του με στάχτη και θα ψήσει την μουσταλευριά προσθέτοντας καρύδια, αμύγδαλα, σουσάμι και κανέλα. Όταν τελειώσει από το πατητήρι, ο μούστος μπαίνει στα βαρέλια ή παραμένει στο πατητήρι για κάποιες ώρες για να πάρει χρώμα και τανίνες. Τότε έρχεται η ώρα της γιορτής. Όλοι κάθονται στο πλούσιο τραπέζι με τα καλύτερα κρασιά του σπιτιού και εύχονται στον νοικοκύρη. Η κούραση της ημέρας μετατρέπεται σε διάθεση για τραγούδι και χορό.
Πρόκειται για μια ιεροτελεστία που ακολουθείται εδώ και εκατοντάδες χρόνια στην ύπαιθρο, ενώ όλα αυτά συνδυάζονται με φαγητό, κρασί, τσικουδιά και διασκέδαση από τις παρέες που συμμετέχουν. Καλά κρασιά σε όλους!
Δημήτρης Γρυμπαουλάκης
Α’ Αντιπρόεδρος Συλλόγου Προβολής Κισάμου “Η Γραμπούσα”
