Αν χάσατε κάτι και δεν το βρίσκετε με τίποτα, μην ταράζεστε. Υπάρχει μέθοδος αλάνθαστη, δοκιμασμένη στους αιώνες: θα τάξετε μία πίτα για την ψυχή της μητέρας του Αγίου Φανουρίου.
Έτσι ακριβώς το διατύπωναν ανέκαθεν οι γιαγιάδες-θεματοφύλακες των θεσμίων. Η φανουρόπιτα είναι η παραδοσιακή γλυκιά νηστίσιμη πίτα της ελληνικής κουζίνας και προσφέρεται την ημέρα που η Ορθόδοξη Εκκλησία τιμά τη μνήμη του Αγίου Φανουρίου, δηλαδή στις 27 Αυγούστου.
Φανουρόπιτα: Γιατί και πότε την φτιάχνουμε – Όλα τα μυστικά της
Δεν πρόκειται για πραγματική πίτα με φύλλα, αλλά για ένα μυρωδάτο κέικ χωρίς αυγά και βούτυρο, μόνο με λάδι, για να είναι και νηστήσιμο. Αυτό το παρασκεύασμα που ονομάζεται φανουρόπιτα πρέπει να περιέχει επτά ή εννέα υλικά και όση ώρα το ετοιμάζετε πρέπει να έχετε ένα κερί αναμμένο. Σε πολλά μέρη θυμιατίζουν κιόλας πριν αρχίσουν.
Τα υλικά της φανουρόπιτας
Τα βασικά υλικά είναι το λάδι, το αλεύρι και η ζάχαρη. Προσθέτουν χυμό πορτοκαλιού, καρύδια, σταφίδες, κανελογαρίφαλα. Σε μια συνταγή που έχω από τη Ρόδο, αντί για πορτοκάλι, βάζουν ημίγλυκο κρασί και είναι ωραίο το αποτέλεσμα. Σε μία μόνο περίπτωση, πρόσφυγες από την Καππαδοκία μού είπαν για φανουρόπιτα ανεβατή (με μαγιά δηλαδή), αρωματισμένη με γλυκάνισο αντί για κανελογαρίφαλα.
Υλικά:
1 κούπα σπορέλαιο
3 (περίπου) κούπες αλεύρι (που φουσκώνει μόνο του)
1 κούπα ζάχαρη
1 κούπα φυσικό χυμό πορτοκάλι
1 κουταλάκι γλυκού σόδα
1/2 κούπα καρύδι κομμένο μέτριο
1/2 κούπα σταφίδα ξανθή
1/2 κουταλάκι γλυκού γαρίφαλο
3/4 κουταλάκι γλυκού κανέλα
Παραλλαγή: Μπορείτε να παραλείψετε τη σόδα και να προσθέσετε βανίλια σε σκόνη ή μερικές σταγόνες νερό (για τα δάκρυα της Παναγίας).
Εκτέλεση
Χτυπάμε το λάδι μαζί με τη ζάχαρη μέχρι να λιώσει όσο περισσότερο γίνεται η ζάχαρη. Σε αυτό το μείγμα ρίχνουμε το πορτοκάλι που έχουμε διαλύσει τη σόδα. Συνεχίζουμε το χτύπημα για 3-4 λεπτά. (Σε αυτό το στάδιο αν θέλουμε χρησιμοποιούμε μίξερ). Σε ένα μπολ έχουμε βάλει το αλεύρι μαζί με το γαρίφαλο, την κανέλα, το καρύδι και τη σταφίδα. Ανακατεύουμε/ζυμώνουμε το μείγμα με τα χέρια μας.
Σε λαδωμένο ταψάκι νούμερο 28 απλώνουμε το μείγμα. Βάζουμε το ταψί σε προθερμασμένο φούρνο στους 160-170 βαθμούς, ανάλογα τον φούρνο για 40-60 λεπτά. Αφήνουμε τη φανουρόπιτα να κρυώσει και μετά την κόβουμε σε κομμάτια μονού αριθμού. Αφαιρώντας δύο υλικά η πίτα γίνεται πιο απλή, αλλά το ίδιο νόστιμη.
Το τελετουργικό και η ιστορία του Αγίου Φανουρίου
Όταν ψηθεί η φανουρόπιτα, οι ευσεβείς την πηγαίνουν στην εκκλησία να διαβαστεί και μετά τη μοιράζουν. Αρχικά πρέπει να μοιράσουν τουλάχιστον επτά κομμάτια έξω από την εκκλησία.
Την υπόλοιπη μπορούν να την πάρουν στο σπίτι, για να τη μοιράσουν στα μέλη της οικογένειας, σε γείτονες και φίλους. Σε πολλές εκκλησίες υπάρχουν παρεκκλήσια του Αγίου Φανουρίου, όπου κάθε Δευτέρα διαβάζονται φανουρόπιτες. Πολλοί δεν τις πηγαίνουν στην εκκλησία, απλώς τις μοιράζουν. Πριν φας το κομμάτι, πρέπει να πεις τρεις φορές: «Θεός σχωρέσει τη μάνα του Αη Φανούρη».
