Το τραγανός στο τραχανά/ταρχανά είναι πίθανη, και ότι η λέξη πιθανώς προέρχεται από το περσικά: ترخوانه ταρχανέ.
Στην περσική γλώσσα ,ο αλ-Ζαμαχσαρί ανέφερε για πρώτη φορά το φαγητό τον 11ο αιώνα, με τη μορφή ταρχανά στο λεξικό του, το οποίο πιστοποιείται κατά τον 13ο αιώνα με τη μορφή ταρχίνα στην Εγκυκλοπαίδεια Τζαχανγκίρι (από τον Τζαχανγκίρ, Μογγόλο αυτοκράτορα της Ινδίας). Το ταρ تر στα περσικά σημαίνει “υγρό, μουσκεμένο”, και το χουάν خوان (προφέρεται χαν) σημαίνει “μέρος φαγητού/τραπέζι, φαγητό, μεγάλο ξύλινο μπολ”. Έτσι στα περσικά σημαίνει “ποτισμένο ή εμποτισμένο τρόφιμο”, η οποία ταιριάζει με τον τρόπο που παρασκευάζεται η σούπα: ο τραχανάς πρέπει να έχει εμποτιστεί με νερό και άλλα πιθανά συστατικά προστίθενται στη συνέχεια και μαγειρεύονται για κάποιο χρονικό διάστημα.
Είναι ένα είδος ζυμαρικού και απαντάται σε διάφορα είδη: γλυκός ή ξινός, χοντρός η ψιλός, νηστίσιμος ή μη..
Το περίεργο είναι ότι αν και αποτελεί κατεξοχήν παραδοσιακό πιάτο, δεν σερβίρεται στις ελληνικές ταβέρνες, αλλά τον βρίσκουμε στα πιο γκουρμέ εστιατόρια.
Ο τραχανάς είναι κατασκευασμένος από τη μίξη αλευριού, γιαουρτιού και ξινόγαλου, και, προαιρετικά, μαγειρεμένα λαχανικά, αλάτι, πλιγούρι, μπαχαρικά (κυρίως βότανο ταρχανά), αφήνοντας το μείγμα να ζυμωθεί, να ξηρανθεί και συνήθως το αποτέλεσμα είναι η άλεση και το κοσκίνισμα.
Η ζύμωση παράγει γαλακτικό οξύ και άλλες ενώσεις δίνοντας στον τραχανά τη χαρακτηριστική ξινή γεύση και τις καλές ιδιότητες διατήρησης: το pH μειώνεται σε 3.4-4.2 και το βήμα της ξήρανσης μειώνει την περιεκτικότητα σε υγρασία στο 6-10%, με αποτέλεσμα να δημιουργηθεί μια κατάσταση αφιλόξενη για παθογόνα και οργανισμούς που αλλοιώνουν τα τρόφιμα, ενώ διατηρούν τις γαλακτικές πρωτεΐνες.
Ο τραχανάς μαγειρεύεται σαν σούπα είτε με αρκετό νερό ή γάλα , είτε πιο πηχτή.
Ο χρόνος μαγειρέματος του τραχανά είναι συνήθως μικρός, περίπου 15-20 λεπτά.
Ποια είναι τα οφέλη του τραχανά στην υγεία μας
Ο τραχανάς έπαιζε πολύ σημαντικό ρόλο στην διατροφή και την επιβίωση των προγόνων μας μάλιστα, σε αρκετές περιοχές της χώρας αποτελούσε τη βασική τροφή σε περιόδους πολέμων και οικονομικής δυσχέρειας.
Όμως, ο τραχανάς έχει ισχυρή θρεπτική αξία και γι’ αυτό καταναλώνεται σήμερα. Είναι πλούσιος σε υδατάνθρακες, πρωτεΐνη, φυτικές ίνες και συγκεκριμένα βήτα-γλυκάνη που παρέχει ενέργεια, αυξάνει τον κορεσμό και βοηθά στη διατήρηση των χαμηλών επιπέδων χοληστερίνης.
Επιπλέον, ο τραχανάς είναι καλή πηγή βιταμινών, όπως βιταμίνη Α, Β1 και ριβοφλαβίνης (Β2), η οποία έχει αντιγηραντικές, αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες και τονώνει τον μεταβολισμό και την εγκεφαλική λειτουργία.
Τέλος, ο τραχανάς είναι πλούσιος σε καροτενοειδή, ουσίες με ισχυρές αντιοξειδωτικές ιδιότητες που δρουν ενάντια στις ελεύθερες ρίζες.
Δεν αποτελεί έκπληξη λοιπόν το γεγονός ότι ο Ιπποκράτης «συνταγογραφούσε» τον τραχανά, καθώς θα λέγαμε ότι μπορεί επάξια να λάβει την ιδιότητα της υπερτροφής.
*Οι πληροφορίες δεν μπορούν να αντικαταστήσουν την γνωμάτευση του ιατρού σας. Αν αποφασίσετε να ακολουθήσετε κάποια θεραπεία ή διατροφή ρωτήστε τον προσωπικό ιατρό σας.
