Το Ιστορικό Αρχείο Κρήτης και η Περιφέρεια Κρήτης- Περιφερειακή Ενότητα Χανίων διοργανώνουν την Κυριακή, 13 Οκτωβρίου 2024, και ώρα 7 μ.μ. στον Κήπο του Ιστορικού Αρχείου Κρήτης, εκδήλωση για τη ζωή και το έργο του θρυλικού μαντατοφόρου, αγωνιστή της Εθνικής Αντίστασης, συγγραφέα και μεταφραστή των ομηρικών επών, Γιώργη Ψυχουντάκη (1920-2006). Στην εκδήλωση θα ομιλήσει η κ. Ιωάννα Σπηλιοπούλου, φιλόλογος και υποψήφια διδάκτωρ του Α.Π.Θ., με θέμα: «Γιώργης Ψυχουντάκης: Μεταφράζοντας τα ομηρικά έπη σε μια αετοφωλιά της Κρήτης».
Ο Γιώργης Ψυχουντάκης γεννήθηκε στην Ασή Γωνιά Αποκορώνου όπου και τέλειωσε το δημοτικό σχολείο. Έλαβε μέρος στην Αντίσταση κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο ως μαντατοφόρος του Άγγλου αξιωματικού Πάτρικ Λη Φέρμορ και οδηγός αντιστασιακών ομάδων. Για την εξαιρετική προσφορά του στον Αγώνα τιμήθηκε με το μετάλλιο της Βρετανικής Αυτοκρατορίας. Έπειτα από μακροχρόνιες επαγγελματικές περιπέτειες, εργάστηκε ως επιστάτης του γερμανικού νεκροταφείου στο Μάλεμε.
Τις αναμνήσεις του από τον Πόλεμο και την Αντίσταση κατέθεσε στο βιβλίο του Κρητικός μαντατοφόρος, που μεταφράστηκε στα αγγλικά από τον φίλο του Πάτρικ Λι Φέρμορ (1955) και σε άλλες ευρωπαϊκές γλώσσες. Το 1960 εκδόθηκε η λαογραφική μελέτη για το χωριό του: Αετοφωλιές στην Κρήτη. Λαογραφία της Ασή-Γωνιάς. Το 1979, έπειτα από έντεκα χρόνια εργασίας, δημοσίευσε μετάφραση της Οδύσσειας του Ομήρου στην κρητική διάλεκτο και σε ομοιοκατάληκτα δίστιχα. Ακολούθησε, το 1995 η μετάφραση της Ιλιάδας. Ο Στυλιανός Αλεξίου επισημαίνει ότι «H μετάφραση αυτή είναι η μόνη που διατηρεί την άνεση και τη μαγεία του ομηρικού λόγου. Εδώ δεν μιλεί ένας λόγιος μεταφραστής, αλλά ο απλός άνθρωπος που διατηρεί ακέραιο το γλωσσικό ένστικτό του και αναδημιουργεί το ομηρικό έπος όπως το ένιωσε και το αφομοίωσε».
Στην εκδήλωση θα γίνουν σύντομες παρεμβάσεις από την Τασούλα Μαρκομιχελάκη, αναπληρώτρια καθηγήτρια Νεοελληνικής Φιλολογίας του Α.Π.Θ., επιμελήτρια των ομηρικών μεταφράσεων του Ψυχουντάκη στις Π.Ε.Κ. και τον Γάλλο ελληνιστή, Pierre Coavoux (Κοαβού), με τον οποίο ο συγγραφέας- μεταφραστής είχε επί σειρά ετών αλληλογραφία σχετικά με πραγματολογικά και γλωσσικά ζητήματα που αντιμετώπιζε στα ομηρικά κείμενα.
Θα παρουσιαστούν επίσης αρχειακά τεκμήρια (χειρόγραφα του συγγραφέα, δημοσιεύματα και οπτικοακουστικό υλικό) και δημιουργίες σύγχρονων καλλιτεχνών (σκηνοθετών και μουσικών), οι οποίοι αξιοποίησαν τις μεταφράσεις του Γ. Ψυχουντάκη στο έργο τους. Ριζίτικα τραγούδια θα αποδώσει η «Ριζίτικη παρέα της Ασή Γωνιάς».
