Συνεδρίασις 1η…. την 1η Νοεμβρίου 1935, εν εκτάκτω συνελεύσει προσωρινής επιτροπής. Θέμα: «Εκλογή διοικητικού συμβουλίου, δια βοής, εν τω καταστήματι του Γυμνασίου Καστελλίου, δια την σύστασιν Συλλόγου Κυριών & Δεσποινίδων».
Απόσπασμα από το βιβλίο πράξεων του Συλλόγου μας, που πρόσφατα ανακαλύψαμε στα ντουλάπια της αποθήκης, που διαθέτουμε κάτω από το Ενοριακό Κέντρο του Αγίου Σπυρίδωνα και τώρα διαμορφώσαμε σε γραφείο. Με πολλή έκπληξη συνειδητοποιήσαμε ότι έχουμε στα χέρια μας έναν ανεκτίμητο θησαυρό για τον Σύλλογο και τον τόπο μας. Είναι σε αρίστη κατάσταση τα βιβλία Πράξεων, Ταμείου και Μελών του Συλλόγου, από την ίδρυσή του ως σήμερα. Στις σελίδες των ξεδιπλώνονται οι πτυχές της πορείας, της ίδιας της ζωής, όχι μόνο του Συλλόγου, αλλά και του Καστελλιού ολάκερου και των ανθρώπων του.
Συνεδρίασις τη 28η Ιανουαρίου 1936. Θέμα: «Κανονισμός δοθησομένου χορευτικού τεϊου. Τιμή εισιτηρίου, δια τους άνδρας 20 δραχμαί, δια τας γυναίκας 10 δραχμαί».
Εκδηλώσεις με μια άλλη διάσταση από την σημερινή και ως προς την διαδικασία και ως προς την σημασία, είναι συχνές κατά τα πρακτικά, με σκοπό την κοινωνική αλληλεγγύη, που ήταν πρώτιστο μέλημα, με βάση τους σκοπούς του Συλλόγου και αποδεικνύουν οι αποφάσεις. Παράλληλα ήταν και ευκαιρία για σύσφιξη κοινωνικών δεσμών, σε συνδυασμό με την διασκέδαση, στη μικρή μας κωμόπολη.
Οι συνεδριάσεις και οι αποφάσεις διακόπτονται το 1941 (πόλεμος, κατοχή) και ξεκινούν πάλι το 1946.
Μέσα στους σκοπούς του είναι και η συνεργασία με την εκκλησία. Συνεδρίασις τη 19η Απριλίου 1946. Θέμα: «Χρηματικό ποσό, εις την επισκευήν του ωρολογίου του Αγίου Σπυρίδωνος». Ουσιαστικά οι προτάσεις και οι αποφάσεις των διαφόρων Δ.Σ. είναι στενά δεμένες με την ιστορία τοπική και εθνική. Συνεδρίασις τη 17η Φεβρουαρίου 1946. Θέμα: Καθορισμός μηνιαίας συνδρομής. «Επί του παρόντος και έως σταθεροποιήσεως του νομίσματος 1000 δραχμαί. Το Συμβούλιο υποχρεούται, μόλις σταθεροποιηθεί ο τιμάριθμος του βίου και το νόμισμα, να καθορίσει νέας συνδρομάς».
Είναι πολλές οι αναφορές σε περιπάτους, προσκυνήματα, ή εκδρομές μονοήμερες και διήμερες.
Διαπιστώνεται λοιπόν, ότι ο τόπος είχε γυναίκες αρκετά προοδευτικές για την εποχή, που πρωτοστάτησαν σε μια στενή κοινωνία, με δεδομένη την τότε θέση της γυναίκας, που δούλεψαν ακούραστα, χρησιμοποιώντας τα σερβίτσια της προίκας των, για να κάνουν εκδηλώσεις με σκοπό την φιλανθρωπία, που απευθύνονταν βέβαια σε ένα άλλο βιοτικό επίπεδο.
5 Οκτωβρίου 1961. «Αποφασίζομεν να δοθεί εύθυμη βραδιά, εκ μέρους του Συλλόγου, προς ενίσχυσιν του Ταμείου».
Μάλλον μιλάμε για ένα είδος πρώιμου φεμινιστικού κινήματος στην περιοχή. Το πρώτο καταστατικό, καταγράφεται το 1949, ενώ πήρε την τελική του σημερινή μορφή, μετά την οργάνωση των Συλλόγων από τον αείμνηστο Κισάμου & Σελίνου Ειρηναίο, το 1973. Από τότε οι καιροί άλλαξαν, η γυναίκα βγήκε στην αγορά εργασίας, πήρε την ισότητα με τον άνδρα, άλλαξε και ο τρόπος ζωής και ψυχαγωγίας, το βιοτικό μας επίπεδο μπήκε στους ρυθμούς της τεχνολογίας και του αυτοματισμού, αλλά είναι υπό συζήτηση η πρόοδος στις κοινωνικές σχέσεις. Η ανάγκη για κοινωνική αλληλεγγύη συνεχίζει να χρειάζεται και σήμερα, ίσως με άλλη μορφή.
Ας είναι κεράκι μνήμης και αντίδωρο ευχαριστιών η αναφορά μας τούτη, στις γυναίκες που χάραξαν τρόπο σκέψης και δρόμο δράσης σ’ εμάς τις νεότερες (δεν αναφέρουμε ονόματα γυναικών,γιατί δεν είναι εύκολο να αναφερθούν όλες και θα αδικηθούν κάποιες από την κρίση μας).
Το Γραφείο του Συλλόγου είναι ανοιχτό για τον καθένα, κατόπιν συνεννοήσεως με το Δ.Σ. και το αρχειακό υλικό είναι διαθέσιμο σε όποιον ήθελε δεδομένα, που έχουν σχέση με μνήμες ή πρόσωπα.
Επ’ ευκαιρία θεωρούμε υποχρέωσή μας να ευχαριστήσουμε όσους συνέβαλλαν στην διαμόρφωση του χώρου μας: Την κ. Λούλα Γιακουμάκη – Πάκη: 100 ευρώ, τον Κωστή Χριστουλάκη: ηλεκτρολογικό υλικό και εργασία, τον Δημήτρη Χαρτζουλάκη: υλικά συντήρησης και χρώματα, τα έπιπλα Γιαννιουδάκη: ένα τραπεζάκι σαλονιού, τον Διευθυντή του 1ου Γυμνασίου Κισάμου Γεώργιο Ψαράκη: μια μεταλλική βιβλιοθήκη, τον Σύλλογο Ριζιτών «Η Κίσαμος»: καρέκλες.
Παράλληλα ευχαριστούμε όσους πλούτισαν τη βιβλιοθήκη μας: Τον Παντελή Κατάκη: βιβλία του Παππού Ειρηναίου, τον Εμμανουήλ Μαλαθράκη: τα βιβλία του, την Μαρία Μανιουδάκη: βιβλία του αείμνηστου Αθαν. Δεικτάκη, τον Αντώνη Κατσικανδαράκη: τα βιβλία του.
Τελικά ευχαριστούμε όλους εσάς, που με την ετήσια συνδρομή σας, ή τη συμμετοχή σας στις δράσεις μας, στηρίζετε υλικά και ηθικά το Σύλλογο για το λιθαράκι, που διακριτικά και αθόρυβα βάζει στην κοινωνική ζωή του τόπου.
Για το Δ.Σ.
Η Πρόεδρος: Ανθούλα Νταγκουνάκη – Χαρτζουλάκη