O τύπος λιπάσματος για τις ελιές στην περιοχή της Κρήτης θα πρέπει να ανταποκρίνεται στις ανάγκες των ελαιοδέντρων σε θρεπτικά στοιχεία, για όλη την καλλιεργητική περίοδο.
Για να επιλέξουμε το σωστό τύπο λιπάσματος θα πρέπει να εκτιμήσουμε τις καιρικές συνθήκες της κάθε περιοχής και ιδιαίτερα το ύψος και την κατανοµή των βροχοπτώσεων στη διάρκεια του έτους, καθώς και τη συνολική λίπανση του χωραφιού τα προηγούμενα χρόνια. Τα ελαιόδεντρα χρειάζονται σχεδόν κάθε χρόνο λίπανση με άζωτο, φώσφορο και κάλιο, γι’ αυτό χρησιμοποιούνται συνήθως σύνθετα κοκκώδη ή οργανοχημικά λιπάσματα σε pellets ή υδροδιαλυτά, σε μορφή σκόνης.
Ανάλογα µε τη γονιμότητα του εδάφους, την εδαφική υγρασία, την ηλικία των δέντρων, την αναμενόμενη παραγωγή και την ποικιλία της ελιάς, συνιστάται κάθε χρόνο η χορήγηση αζωτούχου λιπάσματος με παράλληλη οργανική λίπανση.
Υπολογίζεται ότι το ελαιόδεντρο ξοδεύει 3-3,5 kgr άζωτο, ανά 100 kgr καρπό και η έλλειψη αζώτου μπορεί να προκαλέσει κιτρίνισμα και φυλλόπτωση. Η καλιούχος λίπανση καθορίζεται µε βάση το ύψος της αζωτούχου λίπανσης και μπορεί να µμεταβάλλεται από χρονιά σε χρονιά ανάλογα µε το ύψος καρποφορίας των ελαιόδεντρων. Επιπλέον φωσφορική λίπανση χρειάζεται µόνο, αν υπάρχουν ενδείξεις έλλειψης φωσφόρου στα δένδρα (πτωχά αβαθή εδάφη χωρίς οργανική ουσία, µε υψηλό ανθρακικό ασβέστιο, ή χαµηλό pH).
Η επιλογή των αζωτούχων λιπασμάτων πρέπει να γίνεται έτσι ώστε να αποφεύγεται η οξίνιση των εδαφών και η έκπλυση των νιτρικών προς το υπέδαφος και τον υδροφόρο ορίζοντα.
Σε πολύ όξινα εδάφη (pH<6) πρέπει να αποφεύγεται η χρήση της θειικής ή νιτροθειικής αµµωνίας και να ενθαρρύνεται η χρήση του νιτρικού ασβεστίου και της ασβεστούχου νιτρικής αµµωνίας. Αντίστοιχα, στα ασβεστούχα-αλκαλικά εδάφη πρέπει να προτιμάται η θειική αµµωνία για την παροχή αζώτου, που είναι όξινο λίπασμα.
Επίσης, ανάλογα µε το χρόνο εφαρμογής (Χειμώνας ή Άνοιξη), τη µμηχανική σύσταση και δομή του εδάφους, τις αναμενόμενες βροχοπτώσεις κ.λ.π., θα πρέπει να επιλέγεται κάποιο σύνθετο λίπασµα ταχείας ή αργής αποδέσμευσης.
Η εφαρμογή των ιχνοστοιχείων που χρειάζεται η ελιά, ιδιαίτερα µε διαφυλλικούς ψεκασμούς, θα πρέπει να γίνεται μετά από ανάλυση φυτικών ιστών (φύλλων κλπ). Δύο βασικά ιχνοστοιχεία που χρειάζονται σίγουρα τα ελαιόδεντρα για καλύτερη καρπόδεση είναι το Βόριο και ο Σίδηρος τα οποία συνδυάζονται με τα αζωτούχα ή τα σύνθετα λιπάσματα την Άνοιξη.
Η κρίσιµη περίοδος κατά την οποία τα ελαιόδεντρα πρέπει να έχουν στην διάθεση τους το απαιτούμενο άζωτο είναι από τις αρχές Φεβρουαρίου έως τα µέσα Ιουνίου, όταν γίνεται η διαφοροποίηση των ανθοφόρων οφθαλµών, η ανάπτυξη των ανθέων και η καρπόδεση. Ωστόσο όμως επάρκεια αζώτου και µετά την καρπόδεση, θα δώσει καλό µήκος νέας βλάστησης και ικανοποιητική καρποφορία την επόμενη χρονιά.
Στους μη ποτιστικούς ελαιώνες, η αζωτούχα κυρίως λίπανση, γίνεται από Ιανουάριο έως Μάρτιο, για να εκμεταλλευτούμε τις Χειμωνιάτικες βροχές. Δεδομένου όμως ότι τα αζωτούχα λιπάσματα ξεπλένονται εύκολα, συνιστάται να ρίχνονται στο έδαφος την εποχή που το δέντρο μπορεί να τα απορροφήσει γρήγορα και κατά προτίμηση να επιλέγουμε λιπάσματα βραδείας αποδέσμευσης.
Η ποσότητα του λιπάσματος που χρειάζεται κάθε δέντρο, εξαρτάται από την ηλικία του και από τον όγκο της παραγωγής σε κάθε χρονιά.
– Δέντρα ηλικίας μέχρι 5 ετών χρειάζονται 1/2 kgr σύνθετο λίπασμα
– από 6-9 ετών 1 kgr περίπου σύνθετο λίπασμα και
– από 10 ετών 2-2,5 kgr σύνθετο λίπασμα το καθένα.
Τα σακιά των 25 kgr που κυκλοφορούν στην Ελληνική αγορά, είναι αρκετά για 10 ελαιόδεντρα μεγάλης ηλικίας.
Η λίπανση της ελιάς γίνεται σωστά όταν ο αγρότης επιλέγει με αυστηρά κριτήρια το λίπασμα! Η ελιά αποτελεί ήδη από την Αρχαιότητα μία πολύ σημαντική και κερδοφόρα καλλιέργεια στην χώρα μας, κατέχοντας μάλιστα και μία ξεχωριστή θέση στον πολιτισμό και κουλτούρα του τόπου. Αν είστε και εσείς ένας από τους αγρότες με ελαιώνες, πάντα υπάρχει χώρος για γνώση!
Επιμέλεια κειμένου : Τάσος Χαραλαμπής
