Επιδότηση μέχρι 85% του κόστους των επενδύσεων για εξοικονόμηση ενέργειας σε κατοικίες και μέχρι 50.000 ευρώ ανά σπίτι προβλέπει το νέο πρόγραμμα «Εξοικονομώ- Αυτονομώ» που ανακοίνωσε ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Κωστής Χατζηδάκης. Πρόκειται για πρόγραμμα συνολικού προϋπολογισμού 850 εκατ. ευρώ στο οποίο μπορούν να ενταχθούν μονοκατοικίες και πολυκατοικίες, με απλοποιημένο σύστημα. Οι αιτήσεις ανά Περιφέρεια θα υποβάλλονται σταδιακά από τις 2 Νοεμβρίου ενώ θα ακολουθήσουν -όπως ανέφερε ο υπουργός- για επιχειρήσεις και κτίρια του Δημοσίου. Για πρώτη φορά εκτός από τις παρεμβάσεις για μόνωση, αναβάθμιση του συστήματος θέρμανσης-ψύξης κλπ, το πρόγραμμα θα ενισχύει και επενδύσεις για ενεργειακή αυτονόμηση του κτιρίου (συστήματα ΑΠΕ, αποθήκευση ενέργειας), υποδομές φόρτισης ηλεκτρικών οχημάτων, συστήματα έξυπνου φωτισμού και απομακρυσμένου ελέγχου του συστήματος θέρμανσης/ψύξης, αναβάθμιση του ανελκυστήρα. Αλλάζει επίσης το σύστημα διαχείρισης του προγράμματος καθώς η πλατφόρμα υποβολής αιτήσεων θα είναι διαρκώς ανοιχτή από το 2021 ή θα υπάρχουν τακτικοί κύκλοι ανά τρίμηνο, γνωστοί εκ προτέρων, προς αποφυγή αιφνιδιασμού της αγοράς καθώς και φαινομένων «συνωστισμού».
«Η επωνυμία του νέου προγράμματος “Εξοικονομώ-Αυτονομώ για ένα Έξυπνο Σπίτι”, υποδηλώνει και τη στόχευσή του, εκτός από την εξοικονόμηση ενέργειας και στην ενεργειακή αυτονομία των νοικοκυριών, με νέα κίνητρα και παρεμβάσεις που ενθαρρύνουν -μεταξύ άλλων- την παραγωγή και αποθήκευση ενέργειας από ΑΠΕ (π.χ. με εγκατάσταση φωτοβολταϊκών), και την εγκατάσταση “έξυπνων” συστημάτων διαχείρισης ενέργειας», τόνισε κατά την παρέμβασή του ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Κωστής Χατζηδάκης και πρόσθεσε:
«Το πρόγραμμα αυτό είναι μόνο η αρχή. Θέλουμε όμως να είναι μια καλή αρχή και να σηματοδοτεί -μεταξύ άλλων- την αυξημένη έμφαση στις δράσεις ενεργειακής εξοικονόμησης που δίνεται πλέον σε εθνικό και σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Το Εξοικονομώ-Αυτονομώ και τα υπόλοιπα προγράμματα που θα ακολουθήσουν (για τα δημόσια κτίρια, τον τουρισμό, τη βιομηχανία, τις επιχειρήσεις κ.α.) συνιστούν μοχλούς ενεργοποίησης της αγοράς για την υλοποίηση σημαντικών επενδύσεων. Με τον τρόπο αυτό πιστεύουμε ότι θα στηριχθεί ο κατασκευαστικός κλάδος και άλλοι τομείς της εγχώριας παραγωγής, δημιουργώντας νέες θέσεις εργασίας και προστιθέμενη αξία στην ελληνική οικονομία».
Ο κ. Χατζηδάκης σημείωσε ακόμη ότι το ευρωπαϊκό Ταμείο Ανάκαμψης θα δίνει έμφαση στις κτιριακές ανακαινίσεις που σημαίνει αφενός ότι από του χρόνου θα προκηρύσσονται προγράμματα- μαμούθ και αφετέρου ότι δεν τίθεται θέμα κάλυψης όσων μείνουν έξω από μια φάση του προγράμματος, διότι θα μπορούν να ενταχθούν στις επόμενες φάσεις. Επίσης θα αναβαθμιστεί και η πιστοποίηση των ενεργειακών επιθεωρητών ώστε όπως είπε ο υπουργός να διασφαλίζεται το αποτέλεσμα ως προς τη επίτευξη των αποτελεσμάτων ενεργειακής εξοικονόμησης.
Τα βασικά χαρακτηριστικά του προγράμματος
Δικαιούχοι είναι φυσικά πρόσωπα με εμπράγματο δικαίωμα (πλήρους κυριότητας /επικαρπίας /ψιλής κυριότητας) σε επιλέξιμη κατοικία και εφόσον πληρούν τα εισοδηματικά κριτήρια ενίσχυσης. Για νοικοκυριά χαμηλού εισοδήματος (ατομικό εισόδημα ως 10.000 ευρώ ή οικογενειακό ως 20.000 ευρώ) το βασικό ποσοστό επιχορήγησης είναι 65%, στο οποίο προστίθεται 10% ως «ρήτρα κορωνοϊού» για τη διετία 2020-2021 και επιπλέον 10% για κτίρια χαμηλής ενεργειακής κατάταξης (Ζ/Η). Για τις λιγνιτικές περιοχές της Δυτικής Μακεδονίας και της Μεγαλόπολης προστίθεται επιπλέον 10 % οπότε στις περιοχές αυτές η επιχορήγηση φθάνει μέχρι 95 %
Τα εισοδηματικά κριτήρια
Τα εισοδηματικά κριτήρια φαίνονται αναλυτικά στον παρακάτω πίνακα:
Μία κατοικία, προκειμένου να κριθεί επιλέξιμη, πρέπει να:
-Χρησιμοποιείται ως κύρια κατοικία, όπως προκύπτει από το Ε1
-Υφίσταται νόμιμα.
-Έχει καταταχθεί βάσει του Πιστοποιητικού Ενεργειακής Απόδοσης (ΠΕΑ), το οποίο έχει εκδοθεί μετά την 26/11/2017 σε κατηγορία χαμηλότερη ή ίση της Γ (αντί για Δ στο προηγούμενο πρόγραμμα).
-Δεν έχει κριθεί κατεδαφιστέα.
-Οι παρεμβάσεις σύμφωνα με τα ΠΕΑ που θα εκδοθούν πριν και μετά την υλοποίησή τους θα πρέπει να οδηγούν στην βελτίωση της κατάταξης κατά 3 τουλάχιστον βαθμίδες.
Για πολυκατοικίες
Για πολυκατοικίες διακρίνονται δύο περιπτώσεις, για παρεμβάσεις και στα διαμερίσματα ή μόνο στους κοινόχρηστους χώρους:
Αίτηση Τύπου Α:
Υποβάλλεται από τον εκπρόσωπο της πολυκατοικίας, και συνδέεται με επιμέρους αιτήσεις μεμονωμένων διαμερισμάτων που περιλαμβάνουν μη κοινόχρηστες ενεργειακές παρεμβάσεις αναβάθμισης αυτών.
Η πολυκατοικία πρέπει να έχει εκδώσει αριθμό φορολογικού μητρώου (ΑΦΜ) και να έχει αριθμό τραπεζικού λογαριασμού.
Απόφαση Γενικής Συνέλευσης, υποβολή αίτησης από εκπρόσωπο καθώς και επιμέρους αιτήσεις από τους ιδιοκτήτες των διαμερισμάτων
Πιστοποιητικό Ενεργειακής Απόδοσης που αφορά συνολικά στο τμήμα του κτηρίου που χρησιμοποιείται ως κατοικία.
Αίτηση Τύπου Β :
Υποβάλλεται από τον εκπρόσωπο και περιλαμβάνει μόνο αυτοτελείς παρεμβάσεις αναβάθμισης των κοινόχρηστων χώρων πολυκατοικίας, χωρίς, δηλαδή, να συμπεριλαμβάνονται παρεμβάσεις στα διαμερίσματα.
Η πολυκατοικία πρέπει να έχει εκδώσει αριθμό φορολογικού μητρώου (ΑΦΜ) και να έχει αριθμό τραπεζικού λογαριασμού. Επίσης απαιτούνται απόφαση Γενικής Συνέλευσης και υποβολή αίτησης από εκπρόσωπο καθώς και Πιστοποιητικό Ενεργειακής Απόδοσης που αφορά συνολικά στο τμήμα του κτηρίου που χρησιμοποιείται ως κατοικία.
Για τις παρεμβάσεις στους κοινόχρηστους χώρους και ανελκυστήρες θα παρέχεται ενιαίο ποσοστό ενίσχυσης 60% ανεξαρτήτως εισοδήματος (συν 10% σαν «ρήτρα κορονοϊού» και 10% για τις λιγνιτικές περιοχές) προκειμένου να διευκολυνθεί η υποβολή αιτήσεων.
Ο ανώτατος επιλέξιμος προϋπολογισμός συνολικών παρεμβάσεων (ενεργειακής εξοικονόμησης, έξυπνων συστημάτων και ενεργειακής αυτονόμησης) είναι 50.000 ευρώ ανά επιλέξιμη κατοικία ή 100.000 ευρώ ανά ΑΦΜ Ωφελούμενου Δικαιούχου (για περισσότερες κατοικίες) και 80.000 ευρώ για παρεμβάσεις σε κοινόχρηστους χώρους πολυκατοικιών. Μόνο για τις παρεμβάσεις εξοικονόμησης ενέργειας το όριο του προϋπολογισμού είναι 1,2 ευρώ ανά εξοικονομούμενη κιλοβατώρα.
Οι επιλέξιμες παρεμβάσεις για εξοικονόμηση ενέργειας
Οι επιλέξιμες παρεμβάσεις για εξοικονόμηση ενέργειας είναι:
1.Αντικατάσταση Κουφωμάτων με υποχρεωτική ανακύκλωση των παλιών και δυνατότητα αντικατάστασης υαλοπινάκων σε κτίρια προστατευόμενα ή ιστορικής αξίας ή ιδιαίτερης αρχιτεκτονικής
2.Τοποθέτηση/αντικατάσταση θερμοκάλυψης κελύφους: Επιλέξιμες παρεμβάσεις θεωρούνται και οι τυχόν εργασίες μικρής κλίμακας για την υποστήριξη της θερμομόνωσης (ρηγματώσεις, στεγανοποιήσεις).
3.Αναβάθμιση συστήματος θέρμανσης- ψύξης
-Επιλέξιμη παρέμβαση θεωρείται και η αποξήλωση καυστήρων πετρελαίου και των σχετικών δεξαμενών
-Καταργείται η επιλεξιμότητα για καυστήρες πετρελαίου
-Καταργείται η επιλεξιμότητα για ενεργειακά τζάκια σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη
4.Σύστημα Ζεστού Νερού Χρήσης με χρήση ΑΠΕ: Υποχρεωτική εγκατάσταση για τις περιπτώσεις που δεν υπάρχει.
Η ενεργειακή αυτονόμηση
Για ενεργειακή αυτονόμηση οι επιδοτούμενες παρεμβάσεις περιλαμβάνουν:
1.Συστήματα ηλεκτροπαραγωγής από ΑΠΕ: Είναι επιλέξιμα μόνο εφόσον η κατοικία αναβαθμίζεται, με τις κύριες παρεμβάσεις εξοικονόμησης ενέργειας, σε ενεργειακή κατηγορία τουλάχιστον Β+.
Επιλέξιμη παρέμβαση αποτελεί η εγκατάσταση φωτοβολταϊκού μόνο για την κάλυψη της ζήτησης (net metering)
2.Συστήματα αποθήκευσης: Επιλέξιμη μόνο ως συμπληρωματική παρέμβαση στην εγκατάσταση νέου Φωτοβολταϊκού σταθμού
3.Υποδομές φόρτισης ηλεκτρικών οχημάτων: επιλέξιμες μόνο οι συσκευές που είναι κατάλληλες, βάσει προτύπων ΕΛΟΤ, και προορίζονται για φόρτιση ηλεκτρικών οχημάτων σε οικιακό περιβάλλον.
Οι επιλέξιμες παρεμβάσεις Έξυπνων Συστημάτων
Οι επιλέξιμες παρεμβάσεις Έξυπνων Συστημάτων (Smart Home) είναι:
Ψηφιακά συστήματα και τεχνολογίες που συμβάλουν στην εξοικονόμησης ενέργειας
α) Έξυπνου φωτισμού (π.χ. έξυπνες πρίζες, φωτισμός χαμηλής κατανάλωσης LED)
β) Έξυπνης διαχείρισης του συστήματος θέρμανσης/ψύξης (π.χ. έξυπνοι θερμοστάτες)
γ) Απομακρυσμένου Ελέγχου (π.χ. έξυπνοι αισθητήρες διαρροής, υγρασίας κλπ)
Επιλέξιμες είναι μόνο οι παρεμβάσεις που: προσαρμόζουν και διατηρούν την κατανάλωση ενέργειας (συσκευές, φωτισμός, θέρμανση, ζεστό νερό κλπ) στα επίπεδα που επιλέγουν οι χρήστες με στόχο την εξοικονόμηση ενέργειας ή/και καταγράφουν και επεξεργάζονται στοιχεία κατανάλωσης ενέργειας ή/και προσαρμόζουν και διατηρούν τα επίπεδα σκίασης
Οι λοιπές επιλέξιμες κοινόχρηστες παρεμβάσεις
Οι λοιπές επιλέξιμες κοινόχρηστες παρεμβάσεις για πολυκατοικίες περιλαμβάνουν:
1.Αναβάθμιση ανελκυστήρα
Επιλέξιμες μόνο οι παρεμβάσεις που απαιτούνται για την πιστοποίηση ανελκυστήρων και η υποχρεωτική εγκατάσταση inverter στους ανελκυστήρες προκειμένου να επιτυγχάνεται μείωση του ενεργειακού τους αποτυπώματος δίχως να επηρεάζεται η ασφάλεια και η λειτουργικότητά τους
2. Αναβάθμιση συστήματος φωτισμού:
-Αντικατάσταση λαμπτήρων με χαμηλής κατανάλωσης (π.χ. LED)
-Αντικατάσταση του συστήματος χρονισμού με έξυπνο σύστημα διαχείρισης, αναλόγως χρονικής στιγμής (ημέρα/νύχτα), φωτεινότητας, σημείο εισόδου/εξόδου κ.α.
-Αντικατάσταση του κυκλώματος ενεργοποίησης με αυτοματισμό με αισθητήρες κίνησης.
Οι αιτήσεις ανά Περιφέρεια θα υποβάλλονται με το εξής πρόγραμμα:
Κρήτης, Β. Αιγαίου, Ν. Αιγαίου: 02.11.2020
Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης: 04.11.2020
Δυτικής Μακεδονίας: 09.11.2020
Κεντρικής Μακεδονίας: 11.11.2020
Θεσσαλίας: 16.11.2020
Ηπείρου, Ιονίων Νήσων: 18.11.2020
Αττικής: 23.11.2020
Στερεάς Ελλάδας, Πελοποννήσου: 26.11.2020
Δυτικής Ελλάδας: 30.11.2020
Πολυκατοικίες: 03.12.2020
