Δεν έχουν περάσει παρά μερικές μόνο ημέρες από τη δολοφονία μιας 54χρονης γυναίκας – μητέρας τριών παιδιών – από τον 48χρονο σύντροφό της στα Μεσκλά Χανίων. Την περασμένη Παρασκευή ο δολοφόνος κρίθηκε προσωρινά κρατούμενος, αφού νωρίτερα εμφανίστηκε μετανιωμένος. Στην απολογία του υποστήριξε ότι τόσο ο ίδιος, όσο και το θύμα είχαν καταναλώσει νωρίτερα πολύ αλκοόλ.
Η δολοφονία της 54χρονης ήρθε να προστεθεί στο πλήθος γυναικοκτονιών που καταγράφονται – και – στην Κρήτη. Ο όρος “γυναικοκτονία” δεν είναι καινούριος, όπως νομίζουν οι περισσότεροι.
Μπορεί σε επίπεδο Ελλάδος να εμφανίστηκε δυναμικά στο προσκήνιο πριν από περίπου δύο χρόνια με τη φρικτή κακοποίηση και δολοφονία της φοιτήτριας Ελένης Τοπαλούδη στη Ρόδο από δύο νεαρούς και να τέθηκε ξανά εμφατικά επί τάπητος μερικούς μήνες μετά με τον βιασμό και τη δολοφονία της Σούζαν Ιτον στα Χανιά από ένα νεαρό άνδρα, ωστόσο ως όρος καταγράφηκε για πρώτη φορά πριν από 45 ολόκληρα χρόνια.
Σύμφωνα με το Κέντρο Γυναικείων Μελετών και Ερευνών “Διοτίμα”, ο όρος “γυναικοκτονία” (femicide) καταγράφηκε το 1976 από την εγκληματολόγο Diana E. H. Russel, σε μια προσπάθεια της τελευταίας να ορίσει το εγκληματολογικό και ανθρωπολογικό αυτό φαινόμενο.
Σύμφωνα με τη “Διοτίμα”, σε διεθνές επιστημονικό επίπεδο, ο όρος “γυναικοκτονία” έγινε ευρέως γνωστός και υιοθετήθηκε από την Εγκληματολογία μετά το 1992, χάρη στο βιβλίο με τίτλο “Femicide: Τhe politics of woman killing”, μια συλλογή δοκιμίων που επιμελήθηκαν από κοινού η ακαδημαϊκός Jill Radford και η εγκληματολόγος Diana E. H. Russell.
«Η γυναικοκτονία συνιστά διακριτό αδίκημα που παλιότερα και επί πολλά χρόνια συγκαλυπτόταν πίσω από τα εγκλήματα “τιμής”, και στην πρόσφατη ιστορία πίσω από τον όρο “εγκλήματα πάθους”». Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, «γυναικοκτονία είναι η ανθρωποκτονία από πρόθεση γυναικών επειδή είναι γυναίκες. Η γυναικοκτονία συνήθως διαπράττεται από άντρες, αλλά κάποιες φορές συνεργούν και γυναίκες, συνήθως μέλη της ίδιας οικογένειας».
Στις περισσότερες περιπτώσεις, σύμφωνα με τη “Διοτίμα”, «γυναικοκτονία διαπράττει σύντροφος ή πρώην σύντροφος που συνήθως είχε και μακρόχρονη κακοποιητική συμπεριφορά, απειλούσε, κακοποιούσε ή/και εκφόβιζε τη γυναίκα, η οποία πολύ συχνά βρίσκεται σε θέση φυσικής ή/και οικονομικής αδυναμίας σε σχέση με αυτόν».
Τη στραγγάλισε μπροστά στα παιδιά τους
Μέσα στο 2019 τέσσερις γυναίκες έπεσαν νεκρές σε διάφορες περιοχές της Κρήτης από ανδρικό χέρι. Τον Μάρτιο του 2019, μια 32χρονη γυναίκα δολοφονείται από τα χέρια του 39χρονου εν διαστάσει συζύγου της και πατέρα των δύο παιδιών της.
Η 32χρονη φέρεται να στραγγαλίστηκε από τον 39χρονο, την ώρα που σε διπλανό χώρο της οικίας βρίσκονταν τα δύο μωρά παιδιά τους.
Το συμβάν έλαβε χώρα στην πόλη της Σητείας και, όπως ανέφερε μετά την προφυλάκιση του 39χρονου η δικηγόρος της οικογένειας της 32χρονης, ο δράστης την κακοποιούσε κατ’ εξακολούθηση. Τελικά, τον περασμένο Μάιο, ο 39χρονος δικάστηκε και καταδικάστηκε από το Μικτό Ορκωτό Δικαστήριο Ηρακλείου ομόφωνα σε ποινή ισόβιας κάθειρξης.
Υπόθεση Σούζαν Ίτον
Τον Ιούλιο του 2019 ένας 28χρονος άνδρας, γιος ιερέα και πατέρας δύο μικρών παιδιών, βιάζει και σκοτώνει – όπως είχε ομολογήσει τότε ο ίδιος – την 60χρονη Αμερικανίδα Σούζαν Ίtον. Το πτώμα της διακεκριμένης επιστήμονα εντοπίστηκε μετά από αρκετές ημέρες, τυχαία, μέσα σε ένα γερμανικό καταφύγιο του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, κοντά στο Μάλεμε του δήμου Πλατανιά.
Τελικά, στις 15 του μήνα η Αστυνομία συλλαμβάνει τον 28χρονο, ο οποίος ομολογεί ότι βίασε και σκότωσε την Ίτον. Σύμφωνα με τα όσα φέρεται να ανέφερε ο ίδιος στην απολογία του το καλοκαίρι του 2019, ο 28χρονος υποστήριξε ότι βρισκόταν «σε μια ερωτική υπερένταση» και ήθελε να προβεί «σε σεξουαλική πράξη με άγνωστη, ακόμη και με βίαιο τρόπο».
Ο νεαρός άνδρας χτύπησε επανειλημμένα με το όχημά του την 60χρονη, τραυματίζοντάς τη βαριά. Στη συνέχεια την έβαλε στο πορτμπαγκάζ του αυτοκινήτου και τη μετέφερε στο παλιό γερμανικό καταφύγιο. Αφού τη βίασε, την πέταξε μέσα στην τρύπα, όπου εντοπίστηκε η σορός της λίγα 24ωρα μετά.
Τον περασμένο Οκτώβριο, ο 28χρονος Χανιώτης κρίθηκε ομόφωνα ένοχος από το Μικτό Ορκωτό Δικαστήριο Ρεθύμνου για ανθρωποκτονία από πρόθεση και για βιασμό. Παρά το ότι στην απολογία του ο 28χρονος υποστήριξε πως δεν προέβη σε σεξουαλικές πράξεις με την αείμνηστη επιστήμονα, το δικαστήριο δεν πείστηκε και του επέβαλε ποινή ισόβιας κάθειρξης για την ανθρωποκτονία και ποινή κάθειρξης 13 ετών για τον βιασμό.
Νεκρή μες στο σπίτι της
Στις αρχές Δεκεμβρίου του 2019, μια 31χρονη γυναίκα εντοπίζεται νεκρή μέσα σε σπίτι, στη συνοικία του Κατσαμπά. Την επομένη, συλλαμβάνεται ο 41χρονος φίλος της, ο οποίος κατηγορείται για τον θάνατό της. Μετά την απολογία του, ο 41χρονος κρίθηκε προφυλακιστέος, ενώ ο δικηγόρος της οικογένειας του θύματος έκανε λόγο για «εν ψυχρώ δολοφονία» της 31χρονης.
Τη σκότωσε με καραμπίνα
Μερικές ημέρες αργότερα ένας 55χρονος άνδρας σκοτώνει με καραμπίνα την 33χρονη σύζυγό του, στη Νέα Αλικαρνασσό, την ώρα που σε διπλανό χώρο του σπιτιού τους κοιμόταν το παιδί τους. Σύμφωνα με πληροφορίες, ο κατηγορούμενος – ο οποίος είχε προφυλακιστεί – θεώρησε ότι η γυναίκα του είχε «εξωσυζυγική δραστηριότητα».
Το 2019, το Μικτό Ορκωτό Δικαστήριο Χανίων επέβαλε την ποινή της ισόβιας κάθειρξης σε έναν 60χρονο άνδρα, ο οποίος φέρεται να σκότωσε την 38χρονη Τόνια Ζόεβα, τον Μάιο του 2018. Το πτώμα της άτυχης γυναίκας από τη Βουλγαρία, μητέρας ενός παιδιού, δε βρέθηκε ποτέ. Ωστόσο, από τα στοιχεία της υπόθεσης, οι Αρχές θεωρούν δεδομένο ότι η γυναίκα δολοφονήθηκε από τον 60χρονο.
Η ιστορία της Ντέσι
Την ίδια περίπου περίοδο με την εξαφάνιση της Ζόεβα από περιοχή του Ρεθύμνου, είχε εξαφανιστεί και μια – σχεδόν – συνομήλικη συμπατριώτισσά της. Ο λόγος για την 37χρονη Ντέσι Ιλίεβα, η οποία, μάλιστα, ήταν έγκυος κατά την εξαφάνισή της. Η Ιλίεβα – η οποία επίσης είχε εξαφανιστεί από περιοχή του Ρεθύμνου – παραμένει επισήμως αγνοούμενη μέχρι σήμερα. Ωστόσο, λίγοι είναι αυτοί που πιστεύουν ότι βρίσκεται εν ζωή.
Τα ίχνη της Ντέσι χάθηκαν το μεσημέρι της Τετάρτης 2 Μαΐου 2018. Η 37χρονη είχε ενημερώσει τη μητέρα της, αλλά και φίλες της ότι θα πήγαινε με τον σύντροφό της σε μια ταβέρνα. Ωστόσο, τέσσερα 24ωρα μετά την εξαφάνιση της Ιλίεβα, ο φίλος της και πατέρας του παιδιού που κυοφορούσε έβαλε τέλος στη ζωή του.
Το τραγικό αυτό συμβάν έμελλε να “πυροδοτήσει” εξελίξεις στην επίμαχη υπόθεση. Η μητέρα της Ντέσι Ιλίεβα, αλλά και φίλες της 37χρονης είχαν ισχυριστεί τότε ότι ο σύντροφός της – ο οποίος δεν ήθελε η Ντέσι να κρατήσει το παιδί τους – της έκανε κακό, πριν ο ίδιος αυτοκτονήσει.
Της κάρφωσε το μαχαίρι
Το 2001 μια 30χρονη γυναίκα δολοφονείται από τον 38χρονο σύντροφό της. Η 30χρονη ήταν μητέρα δύο παιδιών και βρισκόταν σε διάσταση με τον σύζυγό της. Το εν λόγω διάστημα είχε συνάψει σχέση με τον 38χρονο, ωστόσο κάποια στιγμή αποφάσισε να επανασυνδεθεί με τον σύζυγό της και ζήτησε από τον μετέπειτα δολοφόνο της να χωρίσουν.
Η 30χρονη καθόταν με τον 38χρονο σε πάρκο στο κέντρο του Ηρακλείου, όπου συζητούσαν σε έντονο κλίμα. Ο 38χρονος δεν μπορούσε να αποδεχτεί το γεγονός ότι η σχέση τους τελείωσε και δολοφόνησε με μαχαίρι τη νεαρή μητέρα. Όταν είχε κυκλωθεί από αστυνομικούς, κάρφωσε το ίδιο μαχαίρι στο στήθος του.
Πάτησε τη σκανδάλη
Την ίδια χρονιά, ένας 44χρονος άνδρας, πατέρας δύο παιδιών, σκοτώνει, σε περιοχή του Ηρακλείου, την 32χρονη σύντροφό του, επίσης μητέρα δύο παιδιών. Η γυναίκα είχε ζητήσει από τον 44χρονο να χωρίσουν, ωστόσο εκείνος δεν το δεχόταν. Πυροβόλησε την 32χρονη και στη συνέχεια έστρεψε το όπλο στον εαυτό του και αυτοκτόνησε. Η γυναίκα έμελλε να αφήσει την τελευταία της πνοή στο νοσοκομείο μερικές ημέρες αργότερα.
Το 2003 ένας 38χρονος δολοφονεί την 35χρονη σύντροφό του, με την οποία είχαν αποκτήσει μαζί ένα παιδί, στην ευρύτερη περιοχή της Σητείας. Στη συνέχεια στρέφει το όπλο προς το πρόσωπό του και πατάει τη σκανδάλη. Και στη συγκεκριμένη περίπτωση, η γυναίκα (η οποία είχε άλλα τρία παιδιά από προηγούμενο γάμο) είχε ζητήσει από τον άνδρα να τερματίσουν τη σχέση τους.
Κάθε μέρα δολοφονούνται 137 γυναίκες στον κόσμο!
Όπως αναφέρεται στη “Διοτίμα”, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, είναι σημαντικό να τηρούνται αρχεία και επίσημες καταγραφές βάσει του νέου και εξελισσόμενου νομικού ορισμού της γυναικοκτονίας.
Ωστόσο αξίζει να σημειωθεί ότι, τόσο παγκοσμίως όσο και μεταξύ των κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, τα αξιόπιστα στοιχεία για τη έμφυλη βία είναι σπάνια και δεν είναι εύκολα συγκρίσιμα. Εντούτοις, οι διαθέσιμες πηγές μπορούν να δώσουν μια κατά προσέγγιση εικόνα της έκτασης του προβλήματος.
Κάθε μέρα, σε όλο τον κόσμο, δολοφονούνται 137 γυναίκες, κατά μέσο όρο, από (πρώην ή νυν) συζύγους ή συντρόφους ή από κάποιο μέλος της οικογένειάς τους.
Από τις 87.000 δολοφονίες γυναικών παγκοσμίως, το 2017, το 58% διαπράχθηκε από (πρώην ή νυν) συζύγους ή συντρόφους ή μέλη της οικογένειας τους, σύμφωνα με νέα στοιχεία του Γραφείου των Ηνωμένων Εθνών για τα Ναρκωτικά και το Έγκλημα (UNODC).
Σε παγκόσμιο επίπεδο, οι πέντε χώρες με τα μεγαλύτερα καταγεγραμμένα ποσοστά γυναικοκτονιών σήμερα είναι η Αργεντινή, το Ελ Σαλβαδόρ, η Ινδία, η Ονδούρα και το Μεξικό, ενώ υψηλά ποσοστά καταγράφονται και στη Γουατεμάλα, την Κολομβία, τη Βραζιλία, τη Ρωσία και τη Νότια Αφρική.
Σύμφωνα με την έκθεση του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ) για το 2013, η κύρια αιτία θανάτου των γυναικών ηλικίας από 16 έως 44 ετών είναι, διεθνώς, η δολοφονία από κάποιο οικείο πρόσωπο (βλ. WHO 2013).
Εξάλλου, η μεγαλύτερη έρευνα που έχει γίνει στην Ε.Ε. για την έμφυλη βία (FRA 2014) καταγράφει ότι πενήντα γυναίκες στην Ε.Ε. δολοφονούνται κάθε εβδομάδα από νυν ή πρώην σύντροφό τους.
Βάσει των στοιχείων του Ευρωπαϊκού Ινστιτούτου για την Ισότητα των Φύλων, EIGE:
* Στη Βρετανία, κάθε τρεις μέρες δολοφονείται μία γυναίκα.
* Στη Σουηδία, κάθε δέκα μέρες κακοποιείται μέχρι θανάτου από τον σύζυγο ή σύντροφό της.
* Στην Ισπανία, μία γυναίκα δολοφονείται κάθε τέσσερεις μέρες – περίπου 100 τον χρόνο.
* Στη Γαλλία, μία γυναίκα δολοφονείται κάθε πέντε μέρες εξαιτίας κακοποίησης στο σπίτι.
* Από αυτές το 1/3 μαχαιρώνεται, το 1/3 φονεύεται με πυροβόλο όπλο, το 20% στραγγαλίζεται και το 10% ξυλοκοπείται μέχρι θανάτου.
Σύμφωνα με το Κέντρο “Διοτίμα”, σημαντικές προσπάθειες αντιμετώπισης του φαινομένου έχουν γίνει σε χώρες της Λατινικής Αμερικής, όπου το φαινόμενο πραγματικά έχει λάβει εκτεταμένες διαστάσεις. Η γυναικοκτονία ως εγκληματική πράξη έχει ήδη ενσωματωθεί στη νομοθεσία σε πολλές χώρες, όπως η Χιλή, η Κόστα Ρίκα, το Ελ Σαλβαδόρ, η Γουατεμάλα και το Μεξικό.
Η Αργεντινή αναγνώρισε τη “γυναικοκτονία” ως νομικό όρο το 2016, αφότου τρεις άγνωστοι άντρες βίασαν, δολοφόνησαν και “παλούκωσαν” ανήλικη μαθήτρια και εν συνεχεία δεκάδες χιλιάδες γυναίκες διαμαρτυρήθηκαν στους δρόμους της χώρας.
Πριν από μερικούς μήνες, η Γερουσία της Δομινικανής Δημοκρατίας όρισε τη “γυναικοκτονία” ως έγκλημα με ποινή φυλάκισης 40 ετών. Επίσης θα πρέπει να αναφερθεί η πρωτοβουλία Spotlight της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των Ηνωμένων Εθνών για τον τερματισμό των γυναικοκτονιών στη Λατινική Αμερική.
Στην Ευρώπη, ακόμα και σε χώρες όπως η Ισπανία που επιδεικνύουν μεγαλύτερη ευαισθησία στην αντιμετώπιση της έμφυλης βίας, τα αδικήματα αντιμετωπίζονται ως «gender “neutral”», δηλαδή δε λαμβάνεται υπόψη το φύλο του θύματος.
Ας σημειωθεί, τέλος, ότι στην Ελλάδα δεν έχουμε επίσημες στατιστικές για τις γυναικοκτονίες, αφού οι δολοφονίες των γυναικών λόγω του φύλου τους δεν καταγράφονται ως τέτοιες.
Δεκάδες τα περιστατικά σε έναν μόλις χρόνο στην Ελλάδα
Σύμφωνα με το “μοβ” (mov.gr), μέσα στο 2020 καταγράφηκαν ουκ ολίγες γυναικοκτονίες.
– Στις 23 Ιανουαρίου, μια 50χρονη γυναίκα δολοφονήθηκε από τον 48χρονο σύζυγό της, ο οποίος την πυροβόλησε με την κυνηγετική καραμπίνα του κι αυτοκτόνησε με το ίδιο όπλο μέσα στο σπίτι τους στη Μακρακώμη Φθιώτιδας.
– Στις 29 Ιανουαρίου μια 32χρονη δολοφονήθηκε από τον 45χρονο σύζυγό της, ο οποίος της κατάφερε πολλαπλές μαχαιριές στο κέντρο υποδοχής προσφύγων στο Λαύριο, όπου ζούσαν με τα 4 παιδιά τους ηλικίας 5, 7, 11 και 13 ετών.
– Στις 3 Μαρτίου, μια 44χρονη γυναίκα πέθανε από ασφυξία ενώ αντιστεκόταν κατά τη διάρκεια του ομαδικού βιασμού της από δύο άντρες ηλικίας 47 και 50 ετών. Η γυναίκα βρέθηκε νεκρή, ημίγυμνη, σε ένα χαντάκι δίπλα σε δρόμο στη Βέροια.
– Στις 18 Μαρτίου δύο 35χρονες γυναίκες δολοφονήθηκαν από 25χρονο αστυνομικό, ο οποίος τις πυροβόλησε με το υπηρεσιακό του όπλο σε πάρκινγκ σούπερ-μάρκετ στην Κάτω Κηφισιά. Η μία ήταν η εν διαστάσει σύζυγός του, με την οποία είχαν δύο παιδιά ηλικίας 5 και 8 ετών, και η άλλη ήταν μια φίλη της.
– Στις 18 Αυγούστου, μια 52χρονη γυναίκα δολοφονείται από τον 60χρονο σύζυγό της, ο οποίος την πυροβόλησε με την κυνηγετική καραμπίνα του μέσα στο σπίτι τους στην Παναγία Καλαμπάκας, όπου ζούσαν με τα τρία παιδιά τους.
– Στις 10 Οκτωβρίου, μια 43χρονη και ο 43χρονος σύντροφός της δολοφονήθηκαν με απανωτά χτυπήματα από τον πρώην σύντροφο της γυναίκας, σε εξοχικό σπίτι έξω από το Λουτράκι.
– Στις 26 Οκτωβρίου, μια 37χρονη γυναίκα δολοφονήθηκε από τον 53χρονο σύζυγό της μέσα στο σπίτι τους στην Καλλιθέα, όπου ζούσαν με τις δύο κόρες τους.
– Στις 22 Νοεμβρίου, μια 44χρονη γυναίκα δολοφονήθηκε από τον 44χρονο σύζυγό της, ο οποίος την πυροβόλησε με την κυνηγετική καραμπίνα του μέσα στο σπίτι τους στον Πύργο Διρού Μάνης, όπου ζούσαν με τα δύο παιδιά τους.
ΠΗΓΗ: neakriti.gr
