Νέες επιχειρησιακές δομές για τον έλεγχο των φορολογουμένων του μεγάλου και του μεσαίου πλούτου και τον εντοπισμό ποινικού χαρακτήρα αδικημάτων για φοροδιαφυγή συστήνει η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων, στο πλαίσιο μιας νέας ριζικής αναδιάρθρωσης των υπηρεσιών της.
H ΑΑΔΕ, επιπλέον, δημιουργεί νέες δομές για την εποπτεία των φοροεισπρακτικών υπηρεσιών, με στόχο την επιτάχυνση της είσπραξης των φορολογικών εσόδων.
Στο στόχαστρο των νέων ελεγκτικών δομών που δημιουργούνται και θα αρχίσουν να λειτουργούν από τον Φεβρουάριο του 2023 θα μπουν κυρίως τα φυσικά πρόσωπα που είτε έχουν ακίνητη περιουσία αξίας μεγαλύτερης του 1.000.000 ευρώ, είτε βαρύνονται με τεκμήρια ύψους μεγαλύτερου των 100.000 ευρώ, είτε έχουν στείλει στο εξωτερικό εμβάσματα συνολικού ποσού άνω των 100.000 ευρώ σε ένα τουλάχιστον από τα τελευταία οκτώ έτη.
Ειδικότερα, με απόφαση του διοικητή της ΑΑΔΕ, Γεωργίου Πιτσιλή, από τις 6 Φεβρουαρίου 2023 καταργείται η Γενική Διεύθυνση Φορολογικής Διοίκησης της ΑΑΔΕ και στη θέση της συστήνονται δύο νέες Γενικές Διευθύνσεις:
1. Η Γενική Διεύθυνση Φορολογίας (ΓΔΦ), και
2. Η Γενική Διεύθυνση Φορολογικών Λειτουργιών (ΓΔΦΛ). Στη ΓΔΦΛ θα υπάγονται τα Ελεγκτικά Κέντρα (ΚΕΦΟΜΕΠ, ΚΕΜΕΕΠ και ΕΛΚΕ), οι ΔΟΥ, οι Υπηρεσίες Ερευνών και Διασφάλισης Δημοσίων Εσόδων (ΥΕΔΔΕ), η Επιχειρησιακή Μονάδα Είσπραξης (ΕΜΕΙΣ) και τα Κέντρα Βεβαίωσης και Είσπραξης (ΚΕΒΕΙΣ).
Εντός των νέων Γενικών Διευθύνσεων συστήνονται τέσσερις νέες Διευθύνσεις:
- Δύο στη ΓΔΦ, η Διεύθυνση Ελεγκτικών Διαδικασιών και η Διεύθυνση Διαδικασιών Εισπράξεων και Επιστροφών και
- Δύο στη ΓΔΦΛ, η Διεύθυνση Επιχειρησιακού Σχεδιασμού Ελέγχων και η Διεύθυνση Επιχειρησιακού Σχεδιασμού Εισπράξεων και Επιστροφών.
Η πιο σημαντική από όλες αυτές τις νέες δομές είναι η Διεύθυνση Επιχειρησιακού Σχεδιασμού Ελέγχων (ΔΙΕΣΕΛ), η οποία διαρθρώνεται, μεταξύ άλλων, από τα εξής Τμήματα:
1. Επιχειρησιακού Σχεδιασμού Ελέγχου Μεγάλων Επιχειρήσεων, Νομικών Προσώπων και Νομικών Οντοτήτων που τηρούν διπλογραφικά βιβλία.
Οι αρμοδιότητες του Τμήματος αυτού είναι οι εξής:
α) Η αναγνώριση των κινδύνων και η εκπόνηση ετήσιου επιχειρησιακού σχεδίου ελέγχων, που διενεργούν οι Ελεγκτικές Υπηρεσίες της ΓΔΦΛ, πλην των ΥΕΔΔΕ, με στόχο την πάταξη της φοροδιαφυγής.
β) Η αξιολόγηση και η πρόταση ποσοστών κάλυψης των ελέγχων ανά τύπο ελέγχου, με βάση το επιχειρησιακό σχέδιο.
γ) Η δημιουργία υποδειγμάτων ανάλυσης κινδύνου με μαθηματικούς ή μη τρόπους και η εφαρμογή τους σε πραγματικά δεδομένα, καθώς και η επανατροφοδότησή τους βάσει νέων συμπληρωματικών στοιχείων.
δ) Ο καθορισμός κριτηρίων και προδιαγραφών για τη διενέργεια διασταυρώσεων με βάση τα στοιχεία από τα πληροφοριακά συστήματα της ΑΑΔΕ, υπουργείων ή/και τρίτων φορέων και με τη χρήση της διαδικασίας data-mining.
ε) Η ανάπτυξη συστημάτων μοριοδότησης (scoring) των κριτηρίων ανάλυσης και ιεράρχησης κινδύνου, μεθόδων και συστημάτων διασταύρωσης στοιχείων και ανάλυσης κινδύνου για την αξιολόγηση των ελεγχομένων, με σκοπό τη στόχευση υποθέσεων, καθώς και η δυνατότητα πρότασης ελεγκτικών επαληθεύσεων.
στ) Οι διασταυρωτικές επαληθεύσεις επί συναλλαγών ή περιουσιακών στοιχείων των φορολογουμένων.
ζ) Ο καθορισμός κριτηρίων για την επιλογή υποθέσεων ελέγχου για τη διαπίστωση της ορθής εκπλήρωσης των υποχρεώσεων των φορολογιών κεφαλαίου, με τη συνδρομή της Διεύθυνσης Εφαρμογής Φορολογίας Κεφαλαίου και Περιουσιολογίου (ΔΕΦΚ και Π.) της ΓΔΦ. η) Η διενέργεια στόχευσης για την επιλογή υποθέσεων προς έλεγχο και για την αποστολή στις Ελεγκτικές Υπηρεσίες της ΓΔΦΛ, πλην των ΥΕΔΔΕ.
2. Επιχειρησιακού Σχεδιασμού Ελέγχου Φυσικών Προσώπων Μεγάλου και Μεσαίου Πλούτου.
Οι αρμοδιότητες του Τμήματος αυτού θα είναι ίδιες με του Τμήματος Α’, κατά το μέρος που αφορούν τα φυσικά πρόσωπα που ασκούν ή δεν ασκούν επιχειρηματική δραστηριότητα εφόσον πληρούν οποιοδήποτε από τα παρακάτω κριτήρια:
α) H αξία ακίνητης περιουσίας του φορολογουμένου, του/της συζύγου και των προστατευόμενων τέκνων αυτού, όπως υπολογίζεται στην ηλεκτρονική εφαρμογή του ΟΠΣ Περιουσιολογίου της ΑΑΔΕ, υπερβαίνει αθροιστικά, από την 1η-12015 και μετά τουλάχιστον σε ένα έτος, το ποσό του 1.000.000 ευρώ.
β) H ετήσια τεκμαρτή δαπάνη διαβίωσης, που προκύπτει από τις δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος του φορολογικού έτους 2018, υπερβαίνει το ποσό των 100.000 ευρώ.
γ) Τα ποσά δαπανών απόκτησης περιουσιακών στοιχείων στο φορολογικό έτος 2018 υπερβαίνουν τις 200.000 ευρώ.
δ) Απέστειλαν στο εξωτερικό χρηματικά εμβάσματα συνολικού ύψους 100.000 ευρώ, σε τουλάχιστον ένα έτος από το 2015 και μετά.
3. Επιχειρησιακού Σχεδιασμού Ελέγχου Μεσαίων και Μικρών Επιχειρήσεων και Λοιπών Φυσικών Προσώπων.
Οι αρμοδιότητές του είναι ίδιες με του Τμήματος Α’, κατά το μέρος που αφορούν τις μεσαίες και μικρές επιχειρήσεις και τα λοιπά φυσικά πρόσωπα.
4. Ενδοομιλικών Συναλλαγών Πολυμερών και Ειδικών Ελέγχων.
Το Τμήμα αυτό θα έχει, μεταξύ άλλων, τις ακόλουθες αρμοδιότητες:
α) Εκπόνηση ειδικών επιχειρησιακών προγραμμάτων ελέγχων ηλεκτρονικού εμπορίου, ενδοομιλικών συναλλαγών, εξωχώριων (offshore) εταιρειών.
β) Μελέτη, έρευνα και συγκέντρωση στοιχείων από φορολογουμένους και από αρμόδιες υπηρεσίες στην ημεδαπή και στην αλλοδαπή, για θέματα ελέγχου ηλεκτρονικού εμπορίου.
γ) Διερεύνηση συναλλαγών Ελλήνων φορολογουμένων με επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται σε χώρες με ευνοϊκό φορολογικό καθεστώς.
δ) Παρακολούθηση της ολοκλήρωσης της διαδικασίας ανάκτησης κρατικών ενισχύσεων.
5. Προτεραιοποίησης Υποθέσεων Ελέγχου και Ανίχνευσης Τάσεων Παραβατικότητας, Μηχανογραφικής Υποστήριξης και Αναφορών.
Βασικότερες αρμοδιότητες του Τμήματος αυτού θα είναι:
α) Η διενέργεια στοχευμένων ερευνών και διασταυρώσεων προς επαλήθευση και η αξιοποίηση καταγγελιών ιδιωτών ή άλλων στοιχείων που περιέρχονται σε γνώση της Διεύθυνσης από κάθε πηγή.
β) Η ανίχνευση υφιστάμενων και μελλοντικών τάσεων φοροδιαφυγής και φοροαποφυγής, μέσω του διαδικτύου ή του έντυπου Τύπου και της αξιοποίησης των σχετικών πληροφοριών.
γ) Ο καθορισμός και η διαχείριση του περιεχομένου των ηλεκτρονικών βάσεων δεδομένων εκδοτών και ληπτών εικονικών και πλαστών φορολογικών στοιχείων και μητρώου εξωχώριων (offshore) εταιρειών.
δ) Οι εισηγήσεις για την επιβολή του μέτρου της αναστολής λειτουργίας επαγγελματικών εγκαταστάσεων επιτηδευματιών και των λοιπών πρόσθετων διοικητικών κυρώσεων.
ε) Η εποπτεία και η διασφάλιση της ορθής εφαρμογής του κανονιστικού πλαισίου της λειτουργίας του Συστήματος Μητρώου Τραπεζικών Λογαριασμών και Λοιπών Πληρωμών (ΣΜΤΛ και Λ.Π.) του άρθρου 62 του ν. 4170/2013.
Νέα επιτελική δομή για την επιτάχυνση της είσπραξης των φόρων και της καταβολής των επιστροφών
Σημαντική στο νέο οργανόγραμμα της ΑΑΔΕ είναι και η νέα επιτελική δομή που φέρει το όνομα Διεύθυνση Επιχειρησιακού Σχεδιασμού Εισπράξεων και Επιστροφών (ΔΙΕΣΕΕ). Οι επιχειρησιακοί στόχοι της ΔΙΕΣΕΕ, όπως ορίζονται στην απόφαση του κ. Πιτσιλή, είναι οι ακόλουθοι:
α) Η ευθύνη για τον καθορισμό της στοχοθεσίας των εσόδων, της είσπραξης βεβαιωμένων ληξιπρόθεσμων οφειλών και επιστροφών των ΔΟΥ, των ΚΕΒΕΙΣ, της ΕΜΕΙΣ, καθώς και του ΚΕΜΕΕΠ και του ΚΕΦΟΜΕΠ, και για την παρακολούθηση του βαθμού επίτευξης αυτής.
β) Η βελτιστοποίηση της είσπραξης, μέσω της ανάλυσης επισφάλειας της βεβαίωσης, διενέργειας στατιστικών αναλύσεων και διασταυρώσεων, ανάπτυξης μεθόδων και συστημάτων ανάλυσης κινδύνου (risk analysis) για την επιλογή κατά προτεραιότητα των προς επιδίωξη της είσπραξης της οφειλής υποθέσεων και δημιουργίας της εικόνας οφειλετών και ομάδων οφειλετών, με σκοπό την ιεραρχική στόχευση στη λήψη προληπτικών/διασφαλιστικών και κατασταλτικών μέτρων.
γ) Η βελτίωση της λειτουργίας, της αποτελεσματικότητας και της αποδοτικότητας των εισπρακτικών μονάδων, μέσω της εκπόνησης ειδικών επιχειρησιακών προγραμμάτων για την είσπραξη δημοσίων εσόδων.
δ) Η διασφάλιση της εμπρόθεσμης καταβολής επιστροφών μέσω της αποτελεσματικής εποπτείας και συντονισμού των αρμόδιων για τις επιστροφές υπηρεσιών (ΔΟΥ, ΚΕΒΕΙΣ και ΚΕΜΕΕΠ και ΚΕΦΟΜΕΠ) και η σύνταξη μηνιαίων αναφορών προς τη Διοίκηση.
