Στο Μουσείο του Ηρακλείου, ανάμεσα στα συγκλονιστικής ομορφιάς έργα αρχαίας ελληνικής τέχνης, ξεπροβάλλουν εδώ και εκεί αντικείμενα της καθημερινότητας από την Κρήτη του μακρινού παρελθόντος: πήλινοι τρίφτες για την αποχύμωση καρπών, ένα καπνιστήρι που κάποιος μελισσοκόμος χρησιμοποιούσε χιλιάδες χρόνια πριν για να ζαλίσει τις μέλισσες κατά τη διάρκεια της συλλογής του μελιού, μια χαριτωμένη πήλινη «τσαγιέρα» που ίσως κάποιος Μινωίτης να γέμιζε με δίκταμο και με μαλοτήρα για να φτιάξει το αφέψημά του. Η στενή σύνδεση των ανθρώπων της Κρήτης με το φυσικό περιβάλλον χαρακτηρίζει διαχρονικά το νησί. Ζωντανό παράδειγμα και ο κύριος Παύλος Αντωνάκης, που την πρώτη μέρα του συνεδρίου «Κρητικός Τρόπος Ζωής: Παρελθόν και Μέλλον» ακολούθησε τον Στέφανο Κάλλη, Καθηγητή Ιατρικής και Δημόσιας Υγείας του πανεπιστημίου Harvard, στο βήμα. Κοτσονάτος και δραστήριος στα 90 του χρόνια, ο κύριος Αντωνάκης από τον Φουρφουρά Αμαρίου, που ασχολείται ακόμα με το μποστάνι του και παράγει αρκετά από τα προϊόντα που καταναλώνει, μίλησε για τη διατροφή και τον τρόπο ζωής του, εισάγοντάς μας με τον πιο άμεσο τρόπο σε ένα από τα κεντρικά ζητήματα του συνεδρίου: πώς θα καταφέρουμε να ζούμε όχι μόνο περισσότερο αλλά και καλύτερα και τι ρόλο μπορεί να διαδραματίσει σε αυτό ο κρητικός τρόπος ζωής και, κατ’ επέκταση, οι μεσογειακές παραδόσεις.
Η διεθνής συνάντηση σημαντικών εκπροσώπων από τους κλάδους της διατροφής, της υγείας και της ευεξίας πραγματοποιήθηκε και φέτος με τη διοργάνωση και την φιλοξενία της Grecotel, στο ξενοδοχείο Amirandes. Πρόκειται για το 3ο Διεθνές Βιωματικό Συνέδριο με τίτλο «Κρητικός Τρόπος Ζωής: Παρελθόν και Μέλλον» στις εργασίες του οποίου συμμετείχαν 75 διακεκριμένοι επιστήμονες, διεθνείς ερευνητές, πανεπιστημιακοί και εκπρόσωποι από τον χώρο των τροφίμων, ανάμεσά στους οποίους ο Πρόεδρος της Σχολής της Δημόσιας Υγείας του πανεπιστημίου Harvard, Δρ. Frank Hu και η πρόεδρος του Ελληνικού Ιδρύματος Υγείας Αντωνία Τριχοπούλου. Επιδραστικές προσωπικότητες από τις ΗΠΑ, τον Καναδά, την Ταϊβάν, τη Βραζιλία, την Ιαπωνία και την Αυστραλία, μεταξύ άλλων, πέρασαν τέσσερις ημέρες στην Κρήτη όπου όχι μόνο συζήτησαν τα δεδομένα από τις τελευταίες επιστημονικές μελέτες σχετικά με τον μεσογειακό τρόπο ζωής ανταλλάζοντας σκέψεις και προβληματισμούς, αλλά ήρθαν στην πράξη σε επαφή με τον κρητικό τρόπο ζωής και εκείνα τα συστατικά που τον καθιστούν ξεχωριστό, από το χωράφι μέχρι το τραπέζι, μέσα από εκδρομές, γευσιγνωσίες τοπικών προϊόντων και αλληλεπιδράσεις με ντόπιους παραγωγούς.
Τουρισμός και πρωτογενής τομέας χέρι χέρι
Το συνέδριο που διοργάνωσε η Grecotel σε συνεργασία με το Ελληνικό Κέντρο Αριστείας για την Υγεία και την Ευεξία είναι μια πρωτοβουλία ταιριαστή με την γενικότερη φιλοσοφία του συγκεκριμένου ομίλου φιλοξενίας. Λένε ότι για να γνωρίσεις πραγματικά έναν τόπο πρέπει να φας τα καθημερινά φαγητά των ανθρώπων του. Και ο ποιοτικός τουρισμός, ειδικά σε μια χώρα όπως η Ελλάδα, δεν μπορεί παρά να συνδέεται με τον αγροδιατροφικό τομέα, τους παραγωγούς και την πρώτη ύλη, για την οποία άλωστε φημιζόμαστε σε όλο τον πλανήτη. Σε αυτόν το μονοπάτι κινείται εδώ και χρόνια και η Grecotel δίνοντας την προσοχή που αξίζει στην επιλογή των πρώτων υλών, συνάπτοντας μόνιμες συνεργασίες με τοπικούς παραγωγούς και διατηρώντας την πρότυπη παραδοσιακή, βιολογική φάρμα Agreco.
Η φάρμα Agreco που δημιούργησε ο ιδρυτής του ομίλου Νίκος Δασκαλαντωνάκης το 2002 στο Άδελε Ρεθύμνου απλώνεται σε μια έκταση 40 στρεμμάτων με αμπελώνες, ελαιώνες και θέα στο Κρητικό πέλαγος. Εκεί αναβιώνουν παλιές πρακτικές της αγροτικής παραγωγής του νησιού. Τα προϊόντα που παράγονται στην Agreco (ελαιόλαδο, ρακή, κρασιά κ.α.) καλύπτουν μέρος των αναγκών των ξενοδοχείων, φέρνοντας αυθεντική γεύση Κρήτης στο πιάτο των επισκεπτών. Την ίδια στιγμή, σε διάφορες, ειδικά διαμορφωμένες, γωνιές του αγροκτήματος, ο επισκέπτης έχει την ευκαιρία να γνωρίσει από κοντά διαδικασίες όπως το άρμεγμα, η μελισσοκομία, η καλλιέργεια λαχανικών και το λιομάζωμα αλλά και να παρακολουθήσει γυναίκες της περιοχής να ετοιμάζουν παραδοσιακές λιχουδιές.
Στο ίδιο πνεύμα της προβολής του ελληνικού τρόπου ζωής, η Grecotel πρωτοστάτησε πρόσφατα στη δημιουργία του Ελληνικού Κέντρου Αριστείας για την Υγεία και την Ευεξία, ανάμεσα στους βασικούς του στόχους του οποίου είναι η προώθηση της μεσογειακής διατροφής. «Το όραμα του Νίκου Δασκαλαντωνάκη και της κόρης του Μάρι για το περιβάλλον και για την κρητική παράδοση λειτούργησαν καταλυτικά σε αυτή τη συνεργασία», ανέφερε ο Στέφανος Κάλλης, καθηγητή στο Χάρβαρντ στον τομέα Ιατρικής και Δημόσιας Υγείας και συνδημιουργός του Ελληνικού Κέντρου Αριστείας.
Το 3ο Διεθνές Βιωματικό Συνέδριο «Κρητικός Τρόπος Ζωής: Παρελθόν και Μέλλον»
Το σκηνικό ήταν ιδανικό για όσους ήθελαν να ανακαλύψουν ή να εμβαθύνουν στον κρητικό τρόπο ζωής. Το ξενοδοχείο Amirandes, με την ξεχωριστή αρχιτεκτονική, εμπνευσμένη από το παλάτι της Κνωσού, δεν απέχει πολύ από πλαγιές με απέραντους ελαιώνες, οπωροφόρα δέντρα, άγρια χόρτα και μυρωδάτα βότανα, και το βιωματικό μέρος του συνεδρίου, (με επισκέψεις σε αρχαιολογικούς χώρους, σε οινοποιεία, με γευσιγνωσίες και συναντήσεις με παραγωγούς στην «πηγή» κ.ά.) ενίσχυε όσα ακούγονταν από τους ομιλητές στην αίθουσα.
Ποιος είναι ρόλος του ελαιολάδου στην καλή υγεία και την μακροζωία; Τι λένε τα τελευταία επιστημονικά στοιχεία για τη σχέση του μεσογειακού τρόπου ζωής με την προστασία από καρδιαγγειακά νοσήματα; Πώς η «συνταγογράφηση της κοινωνικότητας» και η συμμετοχή σε ομάδες κοινωνικής δραστηριοποίησης μπορεί να προάγει την ευεξία; Γιατί τόσο πολλοί Έλληνες δεν ακολουθούν πια την μεσογειακή διατροφή; Τι σημαίνει για την παιδική παχυσαρκία στη χώρα το γεγονός ότι η Ελλάδα είναι μία από τις ελάχιστες χώρες στην Ευρώπη όπου τα σχολεία δεν σερβίρουν γεύματα στους μαθητές; Αυτά ήταν μερικά μόνο από τα θέματα και τους προβληματισμούς που απασχόλησαν όσους συμμετείχαν στο συνέδριο που πραγματοποιήθηκε από τις 29 Οκτωβρίου έως τις 2 Νοεμβρίου 2024.
Ανάμεσα στις ομιλίες που ξεχώρισαν ήταν εκείνη του Δρ. Frank Hu, ο οποίος ανέφερε ότι «το Συνέδριο αποτελεί μια εξαιρετική πλατφόρμα, ώστε όλοι οι επιστήμονες να συζητήσουμε τις επιστημονικές αποδείξεις που τεκμηριώνουν την αξία της παραδοσιακής μεσογειακής διατροφής, να δημιουργηθούν διεθνείς συνεργασίες αλλά και να υλοποιηθούν επικοινωνιακές εκστρατείες για τη δημόσια υγεία σε παγκόσμια κλίμακα». Ο ίδιος εστίασε στη σπουδαιότητα του ελαιολάδου για την υγεία, συνοψίζοντας τα αποτελέσματα πρόσφατης μελέτης του. Ο επιδραστικός επιστήμονας μίλησε για το ευεργετικό για την καρδιακή υγεία ελαϊκό οξύ, που βρίσκεται στο ελαιόλαδο σε μεγαλύτερα ποσοστά απ’ ό,τι σε πολλά άλλα έλαια, όπως και στις μοναδικές πολυφαινόλες του εξαιρετικού παρθένου ελαιολάδου και τα αντιφλεγμονώδη οφέλη τους. Ο Δρ. Frank Hu αναφέρθηκε επίσης σε πρόσφατη έρευνα που συνδέει έντονα την κατανάλωση ελαιολάδου με τη μείωση της σχετιζόμενης με την άνοια θνησιμότητας. Δεν παρέλειψε επίσης να αναφερθεί και σε ζητήματα βιωσιμότητας, τονίζοντας πως η παραγωγή ελαιόλαδου είναι πιο φιλική για το περιβάλλον σε σύγκριση με πολλά άλλα έλαια αφού δεν απαιτεί πολλούς πόρους και υποστηρίζει την βιοποικιλότητα.
Ο καθηγητής του Χαροκόπειου Πανεπιστημίου Δημοσθένης Παναγιωτάκος αναφέρθηκε στη μελέτη «Αττική», που έχει εξετάσει εκτενώς το μεσογειακό διατροφικό πρότυπο σε σχέση με καρδιαγγειακά και άλλα μεταβολικά νοσήματα αποκαλύπτοντας τις διάφορες καρδιοπροστατευτικές του επιδράσεις, και τόνισε ότι οι μελλοντικές στρατηγικές δημόσιας υγείας θα πρέπει να επικεντρωθούν στην προώθηση της μεσογειακής διατροφής ως βιώσιμου τρόπου ζωής και όχι ως προσωρινής διατροφικής παρέμβασης. O ερευνητής Juan F. Alcala-Diaz από το πανεπιστημιακό νοσοκομείο Reina Sofia στην Κόρδοβα Ισπανίας έκανε επίσης μια ενδιαφέρουσα παρουσίαση κατά τη διάρκεια της οποίας αναφέρθηκε και στα οφέλη της σύντομης σιέστας στην καρδιακή υγεία. Από την πλευρά του, ο Δημήτρης Καλαϊτζιδάκης, λειτουργικός διευθυντής της Grecotel, επικεντρώθηκε στο ότι είναι ανάγκη να ξαναθυμηθούμε τον τρόπο ζωής των παππούδων μας, και να αξιοποιούμε τα προϊόντα υψηλής διατροφικής αξίας που παράγει η Κρήτη.
Μαζί σε ένα τραπέζι
Ταπεινά αλλά εξαιρετικής ποιότητας υλικά, εποχικά, «παντρεμένα» ευρηματικά, επαφή με τη γη και το φυσικό περιβάλλον αλλά και αίσθηση κοινότητας και συντροφικότητας γύρω από κάθε τραπέζι που στρώνεται ακόμα και με τα λίγα –όλα όσα κάνουν την παραδοσιακή ελληνική και ιδιαίτερα την κρητική κουζίνα– συνεχίζουν να αποτελούν αντικείμενο μελέτης για την διεθνή επιστημονική κοινότητα και συναντήσεις όπως το συγκεκριμένο συνέδριο στο Amirandes φωτίζουν όλο και περισσότερο τη σπουδαιότητά τους.
ΠΗΓΗ: gastronomos.gr