SOS εκπέμπει η παραγωγή καστάνου στην Κρήτη, μια από τις πιο ξεχωριστές στον ελλαδικό χώρο. Στα καστανοχώρια των Χανίων η μείωση της παραγόμενης ποσότητας είναι δραματική. Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση των Παλαιών Ρουμάτων όπου από τα 35.000 δέντρα έχουν απομείνει μόνο 10.000και από τους 400 τόνους η ετήσια παραγωγή έχει περιοριστεί στους 100.
Όπως είπαν στο neakriti.gr και στην ΚΡΗΤΗ TV μέλη του Αγροτικού Καστανοπαραγωγικού Συνεταιρισμού του χωριού, η γήρανση των δέντρων σε συνδυασμό με την κλιματική αλλαγή έχουν προκαλέσει ανεπανόρθωτο πλήγμα.
Για κατοίκους ορεινών χωριών, η παραγωγή καστάνου αποτελούσε κάποτε την κύρια πηγή εισοδήματος. Σέμπρωνας, Πρασσές, Αγία Ειρήνη, Στροβλές, Σάσαλος, Έλος και Παλαιά Ρούματα, παρήγαγαν μέχρι και την δεκαετία του 1990, χιλιάδες τόνους της κρητικής ποικιλίας μαρόνι. Το πλήγμα που δέχτηκαν την περίοδο 2000 – 2010 από το έλκος της καστανιάς ήταν μεγάλο και η καθυστέρηση στην εφαρμογή λύσης έπαιξε καθοριστικό ρόλο στον περιορισμό της παραγόμενης ποσότητας. Τα τελευταία χρόνια η γήρανση των δέντρων και οι κλιματολογικές συνθήκες, ευθύνονται για την φθίνουσα πορεία της παραγωγής και την καταστροφή των καστανιών. Πιο επιτακτική από ποτέ είναι η αναζήτηση λύσεων για την διάσωση της κρητικής ποικιλίας.
Ο κ. Γιώργος Μοτάκης, πρόεδρος του Αγροτικού, Ελαιουργικού και Καστανοπαραγωγικού Συνεταιρισμού Παλαιών Ρουμάτων εξήγησε στη Ν.Κ. ότι αυτή τη στιγμή, στην περιοχή υπάρχει ένας υπέργηρος πληθυσμός δέντρων. «Περάσαμε την προηγούμενη δεκαετία την αρρώστια του έλκους της καστανιάς και της μελάνωσης που ξέρανε πάρα πολλά δέντρα και τα θανάτωσε 100% και δυστυχώς αυτή τη στιγμή δε γίνεται και ανανέωση της καλλιέργειας», είπε.
Απογοητευτική η εικόνα
Τρεις μήνες μετά την περίοδο συγκομιδής του καρπού, η εικόνα στις πλαγιές των Παλαιών Ρουμάτων είναι απογοητευτική. Δεκάδες δέντρα παρουσιάζουν ολοκληρωτική ξήρανση. Ανάμεσα στις κατάφυτες κορυφές, κοντά σε ρυάκια όπου ευδοκιμούν οι καστανιές, ολόκληροι κορμοί δέντρων πεσμένοι κατά γης μαρτυρούν πως το πλήγμα είναι σε πολλές περιπτώσεις ανεπανόρθωτο.
Ο κ. Μανόλης Μπομπολάκης, συνταξιούχος γιατρός και αντιπρόεδρος του Συνεταιρισμού, μεγαλωμένος στα Παλαιά Ρούματα, θυμάται τις καλές εποχές της παραγωγής καστάνου στο χωριό. Ο πατέρας του ήταν παραγωγός, ο ίδιος όμως δεν παράγει σήμερα ούτε ένα κιλό κάστανα, καθώς οι καστανιές της οικογένειας ξεράθηκαν. «Έχει πέσει δραματικά η παραγωγή. Γίνονται οι καστανιές ευάλωτες σε διάφορες ασθένειες, μυκητιάσεις και λοιπά και ως εκ τούτου ξεραίνονται μαζικά πλέον. Θα πρέπει να διατηρήσουμε τα συγκριτικά πλεονεκτήματα του κρητικού καστάνου που είναι τόσο νόστιμο και να τροποποιήσουμε τη συμπεριφορά του δέντρου απέναντι στην κλιματική αλλαγή, ώστε να το καταστήσουμε ικανό να αντέχει στις διαφορετικές συνθήκες που επικρατούν τώρα», υπογράμμισε ο κ. Μπομπολάκης.
Οι υψηλές θερμοκρασίες που επικράτησαν τον μήνα Μάιο, περίοδο της καρπόδεσης, σε συνδυασμό με την παρατεταμένη ξηρασία, έριξαν την παραγωγή στα χαμηλότερα επίπεδα που έχει φτάσει ποτέ. Ταυτόχρονα η ζήτηση αυξήθηκε και η τιμή πώλησης από τον παραγωγό ανά κιλό, έφτασε τα 4 ευρώ, ενώ στον καταναλωτή διατίθεται από 7 έως και 9 ευρώ.
Η αγωνία των παραγωγών καστάνου και των ανθρώπων που δραστηριοποιούνται στον αγροτικό συνεταιρισμό, είναι αφενός να ληφθούν πρωτοβουλίες για να μην μηδενιστεί η παραγωγή τα επόμενα χρόνια και αφ’ εταίρου να μη χαθούν τα συγκριτικά του πλεονεκτήματα του κρητικού καστάνου. Το κρητικό μαρόνι είναι ένα γλυκό κάστανο που ξεφλουδίζει εύκολα και δεν μπορεί να συγκριθεί με άλλες ποικιλίες. Μπορεί να αποτελέσει την πρώτη ύλη για φημισμένες γλυκές και αλμυρές παρασκευές.
Η διοίκηση του Αγροτικού Ελαιουργικού και Καστανοπαραγωγικού Συνεταιρισμού Παλαιών Ρουμάτων εκτιμά ότι πρωτίστως απαιτείται καταγραφή της υφιστάμενης κατάστασης και σε δεύτερη φάση ανανέωση της καλλιέργειας με νέες φυτεύσεις, ακόμη και μέσα από ένα ενδεχόμενο σχέδιο αναδάσωσης, το οποίο σε βάθος εικοσαετίας θα διασφαλίσει επαναφορά της παραγωγής στα παλιότερα υψηλά επίπεδα. «Θα πρέπει τα πανεπιστήμια τα δικά μας, το ΕΛΜΕΠΑ, το Γεωπονικό της Αθήνας, το ΜΑΙΧ, να μελετήσουν το DNA, να πάρουν υποκείμενα από δω, να τα τροποποιήσουν να μη χάσει το κάστανο το κρητικό τα πλεονεκτήματα που έχει κι έτσι να καταφέρουμε και να αυξήσουμε το εισόδημα των αγροτών και να διατηρήσουμε τις καστανιές μας εν ζωή», εξηγεί ο κ. Μπομπολάκης.
«Δεν είναι εύκολο να βρεθούν λύσεις με μαγικό ραβδί γιατί και το ανάγλυφο της περιοχής είναι δύσκολο και η όλη καλλιέργεια που βρίσκεται στα ορεινά χρειάζεται κατ’ αρχήν μια μελέτη, να δούμε την υφιστάμενη κατάσταση, τι δέντρα έχουμε», σημείωσε ο κ. Γιώργος Μοτάκης ο οποίος πρόσθεσε ότι η καλλιέργεια καστάνου έχει συν τοις άλλοις το πλεονέκτημα του χαμηλού κόστους παραγωγής.
Ο Αγροτικός Ελαιουργικός και Καστανοπαραγωγικός Συνεταιρισμός Παλαιών Ρουμάτων που λειτουργεί από το 1934 στο ορεινό χωριό των Χανίων, προσανατολίζεται στη διεκδίκηση παρέμβασης μέσω της Περιφέρειας Κρήτης και των Πανεπιστημιακών Ιδρυμάτων, προκειμένου να διασωθεί το κρητικό κάστανο, που πλέον παράγεται σε λιγοστά χωριά των Χανίων και σε μικρές ποσότητες.
Δείτε βίντεο και φωτογραφίες:
ΠΗΓΗ: neakriti.gr
