Η ζωή έδωσε τελικά την λύση, άσχετα αν δεν το συνειδοποιήσαμε μέσα στον ορυμαγδό των ημερών. Εξαιτίας της ενσκύψασας πανδημίας, η Τουρκία και το ερντογανικό καθεστώς “έκλεισε” ουσιαστικά από προχθές τα σύνορά του στον Έβρο, κι έτσι εκ των πραγμάτων έδωσε αναγκαστικά τέλος και στον υβριδικό πόλεμο που είχε εξαπολύσει χρησιμοποιώντας εργαλειακά και κυνικά αδύναμους κι εξαθλιωμένους μετανάστες και πρόσφυγες εναντίον της χώρας μας, με προφανή σκοπό την αποσταθεροποίησή της. Σύμφωνα με τα ρεπορτάζ από την περιοχή, οι μετανάστες απομακρύνθηκαν από εκεί με τον ίδιο τρόπο με τον οποίο έφθασαν, δηλαδή απολύτως οργανωμένα, με λεωφορεία που τους διέθεσε το τουρκικό κράτος. Το προφανές συμπέρασμα είναι ότι χάρη στην έγκαιρη κινητοποίηση της ελληνικής κυβέρνησης και των Δυνάμεων Ασφαλείας, ολόκληρο το περασμένο διάστημα, αποσοβήθηκε ένας μείζων κι ενδεχομένως καταστροφικός κίνδυνος -κι εδώ οι λέξεις πρέπει να χρησιμοποιηθούν στην κυριολεξία τους.
Ας φανταστούμε μόνο, μαζί με την τωρινή πανδημία η χώρα να έπρεπε να αντιμετωπίσει σε ένα παράλληλο μέτωπο και μια τεράστια προσφυγική κρίση, έχοντας να διαχειριστεί μέσα σε μια νύχτα, εντός της επικράτειάς της, κάποιες δεκάδες χιλιάδες μεταναστών που θα χρειάζονταν άμεσα φροντίδα ή που ακόμη χειρότερα θα έφτιαχναν μια νέα πολύ χειρότερη “Ειδομένη”, με αίτημα ξανά να περάσουν τα σύνορα προς τη βόρεια Ευρώπη. Με ενδεχόμενες εξεγέρσεις, συνεχή επεισόδια και μεγάλη πίεση προς όλες τις κατευθύνσεις. Το πιθανότερο είναι ότι υπό την πίεση τέτοιων οριακών καταστάσεων να κατέρρεε ή πάντως να αποδυναμωνόταν σοβαρά η σημερινή ελληνική κυβέρνηση, και κατ’ επέκταση το κράτος μας να βρισκόταν ακέφαλο και με περιορισμένους πόρους έναντι της επακόλουθης πανδημίας. Οι συνέπειες θα ήταν εφιαλτικές: να εξελιχθούμε δηλαδή από την μία σε μια νέα “Ιταλία” με χιλιάδες θανάτους καθημερινά από τον ιό, και την ίδια ώρα με πολλές χιλιάδες εξαθλιωμένους μετανάστες, οι ροές των οποίων θα συνεχίζονταν απρόσκοπτα όσο φυσικά η Τουρκία θα έβλεπε τα σύνορα διάτρητα και την χώρα μας σε κρίση. Έτσι, στο μεν εσωτερικό θα είχαμε μια νέα πολιτική αστάθεια ενώ στο εξωτερικό, μια παρατεταμένη συνοριακή κρίση με την γείτονα, άγνωστης μάλιστα κατάληξης. Με ένα τόσο αποσταθεροποιημένο κράτος, η κατάληξη θα ήταν στην πράξη να περιέλθουμε όλοι σε κατάσταση “πρόσφυγα”, τόσο οι γηγενείς όσο και οι μετανάστες. Αν δεν είναι αυτό πειστικό επιχείρημα για το ότι καλώς έπραξε η κυβέρνηση που κινητοποιήθηκε αστραπιαία για την προστασία των συνόρων μας (και το ίδιο θα έπρεπε να πούμε και για όποια παράταξη κι αν ήταν αυτή τη στιγμή στην διακυβέρνηση της χώρας), τότε δεν ξέρω ποιο είναι καλό επιχείρημα. Εξ ου και η αποδοχή της κυβερνητικής αυτής επιλογής από τους πολίτες ήταν πάγκοινη και ουσιαστικά διαπαραταξιακή.
Ίσως βέβαια κάποιοι λίγοι να συνεχίζουν να αδιαφορούν τελικά για όλα αυτά διότι έχουν την τάση πάντα να προτάσσουν την ιδεολογία ή το παραταξιακό τους συμφέρον, και να αποφεύγουν έτσι να δουν την μεγάλη εικόνα με πνεύμα ρεαλισμού. Αλλά σε κάθε περίπτωση ας έχουμε όλοι υπόψη ότι για να υπάρχουν αξίες και κομματικές παρατάξεις και ό, τι άλλο μας παρέχει το περιβάλλον μιας σταθερής φιλελεύθερης δημοκρατίας όπως η δική μας, πρέπει μαζί να μένει όρθιο, ανεξάρτητο και ισχυρό το Κράτος. Ελπίζω να αποδείχτηκε αυτό περίτρανα ιδίως επ’ αφορμή της πανδημίας. Χωρίς αποτελεσματικό κράτος δεν υπάρχουν ούτε εγγυημένα δικαιώματα και ακόμη χειρότερα παύει να υφίσταται κατ’ ουσία το βασικότερο δικαίωμα όλων: της ζωής της ίδιας.
Δημήτρης Π. Σωτηρόπουλος
Αναπληρωτής καθηγητής Σύγχρονης Πολιτικής Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου και γραμματέας σύνταξης της Νέας Εστίας.
