Το δικό τους στίγμα έδωσαν με δηλώσεις τους στα Μέσα Ενημέρωσης στο περιθώριο της συνεδρίασης της Πολιτικής Επιτροπής του Συμβουλίου της Ευρώπης που πραγματοποιείται στα Χανιά, η Ντόρα Μπακογιάννη, ο Ευάγγελος Βενιζέλος, ο Γιώργος Παπανδρέου και ο Γιώργος Κατρούγκαλος.
Πρόκειται για μια κρίσιμη διήμερα συνάντηση στην οποία συμμετέχουν περισσότεροι από 120 εκπρόσωποι των 46 κρατών μελών του Συμβουλίου της Ευρώπης.
Ο πόλεμος στην Ουκρανία, η ασύμμετρες απειλές, αλλά και η ενεργειακή και επισιτιστική απειλή στην Ευρώπη και στον πλανήτη, βρέθηκαν στο επίκεντρο της πρώτης ημέρας της συνεδρίασης.
Ντόρα Μπακογιάννη: Η Ευρώπη δεν έχει περιθώριο να μην τα καταφέρει
Η σημερινή πρώτη συνεδρίαση, έγινε μέσα από μια πολύ έντονη και ενδιαφέρουσα συζήτηση, σχολίασε από την πλευρά της η Ντόρα Μπακογιάννη.
Το θέμα είναι πώς οι θεσμοί τους οποίους δημιουργήσαμε μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο μπορούν να συνεργαστούν πλέον, πώς μπορούν να ανανεωθούν, πώς μπορούν να αλλάξουν, ουσιαστικά για να μπορέσουν να ανταποκριθούν στα προβλήματα τα οποία προέκυψαν και τα οποία μπορούμε να ονοματίσουμε τόνισε η κ. Μπακογιάννη, για να προσθέσει:
Πρόκειται για το τέλος της μετά του Β’ Παγκόσμιου Πολέμου εποχής και της αρχής μιας καινούργιας εποχής, για την οποία πολύ λίγα πράγματα ξέρουμε.
Το Συμβούλιο της Ευρώπης έλαβε πάρα πολύ γρήγορα αποφάσεις κι έτσι βρέθηκε στην κορυφή των διεθνών οργανισμών οι οποίοι αντέδρασαν αποτελεσματικά, αποβάλλοντας τη Ρωσία από μέλος και έστειλαν ένα σαφές μήνυμα υποστήριξης της Ουκρανίας με όλες μας τις δυνάμεις.
Τώρα περνάμε στη δεύτερη φάση, ανέφερε η κ. Μπακογιάννη. Περιμένοντας τα αποτελέσματα αυτού του πολέμου και ταυτόχρονα αναλαμβάνοντας δράσεις συνεργασίας.
Εγώ έχω τώρα τη βαριά ευθύνη να καταθέσω στις επόμενες συνεδριάσεις του Συμβουλίου της Ευρώπης τις προτάσεις τις οποίες το Συμβούλιο θα κάνει. Όταν έλαβα αυτή την έκθεση πριν από ένα χρόνο, η πρότασή μου είχε υπόψη της ορισμένα από αυτά τα στοιχεία. Σήμερα βεβαίως έχει πάρει ένα τελείως διαφορετικό βάρος και θα πρέπει να δούμε με το σύνολο της ελληνικής ομάδας αλλά και το σύνολο των μελών της Πολιτικής Επιτροπής, ποιες είναι εκείνες οι προτάσεις οι οποίες μπορούν να γίνουν αποδεκτές και να δημιουργήσουν μια νέα περίοδο συνεργασίας μεταξύ των διεθνών οργανισμών.
Σε ότι αφορά τις εκτιμήσεις για την πρόοδο της διήμερης συνάντησης στα Χανιά, η κ. Μπακογιάννη εξέφρασε την ικανοποίησή της, για τις φερέλπιδες προτάσεις που έχουν κατατεθεί μέχρι τώρα και τόνισε ότι έχει πολύ μεγάλη εμπιστοσύνη στους συνεργάτες της και στους ανθρώπους που θα δουλέψουν για την εκπόνηση αυτής της έκθεσης. Θέλω να πιστεύω ότι θα καταλήξουμε σε κάποιες προτάσεις που θα δίνουν λύσεις σε προβλήματα που όλοι βλέπουμε ότι «καίνε».
Είναι χαρακτηριστικό ότι σπανίως η Πολιτική Επιτροπή έχει τόσα άτομα, όσα έχει σήμερα στα Χανιά. Το θέμα που συζητάμε εδώ, αγγίζει όλη την Ευρώπη, ανέφερε η κ. Μπακογιάννη.
Σε ότι αφορά στην ενότητα της Ευρώπης, η κ. Μπακογιάννη δήλωσε: «Αν σκεφτείτε ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει πρόβλημα μα βρει μία κοινή γραμμή, σκεφτείτε οι 45 χώρες -που πολλές από αυτές δεν είναι μέλη της Ε.Ε.- πόσο δύσκολο είναι να βρουν κοινές συνιστώσες. Το κλίμα σήμερα εδώ, ήταν πάρα πολύ θετικό και ήταν ένα κλίμα ουσιαστικής αναζήτησης λύσεων και βούλησης συνεργασίας, κατέληξε.
Στο ερώτημα εάν η Ευρώπη καταφέρει να βρει ένα κοινό βηματισμό ώστε να απαντήσει στις κοινωνικές, υγειονομικές και οικονομικές ανάγκες των κοινωνιών, η κ. Μπακογιάννη απάντησε συνοπτικά: «Η Ευρώπη δεν έχει περιθώρια να μην τα καταφέρει.
Ευάγγελος Βενιζέλος: Ζούμε την εξέλιξη μιας εισβολής που μπορεί να οδηγήσει στον Γ’ Παγκόσμιο Πόλεμο
Για τα πρώτα συμπεράσματα τις συνεδρίασης της της Ολομέλειας του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, αναφέρθηκε ο πρώην υπουργός, Ευάγγελος Βενιζέλος.
«Είναι πολύ σημαντικό και για τα Χανιά και για την Κρήτη και για την Ελλάδα, αλλά και για τον ίδιο τον θεσμό του Συμβουλίου της Ευρώπης, το γεγονός ότι εν μέσω πολέμου, διεξάγεται εδώ, αυτή η πολύ κρίσιμη συνεδρίαση της Πολιτικής Επιτροπής της Κοινοβουλευτικής Συνέλευσης του Συμβουλίου της Ευρώπης. Η Κοινοβουλευτική Συνέλευση είναι ένα πάρα πολύ ισχυρό φόρουμ κοινοβουλευτικής διπλωματίας και μπορεί να βοηθήσει ώστε η Ευρώπη, ως πολιτική οντότητα, να αντιληφθεί ποιες είναι οι προτεραιότητες τώρα, μετά την στρατιωτική εισβολή της Ρωσίας και τον πόλεμο στην Ουκρανία.
Σε ότι αφορά στην αξιοποίηση των συμπερασμάτων του Συμβουλίου της Ευρώπης, ο κ. Βενιζέλος υπογράμμισε ότι ούτως ή άλλως, πρέπει αυτή τη στιγμή να αντιληφθεί η Ευρώπη ως Ήπειρος, ως ιστορική οντότητα, γιατί εδώ δεν μιλάμε μόνο για την Ευρωπαϊκή Ένωση αλλά για το σύνολο της Ευρώπης, ότι πρέπει να αντιμετωπίσει την ρωσική πρόκληση ακριβώς, όπως είναι, χωρίς να την εξωραΐζει, γιατί δυστυχώς ζούμε το πρώτο θερμό επεισόδιο που μπορεί να εξελιχθεί σε Τρίτο Παγκόσμιο Πόλεμο.
Ταυτόχρονα ζούμε υγειονομική κρίση -που δεν έχει τελειώσει με την πανδημία- ενεργειακή κρίση, επισιτιστική κρίση, ζούμε το φαινόμενο του πληθωρισμού και αρχίζουν να υπάρχουν φαινόμενα ύφεσης. Τέτοια συρροή κρίσεων είχαμε πάρα πολλές δεκαετίες να ζήσουμε. Αυτό αφορά όλο τον κόσμο: Τις ΗΠΑ, την Ευρώπη, αλλά αφορά ιδιαιτέρως την Ελλάδα, η οποία έχει τις γνωστές διαρθρωτικές αδυναμίες.
Άρα χρειάζεται υπευθυνότητα και διορατικότητα. Δεν μπορούμε να κινούμαστε συγκυριακά, δεν μπορούμε να κινούμαστε ρητορικά. Πρέπει να είμαστε σοβαροί, να είμαστε ενωμένοι και βεβαίως να είμαστε υπεύθυνοι στις τοποθετήσεις μας, γιατί εδώ δεν μιλάμε μεταξύ μας, μιλάμε για τη νέα πραγματικότητα σε όλο τον κόσμο.
Στο ερώτημα των δημοσιογράφων για το εάν η Ευρώπη έχει καθυστερήσει στη διατύπωση μιας κοινής, ειρηνευτικής πρότασης, ο κ. Βενιζέλος ήταν κατηγορηματικός: «Όχι. Δεν έχει αργήσει, δεν έχει δυνατότητες. Είχε προσπαθήσει να μην ξεσπάσει ο πόλεμος, να μη γίνει η στρατιωτική εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, αλλά ήταν ανειλικρινής, ο Βλάντιμιρ Πούτιν και εξετέθησαν ευρωπαίοι ηγέτες, εξετέθησαν ευρωπαϊκές κυβερνήσεις, που είχαν την εντύπωση ότι δεν θα γίνει στρατιωτική εισβολή, ενώ οι ΗΠΑ έλεγαν ότι θα γίνει. Τώρα, στην πραγματικότητα η ρωσική πλευρά λέει «μιλάω μόνο με τις Ηνωμένες Πολιτείες». Δεν μιλάει καν ούτε με την κυβέρνηση της Ουκρανίας, εναντίον της οποίας διεξάγει πολεμικές επιχειρήσεις.
Βεβαίως πάντα, η Ευρώπη μπορεί να παίξει ρόλο και οφείλει να παίξει ρόλο, διότι έχει μόνιμα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας, πυρηνικές δυνάμεις, όπως η Γαλλία και η Βρετανία. Δεν μπορεί ωστόσο να κινηθεί, χωρίς να λαμβάνει υπόψη τον πραγματικό συσχετισμό δυνάμεων. Και ο πραγματικός συσχετισμός δυνάμεων έγινε ξανά δυστυχώς πυρηνικός., διότι ο κ. Πούτιν έθεσε με πολύ μεγάλη ταχύτητα και ευκολία ζήτημα πυρηνικής απειλής. Σε αυτό η Ευρώπη δεν μπορεί να απαντήσει μόνη. Πρέπει να απαντήσει με αυτόν που έχει πραγματικά όπλα, που είναι οι ΗΠΑ, που προσφέρει ασφάλεια και ανάσχεση.
Σε ότι αφορά στον ρόλο της Τουρκίας τόσο σε επίπεδο διπλωματικής παρέμβασης σε Ρωσία – Ουκρανία, όσο και των διαπραγματευτικών όρων που θέτει για την ένταξη στο ΝΑΤΟ της Φινλανδίας και της Σουηδίας, με ότι αυτό συνεπάγεται και για τη χώρα μας, ο κ. Βενιζέλος απάντησε:
Κατ’ αρχάς το γεγονός ότι η Φινλανδία και η Σουηδία, δύο ουδέτερες παραδοσιακά χώρες σπεύδουν να ενταχθούν στο ΝΑΤΟ, σημαίνει ότι ευρωπαϊκή ασφάλεια χωρίς το ΝΑΤΟ δεν υπάρχει. Η ένταξή τους θα επιτευχθεί. Υπολογίζω ότι θα καμφθούν οι τουρκικές αντιδράσεις, οι οποίες εντάσσονται σε ένα πλαίσιο συνολικής διαπραγμάτευσης, για τα εξοπλιστικά προγράμματα κυρίως μεταξύ Τουρκίας και ΗΠΑ.
Όμως γεωγραφικά και ιστορικά η Τουρκία είναι «καταδικασμένη» να ακολουθήσει τη δυτική γραμμή και αυτό θα κάνει. Εμείς λοιπόν βεβαίως παρακολουθούμε τι κάνει η Τουρκία, η οποία γεωγραφικά παίζει έναν ρόλο, αλλά και εμεις γεωγραφικά παίζουμε ένα ρόλο και ο δικός μας ρόλος αναβαθμίζεται. Και εμείς έχουμε πολύ ισχυρά επιχειρήματα, βεβαίως πάντα στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, του ΝΑΤΟ και της Ελληνο-Αμερικανικής εταιρικής σχέσης, η οποία είναι πάρα πολύ ισχυρή, υποστήριξε ο κ. Βενιζέλος.
Γιώργος Παπανδρέου: Αναγκαία η εμπέδωση της Δημοκρατίας και ο σεβασμός των ανθρωπίνων δικαιωμάτων
Τη δική του εκδοχή για τα προσδοκόμενα αποτελέσματα της Συνόδου, έδωσε ο πρώην Πρωθυπουργός, Γιώργος Παπανδρέου.
Πρόκειται όντως για μια κρίσιμη συνάντηση, τόνισε ο κ. Παπανδρέου για να προσθέσει:
Το τρέχον Συμβούλιο της Ευρώπης εκφράζει την ανάγκη να εμπεδωθεί σε όλη την Ευρώπη η έννοια της Δημοκρατίας, του κράτους δικαίου, των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, που βλέπουμε ότι συνιστούν μια κρίσιμη, πολύ σημαντική πτυχή και για την ειρήνη, γιατί αυτή τη στιγμή ο πόλεμος που γίνεται μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας, δεν είναι πόλεμος απλώς μεταξύ δύο κρατών, είναι ένας ιδεολογικός πόλεμος, μια αντιπαράθεση μεταξύ μιας αντίληψης αυτοκρατορικής, αυταρχικής από τη μια μεριά και μιας αντίληψης μιας κοινωνίας που θέλει να προχωρήσει στη δημοκρατική, ελεύθερη διαμόρφωσή της, με σεβασμό στα ανθρώπινα δικαιώματα. Άρα λοιπόν, αυτή τη στιγμή απειλούνται αυτές οι αρχές, για αυτό είναι και τόσο κρίσιμη η συνάντηση που κάνουμε σήμερα.
Στην Κρήτη σήμερα και αύριο συζητάμε το μέλλον της Ευρώπης ευρύτερα. Της Ευρώπης των 46 μελών, μετά την ψήφιση υπέρ της αποχώρησης της Ρωσίας. Συζητάμε ακόμα και για την πορεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που αυτή τη στιγμή έχει μπροστά της σημαντικά διλήμματα. Η Ε.Ε. που καλείται να πάρει κρίσιμες αποφάσεις για το μέλλον της, ώστε να μπορέσει να σταθεί στα πόδια της με μεγαλύτερη αυτονομία σε ζωτικούς τομείς όπως το ενεργειακό, της ασφάλειας επάρκειας τροφίμων, αλλά και βεβαίως ακόμα και στην άμυνά της. Αυτά είναι τα μεγάλα διλήμματα, τα οποία συζητάμε, υπογράμμισε ο κ. Παπανδρέου.
Σε ότι αφορά στη δυναμική παρέμβασης της Ευρώπης για τη διασφάλιση της ειρήνης, ο κ. Παπανδρέου τόνισε ότι η γηραιά ήπειρος έχει υπερβάλλει εαυτόν, στο πλαίσιο πάντα των δυνατοτήτων της. Έχει αντιδράσει πολύ γρήγορα, πολύ αποτελεσματικά. Βεβαίως, λόγω του πολέμου, έχουν αναδειχθεί και οι θεσμικές αδυναμίες της Ευρώπης, όπως να μπορεί να έχει μια ενιαία εξωτερική πολιτική, να έχει την αυτονομία ή τουλάχιστον τις δυνάμεις της τον χώρο της άμυνας, κάτι που η Ελλάδα πάντα προωθούσε. Ο κ. Παπανδρέου αναφέρθηκε στην επίτευξη ενσωμάτωσης στη συνθήκη της Λισαβώνας –όταν ο ίδιος ήταν υπουργός Εξωτερικών- ενός άρθρου το οποίο δεν ήθελαν να προσυπογράψουν «ουδέτερες» χώρες όπως η Φινλανδία, το οποίο αφορά στην πρόβλεψη «αμοιβαίας συνδρομής» που προβλέπει ότι εάν μια χώρα αντιμετωπίσει απειλή ή υπάρξει επίθεση ενάντιά της, θα συνδράμουν προς υποστήριξή της όλες οι άλλες χώρες με όλα τα δυνατά μέσα. Αυτό βεβαίως σήμερα το επικαλούνται τόσο η Σουηδία όσο και η Φινλαδία, τόνισε ο κ. Παπανδρέου, οι οποίες ωστόσο επισημαίνουν ότι η Ευρώπη δεν έχει και τις δυνατότητες πέραν των οικονομικών κυρώσεων, να μπορεί να συμβάλει στην αμυντική ενίσχυση των χωρών που δέχονται απειλή. Για αυτό τον λόγο με αυτόν τον πόλεμο έχουμε το αντίθετο αποτέλεσμα από αυτό που επεδίωκε ο κ. Πούτιν, να δρομολογείται δηλαδή η ένταξη της Φινλανδίας και της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ.
Σε ότι αφορά στην επικείμενη επίσκεψη του Έλληνα Πρωθυπουργού στις ΗΠΑ, ο κ. Παπανδρέου υποστήριξε ότι διαχρονικά, οι σχέσεις της χώρας μας με τις ΗΠΑ έχουν περάσει από πολλά στάδια. Υπενθύμισε τη συνάντησή του με τον Αμερικανό Πρόεδρο Μπιλ Κλίντον, ο οποίος είχε τότε παραδεχθεί τη λάθος των Ηνωμένων Πολιτειών, όχι απλά να στηρίξουν, αλλά να προωθήσουν το δικτατορικό καθεστώς στην Ελλάδα, με όλα όσα επέφερε αυτό, όπως η κυπριακή τραγωδία, η παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και άλλα πολλά.
Από τότε μέχρι σήμερα, ΗΠΑ-Ελλάδα έχουν αναπτύξει πολύ καλύτερες σχέσεις, σε όλους τους τομείς.
Σχολιάζοντας την επίσκεψη του Πρωθυπουργού στις ΗΠΑ, τόνισε ότι πρόκειται για τιμητικό γεγονός.
Στο ερώτημα ποιες θα είναι οι επιπτώσεις – ντόμινο στην Ευρώπη, από αυτόν τον πόλεμο, ο κ. Παπανδρέου έκρουσε τον κώδωνα του κινδύνου αφού, όπως χαρακτηριστικά ανέφερε, είμαστε αντιμέτωποι με τις συνέπειες ενός πολέμου που διεξάγεται σε ευρωπαϊκό έδαφος και είναι λογικό να υπάρχουν οδυνηρές συνέπειες για τους Ευρωπαίους πολίτες, όχι ωστόσο μόνο για αυτούς. Η επισιτιστική κρίση που είναι μπροστά μας θα επηρεάσει πάρα πολλούς λαούς της περιοχής, ιδιαίτερα στην Αφρική και όχι μόνο, με αποτέλεσμα να έχουμε λιμούς αλλά και ανεξέλεγκτα προσφυγικά ρεύματα.
Γιώργος Κατρούγκαλος: Αναγκαία μια ανεξάρτητη, αυτόνομη πολιτική στρατηγική στην Ευρώπη
Το Συμβούλιο της Ευρώπης είναι ο Οργανισμός ο οποίος περιφρουρεί την προστασία των ανθρώπινων δικαιωμάτων, των ελευθεριών και της δημοκρατίας, τόνισε ο κ. Κατρούγκαλος, ο οποίος υπενθύμισε ότι πρόκειται ακριβώς για τον θεσμό ο οποίος αντέδρασε στη δική μας δικτατορία το 1967.
Σήμερα συζητάμε σημαντικά θέματα, όχι μόνο στο τι θα γίνει στην Ευρώπη σε σχέση με τον πόλεμο στην Ουκρανία, αλλά τι θα γίνει στην Ανατολική Μεσόγειο, απέναντι στις τουρκικές προκλήσεις, τι θα γίνει σε σχέση με τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν γενικότερα οι κοινωνίες μας, όχι μόνο από εξωτερικές απειλές, αλλά και από τη μεγάλη έκρηξη των κοινωνικών ανισοτήτων.
Μολονότι το Συμβούλιο της Ευρώπης δεν παίρνει δεσμευτικές αποφάσεις, οι αποφάσεις στις οποίες καταλήγει γνωμοδοτικά, επηρεάζουν σημαντικά την εξωτερική πολιτική, όχι μόνο στην ήπειρό μας αλλά και σε όλο τον κόσμο γενικότερα.
Σε ότι αφορά στο μεγάλο στοίχημα της διαμόρφωσης μιας κοινής, ευρωπαϊκής γραμμής, ο κ. Κατρούγκαλος τόνισε ότι «το μέγα ζητούμενο είναι εάν θα μπορέσουμε ως Ευρώπη να μιλάμε με ενωμένη φωνή και, κυρίως, θα μπορέσουμε να απεξαρτηθούμε από τον «μεγάλο αδερφό», τις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής;
Θα μπορέσουμε να έχουμε μια δική μας ανεξάρτητη, αυτόνομη πολιτική στρατηγική απέναντι στις σύγχρονες προκλήσεις και μια άμυνα η οποία να έχει χαρακτηριστικά στρατηγικής αυτονομίας απέναντι στο ΝΑΤΟ;
Από τη συζήτηση φάνηκε ότι και στο εσωτερικό μας υπάρχουν δύο «γραμμές»: Υπάρχουν οι απόψεις των Βαλτικών χωρών, όπως αυτή της Πολωνίας, που πιστεύουν ότι ποτέ δεν μπορεί να ανεξαρτητοποιηθεί η Ευρώπη από τις ΗΠΑ.
«Η κριτική που ασκούμε στον Κυριάκο Μητσοτάκη για τις δηλώσεις του περί προκεχωρημένου φυλακίου, είναι ακριβώς γιατί κατά τη δική μας εκτίμηση ταυτίζεται ο Πρωθυπουργός με αυτή τη γραμμή απόψεων και όχι ας πούμε με τη Γαλλία, που προβάλει την ανάγκη της ευρωπαϊκής κυριαρχίας», κατέληξε ο κ. Κατρούγκαλος.
