Πώς θα ήταν η ψυχική σας υγεία σε έναν κόσμο χωρίς τα social media; Αρκετά δύσκολο να φανταστεί κανείς, σωστά; Πολλοί από εμάς είμαστε τόσο «δεμένοι» με τους λογαριασμούς κοινωνικής δικτύωσης που είναι δύσκολο να θυμηθούμε τι κάναμε πριν από την εμφάνισή τους.
Αναμφίβολα υπάρχουν πολλά θετικά στοιχεία στο διαδίκτυο, αλλά πώς μπορούμε να βρούμε ισορροπία με τον καταιγισμό των πληροφοριών από φίλους, οικογένεια, διασημότητες και εταιρείες που διαρκώς διεκδικούν την προσοχή μας;
Σε μια πρόσφατη έρευνα του Healthline, ρωτήθηκαν οι αναγνώστες πώς νιώθουν για τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Το 25% είπε ότι αισθάνεται πως έχουν αρνητική επίδραση στην ψυχική του ευεξία και το 53% είπε πως πιστεύει ότι η μείωση της χρήσης θα μπορούσε να βοηθήσει.
Επιπλέον, το 29% των ερωτηθέντων είπε ότι χρειάζονται τουλάχιστον μερικές μέρες διάλειμμα για να επωφεληθούν από την παύση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, ενώ ο αριθμός αυτός εκτινάσσεται στο 46% μεταξύ των ατόμων ηλικίας 15 έως 24 ετών.
Μήπως ήρθε η ώρα να σκεφτούμε πιο βαθιά το πώς η σχέση μας με τα social media επηρεάζει την ψυχική μας ευεξία;
Πώς τα social media επηρεάζουν την ψυχική υγεία
Στην πραγματικότητα, όπως προκύπτει από σχετικές έρευνες, ο εγκέφαλός μας εκλιπαρεί να επιβραδύνουμε τη χρήση των social media.
Μια μελέτη του 2015 στο Ηνωμένο Βασίλειο διαπίστωσε ότι τα παιδιά είχαν υψηλότερες πιθανότητες να παρουσιάσουν κάποια ψυχική ασθένεια όταν χρησιμοποιούσαν ιστότοπους κοινωνικής δικτύωσης για 3 ώρες ή περισσότερο τη σχολική μέρα. Μια άλλη μελέτη του 2018 βρήκε άμεσο συσχετισμό μεταξύ της μείωσης της χρήσης των μέσων κοινωνικής δικτύωσης και της βελτίωσης της κατάθλιψης και της μοναξιάς.
Σε άλλη έρευνα του 2021 στις ΗΠΑ, το 86% ανέφερε ότι τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης επηρεάζουν αρνητικά την ευτυχία και την εικόνα του εαυτού τους. Μεταξύ 79% και 83% ανέφεραν επίσης αρνητικές επιπτώσεις στο άγχος, τη μοναξιά και την κατάθλιψη.
Διακρατική διαδικτυακή έρευνα του 2022 σε ΗΠΑ, Ηνωμένο Βασίλειο, Αυστραλία και Νορβηγία διαπίστωσε ότι όσοι χρησιμοποιούσαν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης για ψυχαγωγία ή για να μειώσουν τη μοναξιά κατά τη διάρκεια της πανδημίας είχαν τελικά χειρότερη ψυχική υγεία.
Ενώ η χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης για προσωπική επαφή και η διατήρηση σχέσεων συσχετίστηκε με θετικά αποτελέσματα, εξακολουθούσε να υπάρχει συσχέτιση μεταξύ του αυξημένου καθημερινού χρόνου στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και της χειρότερης ψυχικής υγείας συνολικά.
Πώς να θέσετε υγιή όρια στα social media
Ενώ τα διαλείμματα από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης είναι σπουδαία, είναι σημαντικό να είμαστε ρεαλιστές και ειλικρινείς. Εάν τα social media είναι αναπόσπαστο μέρος της ζωής μας, δεν πειράζει.
Υπάρχουν τρόποι για να μειώσετε τις αρνητικές επιπτώσεις και να ενισχύσετε τα θετικά αποτελέσματα των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, ακόμη και χωρίς να απέχετε από αυτά. Για παράδειγμα:
– Σταματήστε να παρακολουθείτε λογαριασμούς που έχουν αρνητική επίδραση στη διάθεσή σας ή στην εικόνα του εαυτού σας.
– Αφαιρέστε από το προφίλ σας φωτογραφίες που τροφοδοτούν την αρνητική αυτοκριτική σας.
– Διαγράψτε τυχόν αρνητικά DM, trolling ή spam.
Επιπλέον, μπορείτε να δώσετε το καλό παράδειγμα επιλέγοντας να δημοσιεύετε αναρτήσεις που δείχνουν την πραγματικότητα. Για αρχή:
– Παραλείψτε το φίλτρο και αναδείξτε τον πραγματικό σας εαυτό
– Δημοσιεύστε φωτογραφίες και από τις «ακατάστατες» στιγμές, όχι μόνο τις τέλειες.
– Υπενθυμίστε ότι είστε ένα πραγματικό άτομο με ελαττώματα, κολλήματα και ανασφάλειες – ακριβώς όπως όλοι.
– Δημοσιεύστε ενθαρρυντικά σχόλια σε αναρτήσεις άλλων.
– Ενημερώστε για τα διαλείμματά σας από τα social media όταν τα κάνετε για να υπενθυμίσετε στους άλλους ότι μπορούν να κάνουν το ίδιο.
Για τους περισσότερους από εμάς, τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης είναι -καλώς ή κακώς- ένα μέρος της ζωής μας. Μπορούμε λοιπόν να τα χρησιμοποιήσουμε με τρόπο που να τονίζει το θετικό έναντι του αρνητικού, τόσο για εμάς όσο και για τους άλλους.
Με λίγη συνειδητή χρήση, περιστασιακά διαλείμματα και ισορροπία με άλλες δραστηριότητες, τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης μπορούν να αποτελέσουν ένα υγιές εργαλείο για αυτοέκφραση και σύνδεση.
