Εκλογές 2023: O απόλυτος οδηγός για τους πολίτες – Που και πώς ψηφίζετε

Οταν αλλάζουν οι εκλογικοί νόμοι τίθενται ασφαλώς διάφορα νέα δεδομένα με τα οποία κανείς δεν έχει εξοικειωθεί. Ο πρώτος στη σειρά νόμος που θα εφαρμοστεί στις επερχόμενες εκλογές είναι η απόλυτη αναλογική για τα κόμματα που λαμβάνουν από 3% και πάνω.

Στην πράξη επομένως, προκειμένου να υπάρξει πλειοψηφία 151 εδρών δεν απαιτείται μόνο εκλογικό ποσοστό πάνω από 50%, αλλά και κάποιο μικρότερο ανάλογα με τη μη αντιπροσωπευόμενη ψήφο.

Σύμφωνα με τον ισχύοντα εκλογικό νόμο για να αποκτήσει ένα κόμμα έδρες στη Βουλή, θα πρέπει να έχει συγκεντρώσει ποσοστό τουλάχιστον 3% στο σύνολο της Επικράτειας.

Αν χρειαστούν επαναληπτικές εκλογές αυτές θα γίνουν με το εκλογικό σύστημα που προβλέπεται στον ν. 46/54/2020 και συνιστά ένα είδος ενισχυμένης αναλογικής με πρόβλεψη bonus έως 50 έδρες υπέρ του πρώτου κόμματος.

Εκλογές 2023: Ποιοι έχουν δικαίωμα ψήφου

Δικαίωμα ψήφου έχουν όλοι οι Έλληνες πολίτες που:

• Έχουν συμπληρώσει το 17ο έτος της ηλικίας τους (η 1η Ιανουαρίου θεωρείται ως ημερομηνία γέννησης όλων όσων γεννήθηκαν μέσα στο χρόνο).
• Είναι εγγεγραμμένοι σε εκλογικό κατάλογο δήμου της χώρας. Δεν έχουν στερηθεί το δικαίωμα του εκλέγειν.

Ποιοι στερούνται του δικαιώματος αυτού:

• Όσοι διατελούν, σύμφωνα με τις διατάξεις του Αστικού Κώδικα σε πλήρη στερητική δικαστική συμπαράσταση.
• Όσοι το στερήθηκαν λόγω αμετάκλητης ποινικής καταδίκης, σε κάποιο από τα εγκλήματα που ορίζονται από τον ποινικό και στρατιωτικό ποινικό κώδικα, για όσο χρόνο διαρκεί αυτή η στέρηση.

Πού ψηφίζουμε

Οι εκλογείς ασκούν το εκλογικό τους δικαίωμα στο δήμο, στα δημοτολόγια του οποίου είναι εγγεγραμμένοι. Οι ετεροδημότες εκλογείς θα ψηφίσουν σε αμιγές ή μεικτό εκλογικό τμήμα ετεροδημοτών της έδρας του Νομού που διαμένουν. Όλοι οι εκλογείς μπορούν να ενημερώνονται για το εκλογικό τμήμα που θα ψηφίσουν, με την έκδοση και δημοσίευση της σχετικής απόφασης του οικείου Αντιπεριφερειάρχη το αργότερο δέκα (10) ημέρες μετά την έναρξη της προεκλογικής περιόδου, η οποία γνωστοποιείται στους δήμους του νομού.

Πώς ψηφίζουμε 

Οι εκλογείς προσέρχονται στο κατάστημα της ψηφοφορίας και παρουσιάζονται στην εφορευτική επιτροπή, η οποία αναγνωρίζει την ταυτότητά τους και επαληθεύει την εγγραφή τους στον εκλογικό κατάλογο. Οι εκλογείς μπαίνουν στο κατάστημα της ψηφοφορίας ένας- ένας ή σε μικρές ολιγάριθμες ομάδες, με τη σειρά της προσέλευσής τους και όπως ειδικότερα καθορίζει κάθε εφορευτική επιτροπή.

Η αναγνώριση των εκλογέων για την άσκηση του εκλογικού τους δικαιώματος γίνεται με βάση την αστυνομική τους ταυτότητα ή τη σχετική προσωρινή βεβαίωση της αρμόδιας αρχής ή το διαβατήριό τους ή την άδειας οδήγησης ή το ατομικό βιβλιάριο υγείας όλων των ασφαλιστικών ταμείων. Σημειώνεται ότι, τυχόν «κομμένα» δελτία αστυνομικής ταυτότητας είναι αποδεκτά.

Σε κάθε εκλογέα η εφορευτική επιτροπή δίνει ένα φάκελο με ειδικό γνώρισμα μονογραφημένο από τον αντιπρόσωπο της δικαστικής αρχής και σφραγισμένο με τη σφραγίδα της επιτροπής, καθώς και πλήρη σειρά έντυπων ψηφοδελτίων όλων των συνδυασμών και υποψηφίων.

Εκλογείς, που από σωματική αδυναμία δεν μπορούν να κάνουν τα πιο πάνω, έχουν το δικαίωμα για το σκοπό αυτό να απευθυνθούν στον αντιπρόσωπο της δικαστικής αρχής ή σε μέλος της εφορευτικής επιτροπής, οι οποίοι είναι υποχρεωμένοι να τους βοηθήσουν.

Απαγορεύεται στον εκλογέα να ρίξει το ψηφοδέλτιό του στην κάλπη: α) αν αυτό δεν είναι μέσα στο φάκελο με το ειδικό γνώρισμα ή αν δεν έχει κλειστεί ο φάκελος και β) αν ο εκλογέας δεν αποσύρθηκε πρώτα στον ξεχωριστό χώρο (παραβάν).

Στον εκλογέα που ψήφισε χορηγείται, εφόσον ζητηθεί, σχετική βεβαίωση που υπογράφεται από τον Πρόεδρο της εφορευτικής επιτροπής και σφραγίζεται με τη σφραγίδα της.

Μάθε που ψηφίζεις πατώντας εδώ

Πού ψηφίζουν οι δικαστικοί, οι δημόσιοι υπάλληλοι και οι κληρικοί  

Οι δικαστικοί, οι δημόσιοι γενικά πολιτικοί υπάλληλοι και οι κληρικοί ασκούν το εκλογικό τους δικαίωμα, είτε στο δήμο, στα δημοτολόγια του οποίου είναι εγγεγραμμένοι, είτε στον τόπο διαμονής τους, εάν είναι εγγεγραμμένοι σε ειδικό εκλογικό κατάλογο ετεροδημοτών, ψηφίζοντας τους συνδυασμούς και τους υποψηφίους της εκλογικής περιφέρειας που είναι εγγεγραμμένοι.

Εκλογές 2023:  Πού ψηφίζουν οι δικαστικοί αντιπρόσωποι και οι έφοροι αυτών 

Οι αντιπρόσωποι της δικαστικής αρχής ψηφίζουν στο εκλογικό τμήμα στο οποίο ασκούν τα καθήκοντά τους, τους συνδυασμούς και τους υποψηφίους της εκλογικής περιφέρειας, στην οποία υπάγεται το εκλογικό τμήμα. Οι έφοροι και όσοι αναπληρωτές αντιπρόσωποι δικαστικής αρχής δεν άσκησαν τα καθήκοντά τους, ψηφίζουν σε εκλογικό τμήμα της έδρας του εφόρου που ορίζεται απ’ αυτόν, τους συνδυασμούς και τους υποψηφίους της εκλογικής περιφέρειας στην οποία υπάγεται αυτό το εκλογικό τμήμα. Οι ανωτέρω ψηφίζουν μόνο εφόσον είναι γραμμένοι σε εκλογικό κατάλογο δήμου του κράτους. Για το σκοπό αυτό υπογράφουν υπεύθυνη δήλωση στην οποία αναφέρεται ο δήμος που είναι γραμμένοι.

Εκλογές 2023:  Πού ψηφίζουν οι δικαστικοί αντιπρόσωποι που ασκούν καθήκοντα σε ειδικά εκλογικά τμήματα ετεροδημοτών

Οι δικαστικοί αντιπρόσωποι που ασκούν τα καθήκοντά τους σε αμιγές εκλογικό τμήμα ετεροδημοτών, ψηφίζουν τους συνδυασμούς και τους υποψηφίους της βασικής εκλογικής περιφέρειας των ετεροδημοτών του τμήματος αυτού.

Οι δικαστικοί αντιπρόσωποι που ασκούν τα καθήκοντά τους σε μεικτό εκλογικό τμήμα ετεροδημοτών, ψηφίζουν τους συνδυασμούς και τους υποψηφίους όποιας βασικής εκλογικής περιφέρειας των ετεροδημοτών του τμήματος αυτού προτιμούν.

Πού ψηφίζουν οι άνδρες φρουράς 

Σε περίπτωση που διατίθεται φρουρά για τη φύλαξη εκλογικού τμήματος, το προσωπικό αυτής, το οποίο δεν μπορεί να υπερβαίνει τα τέσσερα (4) άτομα ψηφίζει στο εκλογικό τμήμα που φρουρεί.

Οι εκλογείς αυτοί, ψηφίζουν μόνο εφόσον είναι γραμμένοι στους ειδικούς εκλογικούς καταλόγους των υπηρετούντων στην Ελληνική Αστυνομία και στα Σώματα Ασφαλείας, οποιασδήποτε εκλογικής περιφέρειας, που επικυρώθηκαν από το οικείο πρωτοδικείο.

Ο πρόεδρος της εφορευτικής επιτροπής ή αυτός που διευθύνει το έργο της βεβαιώνει με πρακτικό ότι, αυτοί που ψήφισαν στο τμήμα ως άνδρες της φρουράς του, ανήκουν στην φρουρά του.

Εκλογές 2023:  Πού ψηφίζουν οι στρατιωτικοί, αστυνομικοί, λιμενικοί και πυροσβέστες

Οι εκλογείς που υπηρετούν στην Ελληνική Αστυνομία, στο Πυροσβεστικό Σώμα, στις Ένοπλες Δυνάμεις και στο Λιμενικό Σώμα και εγγράφονται σε ειδικούς εκλογικούς καταλόγους, ψηφίζουν στον τόπο που υπηρετούν την ημέρα της ψηφοφορίας, τους συνδυασμούς και τους υποψηφίους της εκλογικής περιφέρειας στην οποία εδρεύει η υπηρεσία τους.

Η αναγνώριση των εκλογέων αυτών από την εφορευτική επιτροπή, γίνεται με βάση τις στρατιωτικές ή άλλες υπηρεσιακές τους ταυτότητες.

Πού ψηφίζουν οι ναυτικοί

Έλληνες ναυτικοί, που υπηρετούν σε πλοία με Ελληνική σημαία και έχουν εγγραφεί σε ειδικούς εκλογικούς καταλόγους, θα ψηφίσουν τους συνδυασμούς και τους υποψηφίους της εκλογικής περιφέρειας που υπάγεται το εκλογικό τμήμα στο οποίο θα ασκήσουν το εκλογικό τους δικαίωμα Η αναγνώρισή τους ενώπιον της εφορευτικής επιτροπής γίνεται, με την επίδειξη του ναυτικού τους φυλλαδίου.

Το Υπουργείο Εσωτερικών ενημερώνει επίσης για τους εκλογικούς καταλόγους:

Εκλογές 2023:  Εγγραφή στους εκλογικούς καταλόγους

Κάθε εκλογέας εγγράφεται μόνο στους εκλογικούς καταλόγους του δήμου στα δημοτολόγια των οποίων είναι εγγεγραμμένος.  Καθένας έχει δικαίωμα να εγγραφεί μόνο μια φορά σε έναν εκλογικό κατάλογο.
Οι μεταβολές που συντελούνται στα δημοτολόγια καταχωρούνται αυτόματα και στους εκλογικούς καταλόγους.

• Οι εκλογείς ασκούν το εκλογικό τους δικαίωμα με την επίδειξη της αστυνομικής τους ταυτότητας ή της σχετικής προσωρινής βεβαίωσης της αρμόδιας αρχής ή του διαβατηρίου τους ή της άδειας οδήγησης ή του ατομικού βιβλιαρίου υγείας όλων των ασφαλιστικών ταμείων. Σημειώνεται ότι, τυχόν «κομμένα» δελτία αστυνομικής ταυτότητας είναι αποδεκτά.
• Οι εκλογείς κατατάσσονται σε εκλογικά διαμερίσματα με βάση τη διεύθυνση κατοικίας τους.
• Σε κάθε εκλογέα έχει αποδοθεί ο Ειδικός Εκλογικός Αριθμός που είναι μοναδικός και παραμένει ο ίδιος δια βίου. Χρησιμοποιείται αποκλειστικά στις εκλογικές διαδικασίες και κάθε άλλη χρήση αυτού απαγορεύεται και τιμωρείται.
• Οι εκλογείς που επιθυμούν να ασκήσουν το εκλογικό τους δικαίωμα σε άλλο Δήμο από αυτόν, στους εκλογικούς καταλόγους του οποίου είναι εγγεγραμμένοι, θα πρέπει να μεταδημοτεύσουν σε αυτόν, εφόσον πληρούν τις απαιτούμενες προϋποθέσεις.

Σημειώνεται ότι, οι ανωτέρω μεταβολές και διαδικασίες ισχύουν και για τους Έλληνες κατοίκους του εξωτερικού, εφόσον είναι εγγεγραμμένοι σε δημοτολόγιο δήμου της χώρας.

Νέοι εκλογείς (όσοι συμπληρώνουν το 17ο έτος της ηλικίας τους).

Ο δήμαρχος συντάσσει αυτεπάγγελτα, κάθε έτος, από 1ης μέχρι τέλους Φεβρουαρίου ονομαστικές καταστάσεις, οι οποίες περιλαμβάνουν όσους είναι εγγεγραμμένοι στα δημοτολόγια του δήμου και αποκτούν το δικαίωμα του εκλέγειν (συμπληρώνουν κατά το έτος αυτό, το 17ο έτος της ηλικίας τους).

Οι νέοι αυτοί εκλογείς εντός του Ιανουαρίου του ίδιου έτους, υποβάλλουν στον οικείο δήμο, δήλωση για το εκλογικό διαμέρισμα στους εκλογικούς καταλόγους του οποίου επιθυμούν να εγγραφούν. Αν δεν υποβληθεί η δήλωση αυτή, η κατάταξή τους γίνεται στο εκλογικό διαμέρισμα που επιλέγει ο δήμος με βάση τα υπάρχοντα στοιχεία.

Οι καταστάσεις αυτές αναρτώνται από 1ης μέχρι 10 Μαρτίου στο δημοτικό κατάστημα του δήμου, στα δημοτολόγια των οποίων είναι εγγεγραμμένος ο εκλογέας.

Εκλογές 2023:  Μεταβολές στους εκλογικούς καταλόγους – Μεταδημότευση

Κάθε εκλογέας μπορεί να ζητήσει αιτιολογημένα τη διόρθωση κάθε στοιχείου εγγραφής του στον εκλογικό κατάλογο. Σε ιδιαίτερες καταστάσεις που συντάσσονται από το δήμαρχο κάθε ημερολογιακό δίμηνο περιλαμβάνονται όλες οι μεταβολές που έχουν επέλθει στα δημοτολόγια λόγω θανάτου, μεταδημότευσης, διόρθωσης στοιχείων εγγραφής και απόκτησης ή απώλειας της Ελληνικής Ιθαγένειας.

Οι καταστάσεις αυτές αναρτώνται στο δημοτικό κατάστημα από 1ης μέχρι 10ης του επόμενου μήνα μετά τη λήξη του διμήνου. Μέσα στις προθεσμίες αυτές κάθε εκλογέας ή αντιπρόσωπος κόμματος αναγνωρισμένου από τον Κανονισμό της Βουλής έχει το δικαίωμα να υποβάλει στο δήμαρχο ένσταση κατά της εγγραφής ή της μη εγγραφής ενός προσώπου στις καταστάσεις αυτές. Τυχόν ενστάσεις εκδικάζονται εντός ενός μηνός από το οικείο Πρωτοδικείο. Οι εκλογείς που επιθυμούν να ασκήσουν το εκλογικό τους δικαίωμα σε άλλο Δήμο από αυτόν, στους εκλογικούς καταλόγους του οποίου είναι εγγεγραμμένοι, θα πρέπει να μεταδημοτεύσουν σε αυτόν, εφόσον πληρούν τις απαιτούμενες προϋποθέσεις.

Για τη διαδικασία και τις προϋποθέσεις της μεταδημότευσης, οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να ενημερωθούν από τον οικείο δήμο.

Ειδικοί εκλογικοί κατάλογοι υπηρετούντων στην Ελληνική Αστυνομία, στις Ένοπλες Δυνάμεις, στο Πυροσβεστικό και Λιμενικό Σώμα.

Το προσωπικό της Ελληνικής Αστυνομίας, του Πυροσβεστικού Σώματος και οι Στρατιωτικοί που υπηρετούν με οποιαδήποτε ιδιότητα στις Ένοπλες Δυνάμεις, ή στο Λιμενικό Σώμα, που είναι εγγεγραμμένοι στους εκλογικούς καταλόγους δήμου και υπηρετούν την ημέρα της προκήρυξης των εκλογών σ’ άλλο δήμο, μπορούν να ασκήσουν το εκλογικό τους δικαίωμα στις βουλευτικές εκλογές, είτε στο δήμο που είναι εγγεγραμμένοι, είτε στο δήμο  που υπηρετούν. Στην τελευταία περίπτωση εγγράφονται σε ειδικούς καταλόγους.

Καθένας από τους εκλογείς αυτούς, που τοποθετείται με οποιοδήποτε τρόπο για εκτέλεση υπηρεσίας αορίστου χρονικού διαστήματος ή μεγαλύτερου του μήνα στην διοικητική περιφέρεια ενός δήμου στους εκλογικούς καταλόγους του οποίου δεν είναι εγγεγραμμένος, είναι υποχρεωμένος να δηλώσει το δήμο, στους εκλογικούς καταλόγους του οποίου είναι εγγεγραμμένος.

Στους εκλογείς που δήλωσαν ότι επιθυμούν να ασκήσουν το εκλογικό τους δικαίωμα στο δήμο, στους εκλογικούς καταλόγους του οποίου είναι εγγεγραμμένοι, χορηγείται από τους προϊστάμενούς τους, ύστερα από εκτίμηση των υπηρεσιακών αναγκών, ειδική άδεια απουσίας για τον απολύτως αναγκαίο χρόνο. Ο χρόνος αυτός δεν συνυπολογίζεται στο χρόνο της κανονικής τους άδειας.

Οι εκλογείς αυτοί, παραδίδουν τρεις (3) τουλάχιστον ημέρες πριν από την ψηφοφορία, στην υπηρεσία τους, την αστυνομική τους ταυτότητα και το διαβατήριο.

Το στρατιωτικό προσωπικό, που πέραν από τις φρουρές των εκλογικών τμημάτων διατίθεται για τις ανάγκες των εκλογών, όπως οι στρατιωτικοί επόπτες και οι βοηθοί τους, καθώς και οι αξιωματικοί, υπαξιωματικοί και οπλίτες μετακινούμενων στρατιωτικών τμημάτων για υπηρεσιακούς λόγους, ψηφίζουν σε εκλογικό τμήμα του δήμου, όπου εκτελούν διατεταγμένη υπηρεσία, τους συνδυασμούς και τους υποψηφίους της εκλογικής περιφέρειας στην οποία υπάγεται το εκλογικό αυτό τμήμα. Για την ψηφοφορία των παραπάνω εκλογέων γίνεται ειδική μνεία στο βιβλίο πρακτικών της εφορευτικής επιτροπής και τα στοιχεία τους αναγράφονται ιδιαίτερα στο πρωτόκολλο ψηφοφορίας.
Σε περίπτωση που οι εκλογείς αυτοί ασκήσουν το εκλογικό τους δικαίωμα στον τόπο εγγραφής τους στους εκλογικούς καταλόγους, οφείλουν να προσκομίσουν από τις υπηρεσίες τους βεβαίωση ότι δεν έχουν εγγραφεί σε ειδικούς εκλογικούς καταλόγους.

Εκλογές 2023:  Ειδικοί εκλογικοί κατάλογοι ναυτικών

Έλληνες ναυτικοί, εγγεγραμμένοι στους εκλογικούς καταλόγους δήμου του κράτους, που υπηρετούν σε πλοία με Ελληνική σημαία, τα οποία σύμφωνα με τα εγκεκριμένα δρομολόγια ή το πρόγραμμα κινήσεώς τους κατά την ημέρα της ψηφοφορίας ευρίσκονται σε λιμάνι άλλου δήμου , ασκούν το εκλογικό τους δικαίωμα στις βουλευτικές εκλογές, στις εκλογές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου ή στο δημοψήφισμα στο δήμο που βρίσκεται το πλοίο.
Οι ονομαστικές καταστάσεις συντάσσονται και υπογράφονται από τον πλοίαρχο του πλοίου και θεωρούνται, για το γνήσιο της υπογραφής και το αληθές του περιεχομένου τους, από τον προϊστάμενο της Λιμενικής ή Αστυνομικής ή Τελωνειακής Αρχής του δήμου που ναυλοχεί το πλοίο.

Οι εκλογείς αυτοί, παραδίδουν τρεις τουλάχιστον ημέρες πριν από την ψηφοφορία, στην υπηρεσία τους, την αστυνομική τους ταυτότητα και το διαβατήριο.

Σε περίπτωση που οι εκλογείς αυτοί ασκήσουν το εκλογικό τους δικαίωμα στον τόπο εγγραφής τους στους εκλογικούς καταλόγους, οφείλουν να προσκομίσουν από τις υπηρεσίες τους βεβαίωση ότι δεν έχουν εγγραφεί σε ειδικούς εκλογικούς καταλόγους.

Εκλογές 2023:  Ειδικοί εκλογικοί κατάλογοι κρατουμένων

Κατά τις βουλευτικές εκλογές και τις εκλογές για την ανάδειξη των μελών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, οργανώνονται εκλογικά τμήματα σε κάθε κατάστημα κράτησης. Οι κρατούμενοι που έχουν το δικαίωμα του εκλέγειν, είναι εγγεγραμμένοι στους εκλογικούς καταλόγους και δεν τους έχει επιβληθεί αμετάκλητα παρεπόμενη ποινή στέρησης πολιτικών δικαιωμάτων, ψηφίζουν με βάση ειδικούς εκλογικούς καταλόγους.

ΠΗΓΗ: eleftherostypos.gr