Κερδίζουν τα «μετρητά» έναντι των «δανείων» στη μάχη της αγοράς των ακινήτων και τα στοιχεία του 2022 καταδεικνύουν ότι οι Έλληνες βάζουν το χέρι στην τσέπη για να αποκτήσουν σπίτι αντί δανείου.
Σε αυτό συνέβαλαν καταρχάς οι αυξήσεις του κόστους εξυπηρέτησης, λόγω του άλματος των επιτοκίων κατά 10 μονάδες πέρσι, αλλά και το κίνητρο για αφορολόγητο στις γονικές παροχές έως 800.000 ευρώ.
Σύμφωνα με εκτιμήσεις τραπεζικών στελεχών πάνω από το 80% των αγοραπωλησιών πωλήσεων ακινήτων γίνεται με μετρητά. Κατά το 2022 εκταμιεύθηκαν στεγαστικά δάνεια 1,1 δισ. ευρώ σε 14.000 δανειολήπτες, όταν οι συνολικές συναλλαγές είναι τουλάχιστον κατά 10 φορές μεγαλύτερες.
Ενδεικτικό είναι ότι μόνο ο φόρος μεταβίβασης σε ένα τρίμηνο φτάνει στα 150 εκατ. ευρώ. Ο συνολικός τζίρος στην αγορά ξεπερνά τα 10 δισ. το έτος τα τελευταία έτη.
Τα συμπεράσματα
Από την ακτινογραφία των στοιχείων της Τράπεζας της Ελλάδος, στην έκθεση για τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα του 2022, εξάγονται τέσσερα πολύ σημαντικά συμπεράσματα:
Αποτυπώνεται η αύξηση των επιτοκίων, καθώς το κόστος δανεισμού αυξάνεται κατά περίπου 10%, ενώ ταυτόχρονα η δόση «τρώει» το εισόδημα. Αυτό σημαίνει ότι εάν η δόση στις αρχές του 2022 ήταν 500 ευρώ, στο τέλος του ίδιου έτους αυξήθηκε σε 550 ευρώ. Το κόστος εξυπηρέτησης κατά την έγκριση αντιστοιχούσε στο 22-24% και στο τέλος του έτους αυξήθηκε στο 32%.
Κατά την έγκριση του δανείου, το ποσό αντιστοιχούσε κοντά στο 62% της αξίας του ακινήτου, ενώ στο τέλος του έτους έφτασε στο 74%. Αυτό σημαίνει ότι σε αυτό το χρονικό διάστημα είτε υπήρξε συμπληρωματική εκταμίευση (αύξηση της συνολικής αξίας του δανείου), είτε μειώθηκε η αξία του ακινήτου, πχ λόγω παλαιότητας.
Το σύνολο των στεγαστικών δανείων είναι 3,8 φορές μεγαλύτερο του ετήσιου διαθέσιμου εισοδήματος των δανειοληπτών.
Το 96,9% των εκταμιεύσεων αφορούσε αγορά ακινήτων για ιδιοκατοίκηση, ενώ μόλις το 3,1% αφορά δάνεια για αγορά οικιστικών ακινήτων προς εκμίσθωση.
Αν και οι εκταμιεύσεις στεγαστικών δανείων διαμορφώθηκαν σε 1,1 δισεκ. ευρώ το 2022, αυξημένες κατά 42% σε ετήσια βάση, παραμένουν χαμηλές σε απόλυτο μέγεθος όσο και σε σύγκριση με το σύνολο του τζίρου στην ελληνική κτηματαγορά αλλά και με τo επίπεδο προ της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής κρίσης. Ενδεικτικά, σε 1,1 δισ. ευρώ ανήλθαν και τα καταναλωτικά δάνεια το 2022.
Κατά το 2022 δεν υπήρξε χαλάρωση στα κριτήρια για την έγκριση στεγαστικών δανείων.
Το μερίδιο αγοράς των τεσσάρων συστημικών τραπεζών σημαντικών πιστωτικών ιδρυμάτων όσον αφορά τις εκταμιεύσεις δανείων με εξασφάλιση οικιστικά ακίνητα ανήλθε σε 94,6% το δ΄ τρίμηνο του 2022.
