Κοντά στα 5 ευρώ (με τη “χρυσή” δημοπρασία του Συνεταιρισμού στη Ζάκρο να τα ξεπερνάει, συμπεριλαμβανομένου του ΦΠΑ) διαμορφώνεται πλέον η μέση τιμή παραγωγού, με τους Κρητικούς από τη μια άκρη του νησιού μέχρι την άλλη να βρίσκονται σε “πόλεμο” για να μαζέψουν τη σοδειά τους σε μια πολύ δύσκολη χρονιά για την επιβίωση των νοικοκυριών τους.
«Ευτυχώς που έχουμε φέτος το λάδι, αλλιώς, αν περιμέναμε από τα αμπέλια, θα βγαίναμε στη ζητιανιά», υποστηρίζει ο παλαίμαχος αγροτοσυνδικαλιστής από το Κυπαρίσσι, Στάθης Φραγκιαδάκης, κάνοντας λόγο για τάσεις εκρίζωσης αμπελώνων από τους αγρότες, για να τους αντικαταστήσουν με ελιές. Από 4,80 μέχρι 4,90 ευρώ το κιλό κυμαίνεται η τιμή παραγωγού ελαιολάδου στη Μεσαρά, ενώ σε ολόκληρη την Κρήτη οι τιμές πλέον δεν πέφτουν κάτω από τα 4,50 ευρώ το κιλό, με τις τάσεις να παραμένουν ανοδικές!
Η ενεργοποίηση του πρώτου παρατηρητηρίου τιμών παραγωγού ελαιολάδου στην Κρήτη από την Ένωση Αγροτικών Συνεταιρισμών Ηρακλείου φαίνεται – όπως λέει ο αντιπρόεδρος της ΕΑΣΗ, Μύρων Χιλετζάκης – ότι λειτούργησε άμεσα και θετικά στην άνοδο των τιμών, αφού με την ενημέρωση των ελαιοπαραγωγών ενισχύθηκε ο ανταγωνισμός στις προσφορές τιμών από τους ελαιουργούς. Να υπενθυμίσουμε ότι πλέον ο κάθε παραγωγός, πληκτρολογώντας times-elaioladou.gr, μπαίνει στην ιστοσελίδα, όπου βλέπει τις τιμές που προσφέρει ο κάθε ελαιουργός ή τους ελαιουργούς εκείνους που, ενώ λένε ότι αγοράζουν λάδι, δε θέλουν να ανακοινώσουν τις τιμές τους.
«Από την ημέρα που βγήκε στο προσκήνιο το παρατηρητήριο τιμών ελαιολάδου είδαμε μία αύξηση στις τιμές της τάξεως των 30 λεπτών και πάνω. Τα ελαιουργεία που αγόραζαν με 4,50 ευρώ το κιλό πήγαν στα 4,80. Σήμερα η πλειοψηφία των ελαιουργείων είναι στα 4,70 με 4,80 ευρώ το κιλό. Ενώ η ανώτερη τιμή από δημοπρασία στην Κρήτη είναι από 4,90 έως και 5 ευρώ», τονίζει με ικανοποίηση ο Μύρων Χιλετζάκης.
Μάλιστα, μπαίνοντας σε λειτουργία και το συνεταιριστικό δημοπρατήριο της ΕΑΣΗ στη ΒΙΠΕΗ, με αποθηκευτικούς χώρους 3.000 τόνων, θεωρείται ότι η ανοδική πορεία των τιμών θα ενισχυθεί ακόμα περισσότερο.
«Το λάδι θα κυμαίνεται στα 5 ευρώ για πολύ καιρό ακόμα», όπως ο εκτιμάει ο Μύρων Χιλετζάκης, καλώντας τους ελαιοπαραγωγούς, αν μπορούν, να μη βιάζονται να “κόβουν” όλο το λάδι που παράγουν.
«Κόντρα Ιταλών και Ισπανών»
Σε “κόντρα” μεταξύ των Ιταλών και των Ισπανών για το ποιος θα μπορέσει να αγοράσει το περισσότερο λάδι της χώρας μας αποδίδει την άνοδο των τιμών ο πρόεδρος των ελαιουργών του νομού Ηρακλείου, Βαγγέλης Πρωτογεράκης. Μάλιστα, ήταν και εκείνος που από πολύ νωρίς φέτος μέσω της εφημερίδας μας είχε κάνει την εκτίμηση ότι η τιμή παραγωγού θα ξεκινήσει σίγουρα από τα 4 ευρώ το κιλό και θα “πιάσει” πάρα πολύ γρήγορα τα 5 ευρώ το κιλό!
«Εμάς μας ευνοεί η κόντρα μεταξύ των Ιταλών και των Ισπανών. Ψάχνονται τόσο οι Ιταλοί όσο και οι Ισπανοί, γιατί φέτος δεν έχουν λάδια καλά για να καλύψουν τις ανάγκες τους. Τώρα λοιπόν με αυτόν τον ανταγωνισμό υπάρχει κινητικότητα. Από ’κει και πέρα, δεν μπορεί κανείς να ξέρει μέχρι πότε θα υπάρχει αυτός ο ανταγωνισμός και μέχρι πότε θα ανεβαίνει η τιμή παραγωγού στο ελαιόλαδο», σύμφωνα με τον Βαγγέλη Πρωτογεράκη.
Όπως λέει ο πρόεδρος των ελαιουργών, «σήμερα η τιμή στη Μεσαρά δεν πέφτει κάτω από τα 4,80 ευρώ το κιλό. Όσο για την τιμή άνω των 5 ευρώ στη Ζάκρο, ήταν ένας διαγωνισμός που έγινε εκεί, για λάδι με ιδιαίτερα ποιοτικά χαρακτηριστικά. Πάντως, αυτή την εβδομάδα που πέρασε βλέπουμε κάθε μέρα και κάτι διαφορετικό ως προς τις τιμές παραγωγού του ελαιολάδου». Για όλη την Κρήτη, η μέση τιμή, όπως λέει, έχει ξεπεράσει τα 4,50 ευρώ το κιλό.
Όσο για τις ποιότητες στο κρητικό ελαιόλαδο, ο Βαγγέλης Πρωτογεράκης λέει: «Στη μεγαλύτερη πλειοψηφία των ελαιοπαραγωγικών περιοχών, το λάδι που παράγεται είναι σε καλή ποιότητα. Υπάρχουν και κάποιες λίγες περιοχές που έχουμε προβλήματα από τον δάκο, αλλά το 80% του παραγόμενου ελαιολάδου είναι σε πολύ καλές ποιότητες. Μιλάμε, δηλαδή, για λάδια με οξύτητες μέχρι τις 5 γραμμές το πολύ. Όσο για την απόδοση του καρπού, επειδή έχουμε μεγάλες βεντέμες, ο παραγωγός μπορεί και έχει καλό αποτέλεσμα στην ποσότητα του ελαιολάδου που παίρνει από τον καρπό».
Κι ενώ οι τιμές είναι πάρα πολύ καλές για τα συμφέροντα των ελαιοπαραγωγών, είναι ευχής έργο ότι η Μεσαρά δεν έχει ακόμα συγκομίσει πάνω από το 30 με 35% της συνολικής παραγωγής της. Και όπως εκτιμά ο πρόεδρος των ελαιουργών, «στην υπόλοιπη Κρήτη επίσης, με τα προβλήματα της έλλειψης των εργατικών χεριών, δεν έχει προχωρήσει η ελαιοσυλλογή όπως άλλες χρονιές. Σε μας πάντως ο κόσμος θα μαζεύει σίγουρα και όλο τον Ιανουάριο και μπορεί και τον Φεβρουάριο. Όπου αλλού είναι πρώιμη η παραγωγή, σίγουρο το λιομάζωμα έχει ξεπεράσει το 50%, αλλά στη Μεσαρά δεν έχουμε φτάσει ούτε στο 40%. Εγώ υπολογίζω ότι, αν πάνε όλα καλά και δεν τύχει καμιά θεομηνία, θα παράγουμε φέτος στην Κρήτη πάνω από 100.000 τόνους ελαιολάδου και σε σχέση με πέρυσι θα έχουμε μία αύξηση της τάξεως τουλάχιστον του 40%», καταλήγει ο Βαγγέλης Πρωτογεράκης.
Λένε το λάδι… λαδάκι οι Ισπανοί
Οι παρατεταμένες ξηρασίες και οι καλοκαιρινοί καύσωνες έχουν επηρεάσει αρνητικά την παραγωγή ελαιολάδου σε πολλές χώρες που κατέχουν παραδοσιακά ηγετικό ρόλο στο συγκεκριμένο προϊόν. Στην Ισπανία, οι τελευταίες εκτιμήσεις κάνουν λόγο για μια συνολική παραγωγή που θα υπολείπεται των 800.000 τόνων ελαιόλαδου φέτος – από τους 1,4 εκατομμύρια τόνους του 2021 – εξαιτίας των ακραίων συνθηκών που τροφοδότησε η κλιματική αλλαγή. Και μην ξεχνάμε πως πρόκειται για μία χώρα που αντιπροσωπεύει το 75% της παγκόσμιας παραγωγής ελαιολάδου.
Αξίζει να αναφέρουμε ότι πριν από μερικές ημέρες ο Ισπανός υπουργός Γεωργίας, Λουίς Πλάνας, εξέφρασε την ανησυχία του, λέγοντας ότι το ελαιόλαδο μπορεί να μετατραπεί σε ένα «προϊόν πολυτελείας» στην Ισπανία.
Διαγωνισμοί
Στο μεταξύ, “κλείνουν” σήμερα οι προσφορές του διαγωνισμού που προκήρυξε ο Αγροτικός Συνεταιρισμός Εμπάρου. Συγκεκριμένα, ο Συνεταιρισμός, ακολουθώντας τις καλές πρακτικές για τη διάθεση ελαιολάδου, είχε προκηρύξει διαγωνισμό πώλησης έξτρα παρθένου ελαιολάδου εσοδείας 2022-2023, οξύτητας 0,38% και σε ποσότητες 30 τόνων. Ο προηγούμενος διαγωνισμός ήταν του Συνεταιρισμού της Ζάκρου, όπου οι τιμές ξεπέρασαν το “φράγμα” των 5 ευρώ ανά κιλό στην Κρήτη, αφού η δημοπρασία “έκλεισε” για πώληση 30 τόνων στα 5,016 ευρώ (συμπεριλαμβανομένου του ΦΠΑ).
Πάντως, στη Ζάκρο φέτος υπάρχει πρόβλημα με μειωμένες ποσότητες ελαιολάδου. Και αυτό έχει σχέση με την περυσινή μεγάλη βεντέμα που είχε η Ζάκρος από τη μια, και από την άλλη με το γεγονός ότι η έλλειψη εργατών έχει αναγκάσει τους κατοίκους να βοηθούν ο ένας τον άλλο, καθυστερώντας έτσι την ελαιοσυλλογή, για διάστημα που αναμένεται να ξεπεράσει τον ένα μήνα ακόμη.
Εκρηκτική είναι η άνοδος της τιμής του ελαιολάδου τις τελευταίες ημέρες και στη Μεσσηνία. Οι περισσότερες πωλήσεις πλέον γίνονται στα 5 ευρώ το κιλό. Το εντυπωσιακό είναι ότι η εκρηκτική άνοδος των τιμών γίνεται σε μια περίοδο που η ελαιοσυγκομιδή είναι σε πλήρη εξέλιξη, με μεγάλες ποσότητες ελαιολάδου προς πώληση. Η κατάσταση δημιουργεί ικανοποίηση στους παραγωγούς, αλλά και αβεβαιότητα για την πορεία της τιμής το επόμενο διάστημα.
Σανίδα σωτηρίας
«Αν περιμέναμε από τα σταφύλια, θα βγαίναμε… στη ζητιανιά»
Την ίδια ώρα, στις αμπελουργικές και ελαιοπαραγωγικές περιοχές της Κρήτης, ταυτόχρονα, το ελαιόλαδο φέτος αποδείχτηκε “σανίδα σωτηρίας”, αφού η κυβέρνηση δε στήριξε τους αμπελουργούς, ούτε καν με τις αποζημιώσεις που υποτίθεται ότι δρομολόγησε ο ΕΛΓΑ.
Μάλιστα, πολύ χαρακτηριστικά, ο παλαίμαχος αγροτοσυνδικαλιστής από το Κυπαρίσσι – αμπελουργός και ελαιοπαραγωγός – Στάθης Φραγκιαδάκης μάς είπε: «Αν δεν ήταν το ελαιόλαδο φέτος και η καλή του η σοδειά και η καλή του η τιμή, θα είχαμε βγει στη… ζητιανιά. Αφού σκεφτείτε ότι δεν υπάρχει παραγωγός που να παίρνει το λάδι του στο σπίτι του, όπως γινότανε σε άλλα χρόνια. “Κόβει” και το πληρώνεται αμέσως, για να μπορεί να ανταπεξέλθει στα καθημερινά του έξοδα, στο ρεύμα, στα καύσιμα και όλα αυτά. Κρατάει για το σπίτι του μόνο για να φάει, αλλά δεν παίρνει ούτε κιλό για αποθήκευση και πώληση, ενώ μέχρι πέρυσι ένα ποσοστό 25% των παραγωγών έπαιρναν λάδι για να το αποθηκεύσουν και να το πουλήσουν μόνοι τους. Ενώ δηλαδή οι προοπτικές είναι καλές ακόμα και για ανοδικές τάσεις της τιμής του ελαιολάδου, οι περισσότεροι δεν περιμένουν καθόλου και ζητούν να το πληρωθούν αμέσως»…
Σύμφωνα με τον Στάθη Φραγκιαδάκη, οι αγρότες φέτος δεν εισέπραξαν τίποτα από τα αμπέλια.
«Είχαμε πει ότι θα μπορούσε η κυβέρνηση να δώσει μια προκαταβολή στον κόσμο για τις αποζημιώσεις των αμπελιών. Αυτό δεν έγινε. Έρχονται οι γιορτές. Έρχονται οι υποχρεώσεις, τα τέλη κυκλοφορία και όλα αυτά και, αν δεν ήταν αυτή η συγκυρία με το λάδι, θα είχαμε βγει όλοι με το χέρι απλωμένο στη Χανιώπορτα και την πλατεία Ελευθερίας να ζητιανεύουμε για να ζήσουμε»!
“Λάθη” στις αποζημιώσεις
«Πάει σύννεφο η κοροϊδία από τον ΕΛΓΑ»
Την ίδια ώρα, η κοροϊδία από τον ΕΛΓΑ σε βάρος των αμπελουργών της Κρήτης έχει χτυπήσει “κόκκινο”. Όπως λέει ο Στάθης Φραγκιαδάκης, «έχουμε την κυβέρνηση και τον ΕΛΓΑ να μην κάνουν τίποτα για τους αμπελουργούς, γιατί βλέπουν την καλή χρονιά με το λάδι και λένε “εντάξει, καλά περνούν”… Δεν είναι όμως έτσι. Ο κόσμος περίμενε να βγάλει κάποια χρήματα από τα σταφύλια, αλλά δεν έβγαλε τίποτα. Φανταστείτε ότι κανείς δεν έχει ακόμα αγοράσει ένα κιλό λίπασμα για τα αμπέλια. Ενώ θα μπορούσαν να είχαν λιπάνει τα αμπέλια τους, περιμένοντας και κάποιες βροχές να έρθουν, δεν έχουν βάλει καθόλου. Τα καλιούχα έπρεπε να είχαν μπει από τον Νοέμβριο».
Στο σημείο αυτό, ο συνδικαλιστής τονίζει: «Ελαιοπαραγωγοί είναι σχεδόν το σύνολο της Κρήτης. Και οι αμπελουργοί έχουν μοιράσει το εισόδημα. Δηλαδή, μισό-μισό είναι τα αμπέλια και οι ελιές. Βλέπω όμως ότι υπάρχει τάση να ξεπατώσουν τα αμπέλια και να βάλουν ελιές. Και αυτό που κι εγώ θα έλεγα είναι ότι από το λάδι δε θα χάσουμε. Ακόμα και μικρή να είναι η τιμή του, μπορούμε να το αποθηκεύσουμε και να το πουλήσουμε και δύο μήνες αργότερα. Αλλά τα σταφύλια, άμα δεν τα δώσεις μέσα σε δέκα μέρες, είναι άχρηστα. Γι’ αυτό βλέπω και αρκετούς και τα αμπέλια τα μετατρέπουν σε ελαιώνες. Και κάθε χρόνο πάρα πολλά στρέμματα αμπελιών ξεπατώνονται και φυτεύονται ελιές».
Μάλιστα, σε κοινοβουλευτική παρέμβαση, με πρωτοβουλία του βουλευτή Ηρακλείου του ΣΥΡΙΖΑ Σωκράτη Βαρδάκη, 29 βουλευτές της αξιωματικής αντιπολίτευσης κάνουν λόγο για λάθη κατά την ενεργοποίηση δικαιωμάτων αμπελουργών στην αίτηση ενιαίας ενίσχυσης ΑΕΕ του ΟΣΔΕ 2022, που οδηγούν σε λανθασμένες καταβολές αποζημιώσεων. Ακόμα δηλαδή και σε κάποιους παραγωγούς που έδωσε αποζημιώσεις ο ΕΛΓΑ έγιναν λάθη για τα οποία δεν ευθύνονταν οι ίδιοι.
Αναλυτικότερα, σε ερώτηση των βουλευτών προς τον υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων Γεώργιο Γεωργαντά, αποκαλύπτουν ότι το πληροφοριακό σύστημα και οι διαδικασίες ενεργοποίησης της ΑΕΕ του ΟΣΔΕ τροποποιήθηκαν το 2022, με αποτέλεσμα να έχουν διαπιστωθεί λάθη στα ποσά αποζημιώσεων των αμπελουργών.
Συγκεκριμένα, έχουν διαπιστωθεί λάθη στη δήλωση αμπελοκαλλιέργειας, με αποτέλεσμα επιτραπέζιες καλλιέργειες 30 ετών να εμφανίζονται πλέον ως σταφιδάμπελα ή νεόφυτα, γεγονός που οδηγεί σε λάθος υπολογισμό των ποσών αποζημιώσεων από τον ΕΛΓΑ. Όπως επισημαίνει ο κ. Βαρδάκης, «οι παραγωγοί δεν ευθύνονται για τα λάθη που έχουν προκύψει κατά τη δήλωση ΟΣΔΕ. Μπορεί πολύ εύκολα να αποδειχτεί το είδος της καλλιέργειας που πραγματικά υπάρχει και να διορθωθεί η δήλωση του κάθε παραγωγού, ώστε να αποζημιωθεί με τα ορθά στοιχεία για ζημιές που έχουν γίνει εντός του 2022».
Δεδομένων των παραπάνω, οι ερωτώντες βουλευτές καλούν τον αρμόδιο υπουργό να απαντήσει αν προτίθεται να δώσει στους αμπελουργούς τη δυνατότητα διόρθωσης των δηλώσεών τους, ώστε να τους καταβληθούν τα ορθά ποσά αποζημιώσεων για ζημιές που έχουν υποστεί οι καλλιέργειες εντός του 2022.
