Στο ίδιο τραπέζι κάθονται σήμερα για πρώτη φορά, μετά από ενάμιση χρόνο -από τη συνάντηση της Κωνσταντινούπολης- ο Κυριάκος Μητσοτάκης και ο Ρετζάπ Ταγίπ Ερντογάν. Με τη συνάντηση να πραγματοποιείται στο περιθώριο της Συνόδου Κορυφής του ΝΑΤΟ στο Βίλνιους, με φόντο τη «δέσμευση» Ερντογάν για προώθηση του πρωτοκόλλου ένταξης της Σουηδίας στη Συμμαχία στην τουρκική Εθνοσυνέλευση.
Δέσμευση χωρίς χρονοδιάγραμμα, που ωστόσο χαιρετίστηκε από το Λευκό Οίκο, τον ΓΓ του ΝΑΤΟ αλλά και τον Κυριάκο Μητσοτάκη μεταξύ άλλων, με το σύνολο των ηγετών που τη σχολίασαν να εκφράζουν την επιθυμία τους για άμεση είσοδο της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ.
Στόχος των δύο ηγετών θα είναι στο σημερινό τραπέζι διαλόγου, όχι οι λύσεις, αλλά να πιάσουν ξανά το νήμα των συνομιλιών. Η λέξη που χρησιμοποιούσαν πηγές και από τις δύο πλευρές ήταν η «επανεκκίνηση», με ελληνικές διπλωματικές πηγές να μιλούν για την ανάγκη να χτιστεί ξανά η εμπιστοσύνη μεταξύ των δύο πλευρών.
Στα θετικά της περιόδου που ακολούθησε την τραγωδία των σεισμών στην Τουρκία ένα σφιχτό άτυπο μορατόριουμ που τηρείται απαρέγκλιτα μέχρι στιγμής και έχει σαν αποτέλεσμα μηδέν υπερπτήσεις και μηδέν παραβιάσεις από το Φεβρουάριο, ενώ απουσιάζουν και οι εμπρηστικές δηλώσεις.
Ανοιχτή ατζέντα
Η ατζέντα σε αυτό το πλαίσιο είναι ανοιχτή, όπως επισημαίνουν πηγές τόσο από την Αθήνα όσο και την Άγκυρα, τονίζοντας πως σε αυτή τη συνάντηση διάρκειας μισής ώρας έως 40 λεπτών πρέπει να γίνει το πρώτο βήμα. Το ραντεβού έχει δοθεί στις 12 με ιδιαίτερο το ενδιαφέρον για τις δηλώσεις του Ερντογάν που θα ακολουθήσουν στη συνέντευξη τύπου νωρίς το απόγευμα.
Η «θετική ατζέντα» εκτιμάται ως το «τραπέζι» που είναι πιο εύκολο να στρωθεί, καθώς αφορά ζητήματα χαμηλής πολιτικής που δεν αγγίζουν δύσκολα θέματα, όπως οικονομία, εμπόριο, υποδομές, πολιτική προστασία και πολιτιστικά θέματα. Μία ατζέντα 25 θεμάτων που τα περισσότερα έκλεισαν στην τελευταία συνάντηση Φραγκογιάννη – Ακτσαπάρ πριν τις εκλογές και συμφωνήθηκε να περάσουν στην επόμενη μέρα.
Η νέα σύνοδος τότε τοποθετούνταν περί το Σεπτέμβριο – Οκτώβριο στην Αθήνα, αφού η προηγούμενη είχε λάβει χώρα στην Άγκυρα.
Ναι στο διάλογο
Στη δήλωση του προσερχόμενος χθες στη Σύνοδο ο Κυριάκος Μητσοτάκης επανέλαβε τη θέση του υπέρ του διαλόγου θέτοντας για ακόμα μία φορά τις κόκκινες γραμμές της Αθήνας. «Οπως έχω πει πολλές φορές, δεν είμαστε καταδικασμένοι να ζούμε με την Τουρκία σε ένα διαρκές κλίμα έντασης. Έχουμε προφανώς σημαντικές διαφορές. Μπορούμε όμως να συμφωνήσουμε ότι με γνώμονα τις σχέσεις καλής γειτονίας αλλά και τον σεβασμό μας στο Διεθνές Δίκαιο, θα χαράξουμε έναν οδικό χάρτη ώστε να μπορέσουμε να επιλύσουμε τη σημαντικότερη γεωπολιτική μας διαφορά που δεν είναι άλλη από την οριοθέτηση των θαλάσσιων ζωνών, δηλαδή ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδος, στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο» ανέφερε ο Μητσοτάκης.
Αθήνα και Άγκυρα θα επιχειρήσουν να οικοδομήσουν στο θετικό κλίμα που έχει διαμορφωθεί με τους διπλωμάτες ωστόσο να αναζητούν τις λεπτομέρειες που οδήγησαν τον Ερντογάν να «δεσμευτεί» να φέρει το ζήτημα της Σουηδίας στην τουρκική βουλή και να το υποστηρίξει.
Άνευ χρονοδιαγραμμάτος
Χρονοδιάγραμμα ωστόσο δεν υπάρχει, με κάποιους διπλωμάτες να σημειώνουν ότι δεσμεύσεις είχαν ανταλλαγεί και στη σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ στη Μαδρίτη το 2022 χωρίς αποτέλεσμα. Σημείωναν δε ότι ο αμερικανός πρόεδρος, Τζο Μπάιντεν ήδη από πέρυσι είχε ταχθεί δημόσια για την ικανοποίηση του τουρκικού αιτήματος για τα F-16. Οι αντιρρήσεις ήταν στο Κογκρέσο. Με τον Γερουσιαστή Ρόμπερτ Μενέντεζ να επιφυλάσσεται για αποφάσεις.
Αξίζει να σημειωθεί ωστόσο ότι επιβεβαιώνεται η πάγια θέση πως η Τουρκία είναι ένας παράγοντας – κλειδί για την περιοχή και το ζητούμενο είναι να παραμείνει υπό δυτική επιρροή. Και σε αυτή τη βάση θα κινηθούν οι εξελίξεις.
Το αν η συγκυρία βοηθά για λύσεις στα ζητήματα που προκαλούν εντάσεις στα ελληνοτουρκικά και ποιοι θα είναι τελικά οι σχεδιασμοί που θα επιβάλλουν τις αντίστοιχες πολιτικές στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο θα κριθούν σε ένα ευρύτερο διπλωματικό παιχνίδι με την Τουρκία σε πρωταγωνιστικό ρόλο.
