Σε mode διαχείρισης (μεγάλων) κρίσεων έχουν μεταπέσει οι διοικήσεις των επιχειρήσεων, ιδιαίτερα των μεγάλων και ενεργοβόρων, αφού στον “πονοκέφαλο” των υψηλών τιμών ενέργειας ήρθε να προστεθεί αρχικά το ενδεχόμενο της απόλυτης διακοπής της ενέργειας, και οψίμως και η προοπτική να καμφθεί συνολικά η ζήτηση, εξαιτίας της ενεργειακής κρίσης, του πληθωρισμού και της υποχώρησης της καταναλωτικής και επιχειρηματικής εμπιστοσύνης που καταγράφεται σε όλους τους δείκτες, ειδικά στην Ευρώπη.
Έως τώρα η άσκηση είχε να κάνει με το ποσοστό του αυξημένου κόστους που θα μεταφερόταν στην τελική τιμή που καταβάλλει ο πελάτης. Διότι η ζήτηση ήταν εκεί. Τώρα όμως, καθώς ο πληθωρισμός επιμένει και το κόστος του χρήματος αυξάνεται, πολλά ιδιωτικά κατασκευαστικά projects αλλά και άλλες επενδύσεις και κεφαλαιουχικές δαπάνες είτε αναστέλλονται είτε ματαιώνονται στην πράξη. Μεταλλουργίες, άλλες βιομηχανίες πρώτων υλών και βιομηχανική μεταποίηση έχουν αρχίσει να διακρίνουν τα πρώτα σημάδια πως η ζήτηση το 2023 μπορεί να αποδειχτεί σημαντικά ασθενέστερη απ’ ό,τι κατά την τρέχουσα χρήση.
Αλλά ακόμα και εκεί όπου η ζήτηση παραμένει ενεργή, λόγω του ενδεχομένου ανεπάρκειας φυσικού αερίου ή ρυθμίσεων σε πανευρωπαϊκό και εθνικό επίπεδο που θα περιορίσουν και την κατανάλωση ενέργειας, η συνέχεια της παραγωγής θεωρείται επισφαλής. Άλλωστε δε χρειάζεται να κοιτάξει κανείς μακριά: Τα “λουκέτα” σε ευρωπαϊκές μεταλλουργίες έχουν αρχίσει ήδη να μπαίνουν πριν από το καλοκαίρι.
Δεν είναι όμως μόνον οι βαριές βιομηχανίες που ήδη έχουν καταρτίσει ή καταρτίζουν τώρα εναλλακτικά πλάνα, όπως – για όσες μπορούν – η στροφή προς την καύση diesel ή υγραερίου στους κλιβάνους τους. Μεταφορικές εταιρείες, αεροπορικές και ακτοπλοϊκές επιχειρήσεις προσμετρούν προσεκτικά τα δεδομένα από τις αγορές τους. Για παράδειγμα, οι ακτοπλοϊκοί όμιλοι ανησυχούν για ενδεχόμενη κάμψη της κατασκευαστικής δραστηριότητας στα νησιά, που θα περιορίσει σημαντικά τα διακινούμενα από και προς τη νησιωτική χώρα φορτηγά, κάτι που θα απαιτήσει άμεση προσαρμογή των επιχειρηματικών πλάνων τους, με περιορισμό της προσφερόμενης μεταφορικής δυναμικότητας: λιγότερα δρομολόγια ή και λιγότερα πλοία δηλαδή. Αντίστοιχες ασκήσεις και συνεχείς αναπροσαρμογές πραγματοποιούν και οι αεροπορικές επιχειρήσεις…
Είτε πρόκειται για παραγωγικές επιχειρήσεις είτε πρόκειται για υπηρεσίες, οι διοικήσεις συμφωνούν πρακτικά όλες πως η αβεβαιότητα για το 2023 είναι δεδομένη – συμπεριλαμβανομένου του τουρισμού, ο οποίος εντέλει αντλεί επισκέπτες από ξένες αγορές. Το πόσο βαθύ θα είναι το πλήγμα αυτόν τον χειμώνα από την ενεργειακή κρίση και τα επακόλουθά της, τόσο στους οικογενειακούς όσο και στους επιχειρηματικούς προϋπολογισμούς, θα κρίνει και την ανθεκτικότητα της ζήτησης κατά το επόμενο έτος. Εντωμεταξύ, όμως, ο προγραμματισμός της παραγωγής αλλάζει ήδη.
Τα δεδομένα ανά κλάδο έχουν ως εξής:
Μεταλλουργίες
Το ζήτημα της μείωσης της κατανάλωσης ενέργειας απασχολούσε τα μέλη του Συνδέσμου Μεταλλευτικών Επιχειρήσεων πριν ξεσπάσει η κρίση. Ενδεικτικά, στην τσιμεντοβιομηχανία τα τελευταία χρόνια γίνονται συνεχείς προσπάθειες για την αξιοποίηση εναλλακτικών καυσίμων, ενώ πολλές μεταλλευτικές επιχειρήσεις υλοποιούν επενδυτικά προγράμματα με αντικείμενο τη μείωση του ενεργειακού αποτυπώματος και μέσω της ανάκτησης της θερμότητας. Αυτό αποκαλύπτει ο πρόεδρος του Συνδέσμου Μεταλλευτικών Επιχειρήσεων και της Imerys “Βιομηχανικά Ορυκτά” (πρώην Αργυρομεταλλευμάτων και Βαρυτίνης), Αθανάσιος Κεφάλας.
Ο Πάνος Λώλος, γενικός διευθυντής Κλάδου Χαλκού της ΕΛΒΑΛΧΑΛΚΟΡ και μέλος του Δ.Σ. της Ελληνικής Παραγωγής-Συμβούλιο Βιομηχανιών για την Ανάπτυξη, εξηγεί πως η επαρκής και απρόσκοπτη παροχή ενέργειας σε ανταγωνιστικό κόστος είναι βασική προϋπόθεση για τη βιομηχανική παραγωγή. «Σε ό,τι αφορά την παραγωγή θερμικής ενέργειας, το φυσικό αέριο δεν είναι πρακτικά δυνατόν να υποκατασταθεί από άλλα καύσιμα έγκαιρα και χωρίς σοβαρές κοστολογικές επιπτώσεις. Για παράδειγμα, σε περίπτωση περιορισμού της παροχής φυσικού αερίου σε εργοστάσια επεξεργασίας βασικών μετάλλων, θα υπήρχε άμεσος αντίκτυπος και παύση γραμμών χύτευσης και παραγωγής, με ποικίλες και παράπλευρες απώλειες όπως η απασχόληση», σημειώνει.
Εκτός από την αύξηση του ενεργειακού κόστους, μεγάλο ζήτημα για επιχειρήσεις, όπως για την εταιρεία διέλασης αλουμινίου Cosmos Aluminium, είναι η συζήτηση που έχει ανοίξει για τον περιορισμό της κατανάλωσης ενέργειας, καθώς κάτι τέτοιο ενδεχομένως να δημιουργούσε, μεταξύ άλλων, εμπλοκές και στο επενδυτικό της σχέδιο ύψους 50 εκατ. ευρώ που βρίσκεται σε εξέλιξη. «Η συζήτηση για τον περιορισμό της κατανάλωσης ενέργειας είναι για εμάς ακόμη μεγαλύτερο πρόβλημα και ακόμη πιο δύσκολο να το αντιμετωπίσουμε, καθώς θα είχε επιπτώσεις και ποιοτικές, δηλαδή ασυνέπειας προς τους πελάτες μας για συγκεκριμένες παραδόσεις, αλλά και επιπτώσεις στο πρόγραμμα εργασίας των εργαζομένων», αναφέρει η διοίκηση της Cosmos Aluminium.
Βιομηχανίες τροφίμων και απορρυπαντικών
Χρήση πετρελαίου αντί φυσικού αερίου, επενδύσεις σε φωτοβολταϊκά και βιοαέριο, αλλά και μείωση των βαρδιών εάν καταστεί απολύτως αναγκαίο, είναι οι εναλλακτικές που εξετάζουν οι βιομηχανίες τροφίμων και ποτών ενόψει του χειμώνα. Για την ώρα δεν εξετάζουν μείωση της παραγωγής, ούτε αυτό έχει καταστεί αναγκαίο, καθώς η ζήτηση, παρά την όποια υποχώρηση, παραμένει ακόμη σημαντική. Ωστόσο, δεν αποκλείουν σε κάποιες περιπτώσεις να επικεντρωθούν στην παραγωγή των πιο βασικών κωδικών προϊόντων, αυτών δηλαδή που τους αποφέρουν τα μεγαλύτερα έσοδα. Πρόκειται, βεβαίως, για απευκταίο σενάριο, καθώς για την παραγωγή νέων κωδικών έχουν πραγματοποιηθεί τα προηγούμενα χρόνια σημαντικές επενδύσεις.
Σχεδόν όλες οι μεγάλες βιομηχανίες τροφίμων διαθέτουν ήδη από παλιά το λεγόμενο “διπλό σύστημα” (dual). Δηλαδή δουλεύουν μεν για την ώρα με φυσικό αέριο, αλλά διαθέτουν και δεξαμενές με πετρέλαιο, τις οποίες μάλιστα διατηρούν πάντα γεμάτες, έτσι ώστε να μην υπάρξει διαταραχή στη λειτουργία των παραγωγικών μονάδων. Τέτοιο είναι το παράδειγμα της ΔΕΛΤΑ (του ομίλου Vivartia) και άλλων μεγάλων γαλακτοβιομηχανιών, καθώς και αλλαντοβιομηχανιών, κλάδοι δηλαδή με ευαλλοίωτες πρώτες ύλες και τελικά προϊόντα. Ακόμη δε και όσες δεν έχουν αυτό το διπλό σύστημα προχώρησαν σε επενδύσεις τους τελευταίους μήνες. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η “Μέλισσα Κίκιζας”, που προχώρησε πρόσφατα στην εγκατάσταση δεξαμενών πετρελαίου στο εργοστάσιό της στη Λάρισα.
Υπάρχουν και βιομηχανίες που ήδη εδώ και κάποιους μήνες εγκατέλειψαν το φυσικό αέριο και επέστρεψαν στο πετρέλαιο, επενδύοντας ταυτόχρονα και σε Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας. Τέτοιο παράδειγμα είναι η βιομηχανία απορρυπαντικών FLOS στις Σέρρες, η οποία, πρώτον, άρχισε να χρησιμοποιεί ξανά πετρέλαιο για τη λειτουργία της και, δεύτερον, από τον Μάιο διαθέτει και φωτοβολταϊκό σταθμό παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας 300 kW.
Σε μείωση των ωρών λειτουργίας των εργοστασίων τους προσανατολίζονται βιομηχανίες τροφίμων και ποτών που παράγουν μακράς διαρκείας προϊόντα. Τα σενάρια αυτά υπάρχουν σε κάποιες μεσαίου μεγέθους περιφερειακές βιομηχανίες αναψυκτικών, ειδικά μάλιστα καθώς τα προϊόντα αυτά έχουν μικρότερη ζήτηση τον χειμώνα, σε βιομηχανίες παρασκευής τοματοειδών και βοηθητικών πρώτων υλών (καρυκεύματα, σάλτσες κ.ά.).
Κλωστοϋφαντουργίες, χημικά και καλλυντικά
Σε κλάδους όπου η χρήση του φυσικού αερίου είναι ζωτικής σημασίας, όπως είναι η βιομηχανία πλαστικών και η χημική βιομηχανία, εκτιμάται ότι το επόμενο διάστημα οι επιχειρήσεις θα αναγκαστούν να μειώσουν και την παραγωγή. Σύμφωνα με μελέτη που υλοποίησε το Ίδρυμα Οικονομικών και Βιομηχανικών Ερευνών (ΙΟΒΕ), για λογαριασμό του Συνδέσμου Ελληνικών Χημικών Βιομηχανιών, αναμένεται λόγω του ενεργειακού κόστους μείωση της παραγωγής 2,5% μεσοσταθμικά, που σε ορισμένους κλάδους, όπως των χρωστικών υλών, μπορεί να ξεπεράσει το 9%.
Κάποιες άλλες εταιρείες, όπως για παράδειγμα η “Παπουτσάνης”, δε μειώνουν την παραγωγή, αλλά λειτουργούν για λιγότερες ημέρες, παράγοντας, ωστόσο, τις ίδιες ποσότητες προϊόντων, στα τμήματα εκείνα που έχουν μεγαλύτερες απαιτήσεις σε φυσικό αέριο, εν προκειμένω στο τμήμα παραγωγής σαπουνιού. Η μείωση της παραγωγής, για παράδειγμα, αποτελεί την “έσχατη λύση” για την εισηγμένη “Κλωστοϋφαντουργία Ναυπάκτου”, η οποία ήδη αναζητά τρόπους μείωσης της κατανάλωσης ρεύματος, με κάποια κίνηση που δε θα έχει αντίκτυπο στην παραγωγή της.
Πηγή: neakriti.gr
