των Θοδωρή Καραουλάνη, Ηλία Παλιαλέξη
Αν και οι Έλληνες φαίνεται να αγνοούν βασικές πολιτικές, έργα και χρηματοδοτικά εργαλεία της ΕΕ, εν τούτοις φαίνεται να αναγνωρίζουν τα σημαντικά οικονομικά οφέλη που προκύπτουν για τη χώρα από την ένταξή της στην Ευρωπαϊκή οικογένεια. Αυτό προκύπτει με βάση τα ευρήματα της έρευνας που πραγματοποίησε η εταιρεία “To The Point”, για το ευρωπαϊκό έργο «Η Συνοχή Δίπλα μας» – CohesionGR, ανάμεσα σε δείγμα 1140 ενήλικων ανδρών και γυναικών από όλη την χώρα.
Ειδικότερα, στην ερώτηση: «Θεωρείτε ότι η Ελλάδα έχει πάρει από την ΕΕ ή έχει δώσει σε αυτήν περισσότερα χρήματα τα τελευταία 40 χρόνια;», οι πολίτες σε ποσοστό 62,5% απάντησαν ότι η χώρα έχει λάβει περισσότερα, το 26,8% έδωσε αντίθετη απάντηση, ενώ το 8,2% θεωρεί (σε αυθόρμητη απάντηση) ότι τα ποσά είναι ισοδύναμα.
Επιπλέον, όμως, μόλις το 52,1% των ερωτηθέντων, λίγο παραπάνω από 1 στους 2, πιστεύει ότι η Ελλάδα θα λάβει περισσότερα χρήματα τα επόμενα επτά χρόνια, το 37,7% ότι θα δώσει περισσότερα, ενώ το 6% πιστεύει ότι τα ποσά είναι ισοδύναμα.
Σημαντικό ωστόσο θεωρείται το εύρημα ότι 72,7% των ερωτηθέντων γνωρίζει ότι η Ελλάδα έχει κάνει χρήση των πόρων και των εργαλείων που δίνει η ΕΕ μέσω της Πολιτικής Συνοχής, των Ευρωπαϊκών Διαρθρωτικών Ταμείων και άλλων πηγών για την αντιμετώπιση της πανδημίας του κορωνοϊού, και των κοινωνικών και οικονομικών του επιπτώσεων. Μόλις το 17,4% έχει την αντίθετη άποψη (ότι η χώρα δεν έχει κάνει χρήση των πόρων), ενώ μόλις το 9,9% δεν γνωρίζει ή δεν απαντά σχετικά, που είναι από τα μικρότερα ποσοστά σε αντίστοιχες ερωτήσεις της έρευνας..
Πόσα χρήματα θα λάβει η χώρα τα επόμενα χρόνια;
Το 42,1% των πολιτών δεν γνωρίζει συνολικά πόσους πόρους (σε δις ευρώ) έχει να λάβει η χώρα μας, κατά προσέγγιση, από την ΕΕ τα επόμενα 7 χρόνια. Από τους υπόλοιπους που δίνουν συγκεκριμένες απαντήσεις, έως 20 δις απαντά το 8,4%, έως 30 δις ευρώ απαντά το 12,7%, περίπου 50 δις απαντά το 11,2%, περίπου 70 δις απαντά το 10,2%, λιγότερα από 100 δις απαντά το 8,4% και πάνω από 100 δις ευρώ απαντά το 7%. Από τις απαντήσεις προκύπτει ότι επικρατεί άγνοια και σύγχυση για το συνολικό ύψος των ευρωπαϊκών πόρων που θα λάβει η χώρα, με σχεδόν μόλις 1 στους 10 πολίτες να μπορεί να απαντήσει συγκεκριμένα και σωστά σε αυτό το ερώτημα.
Ακόμα, τo 36,5% των πολιτών δεν γνωρίζουν ποιες πολιτικές της ΕΕ θα δώσουν χρήματα στην Ελλάδα τα επόμενα επτά χρόνια, ενώ από όσους απάντησαν συγκεκριμένα, τα ποσοστά των απαντήσεων είχαν ως εξής: Νέα γενιά ΕΕ 12,3%, Πολιτική Συνοχής 10,5%, Κοινή Αγροτική Πολιτική 6,3%. Τη σωστή απάντηση, ότι όλες οι παραπάνω πολιτικές θα ενισχύσουν οικονομικά τη χώρα έδωσε ένα ποσοστό 30,5% των ερωτηθέντων, σχεδόν 1 στους 3 πολίτες.
Γνωρίζουν οι Έλληνες τα ποσά για Ταμείο Ανάκαμψης και ΕΣΠΑ;
Το 50% των ερωτηθέντων της έρευνας, ένας στους δύο πολίτες δηλαδή, δήλωσε ότι δεν γνωρίζει σε τί ύψος ανέρχεται η κοινοτική χρηματοδότηση της νέας Συμφωνίας Εταιρικής Σχέσης Ελλάδας – ΕΕ, δηλαδή του επόμενου ΕΣΠΑ της περιόδου 2021 –2027. Από τους υπόλοιπους μισούς ερωτηθέντες που απάντησαν, περίπου 10 δις απάντησε το 10,1%, σχεδόν 30 δις εκτίμησε το 13,9%, ενώ οι περισσότεροι (26%) έδωσαν την απάντηση κάτι παραπάνω από 20 δις ευρώ, που είναι και η σωστή. Όπως προκύπτει από τα ευρήματα, μόλις 1 στους 4 πολίτες γνωρίζει πόσα χρήματα θα λάβει η χώρα από τις παραδοσιακές πηγές ενίσχυσης της ΕΕ (Πολιτική Συνοχής, νέα ΚΑΠ κλπ) με το νέο ΕΣΠΑ της περιόδου 2021-2027.
Στην ερώτηση για το αν γνωρίζουν τον Μηχανισμό Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας ή το Ταμείο Ανάκαμψης της ΕΕ, σε ποσοστό 61,2% οι πολίτες δηλώνουν ότι έχουν ακούσει για αυτά, ενώ το 35,3%, κάτι παραπάνω από 1 στους 3, απάντησε αρνητικά.
Ωστόσο, το 53,2% των πολιτών δε γνωρίζει σε τι ύψος ανέρχεται η κοινοτική χρηματοδότηση, σε επιχορηγήσεις και δάνεια, για το Ελληνικό Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας. Από όσους απάντησαν συγκεκριμένα, 18,8% θεωρεί ότι η κοινοτική χρηματοδότηση κινείται στα επίπεδα των 20 δις ευρώ, 14,5% πιστεύει ότι πρόκειται για παραπάνω από 30 δις ευρώ ενώ 10,5% πιστεύει ότι θα λάβουμε λιγότερα από 10 δις ευρώ. Όπως προκύπτει, μόλις το 14,5% των ερωτηθέντων μπορούν να εντοπίσουν το σωστό ύψος προϋπολογισμού.
Ξεχωριστό ενδιαφέρον παρουσιάζει η απάντηση στο ερώτημα για το αν οι ερωτώμενοι γνωρίζουν τις διαφορές μεταξύ ΕΣΠΑ και Ταμείου Ανάκαμψης, όπου σε ποσοστό 74,5% οι πολίτες δηλώνουν ότι δεν τις γνωρίζουν και μόλις 19,8%, δηλαδή λιγότερο από 1 στους 5, δηλώνει ότι γνωρίζει τις διαφορές.
Τί ξέρουν οι Έλληνες για τη Δίκαιη Μετάβαση;
Εξαιρετικά μεγάλο ενδιαφέρον παρουσιάζει επίσης το εύρημα ότι το 90,9% των ερωτηθέντων δε γνωρίζει τί είναι η Δίκαιη Μετάβαση. Αξίζει επίσης να σημειωθεί ότι από τη μικρή μειοψηφία (περίπου 5,5%) των ατόμων που απάντησαν ότι γνωρίζει τι είναι η Δίκαιη Μετάβαση, μόλις το 40% απάντησε ότι πρόκειται για πολιτική της ΕΕ και της Ελλάδας για την ανάπτυξη και την κοινωνικά δίκαιη απολιγνιτοποίηση, ενώ όλοι οι υπόλοιποι έδωσαν λάθος απαντήσεις (πολιτικές για τη μελλοντική διεύρυνση της ΕΕ, για την ψηφιακή ωρίμανση των ευρωπαϊκών κοινωνιών, για την απονομή δικαιοσύνης κλπ), κάτι που αποδεικνύει τεράστιο έλλειμμα ενημέρωσης, καθώς κάτι περισσότερο από το 2% των ερωτηθέντων απάντησε θετικά και σωστά και στις 2 σχετικές ερωτήσεις.
Σημειώνεται ότι η έρευνα χρηματοδοτήθηκε από πόρους της Πολιτικής Συνοχής της ΕΕ και ειδικότερα από το έργο «Η Συνοχή Δίπλα μας» – #CohesionGR που υλοποιούν η εταιρεία επικοινωνίας και συμβούλων REGIOCOP LTD με την Ένωση Ιδιοκτητών Επαρχιακού Τύπου (EIET), σε συνεργασία με τους ενημερωτικούς ιστοτόπους euractiv.gr, eustories.gr, και 28 επαρχιακές εφημερίδες και ιστοσελίδες. Η έρευνα διεξήχθη τηλεφωνικώς από την εταιρεία To The Point, το διάστημα μεταξύ 14–29 Ιουνίου 2021, ανάμεσα σε 1140 άνδρες και γυναίκες άνω των 17 ετών, κατοίκων και των 13 Περιφερειών της χώρας.