Αρση του ανώτατου εισοδηματικού κριτηρίου για την ένταξη στο πρόγραμμά «Εξοικονομώ» αποφάσισε η κυβέρνηση, σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες του Ελεύθερου Τύπου, προκειμένου να αιτηθούν ενεργειακής αναβάθμισης των κατοικιών τους ολοένα και περισσότεροι πολίτες, άσχετα από την οικονομική τους κατάσταση.
Για τα ευάλωτα νοικοκυριά θα υπάρξει ξεχωριστός προϋπολογισμός ύψους 100 εκατ. ευρώ, ενώ στις αρχές Δεκεμβρίου αναμένεται να ανοίξει η πλατφόρμα για την υποβολή αιτήσεων. Τα συναρμόδια υπουργεία ετοιμάζουν τις τελευταίες πινελιές, μεταξύ αυτών το… πράσινο φως συμμετοχής όσων κατοικιών αποκτήθηκαν το 2021 – κάτι που μέχρι πρότινος δεν προβλεπόταν.
Τις επόμενες ημέρες, σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες, θα εκδοθεί και ο οδηγός εφαρμογής του προγράμματος όπου θα περιλαμβάνει όλες τις λεπτομέρειες για τους όρους και τις προϋποθέσεις υπαγωγής στις επιδοτήσεις του «Εξοικονομώ».
Επί τάπητος έχει τεθεί και το ζήτημα των ανατιμήσεων των οικοδομικών υλικών. Αποτέλεσμα αυτού να αποφασιστεί η αύξηση κατά 15% των σχετικών δαπανών, χωρίς όμως να αλλάζει το συνολικό επιλέξιμο προς επιδότηση ύψος των εργασιών, το οποίο παραμένει στις 28.000 ευρώ.
Ιδιοκτήτες και μηχανικοί βρίσκονται σε θέση ετοιμότητας για την έναρξη του προγράμματος ύψους 632 εκατ. ευρώ, με το υπουργείο Περιβάλλοντος να στοχεύει για πρώτη φορά να αναβαθμιστούν περί τις 50.000 κατοικίες.
Η υποβολή αιτήσεων θα γίνεται ηλεκτρονικά για έναν μήνα από την καθορισμένη ημερομηνία έναρξης, ενώ θα είναι ταυτόχρονη σε όλη την επικράτεια.
Ο συνολικός προϋπολογισμός του προγράμματος ανέρχεται σε 632 εκατ. ευρώ (εκ των οποίων τα 100 εκατ. θα διατεθούν σε ευάλωτα νοικοκυριά) και μαζί με τη μόχλευση εκτιμάται ότι θα κινητοποιηθούν κεφάλαια πάνω από 1 δισ. ευρώ.
Πιο συγκεκριμένα, για φυσικά πρόσωπα και νοικοκυριά με χαμηλά εισοδήματα, έχει προβλεφθεί ξεχωριστός προϋπολογισμός που θα φτάσει τα 100 εκατομμύρια ευρώ. Για φυσικά πρόσωπα με ατομικά εισοδήματα έως 5.000 ευρώ και για νοικοκυριά με οικογενειακά εισοδήματα έως 10.000 ευρώ, η επιδότηση θα ανέρχεται στο 75%. Επιπλέον, εισάγεται εγγυοδοσία για τον τραπεζικό δανεισμό τους προκειμένου να προχωρήσουν σε παρεμβάσεις για την ενεργειακή αναβάθμιση των κατοικιών τους. Σε περίπτωση εξάντλησης των πόρων για τη συγκεκριμένη κατηγορία, υπάρχει πρόβλεψη να δοθούν πρόσθετα κεφάλαια από τον συνολικό προϋπολογισμό του προγράμματος για την ένταξη επιπλέον ωφελούμενων.
Η μέση εκτιμώμενη επιδότηση ανέρχεται στο 62% της συνολικής δαπάνης, ενώ στόχος είναι η ενεργειακή αναβάθμιση περισσότερων κατοικιών σε ποσοστό 38% συγκριτικά με τον προηγούμενο κύκλο του προγράμματος.
Οι εγκεκριμένες προτάσεις θα πρέπει να ολοκληρώνονται σε διάστημα 12 μηνών από την ημερομηνία έκδοσης της απόφασης υπαγωγής.
Σύμφωνα με το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, το «Νέο Εξοικονομώ» έχει σημαντικές διαφορές σε σχέση με τα προηγούμενα προγράμματα ενεργειακής αναβάθμισης κτιρίων, καθώς «είναι πιο δίκαιο και πιο αποδοτικό, δεδομένου ότι καταργείται η χρονική ιεράρχηση των αιτήσεων και δημιουργείται λίστα επιλαχόντων, ενώ για πρώτη φορά θα υπάρχει ξεχωριστός προϋπολογισμός ύψους 100 εκατ. ευρώ για ευάλωτα νοικοκυριά. Ειδική μέριμνα θα ληφθεί για μονογονεϊκές οικογένειες, πολυτέκνους και νοικοκυριά με ΑμεΑ. Ως σημαντικότερο κριτήριο, ορίζεται η εκτιμώμενη ετήσια εξοικονόμηση ενέργειας βάσει του προτεινόμενου κόστους παρεμβάσεων».
Υπενθυμίζεται ότι στο νέο πρόγραμμα καταργείται η χρονική προτεραιότητα για την υποβολή των αιτήσεων και δίνεται βάρος στα νοικοκυριά με χαμηλό εισόδημα, καθώς και στις παλιές κατοικίες που έχουν μεγαλύτερες ανάγκες ενεργειακής αναβάθμισης και στις κατοικίες που βρίσκονται σε περιοχές με μεγαλύτερες ανάγκες σε θέρμανση (π.χ. ορεινές).
Επίσης, κριτήριο υπαγωγής στη δράση θα είναι οι βαθμοημέρες (ακραίες καιρικές συνθήκες ανά περιοχή), σύστημα το οποίο έχει υιοθετήσει το υπουργείο Οικονομικών για τη διάθεση του επιδόματος θέρμανσης.
Παράλληλα, το πρόγραμμα εστιάζει στα πιο ενεργοβόρα κτίρια και στις περιφέρειες με περισσότερο κρύο το χειμώνα.
Μεταξύ των αλλαγών που υπάρχουν στο νέο πρόγραμμα σε σχέση με τα προηγούμενα, επανακαθορίζονται τα ποσοστά επιδοτήσεων με γνώμονα την εκτιμώμενη ετήσια εξοικονόμηση ενέργειας ανά Kwh, βάσει του προτεινόμενου κόστους παρεμβάσεων.
Σημαντική επίσης τροποποίηση, η οποία στόχο έχει την αποδοτικότερη απορρόφηση κονδυλίων, είναι η κατανομή που θα γίνεται πλέον ανά Περιφερειακή Ενότητα (νομός) και όχι ανά περιφέρεια, όπως γινόταν στο παρελθόν.
Ταυτόχρονα, αλλάζει το καθεστώς των ωφελούμενων, καθώς δικαιούχοι μπορούν να είναι μόνο όσοι έχουν εμπράγματο δικαίωμα στο ακίνητο το οποίο αποτελεί την κύρια κατοικία τους.
Επιπλέον, περιορίζεται ο αριθμός των αιτήσεων ανά ωφελούμενο σε 1 αίτηση, ενώ καταργούνται οι αιτήσεις αποκλειστικά για παρεμβάσεις σε κοινόχρηστους χώρους σε πολυκατοικίες.
Εξοικονομώ: Τι πρέπει να γνωρίζουν οι ιδιοκτήτες
– Το μέγιστο ύψος του επιλέξιμου προϋπολογισμού προς επιδότηση ανά κατοικία θα είναι χαμηλότερο από τις 50.000 ευρώ.
-Το ανώτερο ποσοστό επιδότησης χαμηλώνει στο 65% από το 90% που έφτανε πέρυσι με τα διάφορα «premia».
-Αλλάζουν τα εισοδηματικά κριτήρια και τα αντίστοιχα ποσοστά ενίσχυσης με την προσθήκη της κατηγορίας των νοικοκυριών που βρίσκονται στα όρια της φτώχειας.
-Δεν θα υπάρχουν επιδοτήσεις για φωτοβολταϊκά συστήματα και φορτιστές Ι.Χ. οχημάτων.
Στο νέο πρόγραμμα, δημιουργείται λίστα επιλαχόντων για τη διασφάλιση της απορρόφησης των διαθέσιμων πόρων και αύξηση των δικαιούχων.
Τέλος, για πρώτη φορά η Ηλεκτρονική Ταυτότητα Κτιρίου/Διηρημένης Ιδιοκτησίας καθίσταται υποχρεωτική και επιδοτείται στο πλαίσιο του προγράμματος.
Κριτήρια αξιολόγησης
Τα κριτήρια αξιολόγησης των αιτήσεων υπαγωγής θα είναι τα ακόλουθα:
– Κόστος εξοικονόμησης ενέργειας 50%
– Υφιστάμενη ενεργειακή κλάση 5%
-Βαθμοημέρες θέρμανσης 7%
-Παλαιότητα κατασκευής 3%
-Ατομικό ή οικογενειακό εισόδημα 15%
-Πλήθος εξαρτώμενων τέκνων 5%
-Μονογονεϊκή οικογένεια 5%
-Μακροχρόνια άνεργος 5%
-ΑμεΑ 5%
Κατοικίες που επιδοτούνται
Μία κατοικία, προκειμένου να κριθεί επιλέξιμη, πρέπει να πληροί τις ακόλουθες γενικές προϋποθέσεις:
– Υφίσταται νόμιμα.
– Δεν έχει κριθεί κατεδαφιστέα.
– Χρησιμοποιείται ως κύρια κατοικία.
– Εχει καταταχθεί βάσει του Πρώτου Πιστοποιητικού Ενεργειακής Απόδοσης (Α’ ΠΕΑ) σε κατηγορία χαμηλότερη ή ίση της Γ’.
Επισημαίνεται ότι, λόγω των ηλεκτρονικών διασταυρώσεων των στοιχείων κατοικίας που καταχωρίζονται στην αίτηση με τα αντίστοιχα στοιχεία που έχουν δηλωθεί στη φορολογική αρχή, είναι απαραίτητο στη δήλωση φορολογίας εισοδήματος του ενοίκου (Ε1), εάν υπάρχει μίσθωση/δωρεάν παραχώρηση της κύριας κατοικίας και στην αναλυτική κατάσταση για τα μισθώματα ακίνητης περιουσίας (Ε2), καθώς και στη δήλωση στοιχείων ακινήτων (Ε9), να εμπεριέχεται πλήρως και ορθά ο αριθμός παροχής ηλεκτρικού ρεύματος του ακινήτου.
Επιλέξιμες δαπάνες
Οι παρεμβάσεις, που υποβάλλονται με την αίτηση για υπαγωγή στο Πρόγραμμα, προκύπτουν βάσει των συστάσεων του Ενεργειακού Επιθεωρητή και αφορούν αποκλειστικά στις ακόλουθες κατηγορίες επιλέξιμων παρεμβάσεων:
- Αντικατάσταση κουφωμάτων.
- Τοποθέτηση/αναβάθμιση θερμομόνωσης.
- Αναβάθμιση συστήματος θέρμανσης/ψύξης.
- Σύστημα ZNX με χρήση Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ).
- Λοιπές Παρεμβάσεις Εξοικονόμησης (smart home, αναβάθμιση φωτισμού).
Δικαιολογητικά υποβολής αίτησης διαμερίσματος
- Οικοδομική Αδεια ή/και άλλο αντίστοιχο/πρόσθετο νομιμοποιητικό έγγραφο (όπως υπαγωγή της δηλούμενης κατασκευής ή χρήσης σε νόμο τακτοποίησης αυθαίρετων κατασκευών).
- Λογαριασμός παροχής ηλεκτρικού ρεύματος.
- Εάν η διεύθυνση που αναγράφεται στα δικαιολογητικά που προσκομίζονται δεν ταυτίζεται με τη σημερινή διεύθυνση του ακινήτου, απαιτείται επιπλέον η προσκόμιση βεβαίωσης από τον οικείο ΟΤΑ, από την οποία να προκύπτει η ταυτοποίηση του ακινήτου (στην περίπτωση διαμερίσματος ως μέρος αίτησης σε πολυκατοικία, η βεβαίωση ΟΤΑ είναι μία και ενιαία και υποβάλλεται από τον εκπρόσωπο).
- Πιστοποιητικό Ενεργειακής Απόδοσης (Α’ ΠΕΑ) (στην περίπτωση διαμερίσματος ως μέρος αίτησης σε πολυκατοικία, το Α’ ΠΕΑ πολυκατοικίας υποβάλλεται από τον εκπρόσωπο).
- Φωτογραφική αποτύπωση της υφιστάμενης κατάστασης των τμημάτων και επιφανειών του ακινήτου στα οποία προτείνονται παρεμβάσεις. Υποβάλλονται ηλεκτρονικά κατ’ ελάχιστον 5 ηλεκτρονικά αρχεία μορφής .jpeg.
- Σε περίπτωση που η κατοικία ενοικιάζεται, υποβάλλεται από τον αιτούντα (πλήρη κύριο/ επικαρπωτή) δήλωση συμμόρφωσης με τον κανονισμό De Minimis, όπως αυτός εκάστοτε ισχύει, σύμφωνα με το Παράρτημα ΙΧ.
- Στην περίπτωση που ο υπόχρεος φορολογικής δήλωσης ή/και η σύζυγος είναι φορολογικός κάτοικος εξωτερικού, υποβάλλονται επιπρόσθετα:
α) Πιστοποιητικό Φορολογικής Κατοικίας (CERTIFICATE OF TAX RESIDENCE), το οποίο θα πρέπει να συμπληρωθεί, υπογραφεί και σφραγισθεί από την αρμόδια φορολογική αρχή της κατοικίας του.
β) Φορολογική δήλωση για το φορολογικό έτος 2020, που έχει υποβληθεί στη χώρα φορολογικής κατοικίας.
Τα ανωτέρω α’ και β’ δικαιολογητικά πρέπει να υποβάλλονται συνοδευόμενα από επίσημη μετάφρασή τους στην ελληνική γλώσσα από αρμόδια αρχή.
- Σε περίπτωση που νομίμως προκύπτει η μη υποχρέωση υποβολής φορολογικής δήλωσης, υποβάλλεται υπεύθυνη δήλωση του Ν. 1599/1986 σύμφωνη με το σχετικό Υπόδειγμα βάσει της εγκυκλίου ΔΕΑΦ Α 1138225 ΕΞ 2018 της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων σύμφωνα με το Παράρτημα Χ, καθώς και δικαιολογητικά, κατά περίπτωση, για τη διαπίστωση από τον Φορέα Υλοποίησης ότι πληρούνται τα κριτήρια του προγράμματος. Η Υπεύθυνη Δήλωση πρέπει να φέρει βεβαίωση του γνησίου της υπογραφής του δηλούντος.
- Σε περίπτωση πολυτεκνικής ιδιότητας, υποβάλλεται Πιστοποιητικό Πολυτεκνικής Ιδιότητας με ψηφιακή υπογραφή της Ανώτατης Συνομοσπονδίας Πολυτέκνων Ελλάδος (ΑΣΠΕ). Το πιστοποιητικό θα πρέπει να είναι σε ισχύ κατά την υποβολή της αίτησης.
