Με αφορμή τα πρόσφατα περιστατικά κακοποίησης ζώων*, ζητήσαμε από τη Φώφη Δημητριάδου, Πρόεδρο του Συλλόγου Προστασίας Αδέσποτων Ζώων (ΣΠΑΖ) με έδρα τη Γλυφάδα, να γράψει για όλα εκείνα που πρέπει επιτέλους να αλλάξουν ώστε να γίνουν τα πρώτα βήματα για την ουσιαστική αντιμετώπιση του προβλήματος.
Τις τελευταίες ημέρες ήρθαν στο φως της δημοσιότητας τρία περιστατικά κακοποίησης ζώων στη χώρα μας. Κρήτη, Αττική, Αχαΐα είχαν την τιμητική τους. Όμως τέτοια ή παρόμοια περιστατικά συμβαίνουν σχεδόν καθημερινά στη χώρα μας – και όχι μόνο. Απλά δεν τα γνωρίζουμε.
Γιατί είναι τόσο συχνές οι κακοποιήσεις ζώων;
Γιατί τα ζώα δεν θα αντιδράσουν.
Γιατί ο δράστης αισθάνεται δυνατότερος του ζώου.
Γιατί ο δράστης δοκιμάζει τη δύναμή του σε ζώα, μέχρι να αισθανθεί ότι μπορεί να προχωρήσει στην κακοποίηση ανθρώπων.
Γιατί δεν ανησυχεί ιδιαίτερα ότι θα τον πιάσουν.
Γιατί ξέρει ότι λίγοι θα μιλήσουν. Και ακόμα λιγότεροι θα ασχοληθούν να εφαρμοστεί ο νόμος και να πληρώσουν για την πράξη τους.
Γιατί τις περισσότερες φορές αυτό ακριβώς θα συμβεί.
Το 2017 η Πανελλήνια Φιλοζωική Ομοσπονδία (Π.Φ.Ο.) σε συνεργασία με τη Συμμαχία για την Ελλάδα και την Ελληνική Αστυνομία οργάνωσε τον «Κύκλο της Βίας». Αστυνομικοί και Εισαγγελείς από τις Η.Π.Α. ενημέρωσαν για το μεγάλο αυτό θέμα Αστυνομικούς, Εισαγγελείς και Δικαστές από όλη την Ελλάδα (www.pfo.gr). Οι αρχές λοιπόν γνωρίζουν το πρόβλημα. Γνωρίζουν και τους τρόπους αντιμετώπισής του. Όμως τα περιστατικά δεν αντιμετωπίζονται με τη σοβαρότητα που θα έπρεπε, εκτός από λίγες εξαιρέσεις.
Όλος ο κόσμος γνωρίζει πια τη σχέση κακοποίησης ζώων και κακοποίησης ανθρώπων. Έρευνες σε όλο τον κόσμο (για την Ελλάδα δεν έχω ακούσει κάτι) έχουν γίνει. Και τα αποτελέσματα είναι πάντα τα ίδια. Ο άνθρωπος που κακοποιεί ζώα δεν θα σταματήσει εκεί. Θα κακοποιήσει και ανθρώπους αν δεν τιμωρηθεί.
Ενδεικτικά αναφέρω εθνική έρευνα στις Η.Π.Α. σε κέντρα φιλοξενίας θυμάτων ενδοοικογενειακής βίας, που ανέδειξε ότι το 85,4% των γυναικών και το 63% των παιδιών ανέφεραν κακοποίηση του κατοικιδίου στο σπίτι τους.
Θεωρώ πως τα σημαντικά σημεία αυτού του προβλήματος είναι:
Παιδεία: Τα παιδιά μαθαίνουν και αντιγράφουν συμπεριφορές από τους κοντινούς τους ανθρώπους. Στα σχολεία δεν υπάρχει αρκετή σχετική ενημέρωση/διδασκαλία. Πάνω από 10.000 παιδιά έχουν έρθει σε επαφή με το εκπαιδευτικό πρόγραμμα του ΣΠΑΖ σε συνεργασία με την Dogs Trust. Μέσα από το πρόγραμμα έχουμε διαπιστώσει πόσο λάθος αντίληψη έχουν πολλά παιδιά για την αρμονική συμβίωση ανθρώπων και ζώων. Πόσα λάθος παραδείγματα έχουν μέσα από το κοντινό τους περιβάλλον. Ξέρουμε όμως ότι με την τακτική και οργανωμένη εκπαίδευσή τους στο σχολείο μπορούμε να το αλλάξουμε.
Αστυνόμευση: Οι αστυνομικοί χρειάζονται και αυτοί τακτική εκπαίδευση.
Δικαιοσύνη: Στην Αθήνα υπάρχει Εισαγγελέας Zώων. Που η θητεία του είναι περιορισμένου χρόνου. Και –τουλάχιστον το 2019– χειριζόταν και υποθέσεις ενδοοικογενειακής βίας και περιβάλλοντος. Πόσο ενημερωμένος μπορεί να είναι ένας Εισαγγελέας για να χειρίζεται γρήγορα και αποτελεσματικά θέματα τριών τόσο σοβαρών υποθέσεων; Ένας άνθρωπος για όλα. Πόσα και πόσο αποτελεσματικά μπορεί να αντιμετωπίσει;
Και άντε και φτάνει μία υπόθεση στο Δικαστήριο. Οι περισσότεροι Δικαστές δεν γνωρίζουν καν τι πρέπει να ρωτήσουν. Έχω παραστεί σε αρκετές υποθέσεις. Στις περισσότερες καταλαβαίνεις ότι οι άνθρωποι δεν έχουν ιδέα. Και βγαίνει η απόφαση. Συνήθως χωρίς να αποφανθούν για την τύχη του ζώου (εκτός αν ερωτηθούν). Και η ποινή είναι με αναστολή. Και ο δράστης κάνει έφεση. Και είναι πάλι ανάμεσά μας, έτοιμος να κακοποιήσει το επόμενο θύμα του.
Προσωπικά δεν γνωρίζω κάποια υπόθεση που ο δράστης να μπήκε φυλακή έστω για λίγες ημέρες. Ακόμα και τα πρόστιμα που του αναλογούν, άραγε πληρώνονται ποτέ;
Δυστυχώς η χώρα μας είναι πολύ πίσω σε αυτόν τον τομέα. Εμείς, οι άνθρωποι που καταλαβαίνουμε πόσο σημαντική είναι η ανάγκη να αλλάξει η κοινωνία – όχι μόνο για «τα καημένα τα ζωάκια» αλλά για τη βιαιότητα που υπάρχει στη ζωή γενικά θα πρέπει να καταγγέλλουμε τέτοιου είδους περιστατικά. Να μαζεύουμε στοιχεία και μάρτυρες ώστε να μπορούν οι υποθέσεις να φτάνουν στα δικαστήρια. Και να καταδικάζονται οι δράστες. Έστω και με αναστολή. Έστω και αν δεν πληρώσουν ποτέ ουσιαστικά για την βιαιότητά τους. Τουλάχιστον προς το παρόν. Γιατί η ελπίδα πεθαίνει πάντα τελευταία.
Φώφη Δημητριάδου, Πρόεδρος ΣΠΑΖ
