Η συγκομιδή της ελιάς έχει ξεκινήσει, αλλά είναι ήδη καιρός να σκεφτούμε πως να επαναφέρουμε στη γη τα λιπαντικά στοιχεία, κυρίως φώσφορο (P) και κάλιο (K), που αφαιρέθηκαν κατά την παραγωγική περίοδο. Μια επέμβαση που πρέπει να γίνει το συντομότερο δυνατό, κατά προτίμηση τον Νοέμβριο, όταν η δραστηριότητα της χλωροφύλλης είναι ακόμα ενεργή και το ριζικό σύστημα εξακολουθεί να λειτουργεί καλά.
Τα φύλλα και οι ρίζες μπορούν έτσι να δημιουργήσουν εφεδρικές ουσίες, να συσσωρευτούν στα κλαδιά, στον κορμό, στις ρίζες, οι οποίες θα είναι απαραίτητες για τη βλαστική ανάπτυξη, καθώς η δραστηριότητα της ρίζας δεν ακολουθεί πάντα εκείνη των οργάνων του φυτού.
Οι ρίζες, μέχρι η θερμοκρασία του έδαφος να φτάσει και να ξεπεράσει τους 10°C, δεν μπορούν να απορροφήσουν υγρά διαλύματα, επομένως θα είναι οι εφεδρικές ουσίες που θα τροφοδοτήσουν το φυτό σε αυτή την κρύα περίοδο της πρώιμης άνοιξης. Για το λόγο αυτό, οι εισροές λιπασμάτων κατά τους χειμερινούς μήνες μπορεί να μην είναι απολύτως χρήσιμες. Είναι, ωστόσο, εάν δίνονται κατά τους φθινοπωρινούς μήνες, χρονική στιγμή δηλαδή κατά τις οποίες τα φυτά είναι ακόμα ενεργά και αποθηκεύουν στοιχεία, ακριβώς για να υποστηρίξουν τις πρώτες φάσεις της ανοιξιάτικης αφύπνισης.
Κατά την επιλογή λίπανσης, εκτός από το να λαμβάνεται υπόψη η αφαίρεση ή η κατανάλωση θρεπτικών στοιχείων, δεν πρέπει να παραβλέπεται η γνώση των εδαφών και η διαθεσιμότητά τους σε Φώσφορο (P), Κάλιο (K), Βόριο (B) και οργανικές ουσίες, χωρίς να παραβλέπονται τα επίπεδα pH.
Είναι σημαντικό να γνωρίζουμε το pH του εδάφους, επειδή τα θρεπτικά συστατικά απορροφώνται ακριβώς με βάση τα επίπεδα οξύτητας ή βασικότητας του ίδιου του εδάφους.
Με ελαιόδεντρα σε παραγωγή και με διαθεσιμότητα ώριμης κοπριάς, πέραν των δέκα μηνών, είναι δυνατές συνεισφορές σε αυτά και κατ’ ανώτατο όριο περίπου 80 – 100 kg ώριμης κοπριάς βοοειδών, σε κάθε ελιά ή ποσότητα 250 kg κάθε δύο χρόνια. Η κοπριά αυξάνει την οργανική ουσία του εδάφους, παρέχει καλές ποσότητες θρεπτικών στοιχείων όπως άζωτο, κάλιο, φώσφορο, μαγνήσιο, ασβέστιο, θείο, σίδηρο, μαγγάνιο, ψευδάργυρο, χαλκό και βόριο . Η κοπριά απελευθερώνει σταδιακά μικροθρεπτικά συστατικά, με επακόλουθα οφέλη για την ανάπτυξη των φυτών, περιορίζει τις απώλειες μέσω της έκπλυσης ή της απορροής των θρεπτικών ουσιών, βελτιώνει τη δομή του εδάφους και την κατακράτηση νερού.
Ως αρνητικές επιπτώσεις διαπιστώνουμε ότι η κοπριά αυξάνει την παρουσία ζιζανίων. Επιπλέον, συχνά δεν υπάρχουν διαθέσιμα κατάλληλα μέσα για την εξάπλωση της, έτσι ώστε η κατανομή να είναι ομοιογενής και καλά συνδεδεμένη με το έδαφος.
Ως υποκατάστατο, είναι δυνατή η χρήση οργανικών λιπασμάτων. Η δοσολογία θα μπορούσε να είναι περίπου 4 – 6 κιλά ανά φυτό και να διανεμηθούν στο έδαφος και σε αντιστοιχία με την προβολή του φυλλώματος.
Σε αυτή τη λίπανση πρέπει να προστεθούν τα ακόλουθα:
– 45 – 50 kg ανά εκτάριο φωσφόρου
– 90 – 100 κιλά κάλιο ανά στρέμμα
Αφού ολοκληρωθεί η διανομή των λιπασμάτων, πρέπει να θάβονται με ελαφριά σβάρνα, προκειμένου να ενσωματωθούν καλά στο έδαφος, επομένως η ταχύτητα του τρακτέρ ή του μηχανικού οχήματος που χρησιμοποιείται πρέπει να είναι χαμηλή, 3 – 5 km/h.
Στη φθινοπωρινή λίπανση, πρέπει να αποφεύγεται η προσθήκη αζωτούχων λιπασμάτων, τα οποία θα ήταν χρήσιμα για τη διατήρηση της ενεργού φωτοσυνθετικής δραστηριότητας, αλλά θα κινδύνευαν να επιμηκύνουν τον βλαστικό κύκλο του φυτού, γιατί θα έδιναν ζωντάνια στα νεαρά κλαδιά, καθυστερώντας τη ξυλοποίησή τους και θα μπορούσε να οδηγήσει σε ζημιά εάν φτάσουν ξαφνικοί και πρόωροι παγετοί.
Είναι δυνατόν, λοιπόν, να χρησιμοποιηθούν αζωτούχα λιπάσματα βραδείας αποδέσμευσης, έτσι ώστε να παραταθεί η ευεργετική επίδραση της σταδιακής απελευθέρωσης αζώτου (Ν).
Τα τελευταία χρόνια έχουν εισέλθει στην αγορά και προϊόντα που περιέχουν χουμικά οξέα, κατάλληλα για τη βελτίωση της δομής του εδάφους και της ικανότητάς του να απελευθερώνουν αμινοξέα και μικροστοιχεία, όπως μαγγάνιο, σίδηρο, μολυβδαίνιο και ψευδάργυρο. Τα αποτελέσματά τους έχουν αποδειχθεί χρήσιμα βοηθώντας την ελιά να εισέλθει στη φάση χειμερινής ανάπαυσης, περιορίζοντας πιθανές ζημιές από το κρύο, καθώς υποστηρίζουν τη φάση διαφοροποίησης των οφθαλμών.
Σε πολλές περιπτώσεις, χρησιμοποιούνται και βιοδιεγερτικά, καθώς λειτουργούν ως ενεργοποιητές του μικροβιακού και φυτικού μεταβολισμού.
