Πολλοί άνθρωποι θεωρούν ότι τα μάτια είναι το πιο εκφραστικό μέρος του ανθρώπινου σώματος. Οι ποιητές τα έχουν συχνά περιγράψει ως τα «παράθυρα της ψυχής». Είναι τόσο σημαντικά στην επικοινωνία, που, όταν η αστυνομία θέλει να προστατεύσει την ταυτότητα κάποιου του οποίου δημοσιεύει τη φωτογραφία, θεωρεί αρκετό να καλύψει μόνο τα μάτια του.
Η επαφή με το βλέμμα είναι απαραίτητη προϋπόθεση για μια επιτυχημένη αλληλεπίδραση σε κοινωνικές περιστάσεις. Θυμηθείτε: Δε γίνεται να μην επικοινωνείτε. Έτσι, αν αποφεύγετε να κοιτάξετε κάποιον, εκείνος θα υποθέσει πως είστε αγχωμένος, ότι κάτι του κρύβετε ή ότι ενδιαφέρεστε περισσότερο για ότι συμβαίνει εκεί που κοιτάτε. Επιπλέον, όταν αποφεύγετε την επαφή με το βλέμμα, αυτό σας στερεί την ευκαιρία να δείτε ποιες συνέπειες έχουν τα μηνύματά σας στους άλλους και να τα προσαρμόσετε κατάλληλα.
Η επαφή με το βλέμμα είναι μια ισχυρή ένδειξη σεβασμού και προσοχής.
Ουσιαστικά λέτε στους συνομιλητές σας: «Αυτή τη στιγμή ενδιαφέρομαι περισσότερο για σένα παρά για οτιδήποτε άλλο». Ενώ συνομιλείτε, γενικά θα κοιτάτε τους άλλους για ένα έως δέκα δευτερόλεπτα κάθε φορά, περισσότερο όταν ακούτε παρά όταν μιλάτε συνήθως. Αν είναι η σειρά σας να μιλήσετε και δε θέλετε να την παραχωρήσετε στον άλλο, αποφύγετε την επαφή με το βλέμμα. Όταν θα έχετε τελειώσει, με το βλέμμα σας θα υποδηλώσετε ότι είστε έτοιμοι για μιαν απάντηση.
Η διαστολή στις κόρες των ματιών είναι μια μη λεκτική ένδειξη την οποία δεν μπορείτε να ελέγξετε, μπορείτε όμως μερικές φορές, από τη διαστολή ή όχι στις κόρες των ματιών των άλλων, να καταλάβετε τι αισθάνονται.
Οι κόρες των ματιών αντρών και γυναικών διαστέλλονται για τρεις λόγους:
- Κάνουν χρήση κοκαΐνης.
- Είναι εκτεθειμένοι σε χαμηλό φως.
- Βλέπουν κάτι που τους αρέσει.
Όσον αφορά το τελευταίο, οι πωλητές χαλιών στην Περσία το γνωρίζουν εδώ και αιώνες και το χρησιμοποιούν προς όφελος τους. Κοιτάνε στα μάτια του υποψήφιου αγοραστή και, αν δουν ότι οι κόρες του διαστέλλονται, αυτό σημαίνει ότι ενδιαφέρεται πραγματικά. Έτσι δε δίνουν σημασία στη δήθεν αδιαφορία του. Όσον αφορά τις κοινωνικές σχέσεις, ένας από τους καθηγητές μου στην ψυχολογία, όταν κάποτε ρωτήθηκε πώς μπορεί κανείς να ξέρει αν κάποιος θέλει να τον φιλήσουν, απάντησε: «Κοιτάξτε τον στα μάτια για την απάντηση. Αν δείτε τις κόρες του να μεγαλώνουν, τότε αυτή είναι η πιο κατάλληλη στιγμή, αυτό είναι το πιο κατάλληλο μέρος και εσείς ο πιο κατάλληλος άνθρωπος».
Η κίνηση του κεφαλιού
Η κίνηση του κεφαλιού παίζει ένα ρόλο στη διαμόρφωση της επικοινωνίας που δεν έχει τύχει ανάλογης αναγνώρισης. Αν δεν κουνάτε καθόλου το κεφάλι σας (το οποίο είναι πολύ πιο συνηθισμένο φαινόμενο απ’ ότι ίσως νομίζετε), οι άλλοι πιθανότατα να υποθέσουν πως διαφωνείτε μαζί τους, ότι είστε μπερδεμένοι ή ότι δεν ενδιαφέρεστε. Ένα μόνο κούνημα του κεφαλιού σημαίνει συμφωνία. Επανειλημμένα μικρότερα και πιο αργά κουνήματα ενθαρρύνουν τους άλλους να επεκταθούν σ’ αυτά που λένε. Πιο γρήγορα κουνήματα δείχνουν ότι καταλαβαίνετε αυτά που λέγονται, συμφωνείτε μ’ αυτά και θέλετε να διακόψετε.