Η αντίστροφη μέτρηση για τις ευρωεκλογές, που θα διεξαχθούν από τις 6 έως τις 9 Ιουνίου σε 27 χώρες της Ευρώπης, έχει ξεκινήσει… Υπολογίζεται ότι δικαίωμα ψήφου έχουν περί τα 360 εκατομμύρια άνθρωποι, οι οποίοι θα προσέλθουν στις κάλπες για να εκλέξουν τα 720 μέλη του Ευρωκοινοβουλίου.
Με αφορμή τις ευρωκάλπες, συγκεντρώσαμε και παρουσιάζουμε σε μορφή ερωτοαπαντήσεων ορισμένα σημαντικά στοιχεία σχετικά με τις εκλογές και την Ευρωπαϊκή Ένωση:
Πότε διεξάγονται οι ευρωεκλογές;
Η ψηφοφορία για την εκλογή των μελών του Ευρωκοινοβουλίου θα διεξαχθεί από τις 6-9 Ιουνίου σε όλες τις χώρες-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σε διάφορες ημερομηνίες για κάθε χώρα. Οι Ολλανδοί θα είναι οι πρώτοι που θα ξεκινήσουν να ψηφίζουν, στις 6 Ιουνίου. Θα τους ακολουθήσουν οι ψηφοφόροι στην Ιρλανδία στις 7 Ιουνίου. Οι εκλογείς στη Λετονία, τη Μάλτα και τη Σλοβακία ψηφίζουν την επομένη, 8 Ιουνίου. Η Δημοκρατία της Τσεχίας και η Ιταλία ψηφίζουν για δύο ημέρες, στις 7-8 Ιουνίου και στις 8-9 Ιουνίου αντίστοιχα. Στις υπόλοιπες χώρες της Ε.Ε., συμπεριλαμβανομένης και της Ελλάδας, οι εκλογές θα διεξαχθούν την Κυριακή 9 Ιουνίου.
Ποιοι ψηφίζουν;
Σχεδόν 360 εκατομμύρια πολίτες έχουν δικαίωμα ψήφου στην Ε.Ε. Το κατώτατο όριο ηλικίας ποικίλλει, όμως στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες είναι τα 18 έτη. Για πρώτη φορά στη Γερμανία, ανήλικοι έχουν επίσης το δικαίωμα να ψηφίσουν, καθώς η ηλικία ψήφου για τις ευρωεκλογές έχει μειωθεί από τα 18 στα 16 έτη. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα την αύξηση των εκλογέων στη Γερμανία από περίπου 61,5 εκατ. το 2019 σε λίγο κάτω από 65 εκατ. φέτος.
Ποιοι εκλέγονται;
Συνολικά 720 μέλη του Ευρωκοινοβουλίου θα εκλεγούν, μεταξύ πολλών χιλιάδων υποψηφίων. Τα μέλη του Ευρωκοινοβουλίου θα είναι λιγότερα αυτή τη φορά, εν μέρει λόγω της συρρίκνωσης του Κοινοβουλίου μετά την αποχώρηση της Βρετανίας από την Ε.Ε. το 2020.
Ο αριθμός ευρωβουλευτών ανά κράτος;
Μετά την αποχώρηση του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ε.Ε. την 1η Φεβρουαρίου 2020, η σύνθεση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου άλλαξε, καθώς ο αριθμός τους μειώθηκε από 751 σε 705. Τότε, από τις 73 έδρες που κατείχε το Ην. Βασίλειο, οι 27 αναδιανεμήθηκαν σε άλλα κράτη-μέλη (Ιρλανδία, Γαλλία, Ιταλία, Ισπανία, Πολωνία, Ρουμανία, Ολλανδία, Σουηδία, Αυστρία, Δανία, Σλοβακία, Φιλανδία, Κροατία και Εσθονία).
Ωστόσο, λόγω των δημογραφικών αλλαγών στην Ε.Ε., το 2023, το Συμβούλιο της Ε.Ε. αποφάσισε, με τη σύμφωνη γνώμη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, να αυξήσει τον αριθμό των εδρών σε 720 (+15) για την επόμενη κοινοβουλευτική περίοδο (2024-2029). Να σημειωθεί ότι η νομοθεσία της Ε.Ε. επιτρέπει ως μέγιστο αριθμό τους 750 ευρωβουλευτές, συν τον πρόεδρο, και ότι ο αριθμός των εδρών ανά χώρα αποφασίζεται πριν από τις ευρωπαϊκές εκλογές. Στην κατανομή των εδρών λαμβάνεται υπόψη το μέγεθος του πληθυσμού των κρατών-μελών, καθώς και η ανάγκη για ένα ελάχιστο επίπεδο εκπροσώπησης για τους Ευρωπαίους πολίτες από μικρότερες χώρες. Αυτή η αρχή της «φθίνουσας αναλογικότητας», η οποία κατοχυρώνεται στη Συνθήκη για την Ε.Ε., σημαίνει ότι, ενώ οι μικρότερες χώρες έχουν λιγότερους βουλευτές από τις μεγαλύτερες χώρες, οι ευρωβουλευτές από μεγαλύτερες χώρες αντιπροσωπεύουν περισσότερους ανθρώπους από τους ομολόγους τους από τις μικρότερες χώρες. Πάντως, ο ελάχιστος αριθμός ευρωβουλευτών ανά χώρα είναι έξι και ο μέγιστος είναι 96.
Έτσι, μετά τις ευρωεκλογές του Ιουνίου, η Γαλλία, η Ισπανία και η Ολλανδία θα λάβουν δύο επιπλέον έδρες, ενώ η Αυστρία, το Βέλγιο, η Δανία, η Ιρλανδία, η Λετονία, η Πολωνία, η Σλοβακία, η Σλοβενία και η Φιλανδία θα λάβουν από μία επιπλέον έδρα. Συγκεκριμένα, λοιπόν, οι έδρες ανά κράτος-μέλος μετά τις ευρωεκλογές του Ιουνίου έχουν οριστεί ως εξής: Γερμανία 96, Γαλλία 81, Ιταλία 76, Ισπανία 61, Πολωνία 53, Ρουμανία 33, Ολλανδία 31, Βέλγιο 22, Ελλάδα, Τσεχία, Σουηδία, Πορτογαλία και Ουγγαρία από 21, Αυστρία 20, Βουλγαρία 17, Δανία, Φιλανδία, Σλοβακία από 15, Ιρλανδία 14, Κροατία 12, Λιθουανία 11, Σλοβενία και Λετονία από 9, Εσθονία 7 και Κύπρος Μάλτα και Λουξεμβούργο από 6.
Οι βουλευτές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου εκπροσωπούν όλους τους Ευρωπαίους πολίτες. Κάθε βουλευτής έχει το δικαίωμα να μιλά στην επίσημη γλώσσα της επιλογής του/της, ενώ τα κοινοβουλευτικά έγγραφα δημοσιεύονται σε όλες τις 24 επίσημες γλώσσες της Ε.Ε.
Πού βρίσκεται η έδρα του Ευρωκοινοβουλίου;
Το Ευρωκοινοβούλιο έχει δύο έδρες: στις Βρυξέλλες (Βέλγιο) και στο Στρασβούργο (Γαλλία). Τις περισσότερες φορές η ολομέλεια συγκαλείται στο Στρασβούργο για την ψήφιση νόμων. Οι συνεδριάσεις του Κοινοβουλίου στις Βρυξέλλες γίνονται συνήθως σε καθημερινή βάση για άλλα κοινοβουλευτικά ζητήματα.
Οι ψηφοφόροι πρόκειται να επιλέξουν τα μέλη και άλλων νομοθετικών σωμάτων της Ε.Ε.;
Όχι, οι εκλογές γίνονται μόνο για τις έδρες του Ευρωκοινοβουλίου. Το άλλο κύριο νομοθετικό σώμα της Ε.Ε., το Συμβούλιο της Ε.Ε., εκπροσωπεί τις κυβερνήσεις των χωρών-μελών. Σε αυτό, υπουργοί των χωρών-μελών συναντώνται σε διάφορες συνθέσεις, για παράδειγμα όλοι οι υπουργοί Εξωτερικών ή οι υπουργοί Παιδείας της Ε.Ε., για να συζητήσουν θέματα κοινού ενδιαφέροντος.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή – που προτείνει σχέδια νόμου για εξέταση, τροποποίηση ή ακόμη και απόρριψη από τους άλλους δύο θεσμούς – δεν εκλέγεται. Αποτελείται από 27 Επιτρόπους, περιλαμβανομένου του/της προέδρου της Επιτροπής, ο καθένας από τους οποίους διορίζεται από τη χώρα του/της μετά τις ευρωεκλογές.
Με πληθυσμό 450 εκατ. και ΑΕΠ 17 τρισ. €
Πόσος είναι ο πληθυσμός της Ε.Ε.;
Ο πληθυσμός της Ε.Ε. των 27 χωρών-μελών συνολικά είναι λίγο κάτω από 450 εκατομμύρια. Οι χώρες έχουν όλες μαζί ένα ΑΕΠ που φτάνει σχεδόν τα 17 τρισεκατομμύρια ευρώ και οι εμπορικές ανταλλαγές τους αντιστοιχούν περίπου στο 15% του παγκόσμιου εμπορίου.
Πότε ιδρύθηκε η Ε.Ε.;
Με τη Συνθήκη της Ρώμης του 1957 ιδρύθηκε η Ευρωπαϊκή Οικονομική Κοινότητα (ΕΟΚ), πρόδρομος της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Μετά τη Συνθήκη του Μάαστριχτ, αυτή η ομάδα χωρών χρησιμοποιεί το όνομα Ευρωπαϊκή Ένωση.
Περισσότερες χώρες έγιναν σταδιακά μέλη της Ε.Ε. από τότε. Η πιο σημαντική διεύρυνσή της σημειώθηκε το 2004 με την προσχώρηση 10 χωρών, κυρίως της κεντρικής και ανατολικής Ευρώπης, της Κύπρου και της Μάλτας. Η Βρετανία είναι η μοναδική χώρα που έχει αποχωρήσει από την Ε.Ε.
