Δύο ιστορικά μοναστήρια στην περιοχή του Δήμου Κισάμου και στην Περιφέρεια της Ιεράς Μητρόπολης Κισάμου & Σελίνου (Ι.Μ. Παναγίας Χρυσοσκαλίτισσας και Ι.Μ. Ζωοδόχου Πηγής Παρθενώνα Καστελλίου) αναβαθμίζονται και εξωραΐζονται μέσω χρηματοδότησης από πόρους του ΕΣΠΑ 2014-2020.
Μάλιστα, όπως είχαμε αναφέρει και στο προηγούμενο φύλλο μας, πριν από λίγες μέρες πραγματοποιήθηκε συνάντηση του Μητροπολίτη Κισάμου & Σελίνου κ. Αμφιλοχίου με τον Διευθύνοντα Σύμβουλο του Οργανισμού Ανάπτυξης Κρήτης κ. Άρη Παπαδογιάννη για την υπογραφή της σύμβασης που αφορά την ανάπλαση, αποκατάσταση και ανάδειξη της Ιεράς Μονής Χρυσοσκαλίτισσας.
Το έργο έχει στόχο την προστασία, ανάπτυξη και προβολή της πολιτιστικής και φυσικής κληρονομίας της ιστορικής Μονής αλλά και η κατ’ επέκταση αύξηση του προβλεπόμενου αριθμού των επισκεπτών της.
Όπως ανέφερε μεταξύ άλλων ο Διευθύνων Σύμβουλος του Ο.Α.Κ. κ. Παπαδογιάννης. «Έχουμε τη χαρά να συμβάλουμε στην προσπάθεια αναβάθμισης της Ιεράς Μονής Χρυσοσκαλίτισσας της Ιεράς Μητρόπολης Κισάμου και Σελίνου. Πρόκειται για μια προσπάθεια, στην οποία ο Οργανισμός Ανάπτυξης Κρήτης προσφέρει τις υπηρεσίες, το προσωπικό και την τεχνογνωσία του, ως φορέας υλοποίησης του. Η ανάπτυξη των εναλλακτικών μορφών τουρισμού, αποτελεί ζήτημα πρώτης προτεραιότητας και παρεμβάσεις όπως η συγκεκριμένη ανοίγουν το δρόμο προς αυτή την κατεύθυνση, με σκοπό την ενδυνάμωση συνολικά του τουριστικού προϊόντος στην Κρήτη. Η υλοποίηση του, έρχεται να προσθέσει στην προσπάθεια της προστασίας, ανάπτυξης και προβολής της πολιτιστικής και φυσικής της κληρονομίας και την κατ’ επέκταση αύξηση του αναμενόμενου αριθμού των επισκεπτών αυτής. Είμαστε σίγουροι, ότι η συνεργασία που ξεκινάμε με τους ανθρώπους της Μονής, θα είναι παραγωγική και το τελικό αποτέλεσμα, θα δικαιώσει όλες τις πλευρές».
Το ιστορικό της Μονής
Η Ιερά Μονή Χρυσοσκαλίτισσας βρίσκεται στο Δήμο Κισάμου (πρώην Δήμος Ιναχωρίου), Ν. Χανίων και χρονολογείται προ του 1930. Συγκεκριμένα η Μονή είναι κτισμένη πάνω σε απόκρημνο βράχο κοντά στη θάλασσα. Στη θέση της Μονής προϋπήρχε μικρός ναός που αναφέρεται σε απογραφή του 1637. Η ίδρυση της Μονής τοποθετείται στην περίοδο μετά το 1821 όταν ο μοναχός Ιωαννίκιος οικοδόμησε μερικά μικρά κτίρια.
Η παράδοση αναφέρει ότι η ιερότητα του χώρου αρχίζει με την παρουσία (εύρεση) της εικόνας της Κοίμησης της Θεοτόκου σε κόγχη του βράχου. Η εικόνα αυτή κρύφτηκε εδώ πιθανότατα την εποχή της εικονομαχίας 726-842 μ.Χ. Λέγεται μάλιστα ότι βρέθηκε από ένα γεωργό που έβλεπε σαν όραμα φλόγα καντηλιού τα βράδια.
Πριν κτισθεί η Χρυσοσκαλίτισσα στη θέση της υπήρχε άλλος ναός στο όνομα της Κοίμησης της Θεοτόκου. Ηταν προσκολλημένος σε σπηλαιώδη βράχο. Στη σκέπη του βράχου υπήρχε και άλλος συνεχόμενος ναός της Αγίας Τριάδος.
Κάποτε αποφάσισαν να κτίσουν μεγαλύτερη την εκκλησία και σκέφτηκαν η ανέγερση να γίνει στους πρόποδες του βράχου, γιατί, έτσι θα απέφευγαν τις δυσκολίες και τον κόπο του ανεβάσματος των υλικών. Λέγεται ότι ενώ η εικόνα είχε μεταφερθεί αλλού, μυστηριακά γυρνούσε στη θέση που είχε πρωτοβρεθει. Όλοι θεώρησαν το γεγονός θέληση της Παναγίας να κτισθεί ο ναός πάνω στο βράχο, πράγμα που έγινε.
Το όνομα το πήρε (κατά την παράδοση πάντα), από ένα χρυσό σκαλοπάτι, το τελευταίο από τα ενενήντα οκτώ που είχε τότε. Τα πρώτα χρόνια της Τουρκοκρατίας, ο Πατριάρχης αναγκάστηκε να πουλήσει τα κτήματα της Μονής καθώς καιτο χρυσό σκαλοπάτι, για να πληρώσει τους βαρύτατους φόρους που είχε επιβάλει ο σουλτάνος, με συνέπεια την ερήμωση του Μοναστηριού.
Το 1855 άρχισε η αναβίωση της Μονής με την εγκατάσταση του μοναχού Μανασσή Καραγιαννάκη. Καταγόταν από την οικογένεια των Γλυνιαδων του χωριού Ασκύφου Σφακίων. Από συνδρομές, άρχισε την ανακαίνιση της ερειπωμένης Μονής και από τα ερείπια έκτιζε νέα κτίρια.
Μετά από μερικά χρόνια ήλθε στη Μονή ο Εμμανουήλ Καλιτσουνάκης καταγόμενος από το χωριό Τζιτζιφιά. Χειροτονήθηκε ιερομόναχος και πήρε το όνομα Μελέτιος.
Την 10η Αυγούστου 1894 περατώθηκε η κατασκευή νέου κτιρίου.
Το 1900 η Μονή διαλύθηκε μαζί με άλλες μονές της Κρήτης. Επανιδρύεται σαν γυναικεία το 1940. Μετά την κατάληψη της Κρήτης από τους Γερμανούς, φιλοξενήθηκαν στη Μονή αρκετοί στρατιώτες, αγωνιστές και άλλοι που ανήκαν στην αγγλική κατασκοπεία.
Το 1943 εγκαταστάθηκαν οι Γερμανοί κατακτητές στη Μονή (αφού έδιωξαν τους μοναχούς). Τότε πολυβολήθηκαν από αγγλικό αεροπλάνο. Σημάδια του πολυβολισμού φαίνονται σε χαμηλή εικόνα του τέμπλου.
Η ζωή ξαναγύρισε μετά την 27η Ιανουαρίου 1944 ημέρα που έφυγαν οι Γερμανοί. Αυτή η ζωή συνεχίζεται αδιάκοπα από τους φιλόξενους και δραστήριους μοναχούς που προσφέρουν τις υπηρεσίες τους και κρατούν ζωντανό το ιερό αυτό προσκύνημα.
