Έξι και πλέον μήνες πέρασαν, από τότε που η εστίαση υποχρεώθηκε να κατεβάσει ρολά και κάποιες επιχειρήσεις να περιοριστούν στην εξυπηρέτηση κατ’ οίκον, ενώ πολλές ακόμη σε καθολικό λουκέτο.
Η πραγματικότητα που βίωσε όλους αυτούς του μήνες ήταν εξ ορισμού πρωτόγνωρη, αφού το πλήγμα που υπέστη από την πανδημία ήταν σημαντικό και μάλιστα πριν ακόμη καταφέρει ο κλάδος να επουλώσει τα τραύματα της δραματικής δεκαετούς οικονομικής κρίσης.
Το εγχείρημα της επαναλειτουργίας όμως αποτελεί μια δύσκολη εξίσωση, μια απαιτητική άσκηση οικονομικής και όχι μόνον ισορροπίας.
Αν και οι προσδοκίες μοιάζουν να είναι βελτιωμένες, λόγω της προόδου των εμβολιασμών, η νέα μέρα στην εστίαση δεν θα είναι εύκολη, ο δρόμος θα είναι ανηφορικός και το στοίχημα της επιβίωσης θα κριθεί από τη δυνατότητα προσαρμογής στα νέα δεδομένα.
Άλλωστε η πλειοψηφία των επαγγελματιών της Κισάμου αντιμετωπίζει το εγχείρημα με συγκρατημένη αισιοδοξία καθώς η επόμενη ημέρα δεν είναι παρά ένας αγώνας για την εξασφάλιση της απαιτούμενης ρευστότητας.
Η διαχείριση των υποχρεώσεων που έχουν συσσωρευθεί τους τελευταίους μήνες δεν είναι εύκολη. Απαιτείται μεγάλο κεφάλαιο κίνησης, ρευστότητα για την προμήθεια των εμπορευμάτων, αυξημένα έξοδα, μειωμένα έσοδα -λόγω περιορισμένου ωραρίου λειτουργίας-, χωρητικότητας -λόγω των υγειονομικών πρωτοκόλλων-, αλλά και διαχείριση των εργαζομένων που, ίσως σε πρώτη φάση, να απασχοληθούν εκ περιτροπής.
Μέτρα εν ολίγοις αναγκαία για τον περιορισμό της πανδημίας που αλλάζουν άρδην δεδομένα δεκαετιών. Μάλιστα, κάποιοι επαγγελματίες προτίμησαν να παραμείνουν κλειστοί για κάποιο διάστημα, μέχρι να “ανοίξει” η τουριστική σεζόν.
Ωστόσο η εστίαση… είναι εδώ, επιστρέφει και οφείλει να εξυπηρετήσει τον κόσμο, όπως έκανε τόσα χρόνια, προχωρώντας με αισιοδοξία, για την επόμενη ημέρα, η οποία, δεν μπορεί, θα είναι καλύτερη…
“Το πρόβλημα που δημιούργησε το lockdown στην επιχείρηση μας ήταν αισθητό, αν και σε άλλες επιχειρήσεις εστίασης, που έχουν ενοίκια και περισσότερα έξοδα, το πρόβλημα είναι μεγαλύτερο. Ωστόσο, καισ’ εμάς δημιουργήθηκε ένα πρόβλημα όσον αφορά την επαναλειτουργία”, επισημαίνει στους Νέους Ορίζοντες ο Μιχάλης Καπαδουκάκης από την ταβέρνα “Νερατζούλα” στο Βουλγάρω και συνεχίζει: “Η πρώτη βδομάδα της επανεκκίνησης ήταν ιδιαίτερη λόγω της ρευστής κατάστασης που υπάρχει. Προσπαθήσαμε να λειτουργήσουμε τηρώντας όλα τα απαραίτητα μέτρα και νομίζω τα καταφέραμε και με τη βοήθεια του κόσμου τον οποίο και ευχαριστούμε και σεβόμαστε. Ας έχουμε όλοι ένα ήρεμο και με υγεία καλοκαίρι”.
Από την πλευρά του, ο Αργύρης Καλογρίδης από την Ταβέρνα “Χαρά” που επίσης βρίσκεται στο Βουλγάρω, επισημαίνει: “Τα προβλήματα που μας δημιούργησε η όλη κατάσταση του lockdown είναι πρώτα απ’ όλα φυσικάο μηδενισμός του τζίρου της επιχείρησης, ενώ τα πάγια έξοδα δεν σταμάτησαν να “τρέχουν” και τώρα με τον άνοιγμα που η επιχείρηση θα πρέπει να επαναλειτουργήσει θα πρέπει να προμηθευτεί πρώτες ύλες και εμπορεύματα με τα όποια θα είναι πολύ δύσκολο με σχεδόν μηδενικά έσοδα να επιστρέψει άμεσαστην κανονικότητα”.
Και συνεχίζει: “Με το άνοιγμα τις εστίασης είδαμε μεν κάποια χαμόγελα με την επιστροφή των τραπεζιώνκαι είναι θετικό να μπορούμε να σερβίρουμε κάποιον και να ανταλλάξουμε μια κουβέντα με τους πελάτες μας, αλλά παρατηρούμε μια δυσκολία στον κόσμο λόγω του φόβου για τον κορωνοϊό, αλλά και λόγω της οικονομικής δυσπραγίαςκαθώς, καλώς ή κακώς, γίνεται ανακύκλωση του χρήματος στην τοπική μας κοινωνία.Επίσης, θα πρέπει να καταλάβουμε τους συναδέλφους οι οποίοι δεν έχουν κάποιο εξωτερικό χώρο στην επιχείρηση τους και συνεχίζουν να παραμένουν κλειστοί.Την καλοκαιρινή σεζόν την βλέπω σαφώς καλύτερη σε σχέση με πέρυσι αλλά η κανονικότητα θα αργήσει να επιστρέψει. Εύχομαι καλή σεζόν και καλή δύναμη σε όλους υγεία πάνω από όλα”.
Στην εφημερίδα μας μίλησε και η Ευδοξία Φαντάκη, ιδιοκτήτρια της ταβέρνας “Ιππόκαμπος” στην παραλία του Δραπανιά, υπογραμμίζοντας: “Το κύριο πρόβλημα που βιώσαμε όλοι μας ήταν η μείωση του τζίρου και η αβεβαιότητα για το μέλλον. Μια κλειστή επιχείρηση χωρίς έσοδα, αλλά με πάγια έξοδα π.χ. κόστος νερού, ΔΕΗ, ενοίκια κ.α. τα οποία δεν μειώνονται, είναι προβληματική. Η πρώτη εβδομάδα επαναλειτουργίας ήταν μια μέτρια εβδομάδα, με τον τουρισμό να βρίσκεται σε χαμηλά επίπεδα ακόμα.Θέλουμε να βλέπουμε τα πράγματα θετικά. Πιστεύουμε ότι θα είναι μια μέτρια σεζόν με αρκετά εμπόδια, όμως η καλή ποιότητα των εστιατορίων της περιοχής μας πιστεύουμε ότι θα κερδίσει μεγάλη μερίδα του τουρισμού που θα βρεθεί στην Κίσαμο”.
Στην πλέον πολυσύχναστη καλοκαιρινή πιάτσα της Κισάμου, στην παραλία του Παλιού Τελωνείου, λειτουργεί εδώ και πολλά χρόνια η ταβέρνα “Αρετούσα“. Ο ιδιοκτήτης της Αντώνης Κορακάκης απάντησε στις ερωτήσεις μας για την πρωτόγνωρη κατάσταση που βίωσε η εστίαση την μέχρι σήμερα εποχή της πανδημίας: “Η κατάσταση που δημιουργήθηκεεπέφερε σημαντικό πλήγμα και στη δική μας επιχείρηση καθώς δουλέψαμε λιγότερο την καλοκαιρινή σεζόν του 2020, μιας και είχαμε τον περιορισμό της ώρας. Επίσης, το γεγονός ότι ήμασταν σε δεύτερο lockdown από τον Νοέμβριο του 2020, σηματοδότησε στο να μην έχουμε το εισόδημα που είχαμε τις προηγούμενες χρονιές κατά την περίοδο των Χριστουγέννων και του Πάσχα”.
Όσον αφορά την επανεκκίνηση της εστίασης ο κ. Κορακάκης επισημαίνει: “Η πρώτη εβδομάδα κύλησε όμορφα και ομαλά, αφού υπήρχε η κίνηση στους δρόμους αλλά και σε πολλά μαγαζιά της εστίασης. Η δουλειά στην ταβέρνα μας εξελίχθηκε αρκετά ικανοποιητικά. Δεν θα μπορούσαμε να είχαμε καλύτερο και πιο αισιόδοξο ξεκίνημα”.
Τέλος, κάνει και την δική του πρόβλεψη για τη νέα σεζόν:”Η καλοκαιρινή σεζόν προβλέπεται με αρκετό τουρισμό. Βάση προβλέψεων και ο τουρισμός θα καταγράψει άνοδο σε σχέση με τα πέρσι. Εμείς, πιστεύουμε πως λόγω των εμβολιασμών ο κόσμος θα τολμήσει πιο εύκολα να βγει, να ταξιδέψει σε σχέση με πέρσι που δεν υπήρχε το εμβόλιο. Άλλωστε, η Κρήτη είναι στους top προορισμούς για καλοκαιρινά ταξίδια. Τέλος, περιμένουμε με χαρά να υποδεχτούμε τους ταξιδιώτες μας από οποιοδήποτε μέρος κι αν μας έρχονται. Καλή σεζόν σε όλους”.
Ζητήσαμε τη γνώμη και του Αναξαγόρα Τσικαλάκη, συνιδιοκτήτη του “Καφέ Βαβέλ” στην παραλία Παλιού Τελωνείου στο Καστέλλι, ο οποίος επισημαίνει: “Τα προβλήματα που δημιούργησε το lockdown ήταν καταρχήν στο προσωπικό γιατί το εισόδημά τους ήταν τα 535 ευρώ, οπότε δυσκολεύτηκαν πολύ στον οικογενειακό τους προϋπολογισμό. Ακόμη δημιούργησε “ασφυξία” στη ρευστότητα της επιχείρησης καθώς μεγάλο μέρος των παγίων εξόδων παρέμεινε (ΔΕΗ, τηλέφωνα, ίντερνετ), ενώ θα πρέπει να τονίσουμε ότι πετάχτηκαν πολλά προϊόντα μετά το κλείσιμο της επιχείρησης και κατά το άνοιγμα χρειάστηκε μεγάλο κεφάλαιο για την επανεκκίνηση από την αγορά προϊόντων. Φυσικά δεν πρέπει να παραβλέψουμετις φθορές που δημιουργήθηκαν αφού όταν το κατάστημα είναι κλειστό έχει μεγαλύτερες κτιριακές φθορές από την περίοδο που είναι ανοικτό”.
Ωστόσο, όπως επισημαίνει ο κ. Τσικαλάκης, “η πρώτη εβδομάδα της επανεκκίνησης ήταν θετική αφού ο κόσμος είχε ανάγκη να απολαύσει φαγητό και καφέ σε ένα τραπέζι της εστίασης, ενώ όσον αφορά τον τουρισμό, θεωρούμε ότι δεν θα ξεκινήσει καλά, όμως ελπίζουμεότι μετά τα μέσα Ιουνίου θα σημειωθεί ανάκαμψη και ελπίζουμε σε παράταση της τουριστικής σεζόν”.
*Από την έντυπη έκδοση της εφημερίδας Νέοι Ορίζοντες (Τετάρτη 12 Μαϊου).
