Δυσοίωνο προδιαγράφεται το (άμεσο) μέλλον για τον τουριστικό κλάδο και στην Κίσαμο, με τους επιχειρηματίες να βιώνουν πρωτόγνωρες καταστάσεις και την αβεβαιότητα να κυριαρχεί καθώς ουδείς μπορεί να προβλέψει το μέγεθος των ζημιών που θα προκαλέσει από εδώ και στο εξής η πανδημία του κορωνοϊού.
Όσον αφορά ιδιαίτερα τους ξενοδόχους, το τοπίο είναι θολό και δεν γνωρίζουν εάν το έδαφος είναι προσοδοφόρο, εάν τους συμφέρει τελικά να ανοίξουν.
Δυστυχώς τα αρνητικά μηνύματα είναι πολλά και κάποια ξενοδοχεία σκέφτονται να παραμείνουν κλειστά για ολόκληρη τη σεζόν.
Μεγάλο μέρος της οικονομίας της Κισάμου (περι)στρέφεται κατά τους καλοκαιρινούς μήνες γύρω από τον τουρισμό και φυσικά τα πλήγματα που θα δεχτεί αυτός δεν αφορούν μόνο τους ξενοδόχους αλλά δεκάδες ακόμη επιχειρηματίες, αλλά και παραγωγούς αγροτικών προϊόντων.
Το ιδεατό είναι να βρεθεί το φάρμακο, να καλυφθεί κάπως το χαμένο έδαφος, με μια λύση να είναι η στροφή στον εσωτερικό τουρισμό, όπου όμως πλεονέκτημα θα έχουν φέτος οι περιοχές που δεν θα απαιτείται η μετάβαση με πλοίο ή αεροπλάνο (Πελοπόννησος, Χαλκιδική κ.α.), καθώς από τη μια όσοι κάνουν φέτος διακοπές θα φροντίσουν να περιορίσουν τα έξοδα και από την άλλη πολλοί είναι αυτοί που θέλουν να αποφύγουν τις μακρινές μετακινήσεις. Φυσικά, δεν θα πρέπει να μας διαφεύγει το γεγονός ότι δεν έχουν γίνει ακόμα γνωστές οι προθέσεις των αεροπορικών και ακτοπλοϊκών εταιρειών, όσον αφορά το πλήθος των δρομολογίων, αλλά και τις τιμές των εισιτηρίων.
Καθοριστικό ρόλο οι πτήσεις
“Αν προσπαθήσουμε να προβλέψουμε το τι μέλλει γενέσθαι για την φετινή τουριστική σεζόν στην Κίσαμο, μάλλον θα αποτύχουμε αφού είναι πολλοί και σημαντικοί οι αστάθμητοι παράγοντες. Οπότε μπορούμε να περιοριστούμε μόνο στην ανάλυση των μέχρι σήμερα στοιχείων και στην εκτίμηση του τελικού αποτελέσματος της συνάρτησης δυο εκ διαμέτρου αντίθετων στοιχείων: covid19 & μαζικός τουρισμός”, αναφέρει στην εφημερίδα μας ο πρώην αντιδήμαρχος Τουρισμού Μανώλης Δερουκάκης, που δραστηριοποιείται στον τουριστικό τομέα,
Και συνεχίζει: “Σε ξενοδοχεία, διαμερίσματα και μονάδες τύπου Airbnb, είναι δεδομένο πως ακυρώθηκαν ή θα ακυρωθούν όλες οι κρατήσεις έως και τουλάχιστον το τέλος Ιουνίου συνέπεια των αεροπορικών ακυρώσεων. Πράγμα το οποίο σημαίνει τεράστια απώλεια εσόδων, επιστροφή προκαταβολών, απώλεια εργασίας για απασχολούμενους στον τουριστικό κλάδο, μεγάλη απόκλιση των μέχρι σήμερα δεδομένων για τις μονάδες και ολική αλλαγή της καμπύλης λειτουργίας – κέρδους. Επίσης, είναι δεδομένη η πτωτική πορεία ή και η ολική εξάλειψη νέων κρατήσεων τους τελευταίους μήνες. Αυτό που ουσιαστικά περιμένουμε σήμερα είναι δύο πράγματα. Το πρώτο είναι το πότε, το αν και με ποιες προϋποθέσεις θα λειτουργήσουν οι αεροπορικές εταιρίες. Είναι ίσως το πιο σημαντικό αφού χωρίς αεροπορική σύνδεση απλά δεν υφίσταται τουρισμός και δη σε ένα νησί όπως η Κρήτη. Είναι ο πρώτος κρίκος σε μια ολόκληρη αλυσίδα που αφορά τον τουρισμό. Το δεύτερο είναι το πότε, το αν και με ποιες προϋποθέσεις μπορεί να λειτουργήσει ένα ξενοδοχείο, μια βίλα ή μια μικρή μονάδα τύπου Airbnb. Θα είναι άραγε οι προϋποθέσεις τέτοιες ώστε να μπορεί να ανταπεξέλθει μια μικρή οικογενειακή επιχείρηση, που ως επί το πλείστον διαθέτουμε στην περιοχή μας; Είναι δεδομένο ότι θα υπάρχουν νέα πρωτόκολλα ασφάλειας, τα οποία κατά την γνώμη μου θα πρέπει να είναι κοινά στην βάση τους σε όλη την Ευρώπη, αξιολογώντας όμως της ιδιαιτερότητες κάθε χώρας. Δεν θα πρέπει οι αρμόδιοι να ξεχνούν ότι ο επισκέπτης πάει διακοπές για να ξεχάσει την πραγματικότητα που έζησε τον τελευταίο μήνα, να αποδράσει και να ζήσει κανονικές διακοπές και όχι διακοπές – καραντίνας.
Μόλις 35-45% των περσινών εσόδων
Και συνεχίσει ο κ. Δερουκάκης: “Το σίγουρο είναι πως η καθημερινότητα στα καταλύματα έχει ήδη αλλάξει. Υπό προϋποθέσεις η εκτίμησή μου είναι ότι η φετινή σεζόν αν τα καταλύματα τελικά λειτουργήσουν, θα κινηθεί στο 35-45% της περυσινής από άποψη εσόδων, με δεδομένη την απώλεια των πρώτων μηνών έως και τον Ιούνιο αλλά σίγουρα και ένα μέρος του Ιουλίου. Μην ξεχνάμε βέβαια ότι το ηλικιακό κοινό της Κισάμου, σε ένα μεγάλο ποσοστό του, εντάσσεται στις “ευπαθείς ομάδες” και αυτό αφορά εν πολλοίς τους “ποιοτικούς” μήνες Σεπτέμβριο και Οκτώβριο. Ακόμα και το πιο αισιόδοξο σενάριο μιλάει για μια πτώση τουλάχιστον 50% με δεδομένα χαμένους ναι μεν τους πρώτους μήνες αλλά ας μην ξεχνάμε ότι οι “ακριβοί” μήνες είναι Ιούλιος, Αύγουστος και Σεπτέμβριος. Ακόμα όμως και αυτοί οι μήνες δεν θεωρώ ότι υπάρχει περίπτωση να έχουν, κατά μέσο όρο σε 90 ημέρες, πληρότητα πάνω από 50-60% με ότι συνέπειες αυτό έχει σε ολόκληρη την αλυσίδα της τοπικής οικονομίας. Σημαντικό ρόλο θα έχει και η μέση τιμή διανυκτέρευσης που είναι άγνωστο το πώς θα διαμορφωθεί σε αναλογία με την πιθανή αύξηση των αεροπορικών εισιτηρίων. Φυσικά όλα τα παραπάνω εξαρτώνται από παράγοντες που μεταβάλλονται καθημερινά και νομίζω κανείς δεν είναι σε θέση σήμερα να προβλέψει”.
Εσωτερικός τουρισμός
Όσον αφορά τον εσωτερικό τουρισμό, ο κ. Δερουκάκης εκτιμά: “Η λύση του εσωτερικού τουρισμού που έχει προταθεί δεν θεωρώ θα λύσει κανένα απολύτως πρόβλημα αφού δεν υπάρχει ικανός αριθμός πληθυσμού για να ταξιδέψει ώστε να αναπληρώσει τα εκατομμύρια των ξένων επισκεπτών. Άλλωστε μην ξεχνάμε ότι και όλες οι υπόλοιπες Ευρωπαϊκές χώρες με δεδομένη την οικονομική καταστροφή, προτρέπουν τους πολίτες τους να μην ταξιδέψουν στο εξωτερικό αλλά να κάνουν διακοπές εντός της χώρας τους. Φυσικά αυτό συμπαρασύρει πολλούς και σημαντικούς κλάδους όπως για παράδειγμα αυτόν της εστίασης που αν και νομικά είναι “ελεύθερος” να λειτουργήσει από 1η Ιουνίου, προσωπικά διατηρώ τις αμφιβολίες μου, αφού χωρίς γεμάτα ξενοδοχεία οι ταβέρνες και τα εστιατόρια είναι υπερβολικά πολλά στον αριθμό για να στηριχθεί η βιωσιμότητα τους από τον ντόπιο πληθυσμό”.
Τελειώνοντας, στέλνει το δικό του μήνυμα: “Παρ’ όλα αυτά θα πρέπει όλοι να είμαστε έτοιμοι, όταν και αν κληθούμε, να αναδείξουμε το φιλόξενο πρόσωπο της Κρήτης και της Κισάμου, να δείξουμε έμπρακτα το ενδιαφέρον μας για όλους εκείνους τους επισκέπτες ή εν δυνάμει επισκέπτες μας που πάνω απ’ όλα δεν είναι αριθμοί αλλά άνθρωποι. Θα πρέπει, αν όλα εξελιχθούν ομαλά και οδηγηθούμε σε άνοιγμα ξενοδοχείων, να δημιουργήσουμε ένα νέο επιτυχημένο παράδειγμα διαχείρισης, ένα μοντέλο διαχείρισης που θα γίνει η αυριανή διαφήμιση της χώρας και του τόπου μας στο εξωτερικό. Κάθε κρίση γεννάει ευκαιρίες λένε. Ας τις εκμεταλλευτούμε. Ως κράτος, ως Δήμος, ως επιχειρηματίες μα πάνω απ’ όλα ως άνθρωποι”.
“Μια χαμένη χρονιά”
“Με την κατάσταση που επικρατεί μέχρι σήμερα και με δεδομένο ότι χάθηκαν ο Μάιος και ο Ιούνιος, θεωρώ ότι δύσκολα θα σωθεί η χρονιά”, υπογραμμίζει η Σταυρούλα Βαρουχάκη, δημοτική σύμβουλος και ιδιοκτήτρια του ξενοδοχείου Stavroula Palace στην παραλία του παλιού Τελωνείου στο Καστέλλι. Με εμπειρία πολλών χρόνων, αφού η οικογένεια Βαρουχάκη, ήταν από τις πρώτες που δραστηριοποιήθηκαν τουριστικά στην Κίσαμο, η κ. Βαρουχάκη επισημαίνει ότι για τους ξενοδόχους καταλυτικό ρόλο παίζουν για κάθε χρονιά η αρχή (Μάιος – Ιούνιος) και το τέλος κάθε σεζόν (Σεπτέμβριος – Οκτώβριος), αφού τα διαστήματα αυτά βγαίνουν τα λειτουργικά έξοδα και απομένουν οι κύριοι τουριστικοί μήνες Ιούλιος και Αύγουστος για τα όποια κέρδη. “Ακόμη κι αν δουλέψουμε Ιούλιο και Αύγουστο, είναι αδύνατον να σωθεί η χρονιά. Και αυτή τη στιγμή δεν μπορούμε να γνωρίζουμε τι ακυρώσεις θα έχουμε αυτό το δίμηνο αφού οι ακυρώσεις γίνονται συνήθως 15 μέρες πριν την άφιξη”, τονίζει η κ. Βαρουχάκη και παράλληλα υπογραμμίζει ότι οι κυβερνήσεις των 3 από τις 4 χωρών από τις οποίες έχει πελάτες το ξενοδοχείο της (Αγγλία, Σουηδία, Γερμανία) έχουν δώσει γραμμή να μην ταξιδέψει κανένας στο εξωτερικό, ενώ απομένει μόνο η Πολωνία που ακόμη δεν έχει γνωστοποιήσει τις προθέσεις της”.
Επίσης τονίζει ότι είναι πολύ δύσκολο οι αεροπορικές εταιρείες να στηρίξουν τα μέτρα των κυβερνήσεων, καθώς απαιτούνται κενές θέσεις στο αεροσκάφος και πανάκριβα εισιτήρια, ενώ θεωρεί ότι το άνοιγμα των 12μηνων ξενοδοχείων θα καθορίσει και τα μέτρα στα εποχιακά.
Όσον αφορά τις τιμές των δωματίων, η κ. Βαρουχάκη θεωρεί ότι θα εκτοξευτούν καθώς θα αυξηθούν τα λειτουργικά έξοδα για να ληφθούν τα απαραίτητα μέτρα προστασίας των πελατών.
Τέλος, πιστεύει πως ούτε ο εσωτερικός τουρισμός θα σώσει την κατάσταση, αφού είναι δύσκολο και για τους Έλληνες να κάνουν ακριβές διακοπές σε μια περίοδο που έχουν πληγεί όλοι σχεδόν οι κλάδοι της ελληνικής οικονομίας.
“Κρίσιμο το επόμενο δεκαπενθήμερο”
“Σχετικά με την επανεκκίνηση του τουρισμού στην περιοχή μας θεωρώ σημαντικές παραμέτρους τόσο την εξέλιξη της εξάπλωσης του ιού μετά την άρση των περιοριστικών μέτρων όσο και το πως θα χειριστούν οι αεροπορικές εταιρείες τις μετακινήσεις των επιβατών”, τονίζει ο Στέλιος Μυλωνάκης που δραστηριοποιείται στην εστίαση και την διαμονή. Και συνεχίζει: “Είναι κρίσιμο το επόμενο 15μερο. Πρέπει να γνωρίζουμε σε ποιο πλαίσιο θα δουλέψουμε για να μπορέσουμε να κάνουμε τους σχεδιασμούς μας. Παράλληλα, ένα μεγάλο ερωτηματικό είναι αν και πότε θα ξεκινήσουν οι αεροπορικές πτήσεις και αν οι εταιρείες θα κρατήσουν τις τιμές των εισιτηρίων στα προηγούμενα επίπεδα ή λόγω μείωσης των επιβατών θα αυξηθούν κατά πολύ οι ναύλοι.
Όσον αφορά τις κρατήσεις στα ξενοδοχεία, όπως επισημαίνει ο κ. Μυλωνάκης, τα μέχρι σήμερα μηνύματα είναι ανησυχητικά, καθώς πολλοί συνάδελφοι αναφέρουν ότι υπάρχουν ακυρώσεις ακόμα και για την περίοδο του Ιουλίου. Ωστόσο, θεωρώ ότι ίσως υπάρξει μια αυξητική τάση στις κρατήσεις μας μετά τα μέσα Ιουλίου και κυρίως από επαναλαμβανόμενους επισκέπτες του τόπου μας οι οποίοι γνωρίζουν και την περιοχή μας και το ότι οι πιθανότητες μετάδοσης της νόσου εδώ είναι λιγότερες από ότι σε περιοχές με μεγαλύτερο αριθμό τουριστικού πληθυσμού όποτε και θα αισθάνονται μια ασφάλεια παραπάνω”.
“Στο παρά πέντε θα γνωρίζουμε”
Την άποψη – εκτίμηση του για την φετινή, πρωτόγνωρη, τουριστική σεζόν, κλήθηκε από την εφημερίδα μας να καταθέσει και ο πρώην πρόεδρος της Ένωσης ιδιοκτητών τουριστικών καταλυμάτων Κισάμου Κυριάκος Τζαμουρτζόγλου, ο οποίος επισημαίνει: “Από εκεί που τρέχαμε με 60% τον Γενάρη, βρεθήκαμε σήμερα να μην ξέρουμε πότε, πως, αν και με ποιες προϋποθέσεις θα λειτουργήσουμε φέτος. Σε κάθε περίπτωση, είμαστε 50% κάτω από πέρσι κι αν διατηρηθεί αυτό το ποσοστό θα μιλάμε για άθλο. Σε κάθε περίπτωση οι περισσότεροι από εμάς θα ξέρουν στο παρά πέντε αν θα ανοίξουν”.
*Από την έντυπη έκδοση της εφημερίδας Νέοι Ορίζοντες”.
