Κότσι στο πόδι: Όλα όσα πρέπει να γνωρίζετε

Το κότσι στο πόδι είναι μια παραμόρφωση του άκρου ποδός που αφορά το μεγάλο δάκτυλο και το 1^ο μετατάρσιο.

Το μεγάλο δάκτυλο και το 1^ο μετατάρσιο αρθρώνονται μεταξύ τους και σχηματίζουν μαζί το έσω χείλος (την έσω επιφάνεια) του εμπρός μέρους του ποδιού.

Όταν εμφανίζεται το κότσι, το μεγάλο δάκτυλο αλλάζει κατεύθυνση, παρεκκλίνει προς τα έξω σε σχέση με τα υπόλοιπα δάκτυλα ενώ το 1^ο μετατάρσιο παρεκκλίνει προς τα μέσα. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα το μεγάλο δάκτυλο να πιέζει και να συμπαρασύρει τα υπόλοιπα δάκτυλα, τα οποία με τη σειρά τους παρεκκλίνουν και αυτά προς τα έξω, και η κεφαλή του 1^ου μεταταρσίου να δημιουργεί ένα εξόγκωμα στο έσω χείλος του ποδιού.

Σταδιακά η παραμόρφωση εντείνεται, το μεγάλο δάκτυλο εφιππεύει το 2^ο δάκτυλο (σπανίως μπαίνει κάτω από το 2^ο δάκτυλο), το δέρμα στο σημείο του εξογκώματος (που προκαλεί η κεφαλή του 1ου μεταταρσίου)  γίνεται  εξέρυθρο και επώδυνο διότι λόγω της πίεσης που δέχεται από το υπόδημα φλεγμαίνει το δέρμα και ο θύλακος της άρθρωσης  με αποτέλεσμα να δημιουργείται εξόστωση στην κεφαλή του 1^ου μεταταρσίου. Σε βάθος χρόνου παραμορφώνονται τα υπόλοιπα δάκτυλα, γίνονται γαμψά (σφυροδακτυλία) και δημιουργούνται κάλοι στην ραχιαία επιφάνειά τους.  Δημιουργούνται επίσης κάλοι στην πατούσα λόγω αλλαγής της ανατομίας και πτώσης των υπόλοιπων μεταταρσίων.    Αλλάζει  εν γένει όλη η ανατομία του άκρου ποδός, γεγονός το οποίο εκτός από το ακαλαίσθητο αποτέλεσμα προκαλεί πόνο και δυσχέρεια στη βάδιση.

Η παθογένεση σε ότι αφορά το κότσι είναι πολυπαραγοντική. Σε μεγάλο ποσοστό (70%) υπάρχει οικογενειακή γενετική προδιάθεση ενώ εμφανίζεται συχνότερα στο γυναικείο φύλο. Άλλα αίτια ωστόσο, όπως τα αυτοάνοσα νοσήματα (π.χ. ρευματοειδής αρθρίτιδα), η βλαισοπλατυποδία, η χαλαρότητα των συνδέσμων (γενικευμένη χαλαρότητα), το βλαισό γόνατο (βλαισογονία) συμβάλλουν στην εμφάνιση της παθολογίας. Τα στενά παπούτσια και τα τακούνια δεν αποτελούν αιτία για τη δημιουργία του. Το βέβαιο όμως είναι ότι το επιδεινώνουν και επιταχύνουν την εξέλιξή του. Εκτός από την αισθητική δυσμορφία, το κότσι δημιουργεί λειτουργική αναπηρία και πόνο στο πόδι και με την πάροδο του χρόνου εξελίσσεται δημιουργώντας ανατομικές αλλαγές που επιβαρύνουν τη βάδιση και την ισορροπία. Συνιστάται λοιπόν η έγκαιρη διάγνωση και αντιμετώπισή του.

Όψη face πριν το χειρουργείο , μετά το χειρουργείο

Σε αρχικά στάδια η θεραπεία είναι συντηρητική. Αποφυγή στενών υποδημάτων και τακουνιών. Χρήση πάγου και αντιφλεγμονοδων για την αντιμετώπιση του πόνου (πιθανή και η έγχυση κορτιζόνης) καθώς και η χρήση νυχτερινών ναρθήκων, οι οποίοι τοποθετουν το δάκτυλο σε ανατομική θέση και καθυστερούν την εξέλιξη του, χωρίς βέβαια να λύνουν το πρόβλημα.

Σε προχωρημένο στάδιο, η  θεραπεία  είναι αμιγώς χειρουργική. Υπάρχουν πολλές χειρουργικές τεχνικές. Ανάλογα με την κλινική και την ακτινολογική εικόνα, ο ορθοπαιδικός χειρουργός θα κρίνει ποια είναι η κατάλληλη . Το χειρουργείο διαρκεί από 1 έως 2 ώρες ανάλογα με την τεχνική, τη βαρύτητα της παραμόρφωσης και την ανάγκη διόρθωσης της παραμόρφωσης και των λοιπών δακτύλων πέρα του μεγάλου.

Πελματιαία όψη πριν το χειρουργείο, μετά το χειρουργείο

Με το χειρουργείο αποκαθίσταται το αισθητικό πρόβλημα, παύει να υφίσταται ο πόνος και διορθώνονται τα λειτουργικά προβλήματα (βάδιση, ισορροπία) που προκαλεί το κότσι. Ο ασθενής πατάει το πόδι του αμέσως μετά το χειρουργείο χρησιμοποιώντας  ειδικό υπόδημα, για διάστημα από 4 έως 6 εβδομάδες.

Του ΑΝΔΡΕΑ ΜΠΟΓΙΟΠΟΥΛΟΥ –  ΧΕΙΡΟΥΡΓΟΥ ΟΡΘΟΠΑΙΔΙΚΟΥ