Έτοιμες μελέτες για το τελεφερίκ στο Οροπέδιο Λασιθίου μέχρι τις 12 Σεπτεμβρίου, αντί για τα τέλη Νοεμβρίου που προέβλεπε ο αρχικός προγραμματισμός, ζήτησε η υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη, στο πλαίσιο ευρείας σύσκεψης στην Αθήνα, με τη συμμετοχή των τοπικών φορέων, ώστε να δρομολογηθεί πιο γρήγορα η δημοπράτηση του έργου.
Η εντολή για επίσπευση δόθηκε από την υπουργό λόγω αφενός της πολυπλοκότητας και δυσκολίας του έργου και αφετέρου των στενών χρονοδιαγραμμάτων που θέτει η χρηματοδότηση των 15,3 εκατ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης, καθώς το τελεφερίκ θα πρέπει να ολοκληρωθεί στις 31 Δεκεμβρίου 2025.
Παράλληλα στη σύσκεψη συμφωνήθηκε να εξεταστούν δυο-τρία εναλλακτικά σενάρια ως προς την ακριβή χωροθέτηση της διαδρομής και τις τεχνικές προδιαγραφές του τελεφερίκ, λόγω κάποιων δυσκολιών που παρουσιάζει το ανάγλυφο της περιοχής, κυρίως προς τη μεριά της αφετηρίας, δηλαδή στην πλατεία Ευρώπης μέσα στο Ψυχρό, καθώς στον τερματισμό, προς τη μεριά της εισόδου δηλαδή του σπηλαίου του Δικταίου Άντρου, δεν εντοπίζονται ανάλογα προβλήματα…
Αναλυτικότερα, την επίσπευση των διαδικασιών για την ολοκλήρωση μελέτης της κατασκευής τελεφερίκ στο Δικταίο Άντρο ζήτησε η υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη, κατά τη διάρκεια σύσκεψης στο αμφιθέατρο του υπουργείου Πολιτισμού.
Στη σύσκεψη συμμετείχαν ο αντιπεριφερειάρχης Λασιθίου Γιάννης Ανδρουλάκης, ο γενικός γραμματέας Πολιτισμού Γιώργος Διδασκάλου, ο δήμαρχος Οροπεδίου Λασιθίου Γιάννης Στεφανάκης, ο προϊστάμενος της Διεύθυνσης Τεχνικών Υπηρεσιών του Αναπτυξιακού Οργανισμού “Δαίδαλος Α.Ε.” Ευάγγελος Κουτάντος και υπηρεσιακοί παράγοντες.
Η κ. Μενδώνη έδωσε οδηγίες για την ολοκλήρωση της σχετικής μελέτης μέσα στο πρώτο πενθήμερο του Σεπτεμβρίου, προκειμένου να μην υπάρξει παρέκκλιση του χρονοδιαγράμματος του έργου.
Η δημιουργία τελεφερίκ στην ανατολική πλευρά του Δικταίου Άντρου αποτελεί μέρος έργου προγραμματικής σύμβασης με προϋπολογισμό 15,3 εκατομμυρίων ευρώ, μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, στην οποία περιλαμβάνονται εργασίες αναβάθμισης του πολιτιστικού χώρου όπως οι βραχοστερεώσεις στα εξωτερικά πρανή και στο εσωτερικό του σπηλαίου, η ανάδειξη του χώρου μέσω φωτισμού, η ανάπλαση της πλατείας Ευρώπης και η αποκατάσταση των μονοπατιών περιήγησης του σπηλαίου.
Η ολοκλήρωση του τελεφερίκ θα διευκολύνει την πρόσβαση στον αρχαιολογικό χώρο από όλα τα εμποδιζόμενα άτομα, κάτι που εντάσσεται στην ευρύτερη πολιτική της κυβέρνησης και του υπουργείου Πολιτισμού για ομαλή προσβασιμότητα όλων των πολιτών στα μνημεία της πολιτιστικής κληρονομιάς της χώρας.
Παράλληλα, θα συμβάλει καθοριστικά στην αναβάθμιση των υποδομών και στην ποιότητα υπηρεσιών του αρχαιολογικού χώρου, αναδεικνύοντας ένα σπουδαίο σημείο πολιτισμού και δημιουργώντας έναν πόρο ανάπτυξης για την ευρύτερη περιοχή.
«Το ΥΠ.ΠΟ. θέλει να κατεβάσει τους χρόνους»
Γιατί όμως η εντολή για επίσπευση των διαδικασιών; Όπως εξήγησε, ερωτηθείς από το neakriti.gr, ο δήμαρχος Οροπεδίου Λασιθίου Γιάννης Στεφανάκης, με τα χρονοδιάγραμμα να είναι πιεστικά, μιας και η ολοκλήρωση του έργου προβλέπεται για τις 31/12/2025, «κάθε μήνας, εβδομάδα, ακόμα και μέρα που θα κερδηθεί ώστε να “τρέξει” πιο γρήγορα η δημοπράτηση του έργου θεωρείται πολύτιμη. Και για τον λόγο αυτό στο υπουργείο Πολιτισμού θέλουν να κατεβάσουν το χρονοδιάγραμμα των προωθητικών μελετών κατά δύο μήνες».
Το έργο προωθείται με τη “συνταγή” της μελέτης-κατασκευής. Βάσει του αρχικού προγραμματισμού, οι πρώτες μελέτες, οι προωθητικές, ήταν να ολοκληρωθούν προς τα τέλη Νοεμβρίου. Τώρα αυτό, με βάση το στίγμα που έδωσε η υπουργός, θα πρέπει να συμβεί στις 12 Σεπτεμβρίου.
«Παράλληλα, η σύσκεψη έβγαλε ειδήσεις και επί τεχνικών ζητημάτων. Το ανάγλυφο στην περιοχή που θα διασχίζει το τελεφερίκ, το οποίο θα συνδέει την πλατεία Ευρώπης μέσα στο Ψυχρό με την είσοδο του σπηλαίου του Δικταίου Άντρου, καλύπτοντας έτσι τη μαγευτική ανηφορική ανάβαση για όσους δυσκολεύονται να μεταβούν εκεί αλλιώς, παρουσιάζει δυσκολίες σε κάποια σημεία.
Με τον τερματισμό προς τη μεριά του σπηλαίου δεν έχει διαπιστωθεί κάποιο πρόβλημα. Αντιθέτως, στην αφετηρία υπάρχουν κάποια σημεία που “βάζει δύσκολα” το ανάγλυφο, όπως π.χ. στο σημείο που υπάρχει ένας μεγάλος βράχος μετά την πλατεία Ευρώπης. Για αυτό και ζητήθηκε να διερευνηθούν και εναλλακτικές τεχνικές λύσεις», πρόσθεσε ο δήμαρχος Οροπεδίου.
Το χρονικό του εγχειρήματος
Η δρομολόγηση του εγχειρήματος, το οποίο είχε προαναγγείλει ως ιδέα η υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη από το 2021 στον δήμαρχο Οροπεδίου Γιάννη Στεφανάκη, ανακοινώθηκε επισήμως από το υπουργείο Πολιτισμού τον Ιούλιο του 2022, μετά το ομόφωνο «ναι» από το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο, προκαλώντας έκδηλη ικανοποίηση και προσδοκίες στις τάξεις του Δήμου Οροπεδίου Λασιθίου.
Το ΥΠ.ΠΟ. ανακοίνωσε τότε πως προχωρά στην εγκατάσταση τελεφερίκ στον εξωτερικό χώρο του σπηλαίου του Δικταίου Άντρου στο Οροπέδιο Λασιθίου, για την εξυπηρέτηση και προσέγγιση ατόμων με κινητικά προβλήματα, ΑμεΑ και ηλικιωμένων.
Η επισκεψιμότητα στο σπήλαιο, που βρίσκεται πάνω από το χωριό Ψυχρό του Οροπεδίου Λασιθίου, ξεπερνά τους 200.000 επισκέπτες τον χρόνο, αποτελώντας έναν δημοφιλή τουριστικό και πολιτιστικό προορισμό. Συγχρόνως συνιστά έναν σημαντικό αναπτυξιακό πόρο για την περιοχή, καθώς ενισχύει σε ποσοστό άνω του 70% την τοπική οικονομία.
Όπως δήλωσε τότε (τον Ιούλιο του 2022) η υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού Λίνα Μενδώνη, «η βελτίωση της προσέγγισης του σπηλαίου του Δικταίου Άντρου, ενός από τα σημαντικότερα διεθνώς γνωστά σπήλαια τόσο για την αρχαιολογική και μυθολογική σημασία του, όσο και για τον γεωφυσικό χώρο του, αποτελεί προτεραιότητα για το υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού. Βασικός στόχος του σχεδιασμού του ανελκυστήρα πλαγιάς ήταν η ελαχιστοποίηση των επεμβάσεων στο γεωφυσικό περιβάλλον του Δικταίου Άντρου, αλλά και στο ανθρωπογενές περιβάλλον στη θέση εκκίνησής του στην πλατεία Ευρώπης.
Ο σημαντικός αυτός αρχαιολογικός τόπος, με υψηλή επισκεψιμότητα σε ετήσια βάση, πρέπει να αναδειχτεί και να καταστεί προσβάσιμος σε όλους, όπως αρμόζει σε έναν χώρο με τον δικό του συμβολισμό για ολόκληρη την Ευρώπη».
Μπήκε η υπογραφή τον Μάιο
Το έργο του τελεφερίκ στο Οροπέδιο, που θα μεταφέρει άνετα, γρήγορα και με ασφάλεια ηλικιωμένους, ΑμεΑ και γενικότερα όσους έχουν μια δυσκολία κίνησης από τον οικισμό του Ψυχρού στο Δικταίο Άντρο, μπήκε επισήμως σε “ρότα” υλοποίησης τον περασμένο Μάιο, λίγο πριν τις εθνικές εκλογές, όταν και υπογράφτηκε η σχετική προγραμματική σύμβαση από την υπουργό Πολιτισμού και Αθλητισμού Λίνα Μενδώνη και από τον περιφερειάρχη Κρήτης Σταύρο Αρναουτάκη, παρουσία του δημάρχου Οροπεδίου Λασιθίου Γιάννη Στεφανάκη.
Όπως ανακοίνωσε τότε το ΥΠΠΟΑ, ταυτόχρονα προχωρεί ο επανασχεδιασμός της πλατείας Ευρώπης, στην κοινότητα Ψυχρού, όπου θα τοποθετηθεί ο ανελκυστήρας, αποτελώντας και το σημείο εκκίνησης της ανάβασης προς τον αρχαιολογικό χώρο. Στην εγκεκριμένη μελέτη διαμόρφωσης της πλατείας Ευρώπης, την οποία εκπόνησε ο Δήμος Οροπεδίου Λασιθίου, προβλέπονται η θέση του ανελκυστήρα, χώροι στάθμευσης και πολιτιστικών εκδηλώσεων. Η κτηριακή υποδομή του “Ξενία” θα αξιοποιηθεί ως κέντρο ενημέρωσης του κοινού, εκδοτήριο εισιτηρίων, πωλητήριο και εκθεσιακός χώρος. Παράλληλα, αποκαθίστανται μονοπάτια πρόσβασης και περιήγησης, εντός και εκτός του σπηλαίου, υλοποιείται το έργο φωτισμού και ανάδειξης του Δικταίου Άντρου, καθώς και έργα βραχοστερεώσεων στα εξωτερικά πρανή και στο εσωτερικό του.
Πηγή: neakriti.gr
