Χρειάστηκε να… “μαλλιάσει η γλώσσα” των αιρετών της Κρήτης, με μπροστάρη τον πρόεδρο της Περιφερειακής Ένωσης Δήμων Γιάννη Κουράκη. Χρειάστηκε να γίνει μια καλά οργανωμένη, τεκμηριωμένη παρέμβαση από πλευράς της ΠΕΔ Κρήτης, στην οποία έβαλε τη δική του “σφραγίδα” ο πολύ έμπειρος νομικός και αυτοδιοικητικός Ευριπίδης Κουκιαδάκης. Χρειάστηκαν επίσης αρκετές κοινοβουλευτικές πρωτοβουλίες, παρεμβάσεις και πιέσεις. Χρειάστηκαν ακόμη κινητοποιήσεις και ένας ξεσηκωμός από πλευράς των αγροτοκτηνοτροφικών και παραγωγικών φορέων, αλλά να που τελικά όλα αυτά έπιασαν τόπο και βρέθηκε λύση επιτέλους για ένα πολύ μεγάλο κοινωνικό “αγκάθι” σε σχέση με τους δασικούς χάρτες στην Κρήτη.
Αποδεχόμενη τα σχετικά τοπικά αιτήματα των παραγωγικών φορέων του νησιού και τις τεκμηριωμένες προτάσεις της ΠΕΔ, η κυβέρνηση, έστω και σε αυτή τη συγκυρία, στο κατώφλι δηλαδή της επίσημης προεκλογικής περιόδου, αποφάσισε να εισακούσει την κοινή λογική και το κοινωνικό δίκαιο, ανατρέποντας το κακώς εφαρμοζόμενο στην πράξη αμάχητο τεκμήριο του Δημοσίου επί ιδιοκτησίας των δασικών εκτάσεων.
Η ανατροπή γίνεται πράξη χάρη σε σχετική εγκύκλιο που εκδόθηκε, και η οποία ανατρέπει τα δικαιώματα του Δημοσίου για δασωμένους αγρούς, δάση και δασικές εκτάσεις, καθιστώντας απολύτως σαφές πλέον πως και εδώ στην Κρήτη (όπως και σε άλλες περιοχές της χώρας) δεν έχει καμία ισχύ το λεγόμενο τεκμήριο κυριότητας υπέρ του Δημοσίου.
Με απλά λόγια δηλαδή, η εγκύκλιος ξεκαθαρίζει ρητώς ότι το Δημόσιο θα μπορεί να προβάλλει δικαιώματα ιδιοκτησίας σε εκτάσεις μόνο βάσει τίτλων ιδιοκτησίας.
Θυμίζουμε ότι μέχρι τώρα, κακώς και καταχρηστικά όπως έχει αναδείξει η ΠΕΔ Κρήτης, εδώ στην Κρήτη ίσχυε το καθεστώς αυτόματου τεκμηρίου κυριότητας του Δημοσίου για κάθε δασικού χαρακτήρα έκταση, με συνέπεια οι πολίτες να αναγκάζονται σε μεγάλη ταλαιπωρία για να αποδείξουν ότι η κυριότητα ανήκει σε αυτούς.
Στην εγκύκλιο που υπογράφει ο γενικός γραμματέας Δασών του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Κωνσταντίνος Αραβώσης, ορίζεται καθαρά και σαφώς ότι το ελληνικό Δημόσιο για να χαρακτηρίσει δάσος μια ιδιωτική έκταση, θα πρέπει το ίδιο να το αποδεικνύει με κάποια χαρτιά.
Στην κατεύθυνση αυτή, δίνεται εντολή στις κατά τόπους Δασικές Υπηρεσίες να μην καταχωρίζουν πλέον αυτομάτως (όπως γίνεται ως τώρα) στους δασικούς χάρτες και στο Κτηματολόγιο δικαιώματα του Δημοσίου για δασωμένους αγρούς, δάση και δασικές εκτάσεις, αλλά η καταχώριση να γίνεται μόνο εφόσον το ίδιο το Δημόσιο προσκομίζει τίτλους ιδιοκτησίας.
Αν το Δημόσιο δεν μπορεί να προσκομίσει τίτλους, τότε θα αποσύρεται από τη διεκδίκηση της κυριότητας, κάτι που σημαίνει πρακτικά πως πολλές δασικού χαρακτήρα εκτάσεις, που αυθαίρετα θεωρούνται σήμερα δασικές, θα μπορούν να καταστούν ιδιωτικές, ανοίγοντας έτσι τον δρόμο για την εκμετάλλευσή τους.
Η εγκύκλιος
«Με τη διάταξη του άρθρου 67 του Ν. 998/1979, όπως ισχύει μετά την πρόσφατη αντικατάστασή της με τον Ν. 4915/2022, ρυθμίζεται η διαχείριση και το ιδιοκτησιακό καθεστώς των εκτάσεων, οι οποίες αποδεδειγμένα στο παρελθόν είχαν αγροτική μορφή και δασώθηκαν λόγω εγκατάλειψης. Ειδικότερα, δε, όσον αφορά στο ιδιοκτησιακό καθεστώς των εν λόγω εκτάσεων, με τον ανωτέρω τροποποιητικό νόμο καταργήθηκε η μέχρι τούδε προβλεπόμενη στο άρθρο 67 ειδική διοικητική διαδικασία για την αναγνώριση των εν λόγω εκτάσεων ως ιδιωτικών επί τη βάσει τίτλων ιδιοκτησίας οι οποίοι ανάγονται πριν από την 23η Φεβρουαρίου 1946 (ημερομηνία εισαγωγής του Αστικού Κώδικα) και ορίστηκε ρητά ότι οι εν λόγω εκτάσεις θεωρούνται ιδιωτικές, εφόσον το Δημόσιο δε θεμελιώνει δικαιώματα κυριότητας επ’ αυτών βάσει τίτλου.
Οι οικείες Διευθύνσεις Δασών θα προβαίνουν, κατά την κτηματογράφηση, σε υποβολή δήλωσης του Ν. 2308/1995, για τα πολύγωνα Α.Δ. του δασικού χάρτη (δασωμένοι αγροί), μόνο στην περίπτωση που το Δημόσιο θεμελιώνει δικαίωμα κυριότητας επί των ανωτέρω εκτάσεων βάσει τίτλου (από διαθήκη, δωρεά, δικαστική απόφαση κ.λπ.), ή εφόσον πρόκειται για κοινόχρηστες ή διαθέσιμες εποικιστικές εκτάσεις».
Η “ανορθογραφία” -αδικία που είχε επισημάνει η ΠΕΔ Κρήτης
Η εγκύκλιος έρχεται να διορθώσει μια σημαντική “ανορθογραφία” -αδικία που καταγραφόταν και εδώ στην Κρήτη, και την οποία είχε αναδείξει η πλευρά της ΠΕΔ Κρήτης, μέσω του αναλυτικού υπομνήματος που είχε αποστείλει τον περασμένο Ιούνιο στην ηγεσία του υπουργείου Περιβάλλοντος, στο πλαίσιο προτάσεών της για την ολοκλήρωση του Δασολογίου.
Στο υπόμνημά της η ΠΕΔ επισήμανε τότε πως εσφαλμένα και κόντρα στο νομικό πλαίσιο εφαρμόζεται στην πράξη στην Κρήτη το λεγόμενο “τεκμήριο κυριότητας του Δημοσίου”.
«α) Στην Κρήτη – όπως είναι γνωστό – δεν ισχύει το τεκμήριο κυριότητος του Δημοσίου επί των δασών, δηλαδή ο δασικός χάρτης δεν αποτελεί τίτλο κυριότητος, όπως εσφαλμένα εκλαμβάνεται από το ελληνικό Δημόσιο και το Εθνικό Κτηματολόγιο.
β) Η εγκύκλιος του ΥΠ.ΕΝ., με την οποία υποχρεώνονται οι δασάρχες να προβάλλουν ιδιοκτησιακά δικαιώματα για λογαριασμό του Δημοσίου δεν έχει έρεισμα στον νόμο, ενώ είναι αντίθετη και στη νομολογία των ανωτάτων δικαστηρίων.
γ) Το Εθνικό Κτηματολόγιο, κόντρα στον νόμο και την πάγια νομολογία της Δικαιοσύνης, απορρίπτει τις δηλώσεις των ιδιωτών ακόμη και όταν διαθέτουν αδιαφιλονίκητους τίτλους ιδιοκτησίας και αποδέχεται συλλήβδην τις παράνομες παραπάνω δηλώσεις του Δημοσίου, αγνοώντας πλήρως τις ισχύουσες διατάξεις.
δ) Το ιδιοκτησιακό πρόβλημα, που αποτελεί τη βασική αιτία για τις χαμηλές επιδόσεις της κτηματογράφησης, ιδίως στους νομούς Χανίων, Ρεθύμνου και Λασιθίου και στους ορεινούς δήμους του Ηρακλείου, όπου οι περισσότεροι πολίτες δεν έχουν τίτλους ιδιοκτησίας, αλλά έχουν τις εκτάσεις αυτές και τις αξιοποιούν πριν από την απελευθέρωση της Κρήτης, μπορεί να λυθεί με μία σαφή ερμηνευτική εγκύκλιο του ΥΠ.ΕΝ., με την οποία θα αναγνωρίζεται το αυτονόητο, ότι δηλαδή το Δημόσιο οφείλει να υποβάλλει νόμιμους τίτλους ιδιοκτησίας, για την απόδειξη της ιδιοκτησίας του επί των δασών και των δασικών εκτάσεων της Κρήτης, άλλως οι δηλώσεις αυτές απορρίπτονται ως αβάσιμες», επισημαινόταν στο εν λόγω υπόμνημα της ΠΕΔ Κρήτης.
Η εγκύκλιος που είχε ζητήσει η ΠΕΔ
Το αξιοσημείωτο είναι πως η ΠΕΔ ζητούσε ήδη από τον Ιούνιο την έκδοση μιας απλής ερμηνευτικής εγκυκλίου, όπως αυτή ακριβώς που εξέδωσε τώρα το υπουργείο Ενέργειας και Περιβάλλοντος.
«Το ιδιοκτησιακό καθεστώς, το οποίο αποτελεί τον “γόρδιο δεσμό” για τις περιφέρειες Κρήτης, Ιονίων Νήσων, Κυκλάδων κ.λπ., λόγω της ελλείψεως τίτλων ιδιοκτησίας, τόσο των ιδιωτών όσο και του Δημοσίου, αντιμετωπίζεται από τη διοίκηση με καχυποψία και κυρίως φοβικά, κατά κανόνα εις βάρος των πολιτών, ενώ μπορεί να αντιμετωπιστεί με την απλή, σαφή και καθαρή ερμηνεία της ισχύουσας νομοθεσίας με μία ευκρινή, λεπτομερή εγκύκλιο των συναρμόδιων υπουργών, με σεβασμό στην πάγια νομολογία των ανωτάτων δικαστηρίων.
Με την εγκύκλιο αυτή θα αναγνωρίζεται το αυτονόητο, ότι το Δημόσιο οφείλει να αποδείξει την κυριότητά του με την υποβολή νόμιμων τίτλων ιδιοκτησίας, διαφορετικά οι δηλώσεις του απορρίπτονται ως αβάσιμες. Η υπό στοιχείο (ΙΙ) πρότασή μας ενισχύεται από τις διατάξεις του άρθρου 10 του Ν. 3208/2003, όπως συμπληρώθηκε με το άρθρο 152 του Ν. 4819/2021 (ΦΕΚ Α.129/23.07.2021) και αφορά τις Περιφέρειες Κρήτης και Ιονίων νήσων, τους νομούς Λέσβου, Δωδεκανήσων, Χίου και Κυκλάδων, τα Κύθηρα, τα Αντικύθηρα και την περιοχή της Μάνης, όπου ως γνωστόν δεν ισχύει το τεκμήριο κυριότητας του ελληνικού Δημοσίου επί των δασών και των δασικών εκτάσεων (άρθρο 62 παρ. 1 εδάφιο 2 του Ν. 998/1979).
Η επίκληση από το Δημόσιο της δασικής μορφής της διεκδικούμενης έκτασης δεν αρκεί για να θεμελιώσει το δικαίωμα κυριότητας σ’ αυτή, ακόμη και μετά την οριστική επικύρωση των δασικών χαρτών. Το Δημόσιο αντίθετα, όπως και ο ιδιώτης, οφείλει να επικαλεστεί και να αποδείξει πώς απέκτησε την κυριότητα κάθε συγκεκριμένου ακινήτου, στις εξαιρούμενες του τεκμηρίου περιφέρειες, χωρίς να λαμβάνεται υπόψη ο χαρακτηρισμός τους (Α.Π. 24/2021, Α.Π. 284/2021, Α.Π. 384/2021, Α.Π. 1142/2019, Α.Π. 567/2020, Α.Π. 81/2017, Α.Π. 925/2015, 340/1985 ΝοΒ, 2243/2014, Μον. Εφ. Αν. Κρ. 42/2019 αδημοσίευτη)», ήταν η πρόταση της ΠΕΔ Κρήτης που έγινε αποδεκτή, έστω και με αρκετούς μήνες καθυστέρηση.
Συνάντηση Γιάννη Κεφαλογιάννη και Κώστα Σκρέκα
Την ικανοποίησή του σε σχέση με την κρίσιμη για την ευρύτερη πορεία του ζητήματος των δασικών χαρτών νέα εγκύκλιο, με την οποία δίνεται οριστική λύση στο θέμα του ιδιοκτησιακού για τις δασικές εκτάσεις, εξέφρασε ο βουλευτής Ρεθύμνου της Ν.Δ. Γιάννης Κεφαλογιάννης σε συνάντηση εργασίας που είχε χθες με τον υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας κ. Κώστα Σκρέκα.
Ο κ. Κεφαλογιάννης δεν παρέλειψε να ευχαριστήσει τους θεσμικούς φορείς, τους πολίτες και τις συλλογικότητες πολιτών σε τοπικό επίπεδο για την ουσιαστική συνεργασία στην κοινή στόχευση για την επίλυση των κρίσιμων παραμέτρων που οδήγησαν στην απαραίτητη αναδιαμόρφωση του θεσμικού πλαισίου. Παράλληλα, επιτέθηκε στον ΣΥΡΙΖΑ μετά και τις δηλώσεις του τομεάρχη Περιβάλλοντος και Ενέργειας της αξιωματικής αντιπολίτευσης, τονίζοντας ότι «ακόμα και σήμερα οι άνθρωποι που δημιουργήσαν το μπάχαλο με τους δασικούς χάρτες, αφήνοντας ως παρακαταθήκη μόνο μνημονιακές δεσμεύσεις, προβληματική νομοθέτηση και πλήρη έλλειψη εργαλείων για τους πολίτες, έρχονται υποκριτικά να διαμαρτυρηθούν απέναντι στην κυβέρνηση που ολοκλήρωσε μέσα σε μόλις τρία χρόνια ένα ολοκληρωμένο πλαίσιο συνταγματικά ορθών και δομικών παρεμβάσεων για το ζήτημα».
«Όταν ένας πολιτικός ακούει και αντιλαμβάνεται το βάρος της ευθύνης που του αναλογεί, επεξεργάζεται λύσεις και προχωράει σε τομές απαραίτητες για το συλλογικό συμφέρον. Η ισορροπία αναμεσά στο να θωρακιστεί η προστασία του περιβάλλοντος και να μη δημιουργηθεί ανάχωμα στη σταθερή αναπτυξιακή προοπτική του πρωτογενούς μας τομέα υπήρξε και παραμένει ένα εξαιρετικά σύνθετο πολιτικό στοίχημα.
Η πρόσφατη εγκύκλιος, με την οποία δίνεται οριστική λύση στο θέμα του ιδιοκτησιακού για τις δασικές εκτάσεις, κλείνει έναν κύκλο που για εμένα προσωπικά ξεκίνησε με την από 7/4/2017 κοινοβουλευτική μου παρέμβαση για το ζήτημα, θέτοντας ένα ολοκληρωμένο πλαίσιο προτάσεων, που είχε στον πυρήνα του την υπευθυνότητα, την αλήθεια και την πλήρη αντίληψη του πλαισίου μέσα στο οποίο δίνουμε τη μάχη για τους δασικούς χάρτες. Με τη νέα εγκύκλιο καθίσταται σαφές πως στην Κρήτη το τεκμήριο της κυριότητας υπέρ του Δημοσίου δεν έχει καμία ισχύ. Συνεπώς το Δημόσιο προβάλλει δικαιώματα κυριότητας μόνο βάσει τίτλου. Επιπρόσθετα, η εφαρμογή του Νόμου 4819 του 2021 ρυθμίζει για πρώτη φορά σημαντικά δασικά ζητήματα, θέτοντας μια τάξη μετά από πολλά χρόνια», ανέφερε χαρακτηριστικά ο Γιάννης Κεφαλογιάννης.
Πηγή: neakriti.gr
