Ένα νοικοκυριό στην Κρήτη ξοδεύει σχεδόν το ήμισυ των εισοδημάτων του… για ένα ενοίκιο. Και με τα άλλα μισά εισοδήματα καλύπτουμε τις ανάγκες μας για διατροφή, εκπαίδευση των παιδιών, διασκέδαση, καύσιμα, ενέργεια και οτιδήποτε άλλο πρέπει να πληρώσουμε ανά μήνα.
Την ίδια ώρα, είναι γεγονός ότι με ταχύτατο ρυθμό έχουν αυξηθεί οι τιμές των ενοικίων, ενώ τα εισοδήματα των μισθωτών παραμένουν καθηλωμένοι σε… μνημονιακά επίπεδα. Κάτι που είναι, άλλωστε, η αιτία που η Ελλάδα είναι προτελευταία στην Ευρώπη των “27” στην αγοραστική δύναμη των μισθών (μπροστά μόνο από τη Σλοβενία).
Είναι χαρακτηριστικό το γεγονός ότι στο Ηράκλειο το 2018 ο εργαζόμενος χρειαζόταν να καταβάλλει το 38,65% των εισοδημάτων του για να πληρώσει ένα ενοίκιο. Ενώ το 2022, το αντίστοιχο ποσοστό των εισοδημάτων του εκτινάχθηκε στο 45% και τα ενοίκια δε σταμάτησαν να αυξάνονται ούτε μέσα στο 2023!
Τα στοιχεία αυτά, που χαρακτηρίζουν τόσο την Κρήτη όσο και την υπόλοιπη Ελλάδα αλλά και πολλές άλλες χώρες του κόσμου, προκύπτουν από τη έρευνα που πραγματοποιήθηκε παγκοσμίως από τη βρετανική εταιρεία Online Mortgage Advisor.
Σύμφωνα με τα ίδια στοιχεία, ένας μέσος εργαζόμενος στην Αθήνα χρειάζεται σήμερα να δαπανήσει το 55,9% του εισοδήματός του για την πληρωμή του ενοικίου της κατοικίας του. Το αντίστοιχο ποσοστό το 2018 διαμορφωνόταν στο 42,4%.
Η Αθήνα εμφανίζει και τη χειρότερη εικόνα σε σχέση με άλλες πόλεις της χώρας, κάτι που εξηγείται από το γεγονός ότι τα ενοίκια έχουν αυξηθεί περισσότερο.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της έρευνας, στη Θεσσαλονίκη χρειάζεται κανείς να δαπανήσει το 53,55% του μισθού του, από 47,05% το 2018. Και στην Πάτρα σήμερα απαιτείται το 46,36% του μισθού, όταν το 2018 απαιτείτο το 38,56% του μηνιαίου εισοδήματος για να πληρωθεί ένα ενοίκιο. Σε παγκόσμιο επίπεδο, προκύπτει ότι το 45,5% των πόλεων κατέστη λιγότερο προσιτό για διαβίωση (μέσω της ενοικίασης), δείγμα των προκλήσεων που δημιουργούνται σε πολλές χώρες. Ο υπολογισμός έχει γίνει λαμβάνοντας υπόψη το μέσο μηνιαίο εισόδημα, συγκριτικά με το μέσο κόστος ενοικίασης ενός τ.μ. στο κέντρο της πόλης, με βάση στοιχεία από τη Numbeo.
Το συμπέρασμα αυτό αποτυπώνει, με τον πλέον ξεκάθαρο τρόπο, ότι τα εισοδήματα των νοικοκυριών δεν έχουν αυξηθεί με τον απαιτούμενο ρυθμό, ώστε να αντισταθμίσουν και να υπερκαλύψουν τις αντίστοιχες αυξήσεις των ενοικίων. Έτσι, στην πράξη, οι συνθήκες διαβίωσης για πολλά νοικοκυριά έχουν επιδεινωθεί σε σχέση με το 2018, παρότι έχει μεσολαβήσει η έξοδος από το μνημόνιο και την κρίση και η οικονομία της χώρας έχει ανακάμψει σημαντικά.
Τα ενοίκια στην Κρήτη
Αναλυτικότερα, το τρίτο τρίμηνο του 2023 έκλεισε με τις μέσες ζητούμενες τιμές πώλησης και ενοικίασης κατοικιών να διατηρούν μια σταθερά ανοδική πορεία σχεδόν σε όλη την Ελλάδα, με +12% μέση αύξηση στις τιμές πώλησης και +7% μέση αύξηση στις τιμές ενοικίασης αντίστοιχα, σε σχέση με το τρίτο τρίμηνο του 2022.
Αξίζει να σημειωθεί ότι ο νομός Ρεθύμνου ήταν από τις πιο ακριβές περιοχές της Ελλάδας για ενοικίαση κατοικιών το γ’ τρίμηνο του 2023. Συγκεκριμένα, οι υψηλότερες μέσες ζητούμενες τιμές ενοικίασης κατοικιών ήταν: Η Αθήνα – νότια, 11,8 €/τ.μ. Οι Κυκλάδες, 11,3 €/τ.μ. Η Αθήνα – βόρεια, 10,8 €/τ.μ. Η Αθήνα – κέντρο, 10,0 €/τ.μ. και ο νομός Ρεθύμνου, 9,7 €/τ.μ.
Τα στοιχεία αυτά προέρχονται από τη συνολική εικόνα της τάσης των τιμών της αγοράς, που ανέλυσε για το τρίτο τρίμηνο του 2023 το Spitogatos Insights.
Οι αυξήσεις των ενοικίων από χρόνο σε χρόνο
Στο μεταξύ, πέρα από τη φετινή χρονιά, αξίζει να υπενθυμίσουμε ότι το “ράλι” συνεχίζεται στο νησί μας από χρόνο σε χρόνο, κάτι που διαπιστώνεται και στις μέσες τιμές ενοικίασης κατοικίας κατά τη σεζόν του 2022 και ειδικότερα το τέταρτο τρίμηνο του 2022 σε σχέση με το αντίστοιχο τρίμηνο του 2021.
Σε ό,τι αφορά τις τάσεις των ενοικίων στην Κρήτη, υπήρξε καθολική άνοδος των μέσων τιμών ενοικίων στους νομούς του νησιού, με το Λασίθι να σημειώνει τη μεγαλύτερη άνοδο για το τέταρτο τρίμηνο του 2022.
Στα Χανιά σημειώθηκε άνοδος της τάξεως του 13%, με τη μέση τιμή ενοικίασης να βρίσκεται στα 8,00 ευρώ ανά τ.μ., από τα 7,08 ευρώ ανά τ.μ. του τέταρτου τριμήνου του 2021.
Στο Ρέθυμνο σημειώθηκε άνοδος της τάξεως του 6,60%, με τη μέση τιμή ενοικίασης να βρίσκεται στα 8,18 ευρώ ανά τ.μ., από τα 7,67 ευρώ ανά τ.μ. του 2021.
Στο Ηράκλειο σημειώθηκε άνοδος της τάξεως του 9,10%, με τη μέση τιμή ενοικίασης να βρίσκεται στα 8,00 ευρώ ανά τ.μ., από τα 7,33 ευρώ ανά τ.μ. του τέταρτου τριμήνου του 2021.
Στο Λασίθι σημειώθηκε εντυπωσιακή άνοδος της τάξεως του 20%, με τη μέση τιμή ενοικίασης να βρίσκεται στα 7,50 ευρώ ανά τ.μ., από τα 6,25 ευρώ ανά τ.μ. του 2021.
«Η κατάσταση δεν πάει άλλο»
Τόσο στο Ηράκλειο όσο και στις άλλες μεγάλες πόλεις της Κρήτης, η συμμετοχή εισοδήματος έναντι ενοικίου είναι σε τραγικά υψηλά επίπεδα… Μιλώντας στο neakriti.gr, ο πρόεδρος του Εργατικού Κέντρου Ηρακλείου Στέλιος Βοργιάς ήταν καταπέλτης: «Η κατρακύλα των μισθών από τη μια, αλλά και η βραχυπρόθεσμη ενοικίαση των σπιτιών έχει φέρει την κατάσταση αυτή. Όντως είναι τραγικό να εργάζεσαι και να θέλεις τον μισό σου μισθό για το ενοίκιο. Αυτό είναι ένα θέμα που δεν αφορά μόνο το Ηράκλειο. Αφορά και τις υπόλοιπες πόλεις τη Κρήτης. Έχουμε σοβαρό πρόβλημα. Ιδιαίτερα οι φοιτητές αντιμετωπίζουν τρομερά προβλήματα. Υπάρχουν παιδιά τα οποία οι γονείς τους τα σταματάνε από τις σπουδές, γιατί δεν έχουν τη δυνατότητα κάλυψης όλων αυτών των εξόδων και πραγματικά είναι τραγικό».
Συνεχίζοντας, ο Στέλιος Βοργιάς πρόσθεσε: «Σαφώς και πρέπει να παρθούν μέτρα. Δεν μπορεί να υπάρχει αυτή η ασυδοσία στα ενοίκια. Και να υπάρχει μια προστασία, ιδιαίτερα των χαμηλόμισθών. Και θα σας θυμίσω ότι με το Ταμείο Ανάκαμψης η Ισπανία προχώρησε σε 20.000 νέες κατοικίες. Η Πορτογαλία σε 25.000 νέες κατοικίες. Η Ιταλία σε 10.000. Και στη χώρα μας, μόλις σε 100. Και αυτές οι κατοικίες φτιάχνονται για να καταλήξουν σε κοινωνικά ευάλωτες ομάδες. Δυστυχώς, στην Ελλάδα, για άλλη μια φορά, το θέμα αυτό έχει μείνει πίσω».
Καταλήγοντας, ως προς τις φοιτητικές εστίες που πρόκειται να γίνουν στο νησί μας, ο πρόεδρος του ΕΚΗ είπε ότι «είναι κάτι που δεν επαρκεί. Γιατί οι ανάγκες είναι τεράστιες. Είναι όμως προς τη σωστή κατεύθυνση. Από ’κει και πέρα, πρέπει να βελτιωθούν και οι μισθοί. Δεν μπορεί ο ελάχιστος μισθός της χώρας να είναι κάτω από το ελάχιστο όριο της φτώχιας».
Υποφέρουν και οι δημόσιοι υπάλληλοι
«Πλέον και οι δημόσιοι υπάλληλοι “βράζουμε” στο ίδιο καζάνι με τους εργαζόμενους του ιδιωτικού τομέα», είπε από την πλευρά του προς την εφημερίδα μας ο πρόεδρος του Νομαρχιακού Τμήματος Ηρακλείου της ΑΔΕΔΥ Δημήτρης Δερμιτζάκης.
«Οι ιδιωτικοί υπάλληλοι είναι το ίδιο πράγμα πια με τους δημοσίους υπαλλήλους σε μισθούς. Οπότε είναι θέμα πληθωρισμού. Εμείς αυτό που λέμε είναι ότι οι μισθοί, που είναι στάσιμοι δώδεκα χρόνια, σε σχέση με την αύξηση η οποία θα δοθεί από το 2024 και είναι πενιχρή, δηλαδή είναι της τάξεως των 30 έως 60 ευρώ, σε σχέση με την άνοδο των ενοικίων που έχει πάει πάνω από το 30% με 40% μέσα σε όλα αυτά τα χρόνια… Πώς να τα βγάλουμε πέρα, δηλαδή, όταν οι αυξήσεις που θα πάρουμε θα είναι μόλις από 3% έως 5%;».
