Ήταν άρρωστο ή όχι το πεύκο που με την πτώση του στη λεωφόρο Δημοκρατίας προκάλεσε τον θάνατο του 51χρονου Παναγιώτη Μητρέλου την περασμένη Πέμπτη; Αυτό είναι πλέον το σημαντικό ερώτημα που θα πρέπει να απαντηθεί επισήμως και χωρίς περιστροφές, ώστε να αποδοθεί η δικαιοσύνη που ζητά επιτακτικά πλέον η οικογένειά του. Τα κομμάτια του δέντρου, τόσο εκείνο που ήταν και παρέμεινε μετά την πτώση του πεύκου παχτωμένο μεταξύ πεζοδρομίου και ασφάλτου στη Λεωφόρο Δημοκρατίας, όπως και τα υπόλοιπα κομμάτια του κορμού που τεμαχίστηκαν και μεταφέρθηκαν στον πάλαι ποτέ Γεωπονικό Κήπο του Ηρακλείου (Όαση) για φύλαξη και εξέταση θα καταδείξουν τα αίτια της μοιραίας πτώσης.
Στο φως της δημοσιότητας έρχονται φωτογραφίες από το τεμαχισμένο δέντρο, αλλά και το τμήμα εκείνου που παρέμεινε στο έδαφος επί της λεωφόρου Δημοκρατίας προτού καλυφθεί με δίχτυ, ενώ ταυτόχρονα δημοσιοποιεί την εκτίμηση ενός ειδικού, που είδε τις φωτογραφίες από το διαδίκτυο και αναγνώρισε σημάδια… σήψης! Ο αφ. καθηγητής Δασολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, με εξειδίκευση στις επιστήμες του ξύλου, Ιωάννης Μπαρμπούτης, ένας από τους λίγους ειδικούς στην Ελλάδα, που σήμερα διδάσκει στο ΠΜΣ του ΑΠΘ για τις επιστήμες του ξύλου, μίλησε στη «ΝΚ» για το τι μπορεί να έχει προκαλέσει την πτώση του δέντρου και προέτρεψε να μη χαθεί και να μην καταστραφεί κανένα κομμάτι ξύλου, γιατί αποτελούν τα τεκμήρια που η εισαγγελική έρευνα χρειάζεται για το πόρισμά της!
Την ίδια στιγμή, βεβαίως, η προκαταρκτική εξέταση που διέταξε ο εισαγγελέας Ηρακλείου Αθ. Γαλήνας βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη, ενώ ταυτοχρόνως διαρρέονται πληροφορίες και συζητήσεις επικοινωνιακού χαρακτήρα, αρχόμενες από κέντρο της δημοτικής Αρχής Ηρακλείου, περί της μη εμφανούς τουλάχιστον νοσηρότητας του πεύκου! Ωστόσο, οι φωτογραφίες με τα τεκμήρια της τραγωδίας που φέρνει στο φως η εφημερίδα «Νέα Κρήτη» είναι αποκαλυπτικές, καθώς δείχνουν τον κορμό του πεύκου να φέρει ακριβώς στη μέση του μια μεγάλη τρύπα, που, όπως σημειώνει ο καθηγητής Δασολογίας Ιωάννης Μπαρμπούτης, δεν είναι η φυσιολογική δομή του πεύκου, σημειώνοντας: «Το πεύκο δεν είναι φυσιολογικό να έχει τρύπα στη μέση τού κορμού. Δεν προσβάλλεται εύκολα το πεύκο. Ίσως από τον κακό χειρισμό. Το πνίξανε το δέντρο…»!
Τεκμήρια για τον εισαγγελέα
Ο αφ. καθηγητής Δασολογίας του ΑΠΘ Ιωάννης Μπαρμπούτης ανέφερε ότι το σημείο θραύσης του πεύκου και τα υπόλοιπα κομμάτια θα καταδείξουν την αιτία της πτώσης του δέντρου που πλάκωσε και σκότωσε τον αμέριμνο δικυκλιστή, που είχε σταματήσει στο φανάρι καθόδου της λεωφόρου Δημοκρατίας, με κατεύθυνση να στρίψει στην Καποδιστρίου. Μάλιστα, ο κ. Μπαρμπούτης συμπληρώνει ότι αυτά αποτελούν τεκμήρια που δεν πρέπει να καταστραφούν, όπως τα στοιχεία που συλλέγονται μετά από ένα έγκλημα για να βρεθεί ο δράστης: «Είναι κρίμα να χάνονται έτσι άνθρωποι άδικα.. Επειδή είδα τις φωτογραφίες, ένα δέντρο δεν πέφτει χωρίς λόγο. Ή θα έχει κάποιο σάπιο κλαδί ή θα έχει κάποια εξωτερική πίεση ασκούμενη, όπως ο άνεμος. Από μόνο του να πέσει, δεν πέφτει. Αυτά δεν πρέπει να χαθούν για τον εισαγγελέα. Καλό είναι να κρατηθούν αυτά τα κομμάτια του δέντρου, είναι τεκμήρια και από αυτά φαίνεται η αιτία της πτώσης. Να μη χαθεί το κομμάτι με το σημείο θραύσης, που φαίνεται να βρίσκεται στο σημείο τσιμεντοποίησης και είναι πιθανό να έχει σαπίσει. Από τις φωτογραφίες μοιάζει να έχει σαπίσει.
Ένα δέντρο είναι ένα αυτοσυντηρούμενο φυτό. Χρειάζεται κάποιο ελεύθερο χώρο να μπορεί να αναπνεύσει, να δημιουργήσει τις ρίζες που χρειάζονται για να το στηρίξουν, εκτός αν κάπου είναι βραχώδες το έδαφος ή από άλλους εξωγενείς παράγοντες, όπως αυτό που είχε γείρει, αλλά θα πρέπει να υπάρχει κάποια αιτία, κάποιος άνεμος κ.λπ., αλλά από μόνο να πέσει δεν πέφτει.
Καλό είναι να κρατηθούν τα κομμάτια του ξύλου και να μελετηθούν. Ο εισαγγελέας πώς θα κάνει την έρευνά του; Όταν γίνεται ένα ατύχημα ή μια δολοφονία, δεν κρατάνε τα τεκμήρια οι ειδικοί για να βγάλουν συμπεράσματα; Τα τεκμήρια είναι τα κομμάτια του κορμού. Αν φταίει το τσιμέντωμα ή κάτι άλλο, θα φανεί αμέσως. Το σημείο της θραύσης είναι το σημαντικό. Αυτό δείχνει τι έγινε.
Αν θέλει ο εισαγγελέας να βρει την αιτία, θα πρέπει να κρατηθεί το κομμάτι. Να μη χαθούν τα τεκμήρια. Να κρατηθεί το κομμάτι της θραύσης και το ακριβώς από πάνω. Η σήψη πάει συνεχόμενη και προχωράει σταδιακά. Τα προβλήματα του ξύλου είναι η σήψη και οι ξυλοφάγοι οργανισμοί. Καμιά φορά δε φαίνεται η σήψη πρέπει να την ψάξεις. Η ρίζα εκεί που έχει κόψει δείχνει αλλοιωμένο το σημείο».
«Υποψιάζει ο χρόνος πτώσης»
Όπως αναφέρει ο καθηγητής του ΑΠΘ, ο χρόνος πτώσης του δέντρου, που δεν ήταν μεγαλύτερος από 2 δευτερόλεπτα, όπως φαίνεται και σε βίντεο-ντοκουμέντο από κλειστό κύκλωμα τηλεόρασης την περασμένη Παρασκευή, δείχνει ότι το δέντρο δεν ήταν υγιές, και εξηγεί: «Ένα σάπιο δέντρο πέφτει πολύ γρήγορα και σπάζει αυτομάτως. Το ξύλο είναι ένα υλικό που έχει το πλεονέκτημα έναντι άλλων υλικών, όταν σπάζει να κάνει ένα θόρυβο χαρακτηριστικό, ένα επαναλαμβανόμενο κρακ και πέφτει αργά. Αν είναι σάπιο, δεν τα κάνει αυτά που κάνει το κανονικό το ξύλο, οπότε πέφτει κατευθείαν. Όπως φαίνεται λοιπόν, η δομή του ξύλου είναι αλλοιωμένη σε εκείνο το σημείο».
Διεργασία ετών
«Η διεργασία νέκρωσης θέλει κάποιον χρόνο. Κρατάει χρόνια. Όσο μεγάλωνε, ίσως το τσιμέντο να το στρίμωχνε. Γι’ αυτό θα πρέπει να μελετηθούν τα κομμάτια, γιατί το δέντρο σπάζει από το αδύνατό του σημείο. Ένα σημείο που δε συμπεριφέρεται κανονικά. Τα πεύκα δεν πέφτουν από μόνα τους, ούτε πεθαίνουν όρθια χωρίς αιτία, είτε θα έχουν σαπίσει, είτε από κάποιον εξωγενή παράγοντα, όπως κάποιο άνεμο», αναφέρει ο κ. Μπαρμπούτης.
Το “πάχτωμα” και τα πεύκα στις ακτές
«Ένα δέντρο που γέρνει δεν είναι ανησυχητικό από μόνο του. Η βάση του με ανησύχησε, το τσιμέντο. Είδα τη φωτογραφία και είναι αυτό που γράψατε για το “πάχτωμα” και φαίνεται στις φωτογραφίες της Google και με ανησύχησε… ή αν το κλάδεψαν και ξεκίνησε κάποια σήψη. Βλέπετε τα πεύκα στις ακτές πώς απλώνονται και καλύπτουν τα πάντα. Είδατε να έχει πέσει κανένα καμιά φορά;», αναφέρει ο κ. Μπαρμπούτης όσον αφορά τις πιθανές αιτίες που προκάλεσαν τη σήψη στο φονικό δέντρο.
Ο ίδιος, αναφερόμενος στο πώς μπορεί να ελεγχθεί ένα δέντρο που δε δείχνει άρρωστο φαινομενικά, σημείωσε: «Όταν θέλουμε να ελέγξουμε ένα δέντρο και δε θέλουμε να το κόψουμε, υπάρχει μέθοδος. Υπάρχει ένα τρυπανίδιο, με το οποίο ανοίγουμε μια μικρή οπή και βγάζουμε ένα σωληνάκι ξύλου, που το παρατηρούμε και επουλώνουμε τον τραυματισμό στο δέντρο».
Άλλο γεωπόνος, άλλο δασολόγος
Τις τελευταίες ημέρες διάφοροι ειδικοί, ακόμη και γεωπόνοι, αποφαίνονται ότι το πεύκο δεν ήταν άρρωστο. Ο κ. Μπαρμπούτης σημειώνει σχετικά με τις γνώσεις ενός δασολόγου και ενός γεωπόνου, λέγοντας: «Οι δασολόγοι είναι για τα δασικά δέντρα. Δυστυχώς υπάρχει άγνοια και πολλοί τούς μπερδεύουν με τους γεωπόνους, οι οποίοι είναι για αγροτικά. Όπως υπάρχει άγνοια και των επιστημών του ξύλου, εξειδίκευση που έχω. Πολλές φορές τα κλαδεύουν και αρχίζει η σήψη. Μπορεί να υπήρχε μια εσωτερική σήψη. Η τρύπα στο εσωτερικό του κορμού είναι ένδειξη νοσηρότητας.
Όταν ένα κομμάτι σαπίζει, αλλάζει η πυκνότητά του και το βάρος του. Ένα κομμάτι ξύλο γερό έχει συγκεκριμένο βάρος, ένα άλλο που έχει σαπίσει είναι πιο ελαφρύ. Είναι διαφορετικό. Ένα ξερό κλαδί πέφτει απότομα. Ένα ξύλο κάνει “κρακ”, κάνει θόρυβο. Όταν είναι σάπιο δεν το κάνει, γιατί είναι αλλοιωμένη η δομή του. Και έτσι πιστεύω ότι είναι».
Ασύμμετρη ανάπτυξη
Μάλιστα, ο κ. Μπαρμπούτης, μιλώντας για το υλικό του ξύλου, ανέφερε ότι είναι ένας ταμιευτήρας για το διοξείδιο του άνθρακα, ωστόσο όταν αναπτύσσεται ασύμμετρα, χάνει και τη δύναμη στήριξής του και της αντοχής του. Συγκεκριμένα είπε: «Το δέντρο προσφέρει πολλά περισσότερα από το οξυγόνο. Το ξύλο δεσμεύει το διοξείδιο. Είναι ένας ταμιευτήρας. Για παράδειγμα, αν αυτή τη στιγμή κοβόταν σε μια μέρα το δάσος του Αμαζονίου, αλλά να μην καταστραφεί καθόλου το ξύλο, δε θα επηρεαζόταν ούτε ελάχιστο το ποσοστό του διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα. Αν κοπεί ένα δέντρο και φυτεύει ένα άλλο, το νέο δέντρο θα απορροφήσει νέο διοξείδιο του άνθρακα και έχουμε κέρδος για την ατμόσφαιρα και συμβολή κατά της κλιματικής αλλαγής.
Κανονικά οι Δήμοι έχουν προσλάβει δασολόγους. Γι’ αυτά τα δασικά δέντρα χρειάζεται δασολόγος, όχι γεωπόνος. Ένας γεωπόνος πού να ξέρει τώρα για ένα δέντρο… Όταν τα δέντρα αναπτύσσονται μέσα στις πόλεις, σε αστικό περιβάλλον, υπάρχουν διάφορα που πρέπει να γνωρίζει, όπως αν υπάρχουν κτίσματα από τη μια πλευρά και αναπτύσσεται ασύμμετρα, ή το ανάλογο έδαφος. Η ασύμμετρη ανάπτυξη μορφοποιεί και τη δομή του ξύλου. Δεν έχει μια κανονική δομή και, αν το κόψουμε και δούμε τους δακτυλίους, θα δούμε ότι δεν είναι συμμετρικοί και ομοκεντρικοί σε αυτές τις περιπτώσεις. Αυτό δημιουργεί και αντίστοιχα προβλήματα στήριξης και αντοχής στο δέντρο».
Τι δείχνουν οι φωτογραφίες από τον κορμό – Σήψη από τις ρίζες και το κακό κλάδεμα
Μάλιστα, ο αφ. καθηγητής Δασολογίας του ΑΠΘ Ιωάννης Μπαρμπούτης, δέχτηκε να εξετάσει δύο φωτογραφίες. Μακροσκοπικά και φυσικά όσο επέτρεπαν οι συνθήκες. Μια φωτογραφία από το κομμάτι του δέντρου που έμεινε στο έδαφος και μια φωτογραφία με κομμάτι από το τεμαχισμένο πεύκο που είχε μεταφερθεί.
Σύμφωνα με μια γρήγορη ματιά και όσο αυτό είναι επιτρεπτό για έναν επιστήμονα από τις συνθήκες διαπίστωσε ότι «και στις δύο φωτογραφίες φαίνεται να υπάρχει σήψη σε μεγάλη έκταση και μάλιστα στην εικόνα 2 (από το τεμαχισμένο τμήμα του δέντρου) παρατηρούμε ότι η σήψη έχει προκαλέσει αποσύνθεση του ξύλου περίπου στο 1/3 της διαμέτρου τού κορμού και πιθανόν έχει προχωρήσει η υποβάθμιση του ξύλου σε άλλο 1/3 της διαμέτρου του κορμού. Δε γνωρίζουμε από ποιο ύψος του κορμού είναι η κάθε φωτογραφία. Η τομή του κορμού σε αυτή την εικόνα δεν μοιάζει να είναι η ίδια με την τομή της άλλης εικόνας… Πιθανόν να είναι από σημείο υψηλότερο, οπότε πιθανόν η σήψη να άρχισε από κάποιο κλάδεμα που, όπως μου αναφέρατε, υπήρχε.
Στην εικόνα 1 (από το τμήμα που έμεινε στο έδαφος), η τομή που φαίνεται δεν είναι στο σημείο θραύσης που προκάλεσε την πτώση του δέντρου. Το σημείο θραύσης δείχνει να είναι λίγο πιο κάτω από τις πλάκες του πεζοδρομίου. Εκεί πιθανόν να υπάρχει άλλη επίδραση σήψης, πιθανόν σε μεγαλύτερο βαθμό. Η έντονη σήψη που παρατηρείται στην εικόνα 1 θα μπορούσε επίσης να προκαλέσει την πτώση του δέντρου με την επίδραση κάποιου ισχυρού ανέμου ή με την πάροδο του χρόνου.
Εικόνα 1
Πτώσεις δέντρων με την επίδραση των καιρικών φαινομένων συμβαίνουν συχνά σε όλο τον κόσμο. Ξαφνική πτώση ολόκληρου δέντρου σε καιρό νηνεμίας δεν ενθυμούμαι», καταλήγει ο κ. Μπαρμπούτης.
Εικόνα 2
Πηγή: neakriti.gr
