Το φθινόπωρο αναμένεται να ολοκληρωθεί το σύνολο των απαιτούμενων μελετών για την έγκριση περιβαλλοντικών όρων του Βόρειου Οδικού Άξονα Κρήτης (ΒΟΑΚ), ο οποίος με προϋπολογισμό ύψους περίπου 1,5 δισ. ευρώ θα αποτελέσει το δεύτερο μεγαλύτερο δημόσιο έργο της επόμενης δεκαετίας.
Πριν από λίγες ημέρες ο υπουργός Υποδομών, Κώστας Καραμανλής, ενέκρινε τον κανονισμό μελετών του έργου, βάσει του οποίου θα συνταχθούν οι μελέτες που θα καθορίσουν το βασικό σχεδιασμό των διαγωνισμών για την κατασκευή των τμημάτων Χανιά – Ηράκλειο και Χερσόνησος – Νεάπολη.
Όπως αναφέρουν αξιόπιστες πηγές, το κρίσιμο ζήτημα της χάραξης του ΒΟΑΚ έχει σχεδόν διευθετηθεί και θα οριστικοποιηθεί μετά την έγκριση της μελέτης περιβαλλοντικών επιπτώσεων.
Σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, ενδέχεται να γίνουν ορισμένες αλλαγές στη χάραξη του οδικού άξονα λόγω ενστάσεων των αρχαιολογικών υπηρεσιών, οι οποίες αφορούν σε πιθανή ύπαρξη αρχαιοτήτων σε σημεία που πρόκειται να κατασκευαστούν σήραγγες.
Τα σενάρια που εξετάζει το υπ. Υποδομών και το αγκάθι της χρηματοδότησης
Σύμφωνα με πηγές του υπουργείου Υποδομών, το επικρατέστερο σενάριο είναι σε πρώτη φάση η δημοπράτηση των δύο πρώτων τμημάτων να γίνει με σύμβαση παραχώρησης. Κατά τις ίδιες πηγές ο ΒΟΑΚ θα φτάσει έως τη Σητεία και θα δημοπρατηθεί τμηματικά.
Πρόθεση της κυβέρνησης, όπως άλλωστε τόνισε σε επίσκεψή του στην Κρήτη ο πρωθυπουργός τον περασμένο Φεβρουάριο, είναι οι πρώτοι διαγωνισμοί να ξεκινήσουν τους πρώτους μήνες του 2021.
Το πλέον ακανθώδες ζήτημα αφορά στη χρηματοδότηση του αυτοκινητόδρομου κατά τη διάρκεια λειτουργίας, δεδομένου ότι σύμφωνα με τις οικονομικές μελέτες που έχει εκπονήσει το υπουργείο Υποδομών, το έργο δε θα είναι βιώσιμο με τις τιμές διοδίων οι οποίες ισχύουν στους υπόλοιπους οδικούς άξονες που λειτουργούν με συμβάσεις παραχώρησης.
Όπως προκύπτει από τις μελέτες, το έργο θα χρειαστεί κρατική επιδότηση ύψους 120 εκατομμυρίων ευρώ ετησίως, με την τιμή των διοδίων να διαμορφώνεται σε 0,067 ευρώ (67 λεπτά) ανά χιλιόμετρο όπως ισχύει στους υπόλοιπους οδικούς άξονες.
Όπως αναφέρουν πηγές που γνωρίζουν τις δυσκολίες του εγχειρήματος, το συνολικό κόστος για την περίοδο παραχώρησης, συμπεριλαμβανομένου και του κόστους δημοπράτησης του έργου, αναμένεται να ανέλθει σε περίπου 3,5 δισ. ευρώ.
Όπως έχουν αναφέρει στο παρελθόν οι υπουργοί Οικονομικών και Υποδομών, η κυβέρνηση εξετάζει δύο σενάρια για τη χρηματοδότηση της επένδυσης η οποία θα αναβαθμίσει το οδικό δίκτυο του μεγαλύτερου νησιού της χώρας.
Το πρώτο αφορά στη δέσμευση εσόδων από άλλη σύμβαση παραχώρησης, όπως από τη νέα σύμβαση της Αττικής Οδού. Το υπουργείο Υποδομών έχει ξεκινήσει την προετοιμασία για τη διενέργεια διαγωνισμού που θα αφορά στην ανάδειξη αναδόχου για τη συντήρηση και λειτουργία του αυτοκινητόδρομου μετά τη λήξη της υπάρχουσας σύμβασης παραχώρησης, η οποία έχει ως μέγιστο χρονικά όριο λήξης τον Οκτώβριο του 2024.
Τα έσοδα για το Δημόσιο από την παραχώρηση της Αττικής Οδού μετά τη λήξη της υφιστάμενης σύμβασης εκτιμάται ότι θα ανέλθουν σε περίπου 2 δισ. ευρώ. Ωστόσο, η δέσμευση εσόδων από σύμβαση παραχώρησης απαιτεί την έγκριση των θεσμών διότι τα έσοδα αυτά χρησιμοποιούνται για την εξυπηρέτηση του δημοσίου χρέους.
Το δεύτερο σενάριο υπό εξέταση, το οποίο δεν συγκεντρώνει πλέον πολλές πιθανότητες σύμφωνα με πληροφορίες, είναι η χρηματοδότηση του έργου από τα κέρδη που αποκόμισαν οι κεντρικές τράπεζες των κρατών μελών της ΕΕ από τα ελληνικά ομόλογα.
Παρά τις ιδιαιτερότητες που έχει η χρηματοδότηση του έργου, για τον ΒΟΑΚ έχει εκδηλωθεί έντονο ενδιαφέρον από μεγάλους κατασκευαστικούς ομίλους όπως από την ΑΚΤΩΡ Παραχωρήσεις, τη ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, τον όμιλο Μυτιληναίος μαζί με την ισπανική Acciona, την ΑΒΑΞ και τη γαλλική κοινοπραξία Vinci Concession-Vinci Highways .
