Όλο και πιο ξεκάθαρα αποτυπώνεται η τεράστια ζημιά που προκάλεσε η πανδημία του νέου κορωνοϊού και τα δύο lockdown στον ελληνικό Τουρισμό. Τα τελευταία στοιχεία για τις απώλειες σε επίπεδο εννιαμήνου προκαλούν σοκ, τη στιγμή που λόγω του δεύτερου κύματος το τουριστικό ταμείο έχει κλείσει, τόσο σε πανευρωπαϊκό επίπεδο όσο και για την εγχώρια αγορά.
Το πλήγμα αυτό αυτό έγινε αισθητό και στην Κρήτη όπου τα έσοδα που έφερνε ο τουρισμός μειώθηκαν κατά 80% περίπου σε σχέση με το 2019 ενώ χιλιάδες εργαζόμενοι σε κλάδους του τουρισμού έμειναν εκτός εργασίας και φέτος νωρίτερα από κάθε άλλη χρονιά έκλεισαν και όσα ξενοδοχεία μόρεσαν να ανοίξουν από την 1η Ιουλίου.
Αγωνία για την επόμενη σεζόν
Την ίδια ώρα κορυφώνεται η αγωνία των επιχειρηματιών του κλάδου για τις προοπτικές ανάκαμψης της τουριστικής οικονομίας την επόμενη σεζόν, η αποκατάσταση της οποίας φαίνεται πως τελικά θα πάρει χρόνο παρά το εμβόλιο που, όπως όλα δείχνουν, θα είναι διαθέσιμο από τις αρχές του 2021.
Παράγοντες του χώρου από την Κρήτη και άλλες περιοχές αναφέρουν πως οι επιπτώσεις είναι σαρωτικές, όχι μόνο σε επίπεδο εσόδων -σημειώνεται πως η οικονομική συνεισφορά του Τουρισμού αντιστοιχεί στο 12,5% του ΑΕΠ της χώρας, ενώ, αν συνυπολογιστεί και η έμμεση συνεισφορά του, αντιστοιχεί μεταξύ 27,5% έως 33,1%- αλλά και στους κλάδους που συνδέονται άμεσα με τον Τουρισμό, όπως τα ξενοδοχεία και η συνεδριακή αγορά.
Χωρίς τέλος οι απώλειες
Τα τελευταία στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος για το εννεάμηνο δείχνουν βουτιά στα τουριστικά έσοδα σχεδόν 80% σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο του 2019. Έφτασαν ειδικότερα τα 3,509 δισ. ευρώ και δεν αναμένεται να ενισχυθούν περαιτέρω, καθώς ήδη από τον Οκτώβριο ο τουριστικός χώρος μπήκε εκ νέου σε επιφυλακή εξαιτίας της ραγδαίας ανόδου των νέων κρουσμάτων και του αριθμού των διασωληνωμένων. Το ίδιο διάστημα, πέρσι, τα έσοδα ανέρχονταν σε 16,1 δισ. ευρώ.
Με βάση αυτά τα στοιχεία, οι φετινές εισπράξεις όπως εκτιμούν οι επιχειρηματίες θα μείνουν τελικά στο ύψος του Σεπτεμβρίου, ενώ οι συνολικές απώλειες για το τουριστικό καλάθι μέχρι το τέλος του έτους θα έχουν προσεγγίσει τα 15 δισ. ευρώ, δεδομένου πως το 2019 οι εισπράξεις είχαν φτάσει τα 18,2 δισ.
Μεγάλη μείωση των ταξιδιών
Την ίδια ώρα από τα στατιστικά στοιχεία της Υπηρεσίας Πολιτικής Αεροπορίας για την επιβατική κίνηση των αεροδρομίων το δεκάμηνο προκύπτει πως ο συνολικός αριθμός των διακινηθέντων επιβατών έφθασε τα 18,9 εκατ., παρουσιάζοντας πτώση 68% σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα του 2019, όπου είχαν διακινηθεί 59 εκατ. επιβάτες. Στα 14 περιφερειακά αεροδρόμια που διαχειρίζεται η Fraport Greece στην Ελλάδα, η κίνηση για το 10μηνο διαμορφώνεται σε 8,4 εκατ. επιβάτες, έναντι 28,7 εκατ. το αντίστοιχο 10μηνο του 2019, παρουσιάζοντας μείωση 70,8%. Η κίνηση εσωτερικού είχε μείωση 59,2% και η διεθνής 73,9%.
Οι αριθμοί από τα βασικά αεροδρόμια της χώρας αποτυπώνουν τη εικόνα των απωλειών. Στο εννεάμηνο καταγράφηκαν 5 εκατ. διεθνείς αεροπορικές αφίξεις έναντι 18,8 εκατ. της περιόδου Ιανουαρίου-Σεπτεμβρίου 2019, παρουσιάζοντας μείωση κατά -73,4%/-13,8 εκατ. αφίξεις.
Την ίδια περίοδο, πέντε αεροδρόμια κατέγραψαν μείωση μεγαλύτερη από 1 εκατομμύριο διεθνείς αεροπορικές αφίξεις. Συγκεκριμένα, στο Διεθνές Αεροδρόμιων Αθηνών καταγράφηκαν 1,7 εκατ. διεθνείς αεροπορικές αφίξεις παρουσιάζοντας μείωση -3,5 εκατ./-67,3%.
Ακολούθησε το αεροδρόμιο του Ηρακλείου που καταγράφηκαν 757 χιλ. διεθνείς αεροπορικές αφίξεις παρουσιάζοντας μείωση -2,2 εκατ./-74,6%. Στο αεροδρόμιο της Ρόδου καταγράφηκαν 455 χιλ. διεθνείς αεροπορικές αφίξεις, έχοντας μείωση -1,7 εκατ. /-78,7% ενώ στο αεροδρόμιο της Θεσσαλονίκης καταγράφηκαν 621 χιλ. διεθνείς αεροπορικές αφίξεις παρουσιάζοντας μείωση -1,3 εκατ. /-66,9%. Στο αεροδρόμιο της Κέρκυρας σημειώθηκε μείωση κατά -1 εκατ./-74,3% ενώ οι διεθνείς αεροπορικές αφίξεις ανήλθαν σε 351 χιλ.
Στο σκέλος των εσόδων, σύμφωνα με την Τράπεζα της Ελλάδος, στο οκτάμηνο οι ταξιδιωτικές εισπράξεις εμφάνισαν μείωση κατά 79,7% σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο του 2019 και διαμορφώθηκαν στα 2,68 δισ. ευρώ.
Για τα ξενοδοχεία τα δύσκολα είναι ακόμη μπροστά. Είναι χαρακτηριστικό πως οι φετινές απώλειες για το σύνολο του ξενοδοχειακού κλάδου, σύμφωνα με φορείς του χώρου, υπολογίζεται πως θα προσεγγίσουν τα 6 δισεκατομμύρια ευρώ. Σημειώνεται πως το 2019 ο τζίρος που πέτυχαν τα ξενοδοχεία έφτασε τα 8,4 δισ. ευρώ. Η τελευταία έρευνα του Ινστιτούτου Τουριστικών Ερευνών και Προβλέψεων για λογαριασμό του Ξενοδοχειακού Επιμελητηρίου Ελλάδος είχε δείξει πως από το σύνολο των ξενοδοχείων της χώρας που λειτούργησαν το 2019 (9.971), υγειονομικό πρωτόκολλο δημιούργησε το 67% των ξενοδοχείων, με σκοπό να ανοίξουν. Ωστόσο, μόλις το 60% των ελληνικών ξενοδοχείων λειτούργησε τελικά φέτος.
Ελπίδες για το 2021
Υπό την προϋπόθεση της κυκλοφορίας εμβολίου για τον νέο κορονοϊό και της επαρκούς εμβολιαστικής κάλυψης, φορείς της τουριστικής αγοράς τοποθετούν την επανεκκίνηση της τουριστικής δραστηριότητας μετά το δεύτερο εξάμηνο του 2021, και αυτό στην καλύτερη περίπτωση. Η εξέλιξη των υγειονομικών δεικτών, το πώς θα είναι οι βασικές για τον ελληνικό Τουρισμό αγορές κι αν θα ανοίξουν τα ευρωπαϊκά σύνορα με τις ΗΠΑ, αλλά και η κατάσταση που θα βρίσκονται οι μεγάλοι ανταγωνιστές του ελληνικού Τουρισμού, με σημαντικότερους την Ιταλία και την Ισπανία θα αποτελέσουν τις σημαντικότερες συνιστώσες για την επανεκκίνηση του κλάδου.
